AXELSCHE mCOURANT
Frankeering bi] abonnement, Axel.
ZATERDAG 20 MAART 1948.
62e JAARGANG No. 48.
77
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
0,65
0,65
0,65
0,65
De ontwikkeling van de
vliegtuigschroef.
el is bijna 28 jaar geleden, dat de K.L.M.
on met de exploitatie van haar lucht
en en slechts weinigen herinneren zich
de tijd, dat zich van het drassige
iph'1 een klein één-motorig vliegtuig
de grond verhief om twee passagiers
wat post of vracht naar Londen te
ngenwanneer men nu over de K.L.M.
eekt, denkt men aan Douglassen en
ulellations, die met hun vier machtige
oren 40 passagiers naar andere wereld
en brengen. De kleine De Haviiland is
practisch vergeten,
laar toch, hoeveel er ook veranderd is,
steeds is er een grote mate van over
komst tussen de oude tweedekker van
men de 4-motorige luchtreuzen van nu;
De Haviiland werd door de lucht voort-
lokken door één schroef en de moderne
Eilellation wordt voortbewogen door
[schroeven, die er in grote trekken nog
ties hetzelfde uitzien ais in het begin,
ar toch is aan de luchtschroef de evolutie
bijna dertig jaren niet ongemerkt
Dili ij gegaan.
De eerste schroeven,
iigenlijk zijn de bladen van een lucht-
roef niets anders dan lange dunne vieu-
i, waarop door de ronddraaiende be-
ging een trekkracht gaat werken, die het
[gluig naar voren beweegt. De schroef
dan ook in doorsneae een profielvorm,
ijk aan die van de vleugel en de bladen
onder een bepaalde hoek met de draai
ing geplaatst. De schroeven van de
ste vliegtuigen werden eenvoudig uit een
tk hout gesneden en op de juiste wijze
oimd. Al gauw ontdekte men, dat deze
loeven niet erg duurzaam waren, omdat
scherpe randen vrij snel afbraken. Toen
g men zgn. gelamelleerde schroeven
(vaardigen daartoe werden verschillende
ine lagen hout op elkaar gelijmd en
volgens bewerkt alsof ze een geheel blok
ren. Bij dergelijke schroeven zijn de
nellen (lagen) nog duidelijk te zien, omdat
orgaans hout van verschillende kleuren
;t werd. De eerste K.L M.-vliegtuigen
deen vierbladige gelamelleerde schroeven,
men vervaardige door 2 twee-bladige
toeven loodrecht op elkaar te bevestigen,
leze schroeven zijn enige jaren meege-
in, totdat in 1925 de K L.M. als eerste
btvaartmaatschappij ter wereld geheel
talen Reed-propellers in gebruik nam
te schroeven waren vervaardigd uit een
blad aluminium, dat men in de vereiste
i had gebogen. Deze schroeven gaven
enover de houten schroeven een snelheids
van 6 km. per uur.
Ie houten schroeven bleven echter ook
enige jaren in gebruik. Omdat men
inwel erg veel last had van beschadiging
de voorkant van de houjen bladen in
en- en hagelbuien, nam men proeven
tei dunne laag metaal of lakverf op
bladen, maar de resulaten hiervan waren
erg bevredigend.
De schroef wordt bestuurbaar.
Ie techniek stond met het vorderen der
t» niet stil en ook op het gebied der
inschroeven werden regelmatig nieuwe
vindingen gedaan. In 1933 verschenen
eerste bestuurbare schroeven in de
vkplaatsen van de KL.M. Hierbij was
mogelijk geworden om de schroef aan
Passen aan het toerental, zodat in de
een sterkere trekkracht ontwikkeld
"dl dan tijdens de rest van de vlucht en
'I economischer gevlogen kan worden.
iKLM. nam proeven met twee schroeven,
e Smitb-propeller en de Hamilton-propeller.
P® kwam toen tot de ontdekking, dat door
[1 loepassen van deze schroeven de snel-
N van een Fokker F 12 kon worden op-
yoerd van 185 tot 210 km. per uur. Als
Juliaat van deze proeven werden in 1934
s KLM.-vliegtuigen met bestuurbare Ha
lton-schroeven uitgerust. Op de Indië-lijn
f'd hiermee op een retourvlucht een ge
adelde winst behaald van 10 vlieguren,
w ging men weer een stapje verder.
'J4 ijsaanzetting op de schroefnaven te
®jden werden daarop aluminium doppen
yubberbekleding, de zg. spinners, ge-
terwijl een speciale inrichting werd
gebracht die tijdens de vlucht een
'tiende vloeistof langs de schroef-
spoot.
