AXELSCHE <-/ COURANT
EL
I
[et Koninkrijk in de branding"
Frankeering bij abonnement, Axel.
ZATERDAQ 10 APRIL 1948.
62e JAARGANG No. 53
v
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Jtrecht
J hier-
RDAG
3 naar
„Cito"
VOORLICHTINGSAVOND VAN
}MITÉ „HANDHAVING RIJKSEENHEID".
Scherpe critiek van
dr. Feuilleteau de Bruin.
Voor een matig bezette „Centrum"-zaal
trd Dinsdagavond in het kader eener
suwsch-Vlaamsche tourrée vanwege het
;omilé Handhaving Rijkseenheid" een
Kvlichtingsavond gehouden, waar het oud-
israadslid de heer dr. F e u i 11 e t e a u
Bruijn in een opvallend critische rede
een fel tegenstander toonde van het
idië-beleid onzer huidige regeering en van
houding der Pariij v.d. Arbeid inzake
kwestie.
Dr. Feuilietau de Bruijn zegt in Indië
toen te zijn, zoodat het begrijpelijk is,
hem het wel en wee van dit land ter
«Ie gaat.
Spr. wijst op de matig bezette zaaihij
evenwel niet anders verwacht. Indië
ui in brand en de menschen denken
il gaat ons dat aan. Doch ieder wordt
zeer onaangename wijze de dupe van
al in Indië gebeurt. Want niet alleen
til, maar ook Nederland, uw eigen huis,
aal in brand. Jammer genoeg, dat de
mte Nederlanders biervan niet het minste
tgrip hebben. En deze kwestie is van het
miste belang voor alle Nederlanders.
De Koninklijke redevoeringen.
Op 7 Dec. 1942 sprak H M. de Koningin
i rede uit, die gebaseerd was op de
mdhaving der Rijkseenheid. Op 8 Febr.
117 werd echter door Hare Majesteit een
ituwe rede uitgesproken, ditmaal gebaseerd
p de defnitieve afscheuring van Indië.
Koningin is hiervoor niet verantwoorde-
ik, Zij is slechts spreekbuis van het kabi-
«I, want zoo is dat in ons parlementair-
wlilutioneel stelsel. Velen hadden mis
ten gedacht, dat Hare Majesteit de natio-
ile pool was, waarom alles draaide. Doch
lialster-president Beel zeide in een rede
nering: „Wij alleen zijn verantwoordelijk
oor deze zaak." In deze rede zei Beel o.a.
il overal in Indonesië, waar geterroriseerd
gebrand'chat wordt, de Nederlanders
oelen samenwerken met de republiek
ok heeft Beel gezegd„Nu het vaststaat,
il de republiek de economische afbrokke-
I niet kan tegenhouden, daarom ga ik
de politioneele actie over." Moeten wij
in loch samenwerken met die menschen
en antwoord daarop kon Beel niet geven.
Minister Van Kieffens schold deze groepen
II de republiek in de U N O. voor prcfi-
leurs, enz.
Spr. wijst op de huidige leider der repu-
liek: Mohammed Hatta, communist, die
1927 gedelegeerde was op de conferentie
tr Komintern te B'ussel.
De regeering is daarvan volkomen op de
oogte. Maar de Nederlandsche Regeering
an U toch moeilijk vertellen, dat in Indië
Rn Sovjet-staat in opbouw is
De beoogde grondwetsherziening is enkel
bedoeld als een legaliseering van Lingga-
jati. De republiek wordt geen democra-
sche staat, maar een communistische, met
(zelfde toestanden als achter het „ijzeren
nrdijn." De regeering weet dat. Denkt de
nningin evenzoo als Bael? We weten het
■let. Maar „Rijkseenheid" heeft audiëntie
■«gevraagd, met het verzoek een nota van
in ontvangst te willen nemer. Die nota
geweigerd, niet door Hare Majesteit,
toch door Beel. Hij heeft den weg naar
tai troon gebarricadeerd. Is Beel een fat-
loenüjk man Sp<\ acht hem een terzake
'olkoraen onbekwaam man. Het is hetzelfde
■l> U een vliegtuig zoudt willen laten bou-
*tn door een koekebakker.
