AXELSCHE IS COURANT
s donkere toekomst voor
ien aardappel-export
!-voorzienino door het buitenland
veroorzaakt den achteruitgang.
Frankeering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 5 JUNI 1948.
62e JAARGANG No. 68
s
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
EEN PRIMAIRE KWESTIE VOOR
KOERLAND en het land van axel.
,Het is heusch niet ondenkbaar, dat
e tak van bedrijf zachtjes aan gaat
itrdwijnen, Dit kan men o.a- consta
teren uit het feit, dat na elke oorlog
ook het buitenland heeft geleerd elke
«schikbare meter grond in cultuur le
telgen om de voedselpositie te ver
meren.
Ouderen ook uit onze omgeving
- zal bekend zijn, dat vroeger iedere
dig goederentreinen vol consumptie-
wdappelen verzonden werden naar
Frankrijk en België en dat thans h e t
(ingekeerde het geval is. M.a.w.
voormalige afnemers zijn nu
itlf exporteurs van consumptie-
aardappeien geworden", aldus onze
itgsman.
Ut verbouw van en de handel in aard
kien, sinds vele jaren voor Nederland
li bestaansmiddel en een winstgevend
pi-artikel, dreigt volgens deskundigen
(raam maar zeker te verminderen, het-
ïi voor ons geheele land en in het
[ronder voor Axel en omgeving waar
nardappel-cultuur en -export een gewei-
jft bijdrage voor de welvaart der streek
nut groote economische nadeelen kan
«brengen, temeer daar een belangrijk
iratage der deviezen-opbrengst in den
iidappel-export zijn oorsprong vindt, ter
levens in dit onderdeel van het agra-
bedrijf de hoogste loonen worden
betaald.
lij hadden dezer dagen een onderhoud
Meen vooraanstaand figuur uit den aard-
.jtkxport, die over deze hoogst belang-
ijkt kwestie het volgende zeide
Toenemende selectie
in het buitenland.
.Inderdaad kan de poot-aardappel-verbouw
i-export het zeer moeilijk krijgen. En wel
In de buitenlanden wordt in steeds
«enemende mate selectie toegepast. Vooral
i dit het geval in Frankrijk. In dit land, dat
een goede afnemer van onze poters is
fewest, kan men dit in toenemende mate
MJlateeren in het ncorden, terwijl het
lulden van dit land uit deze selectie wordt
oorzien. Ook schijnen steeds meer andere
mden zich op dit gebied naar voren te
/ogen, zoodat dezelfde toestand dreigt te
ontstaan als thans reeds met onze boter-
uport het geval is.
Overheidsmaatregelen
bemoeilijken den handel.
Onze overheid maakt een goede handel
deze branche zeer moeilijk, omdat er nog
needs geen volle handelsvrijheid is. Door
eze handelspolitiek is van een volledige
«idelsontptooiïng geen sprake, tfetgeen
itn vlugge gang van zaken in den weg
«ssl.
De belangen der exporteurs.
Blijkbaar wordt het voor de Zeeuwsch-
'aamsche exporteurs steeds moeilijker,
oordat deze niet gelijk vroeger, voordeelen
Men uit de gunstige geografische ligging
oor wat betreft transportkosten, omdat de
Werheid voor alle poters franco grens één-
'Ifde prijs stelt, hetgeen voor alle Zeeuwsch-
samsche exporteurs een nadeel is. Deze
kegel wordt door de overheid zoowel
Frankrijk als voor België toegepast.
Zand-poters verdringen hun
collega's van de klei.
Vóór 1940 werd in de Nederlandsche
Wdgebieden (o.a. Drente) geen selectie
Deze aardappelen werden toen
hoofdzaak verwerkt in de Groninger aard-
PPel-industrie.
net is nog njet bekend, of men dezelfde
laalregeJen zal gaan toepassen voor den
°nienden oogst als voor die van vorig
iar- Doch wanneer dit wel het geval is,
°rdt weer een kwantum beste klei-poot-
'dappelen verdrongen door de zand-poters.
is een gevolg van het feit, dat de regee
ring in '47 als voorwaarde heeft gesteld,
dat Frankrijk en België bij afname van esn
bepaald kwantum een zeker percentage
zandpoters moeten afnemen.
Bureaucratie.