Vaanstandschroeven.
1{n was inmiddels van tweebladige op
driebladige schroeven overgegaan, want door
het toenemend vermogen van de motoren
was men aangewezen op twee mogelijkheden,
de schroefbladen vergroten of meer bladen
toepassenomdat de schroeven bij ver
groting van de bladen veel te larg zouden
worden, besloot men tot het laatste, hoewel
daardoor het rendement van de schroef
enigszins ongunstig werd beïnvloed.
In 1938 kwam er weer een verbetering
Bij het stopzetten van een motor tijdens de
vlucht was het meermalen voorgekomen,
dat de schroef van de stilstaande motor als
een windmolen was gaan werken en de
motor grondig vernield had. Daarom maakte
men de schroefbladen zodanig verstelbaar,
dat ze in een dergelijk geval in de vlieg
richting gedraaid kondeh worden, zodat de
luchtstroom er geen vat meer op had. De
Technische Dienst van de K.L.M. liet direct
na het aan de markt komen van deze
schroeven alle vliegtuigen hiermee uitrusten.
En nu.... remschroeven.
Momenteel zijn de nieuwste vliegtuigtypen
uitgerust met z.g. remschroeven, waarvan de
bladen door de kleine spoed heen op nega
tieve spoed gedraaid kunnen worden.
Hierdoor kan de landingsuitloop belangrijk
bekort worden. Verder ziet men bij enkele
nieuwe vliegtuigen, zoals de Douglas DC-6
en de Convair-liner, die de K L.M. dit jaar
in gebruik zal nemen, dat de schroefbladen
veel weg hebben van cricketbats, doordat
ze aan de uiteinden breed en rechthoekig
afgesneden zijn. Dit heeft men gedaan om
het grotere vermogen van de huidige vlieg
tuigmotoren te kunnen verwerken en boven
dien om de fabricage te vergemakkelijken.
Ze zin er weliswaar niet fraaier op geworden,
maaPtnen heeft gemeend hier de schoonheid
aan de doelmatigheid te moeten offeren.
Heeft de schroef nog toekomst
Steeds meer komen tegenwoordig de
straalvliegtuigen op de voorgrond, die,
zoals men weet geen schroef bezitten.
Onwillekeurig v aigt men zich af, of deze
vliegtuigen op de duur het schroefvlie^tuig
zullen verdringen. De eerste tijd zal dit
voor verkeersvliegtuigen zeer zeker niet het
geval zijn, omdat voor de snelheden, die
de verkeersmachines gewoonlijk bereiken,
de straalmotor zeer oneconomisch is. Op
de duur zal men er echter zeker in slagen
om deze motoren voor gebruik in verkeers
vliegtuigen geschikt te maken, maar voor
lopig behoeven de schroevenfabrikanten
zich nog geen zorgen voor de toekomst
te maken.
Kinderen kijken ons aan.
Eéi van de mooie avonden op een
buitenpost. Banken op het voorerf van
het kamponghuis en kalme stemmen van
van zoo'n paar gewone soldaten. Toen
het gesprek weer als vanouds naar het
vaderland was afgedwaald, zei er één
„Vanmorgen een brief van mijn oom,
s'garenwinkelier iu de provincie. Hij schreef
twee vellen vol over het Nederlandsche
levenspeil„Nog steeds eiken dag mar
garine op je brood viel niet mee, de schoe
nen en de textielwaren bleven maar onbe
taalbaar en sommige rantsoenen waren weer
verminderd. De kranten stonden vol over
noodzakelijke export- en deviezenbesparin
gen. En dan nog die kwestie met Indonesië
waar ons volk maar goed en bloed aan
moest spendeeren.
Als ze eerst dat kostbare leger maar eens
terug lieten komen, dan zou het wel beter
worden"
Tot zoover de brief van mijn oom.
Natuurlijk valt het niet mee, om dag in
dag uit achter een toonbank te staan en
dan maar niets anders dan het klantenge-
klaag aan te hooren en te zeggen„Spijt
me meneer, daaraan kan ik u nog niet
helpen." Hij ziet ook liever tevreden gezich
ten en ee- land, dat weer snel het voor-
oorlogsche welvaartspeil bereikt. Maar aan
den anderen kant zou een kijkje hier in
ons gebied bijvoorbeeld hem loch wel van
meening doen veranderen ten opzichte van
een ontijdige terugkeer van het leger uit
lndië.
Hoeveel en over welke kanten van het
probleem is er al niet geschreven waaróm
het een onverantwoorde daad zou zijn als
men dit land aan zijn lot overliet. Veel hier
van is zelfs voor ons niet heelemaal duide
lijk, omdat we maar een heel klein stukje
van het land kunnen overzien en hetgroote
geheel niet met ons verstaud beheeischen.