Diep tragisch is, dat alle menschen, die
■nigszlns op de hoogte zijn, geweerd zijn.
Waar het meest tragische is, dat de leden
van de Partij v.d. Arbeid de dupe zullen
I Velen vragen zich afWaar dient het
Woningschap dan voor, als het niet meer de
1 Wionale pool is.
L M uiteindelijk doei isde Vereenigde
JNattnvan Indonesia, met Nederland inéén
/n'ei tezamen met Suriname en Curasao,
p wordt gesproken over een souverein
'"donesfa, maar niet van de souvereine
jnie. £)e re(je der Koningin is ook in het
tagelsch gehouden, daarbij viel het woord
'■uverein weg. De band met Indië wordt
s doorgesneden.
Veriies van Indië
van de grootste beteekenis.
Prof. Gerrefson heeft gezegd: „Er is geen
dynastie, die het verlies van Indië te boven
zou komen. Dat geldt voor alle dynasties,
zeker voor 100 pet. voor ons. in het begin
dezer eeuw bepleitten de Al-Duitschers de
annexatie van Nederland, omdat het de
Rijn-delta beheerschte. Bismarck zeide
„Holland annexiert sichselbat." (Als het zijn
koloniën kwijt is). Wij zullen ons bij een
of andere groep moeten aansluiten, want
wij kunnen ons straks met 10 a 12 miljoen
menschen zonder veel grondstoffen niet
meer voeden en niet meer staande houden.
En wat dan met het Huis van Oranje?
Nederland heeft altijd veei van indië
geprofiteerd, maar ook omgekeerd.
Geweldig was het sterfte-percentage der
Indische bevolking onder de bezetting der
Jappen, in totaal gelijk aan een kwart
der Nederlandsche bevolking. Ruim één
derde van hun volksinkomen ging verloren.
Vóór den oorlog werd een zevende van
ons totale volksinkomen verdiend aan Indië.
Driekwart hiervan werd verdiend door
één en een kwart miljoen hoofd- en hand
arbeiders (350 miljoen gulden.)
Nederland's economische
positie.
Voor den oorlog had ons land een half
millioen werkloozen. Dat wordt dus na de
zes jaar van den wederopbouw zevenhon
derdvijftigduizend werkloozen.
Nag heeft Nederland een hooge levens
standaard, door zijn groote leeningen en
zijn geweldig invoer-overschot, met een
tekort van 2300 millioen gulden. Wij ston
den voor een debacle. Daaraan zijn wij
ontsnapt door het Marshall-plan. Maar voor
hoe lang? Wallstreet is niet willig meer
otn te leenen. Laat u geen rad voor de
oogen draaien door de 190 millioen van
de wereldbank. De Amerikanen zeggen
gij wilt 290 millioen leenen. maar hoe wilt
gij die terugbetalen bij een jaariijkschen
bloembollenimport ad 15 millioen? Dat zou
40 jaar duren. Gij zijt volkomen oncrediet-
waardig. In de vijf oorlogsjaren is onze
staatsschuld met tien en een kwart milliard
toegenomen en na de bevrijding met een
even groot b:drag. In een dergelijk iand
verstrekt Amerika geen leening. In New-
York is onze gulden nog 10 cent waard 1
Lieftinck kwam met leege handen thuis.
De Amerikanen zeggen We zouden u graag
leenen, zoo gij Indië nog hadt, dat betee-
kent 750 millioen per jaar aan deviezen.
Doch alleen de Vereenigde Staten van
Indonesia zijn souverein en daarom zijn
wij oncredietwaardig. De toestand was al
critiekLieftinck zelf heeft er voor gewaar
schuwd, dat wij zonder het plan-Marshall
zouden moeten leven op een niveau gelijk
aan 57 pet. van dat van voor den oorlog,
of gelijk aan het peil van voorjaar 1944.