Eveneens bestaat het gevaar, dat deze
handel meer en meer in ambtenaarshanden
komt. Het is namelijk gebleken, dat ambte
naren, welke in een vakgroep een leidende
functie hadden bekleed, naderhand trachtten
met zekere firma's handel te drijven en
zoodoende hun kennis in rijksdienst
opgedaan, thans gaan exploiteeren ten eigen
bate.
Daarom is het begrijpelijk, dat de bona
fide handelaar hier zeer antipathiek tegen
over staat. Want juist de bonafide zaken
man moet in dezen tijd zijn heele handel
en zijn adressen bloot leggen aan de die
naren van den heiligen Bureaucratius.
Vanzelfsprekend wordt hiermee niet be
doeld de origineele voor-ooriogsche ambte
naar in ziji bekende uitstekende hoedanig
heden van correctheid, doch aldus onze
zegsman dit euvel kan men in groote
hoofdzaak constateeran bij de na-oorlogsche
surrogaat ambtenaren van bedrijfschappen,
vakgroepen en ondervakgroepen, die hun
bestaan te danken hebben aan de bekende
commissie Woltersum en welke instanties
ai lang hun congé moesten gehad hebben.
Het gevaar bestaat daarom, dat het
geheele braak terrein op handelsgebied,
door jaren lang zwoegen van bonafide
handelsmenschen ontgonnen, met al de
risico daaraan verbonden, via geleide
economie op deze manier in handen ge
speeld wordt van deze bureaucraten.
Export van consumptie
aardappelen vermindert.
Een nieuwe ongunstige factor is, dat naast
de vermindering van den poter-export ook
dit jaar de uitvoer van consumptie-aardap
pelen er zeer ongunstig voorstaat. Zuid-
Amerika zal niet veel afnemen. Zwitserland
en Spanje, die vorig jaar een aanmerkelijke
hoeveelheid hebben afgenomen, zullen thans
omdat hun eigen oogst er goed voor
staat eveneens veel minder importeeren,
terwijl Egypte in verband met den oorlogs
toestand ook niet voor export van biteeke-
nis in aanmerking zal komen.
Duitschland.
Natuurlijk is ook van zeer groot belang
of Duitschland al dan niet zal afnemen. De
geallieerden, en ook de Russin, bezorgen
onzen handel groote moeilijkheden. Daar
komt bij, dat alle landen achter het,IJzeren
Gordijn" ook niet veel meer zullen afnemen,
omdat deze landen vanzelfsprekend zijn
ingeschakeld in de Russische economie.
Zooals algemeen bekend moft de groente
in ons land door gemis aan exportgebieden
worden doorgedraaid. Het is niet onmogelijk,
dat de aardappelhandel straks voor dezelfde
moeilijkheden komt te staan.
Bovendien is de stand der aardappelen
te velde momenteel ongunstiger dan vorig
jaar, zoodat verwacht kan worden, dat het
kwantum voor export geschikte aardappelen
beduidend minder wordt.
Alles bij elkaar genomen beteekent dit
complex van ongunstige omstandigheden
een beduidende vermindering van den
poot- en consumptie-aardappel-export en
zoodoende een vermindering der deviezen-
opbrengst, welke niet onderschat
mag worden, terwijl bovendien een gevoe
lige terugslag op de welvaart ten platte-
lande niet kan uitblijven.
De gevolgen voor
Axel en omgeving.
Het behoeft wel geen betoog, dat de
aardappelhandel benevens den verbouw
in den ruimslen zin des woords, welke
zoovele jare voor het Land van Axel
van zeer groote economische beteeke-
nis is geweest, hiervan eveneens de
ernstige gevolgen zal onder
vinden.
De ingewijden weten, hoeveel arbeids
krachten hier deels permanent, deels,
in het seizoen een loonend emplooi
vonden in deze tak van bedrijf, die
inderdaad een geweldige bijdrage is
voor de welvaart onzer streek.
Ten ondergang gedoemd?
Wanneer aldus de meergenoemde
zegsman op dezen weg wordt
voortgegaan, kan het niet uitb'ijven of
dit eens zoo bloeiend onderdeel van
den landbouw zal in de toekomst een
kwijnend bestaan leiden of ten
ondergang zijn gedoemd.
Zijn conclusie was, dat de overheid den
nood van den tijj dient in te zien en de
overtollige belemmeringen van bedrijfs-
schappen, vakgroepen en ondervakgroepen
zal opheffen en dat de aardappel-export
weer als vóór den oorlog in vrije banen
zal worden geleid.