Maar alleen dit k'eine gebied rond onze
buitenpost is reeds genoeg werkelijkheid.
Vanmiddag wachtdienst bij de dorpsmarkt.
Twee kinderen, een meisje en een jongen,
zaten in het stof aan den wegkant. Het
meisje met een schaamdoekje van jutezak,
het jongetje naakt, met een rietentaschje op
de heup. Makkelijk geteld vier dozijn rib
betjes, dan vlekken, plekken en korsten.
Ouderloos, broodeloos, hopeloos.
Vertegenwoordigers van de jeugd, de
Indonesische jeugd. Mensen. Kinderen....f
Zoo zijn ze hier." Zoo waren ze in Neder
land. Daar stond het scharminkelige jochie
zijn neus plat te drukken tegen de etalage
ruit. Begerige blikken naar de heerlijkheid
van voedsel. Hetzelfde jcch, maar bruin,
peutert hier de restjes van een weggewor
pen pisangschil.
Daar stond het meisje met blond piek
haar, bleekblauw gezichtje en holle oogen
een stijfselpaplepel af te likken. Hetzelfde
meisje, maar met zwart haar hield haar ver
schrompelde handje naar me op met een
„Kassian Toean"
De Duitschers hadden geen medelijden
met Nederland. Ze lieten het verrekken.
Groot verval in het onderwijs, van wonin
gen, land, veestapel en zeden. De toekomst
van het land was in gevaar. Ondergang
dreigde. Wij smeekten om verlossing en
bevrijding.
Wij werden verhoordToende zen
dingen voedsel en Unnra-kleeding en lang
zaam begon het diepgezonken land zich op
te richten.
Wij dankten de bevrijders. Iedereen had
den wij toen gedankt, hetzij Yank, Rus of
Franschman. Verzwakt was het volk, maar
het bracht zijn mannen op voor het andere
land, waar een stuk van ons en onze
geschiedenis lag en dat op zijn beurt zich
wendde tot ons.
Twee jaren gingen voorbij. Nederland, hel
kleinste land, het zwaarst gehavend, met
een van de grootste vredestaken op de
schouders, vermocht hei een van de top-
plaatsen in de Europeesche volkswelvaart te
bereiken En vandaag staat er in de brief
van mijn oom, dat het wel beter zou wor
den, als eerst dat kostbare leger maar eens
terug was
„Beste Oom. Neem eens een week vacan-
tie en maak een reisje door ons land. Pak
dan bonnenlijst en kasboek en vergelijk Uw
positie met die van Uw zakenvrienden in
het buitenland.
Is er nog tijd over, koopt U dan een
vliegticket en kom naar onze buitenpost.
Dan neem ik een dag vrij om U te laten
zien hoe dankbaar ook hier de menschen
zijn, die kleeding en voedsel van hun bevrij
ders krijgen l
Ik zal U de bedeiaarskolonies, de poli
klinieken, de volks-g arkeukens, de klee-
dingdistributies laten zien en het dankbare
kind, dat zijn duimpje opsteekt en zegt:
„Tabé Toean
Natuurlijk zijn er groote verschillen ver
geleken bij Nederland destijds. Het hoofd
beeld echter blijft hetzelfdeEr is een land
in noodNog zijn we er niet. Java alleen
al is vier keer zoo groot als Nederland.
Vérder zal ik U brengen, naar de afgelegen
plaatsen, waar het nog niet zoo goed gaat.
Naar de markt, waar de dakloozen slapen,
naar de dorpen, waar de bevolking nog
steeds vlucht in een door menschén moed
willig opgeschroefde angst, naar de zwer
vertjes, die U met holle wateroopjes aan
zullen staren. Mooi, mollig en gaaf waren
ze bij de geboorte maarde rest is
bekend.
Alles laai hen onverschillig. Levend dood
is deze jeugd en het eenige wat ze er met
een zangerig stemmetje nog kunnen uitkla
gen is„Kassiannnn Toeannnn"(Heb
medelijden, meneer). En gij Oom zult mede
lijden hebben. Ge zult evenals wij denken
aan de jeugd toen in Nederland en mis
schien zuit ge zeggen
„Ik blijf hier om mee te helpen".
HERWAARDEERING VAN
TEXTIFLPUNTEN.
Het ligt in het voornemen van den minister
van Economische Zaken, de iexlielvoorzie-
ning in de naaste toekomst eenigermate te
verruimen.
Men heeft het plan de puntenwaardeering
te veranderen, met dien verstande, dat men
voor minder punten meer textielgoed zai
kunnen koopen.