Het Marshall-plan kan hoogstens ééi jaar
werken De Amerikanen zullen gemiddeld
niet meer dan 10 millioen ton graan per
jaar kunnen leveren en op hulp uit Oost-
Europa behoeft niet te worden gerekend.
Dit plan is voor 1 jaar,uitvoerbaar. Da
rest zal de toekomst leeren.
Spr. heeft naar voren willen brengen,
waartoe de politiek van de Partij v.d. ArbMd
heeft geleid.
Indië's toekomstbeeld.
Wat gaat er gebeuren als straks dit zaakjï
overgeleverd wordt aan de Republiek? Dan
zal een derde der Javaansche bevolking
(14 millioen) va honger moeten omkomen.
Voor den oorlog was er geen enkel groot
bedrijf bestuurd door Indonesiërs. Dat kun
nen zij ook niet. Spr. meent dat een derde
der indon. bevolking zal omkomen door het
wanbeheer der republiek. Een prominent
Amerikaan heeft gezegd, dat in de komende
25 jaar in Indië millioenen van honger zul
len omkomen. „Geef ons de vrijheid" bt-
teekent„geef ons de dood."
De regeering weet dit.
De taak van Nederland moet zijn Indo
nesië te behoeden voor den ondergang.
Dit is heel mooi gezegd, maai volkomen
in strijd met de politiek der regeering.
Uitvoerig verhaalt spr., hoe min. Beel
gekant is tegen buitenparlementaire oppo
sitie. Staatsraad ^alberse echter noemt de
regeeringspolitiekstrafbare grondwetschen
nis. Ook is de regeering in overtreding
wegens poging een deel van het Rijk af te
scheuren. De zg. Noodwetgeving van Lon
den was bedoeld om het Rijk bijeen te
houden en n i e t om de Rijksdeelen uiteen
te scheuren. Besiu't C-39 Iaat toe een
interim regeering, een pre federale regeering
te scheppen en daarop grijpt men nu terug 1
Er was ook een besluit D-65, dat dicatoriale
macht toestond. Er was ook een besluit
D 66, dat aan Van Mook de bevoegdheid
gaf om gedurende de bezetting de econo
mische belangen van Indië te behartigen.
De regeering heeft de band tusschen
Nederland en Indië moedwillig doorbroken.
Dit is strafbaar volgens het Wetboek van
Strafrecht. Het Comité „Handhaving Rijks
eenheid" zal echter een aanklacht indienen.
De Raad van Sta»e staat aan enze zijde.
Wanneer ik iemand van opzettelijkheid
beschuldig aldus spi. dan de Partij
van den Arbeid.
Spr. citeert hier een uitlating van dhr.
Stuffkens: „Past u maar het fait accompli
toe en loop over de Kamer heen." Minister
Jonkman verklaarde, dat in Indië alleen
diegenen kunnen worden gehandhaafd, die
con amore voldoen aan de ideeën der
regeering. Wie daaraan niet kan voldoen,
noemt men evenals achter het „ijzeren gor
dijn" saboteurs, maar is het dan sabotage,
wanneer een Nederlander weigert mee te
doen aan rechtsovertredingen Ook dhr.
Hofstra heeft zich volgens spr. in soortge
lijken zin uitgelaten. Verder, zoo zeide dr.
Feuilietau de Bruin o.m., dat men gepoogd
heeft ons parlementair stelsel met geweld
onder den voet te ioopen.
Door dit alles hebben wij niet alleen
onze welvaart, ons aanzien en prestige in
hst buitenland verloren, doch werd ook de
parlementaire democratie ondermijnd.
„Kijk naar Hitler," zoo zei spr. Ook daar
werd de oppositie geleideiijk geliquideerd.
En het einde is niet te voorzien. Zoo ging
het ook na den inval der Duitschers in ons
land. In wezen is ons parlementair stelsel
niet ondermijnd door de communisten, maar
door de niet-communisten Geen enkele
revolutie kan echter slagen, als de oppo
sitie voldoende sterk is.