Een uitzondering hierop zou natuurlijk
dienen te zijn de handhaving van het
Clearing-instituut, wanneer zulks onmisbaar
mocht blpen.
Verbouwers, let
op uw zaak
Hij vond het daarom van groot belang er
mei nadruk op te wijzen, dat de verbou
wers eveneens voor dit complex van moei
lijkheden een open oog dienen te hebben.
Zij dienen daarom zoo intensief mogelijk
den poter-verbouw toe te passen en zeer
zeker te zorgen voor uitsluitend elite
kwaliteit.
Clandestiene handel schaadt
onzen goeden naam
Anderzijds kan ook door de daartoe
bevoegde instanties niet nauwlettend genoeg
worden toegezien op het clandestien over
de grens brengen van minderwaardig poot-
goed, hetgeen onzen naam in het buiten
land ten zeerste schaadt, wat de praktijk
jammer genoeg reeds herhaaldelijk heeft
aangetoond."
Particulier initiatief
verdient voorkeur.
Onze zegsman zeide tenslotte nog als zijn
vaste overtuiging, dat ook hier het particu
lier initiatief verre de voorkeur verdient
boven de overdreven en vaak ondeskundige
bemoeiïigen vai overheids-instanties.
Het Welfare-werk in de
hospitalen.
Denkt U toch niet Mevrouw, dat hand
werken een kunst is, die alleen vrouwen
verstaan. Ik heb werkstukken gezien, die
op een tentoonstelling niet zouden misstaan
en die door mannen waren gemaakt. Door
volwassen kerels, die zich kr^m gelachen
zouden hebben als je ze een j aar geleden
voorspeld had dat ze met naald en draad
nog eens goede resultaten zouden bereiken
en di$ het idee van een „handwerkje" met
echt mannelijke superioriteit verwierpen,
totdat zezeif begonnen, omdat ze
anderen zagen handwerken.
Dat gebeurde toen ze in het militaire
hospitaal terecht kwamen, omdat ze gewond
of ziek waren. Daar lagen ze in bed en
werden go^d verpleegd, maar ze verveelden
zich, want je kunt toch niet de gehele lange
dag lezen. Toen kwam de welfare-werkster
van het Nederlandse Rode Kruis aan hun
bed en stelde voor, dat ze ook eens zouden
proberen om iets te maken met hun handen
een speelgoedbeest, een kleedje, leerwerk of
een kruissteekpatroon op een theemuts of
een kussen. Die welfare-werkster kenden
ze, omdat ze boeken bracht, omdat ze bij
belangrijke vraagstukken raad en bemidde
ling gaf en zo enigszins mogelijk een op
lossing trachtte te bereiken. Als zo'n Rode
Kruis-welfare dan zei „probeer het eens",
dan probeerden ze het. Anderen deden
het toch ook.
Het resultaat is meestal dat ze telkens
moeilijker werkjes gaan doer, ingewikkelder
patronen nawerken en zelfs ontwerpen en
vooral dat ze er plezier in krijgen en vergeten
dat ze ziek zijn en dat ze arme kerels zijn
die in een hospitaal liggen, terwijl anderen
Hun genezing komt dat meestal ten goede,
want een patiënt die voortdurend piekert over
zijn toestand en zijn toekomst gaat niet
vooruit zoals een ander, die het onvermij
delijke aanvaardt en die belangstelling heeft
en daardoor zijn stemming op peil houdt.
Het welfare-werk van het Nederlandse Rode
Kruis in de militaire hospitalen is dus een
soort geestelijke verpleging en wordt als zo
danig gewaardeerd door patiënten en doktoren.
In het begin ging het natuurlijk wat stroef
dat is altijd zo met nieuwe dingen
maar nu hebben de welfare-werksters van
het Nederlandse Rode Kruis haar plaats
veroverd in de militaire hospitalen van Assen,
Nijmegen, Arnhem, Doorn, Zeist, Den Haag,
Amersfoort en Utrecht, terwijl er ook nog
welfare-werksters de in andere ziekenhuizen
verspreid liggende militairen bezoeken en
trachten te helpen.
Gemeenteraad van Axel.
Afwezig wethouder C. de Putter.
De voorzitter opent de vergadering en
wijdt waarderende woorden aan de nage
dachtenis van dhr. Sijtema, in leven lid van
de gemeenteraad. Spr. is er van overtuigd,
dat allen het met hem eens zullen zijn, dat
de Raad door dit verscheiden een groot
verlies heeft geleden.