Voorts vernemen wij, dat alp het Marshall
plan doorgaat, de schoenen zeer waarschijn
lijk vrij zullen komen. De productie van
schoenen in Nederland is zoo groot, dat
men ze thans wel zou kunnen vrij geven.
Duizenden bonnen, die voorschoenen worden
uitgegeven, worden niet eens meer besteed.
Mocht het Marshall-plan niet doorgaan,
dan zou er wellicht binnen korten tijd weer
een tekort aan schoenen zijn, aangezien dan
de import van huiden belangrijk verlaagd
zou moeten worden. Er Is echter goede
hoop, dat men binnen niet al te langen tijd
zonder distributiebon naar den winkel kan
gaan, om zich een paar schoenen uit te
zoeken.
RHEUMATISCHE PIJNEN
A.N.W.B. HELPT PECHVOOELS.
De A. N. W. B. is erin geslaagd de hulp
verleening aan het gemotoriseerde verkeer,
dat met pech te kampen krijgt, aanzienlijk
te verruimen.
Dank zij de samenwerking tusschen den
bond en een groot aantal Nederlandsche
auto- en motorbedrijven is 't gelukt het
reeds bestaand net van bonds-autohulp-
stations tot ruim 930 uit te breiden, die
verdeeld over ongeveer 400 plaatsen t ars
gereed staan om den automobilist of motor
rijder met pech te hulp te komen.
Neem de oorzaak van
Uw Rheumatiek weg.
Dat kAn. Met dat luttele beetje Krusohen
Salts, iedere morgen In Uw eerste kopje thee.
Dat geeft nieuwe kracht aan Uw bloedzui
verende organen 't bloed gaat weer sneller
stromenonzuiverheden, die zich nu vast
zetten, krjjgen dan geen kans meer, want
ze worden afgevoerd, regelmatig en grondig.
De weldadige gevolgen blijken al gauw. Uw
pijnen worden minder en de aanvallen nemen
in aantal afelke dag voelt ge U méér
monter en opgewekt, na een naobt van wel
dadige rust; Uw levenslust keert weer,
kortom ge voelt allengs U weer fit als
vanouds. (I, M.)
Uit onze omgeving.
VERBETERD BERICHT
GRENSVERKEER.
Van bevoegde zijde deelt men mede dat,
er, teneinde eventuële teleurstelling te voor
komen, de aandacht op dient te worden
gevestigd, dat aan Nederlandse onderdanen
buiten Z.-Vlaanderen woonachtig, geen pas
sen voor grensverkeer voor verblijf in België
kunnen en mogen worden afgegeven,
JAARVERGADERING DER MEISJES-
VEREENIGING „OPWAARTS"
Dinsdagavond hield de Meisjesvereeniging
„Opwaarts", uitgaande van de Gerefor
meerde Gemeente alhier, in tegenwoordig
heid van ouders en andere belangstellenden
haar derde jaarvergadering in het kerkge
bouw.
De voorzitter, ouderling W. Verduijn,
opende deze bijeenkomst met gebed en
heette allen hartelijk welkom, waarna de
notulen en de jaarverslagen werden voor
gelezen. Hieruit bleek, dat de vereeniging
er goed voor staat. Vervolgens hield mej.
L. Wiemes een inleiding over „Eliza".
Nadat in de pauze een trsctatie was rond
gediend hield mej. A. de Feijter een inlei
ding over: „De lelie van ons Vorstenhuis".
Door enkels meisjes werden daarna op zeer
verdienstelijke wijze enkele psalmen en
gezangen ten gehoore gebrachtook viel
hier prachtige solo-zang te beluisteren.
Hierna volgden nog enkele declamaties
door mej. P. Vlaander en mej. C. de Feijter,
waarna de goedgeslaagde bijeenkomst ge
sloten werd door de presidente, mej. Nel
Mieras en ouderling Verduijn eindigde met
dankgebed. Jammer was, dat deze mooie
vergadering zoo weinig bezoekers had ge
trokken.
VERGADERING VAN DE BOND VAN
PLATTELANDSVROUWEN.
Op Dinsdag 16 Maart hield de Bond van
Plattelandsvrouwen in de bovenzaal van
„Het Centrum" haar jaarvergadering.
Als spreekster trad op mej. v. d. Broecke,
binnenhuis-architecte, te Aardenburg, welke
«.bonnements-
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiè fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
Sanapirin-tabletten (Mijnhardt) 'tas
ten het kwaad bij de wortel aan.
Koker a 25 tabletten 40 ct. In wel
voorziene Apoth. en Drogisterijen.