Wij verzetten ons tegen dit alles zooveel
mogelijk en hopen, dat wij daarin slagen.
„Waarom sturen wij onze jongens naar
Indie?" Die vraag stelt spr. ook aan min.
Beel. „Wilt gij die jongens naar Indië om
een welvaarfssfeer te scheppen Ga dan
heen, Bael, en geef de macht aan anderen."
(applaus).
Na de pauze werden de ingediende vra
gen beantwoord.
Op een vraag waarom „Elsevier", „Kom
pas" en „Haagsche Post" geen betere voor
lichting -geven, antwoordde spr., dat deze
bladen zijn aangewezen op bepaalde kana
len. De heer Roelsema wilde ais regeerings-
ambtenaar voorlichting geven vanuit Amerika.
Toen werd hij eruit gezat. Zoo gaat het
met ieder regeeringsambtenaar. Minister
Van K'effens heeft in de UN O. zijn eerst
aangenomen houding dermate moeten wijzi-
gei, dat hij voor leugenaar werd uitgemaakt
en vrijwel geen gehoor meer had.
Een a'dere vraag was, waarom spr. aan
de katholieken niet de schuld gaf, daar de
helft van deze volksgroep zich bedrogen
gevoelt. Spr. antwoordde hierop, dat men
de katholieken niet zooveel kan verwijten.
Kwamen de eerste oorlogsvrijwilligers niet
uit het Zuiden Zij hebben zich goede
vaderlanders betoond. Tot prof. Romme
heeff spr. gezegd„De vloek, die op Uw
partij de sterkste in Nederland rust,
is, dat er in Uw heele partij geen enkele is,
die daarover een oordeel kan vellen. Op
hem past spr. toe het woord van Talley
rand „Wat gij gedaan hebt, prof. Romme,
is erger dan een misdaad." Prof. Romme is
hoogleeraar in het staatsrecht en hij wist,
dat wij tenslotte t.o.v. Indië niet meer in
de staatsrechtelijke, doch in de volken
rechtelijke verhouding zouden kome*. Dat
neemt spr. hem uiterst kwalijk en hij zegt,
dat men de schuld daarom n et moet zoe
ken bij de katholieken, die dezen gang van
zaken over het algemeen verfoeien, maar
bij Prof. Romme.
Op een vraag, wat men met vergaderin
gen als deze bereikt, wanneer de regeering
niet luistert, zegt spr., dat wij meer en
meer naar een parlementaire dicta
tuur gaan. Ds. Zandt, Jan Schouten en
Tilanus worden den laafsten tijd niet meer
beantwoord. De taak der regeering moet
niet zijn te steunen op 50 plus 1, doch de
regeeringsmeerderheid dient te luisteren
naar de minderheid. Spr. leest dan een
lange beschuldiging voor van prof. Gerretson
aan de regeering, eindigend met een uit
daging van dezen hoogleeraar om een ver
volging. Spr. zegt verder, dat het doel van
„Rijkseenheid" is de massa te overtuigen
van het recht en wij hebben tot taak het
Nideriandsche volk wakker te schudden.
Doch aangezien de band tusschen Neder
land en Indië door de regeeting is verbro
ken, kan hierin alleen verandering komen
door een uitspraak van den Hoogen Raad.
Dan halen wij een streep door Linggadjati.
Op de vraag welke politiek dan in Indië
gevoerd moet worden, zegt spr., dat zulks
z.i. moet geschieden volgens de vier punten
van het Atlantic Charter. (Een land viij van
angst, vrij van gebrek, waar een ieder vrij
zijn godsdienst kan belijden en zijn meening
uiter). Met een federaal beginsel zijn wij
het eens. De verschillen tusschen de volken
zijn veel grooter dan hier b.v. fusschen een
Spanjaard en een Nederlander. Aan de top
willen wij hebben een Rijksraad met ver
tegenwoordigers van hier en overzee, die
de imperiale belangen zou behartigen (de
defensie, oorlog, vrede, monetaire samen-
weikir.g). Volgens spr. is dit een logische
constructie, waarbij aan de verschillende
rijksdeelen zoo groot mogelijke autonomie
zou worden gegeven. Bij de V.S» van Indo
nesia zou spr. ook weer precies dezelfde
constructie willen. Onze ideeën gaan lijn
recht in tegen wat de regeering wil. Er zijn
in een land middelpuntzoekende en middel
puntvliedende krachlen (zooais thans b.v.