Bij de ingekomen stukken is o.a. een adres
van het Comité Onderzoek Historie Axel
(C.O.H A.), waarin verzocht wordt aan de
nieuwe straten van het uitbreidingsplan
namen te geven van personen, die karak
teristiek voor Axel zijn en opvoedkundig
werken door de rijke geschiedenis dezer
gemeente.
Het door deze commissie gedane verzoek
om het genomen besluit inzake de nieuwe
straatnamen te herzien, achten B. en W. om
administratieve redenen niet mogelijk.
Dhr. Kesbeke voelt veel voor dit adres,
doch vindt het mosterd ra de maaltijd.
Dhr. Fanoy raadt aan niet terug le gaan
tot de middeleeuwen met het geven van
straatnamen.
Bij het geven van namen aan andere straten
zal met dit adres rekening worden gehouden.
In de vorige vergader ng werd het verzoek
van de Watertoiding Mij., om garantie te
stellen tot f 1925 voor de te legeen leiding
op Schapenbout, aangehouden. Bij onder
zoek is gebleken dat een 30 tal personen
zich bereid verklaard hebben om hun bedrag
met f 10 per jaar te verhogen.
Omdat van gemeentewege dan rog f808
moet worden bijgepast, stollen B -m W.,
gezien de overige niet aangesloten d» ien der
gemeente voor, de garantie verklaring niet
te verlenen.
Dhr. Pijpelink zegt, dat in d^ze buurt 40
woningen staan, waarvan 30 bewoners de
f 10 extra willen betalen. Hij vraagt welke
cons* quenties daaraan verbon Jen zijn. De
watervoorziening der buitenwijken is treurig.
De voorziening per tank is onregelmatig en
ook niet gezond.
De voorz. zegt, dat het heele college het
met dhr. Pijpelink eens is, doch op koMe
termijn maatregelen nemen is zeer moeilijk,
wegens materiaalschaarste en hoge prijzen.
Dhr. de FeijterEr wordt tegenwoordig
veel gesproken over gelijkschakeling, van
stad en platteland. Kunnen we dat eens
niet toepassen in onze gemeente ten opzichte
van de buitenwijken Spr. zou wdton be
ginnen met Schapenbout. Hetzelfde geldt
voor electriciteit.
De voorz. zegt, dat dit niet alleen voor
Schapenbout kan geschieden, gelijke mon
niken, gelijke kappen en wij moeten niet
als proefkonijn dienen.
Dhr. Pijpelink kan zich met het idee van
dhr. de Feijter verenigen. Spr. klaagt ook
over de bouw van de nieuwe woningen in
de kom. tn de buitenwijken worden geen
woningen gebouwd. Wanneer de mensen
zich in de kom moeten vestigen, zijn zij ver
van hun werk.
De voorz. meent, dat zulks streeksgewijs
zou moeten gebeuren, beter nog provinciaal.
Maar wij moeten terdege rekening houden
met de jaarlijkse onkosten.
Dhr. C. van Bendegem zegt, dat niemand
der raadsleden tegen die watervoorziening is,
doch de financieele cons quenties zijn te
hoog. En ai zouden wij Schapenbout helpen,
dan is zulks toch dit jaar nog niet mogelijk.
Onze plicht is, de buitenwijken dezelfde ge
neugten der kombewoners le geven. De
uitgave is echter abnormaal hoog, wat dhr.
Pijpelink toegeeft.
Dhr. Wondergem zegt, dat ook Kijkuit om
water verlegen zit. De leiding ligt op de
Langeweg. Spr. acht een kostenberekening
voor doortrekking naar Steenovens gewe st.
Dhr. Fanoy: Zo lang het materiaal zo
schaars is, dat rendabele gebieden niet ge
holpen kunnen worden, dan zeker de on
rendabele niet. Straks verzoekt men om gas
en electriciteit, Ideaal zou zijn, wanneer
dit verwezenlijkt zou kunnen worden. Doch
door onze nationale armoede en materiaal-
schaarste is dit onmogelijk. Dat zou een
landelijke regeling moeten worden
Het voorstel van B. en W. wordt z.h.s.
aangenomen.
De door dhr. C. van Bendegem eerder
aan B. en W. gestelde vragen terzake van
de houding van het College tegenover de
werknemers-organisatie en de installatie ener
Commissie voor Georganiseerd Overleg.
(Wij publiceerden deze vragen reeds
eerder. Red.)
abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indië fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,—.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Inaezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