de Friesche beweging). De regeering wil
voor Indië ook die middelpuntvliedende
kracht. Er is inderdaad een sterke nationa
listische beweging in indië. die den naam
Indonesië wil, welke dcor de regeering is
goedgekeurd. Wij zijn echter niet van plan
aldus spr. de beide rqksdeelen van
elkander af te scheuren, omdat dit in geen
van beider belang is. Op een vraag of er
nog wat te redden is, antwoordt spr., dat
er ook nu nog met praten wel wat te
bereiken is. Spr. gelooft niet, dat Amerika,
de hoeder der democratie ons iet in den
weg zal leggen. Italië geeft men zijn kolo
niën terug. Nederland neemt men ze af
door de U.N O. De Engelschen hebben na
den oorlog op Malakka het koloniaal systeem
ingevoerd.
Spr. geeft dan een kort overzicht van het
communisme in Lidië. De Archipel is stra
tegisch het belangrijkste punt van den
Pacific, omdat daarover de eenige groote
luchtroute loopt, die het heele jaar typhoon-
vrlj is. Het is gelukt, deze beweging neer te
slaan, terwijl daartoe ook het bekende k?mp
Digoel en het partijverbod werden ingevoerd.
Wel bleven mantel organisaties bestaan,
doch hun invloed ging totaal verloren. De
deportatie naar Digoel is nooit op dictato
riale wijze geschied. In '33 kwam de zaak
in een nieuwe fase. Door samenwerking der
Amerik., Britsche en Nederl. inlichtingen-
diensten werd huiszoeking gedaan omdat er
een Japansch spion was doodgeschoten.
Bij een huiszoeking bij een Menadoneesch
journalist vond men foto's van Sjahrir,
Mohammed Hatta en de doode Jap. Men
wist toen, waar Ned. Indië aan toe was.
Toen dan ook de Pacific-oorlog uitbrak,
erklaarde Tjarda onmiddellijk den oorlog,
daarmede tevens Australië's positie verde
digend. De dat kbaarheid van dit land is u
allen bekend, aldus spr. Hij zegt verder nog,
dat Sjarifoeddin de aanval op het vroiSVen-
kamp Ambarawa heeft voorbereid en dat
Alimin een buitengewoon bekwaam propa
gandist is, die het communisme deed pene-
treeren in heel midden-Java.
Tenslotte werden een serie lantaarnplaat
jes vertoond, ten deele afkomstig van den
regeerlngsvoorlichtingsdienst, ten deele op
andere wijze verkregen.
Deze foto's bevatten afbeeldingen van
communistische lectuur van zeer uiteenloo
penden aard, vrijgegeven door de censuur
te Djokjaharta en met goedkeuring van het
hoofdkwartier, vrouwelijke communistische
guerilla-benden, plaatjes over vernielingen
aan rubberboomen, enz., uitingen van een
geweldigen rassen- en klassenhaat, de ver
volging van en den moord op Chineezen,
vernieling van kerken en kloosters, (zending
en missie kiijgen hier geen voet meer aan
den grond), een massa-graf van 15 000
Chineezen (door Nederl. troepen ontdekt).
Van de 250 000 Inde-Europeanen zijn er
30.000 vermoord, zeg» spr., en deze men
schen worden gediscrimineerd als de Joden
door Hitier. Zij hadden gevraagd een nieuw
vaderland te mogen stichten op Nieuw-
Guinea, retgeen geweigerd werd. Verder
werden vertoond foto's van slachtoffers der
concentratie-kampen, erger dan Bergen-
Belsen, uitgeteerde „levende skeletten", enz.
^oonnements-
prijis
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indié fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Inaezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
