AXELSCHE M, COURANT
Kerk en bioscoop.
Frankeering bi] abonnement, Axel
^"7
ZATERDAQ 13 MAART 1948
62e JAARGANG No. 46
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster.-
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
log steeds weet men hier en daar in
lielijke kringen van de bioscoop alleen
vertellen, dat het een zielverdervend gif
(Toch gaat ook de jeugd uit deze krin-
er heen Dit is op z'n zachtst gezegd....
erdreven De bioscoop, evenals alle open-
ie vermakelijkheden, verkeert tusschen de
lolen waartusschen elk stuk samenleving
cultuur, en ieder mensch verkeert: die
n het (in dit leven helaas onmiskenbare)
ioze en het goede. Waarbij, zooals altijd,
goede in het gedrang schijnt te komen,
doorsnee-film Is dan ook leeg, hol en
waarachtig^ Maar dit is van de geheele
nenleving te zeggen.
Vanwaar de machtige aantrekkingskracht
i de bioscoop? Willen we hierop ant-
ord geven, dan doen we verstandig de
iscoop te herleiden tot de 2 factoren
a en winst.
Eerst over de film. Dat deze triomfen
rt is niet een op zichzelf staand ver-
jel. Het moet gezien worden in samen-
jig met de hooge vlucht die de reclame
nomen heeft in onzen iijd, de illustratie,
l plaat- en kleurendruk. Het zijn „de
ogelijkheden der moderne techniek", die,
de bril te beginnen, via verrekijker,
itrekljker en microscoop 1) de wereld
het zichtbare voor ons onmetelijk
ei! uitgebreid. Diezelfde techniek hèeft
ons in staat gesteld dil waargenomen
eld automatisch en onfeilbaar vast te leg
io door de fotografie. En dan nog weer,
hei fotografisch beeld 3) automatisch
om te vormen, dat het geschikt wordt
hor de drukpers niet alleen, maar ook
het witte doek. Wat men weergaven
kan men nu via pers en lichtbeeld de
assa onder het oog brengen. Dat is hierom
id belangrijk! omdat ieder mensch een
irertjes-instinct" heeft. Een van de grootste
ettelijke vermogens van den mensch wijst
reeds op (de beeldende kunst) dat die
ensch van voorhistorische tijden af visu-
I (op het oog aangelegd) is. Ons land
emt ln de beeldhouwkunst een bescheiden
aats in, maar in de schilder- en teeken-
inst een vooraanstaande, zeker een paar
uwen geleden. Maar dat niet alleen deze
inslenaars, doch dat ieder mensch bijna
ip het oog aangelegd" is blijkt, als gezegd,
.1 de macht der reclame, van de illustratie
aar men veel sneller naar grijpt als naar
saaie krant) en van de bioscoop.
Deze zijde van het bioscoopwezen is
ren onschuldig als uw fotoalbum en de
thlreclames. Men kan aanvoeren dat het
ag in zijn waarneming waarschijnlijk vluch-
>er Is dan het oor. Ik weet het niet. En
ieder geval heeft daarmede het oog naast
tl oor nog zijn belang niet in het minst
rloren. Is niet de Schepper van het oog
ezelide als die van het oor? Ei het oog
t organisme is zeker zoo wond°rlijk en
ibegrijpelljk als het gehoor-orgaan. De firn
dus allereerst zoo'n voortbrengsel van de
oderne techniek, waardoor hei gezichts-
trmogen van den mensch veel en veel
leer tot zijn recht (en zijn onrecht) gebracht
rordt, te meer omdat de film het beeld
beweeglijk* op het doek brengt. Vooral
il Is een vinding van den jongeren lijd.
laar gaven niet al zeer oude handschriften
rachtige versieringen en illustraties Leidde
systeem van de boekdrukkunst niet tot
systeem van de houtsnee (later koper-
ravure, ets, enz.) en daarmee tot de prent-
unst En Europa's wereldberoemde middel-
ïtuwsche kathedralen? Denkt u, dat die
[ebouwd werden alleen uit „kunst-over-
'eaingen" Neen, dat overvloedig beeld-
touwwerk was de „steenen catechismus",
He apostelen en profeten, heiligen en bijbel
le historiën, en vooral toen ookhelle
tochten tot het kerkvolk brachten; zoo
's naderhand toen de nadruk van de beel-
len naar de bijbel was verschoven, er loch
'oer „geïllustreerde" bijbels verschenen.
mensch „kijkt' nu eenmaal zoo graag.
I Nu over de winst, de 2e factor van de
bioscoop, in de bioscoop wordt niet alleen
htt beeld vertóónd, men „laat het iets
idoen£n zoo ontstond de sterke bekoring
fin de „sensatie" in goeden en slechten
In goeden zinwe „beleven" graag
In kwaden zinzoolang we zelf bulten
Mot blijven 1 zien de meesten deze bele-
snis graag opgevoerd tot het „adem-
bnemende" waar liefst lot en leven (van
'"deren) mee gemoeid zijn.
Ziedaar de verklaring, dat de bioscoop
geweldig winstobject is. Fümmagnaten
filmsterren (met hun meestal mooie
maar dooie gezichten) kunnen ervan getui
gen. De triomf van den mensch in zijn
meest nietszeggende gedaantez'n onbe
duidende verschijning zonder meer. (Als er
zóó al iets uitgaat van een mensch, wat
moet er dan wel van hem uitgaan als er
werkelijk „iets in zit.")
De massa gaat „kijken", omdat ze dat
zoo graag doet. En zoo wordt de bioscoop
het publiek amusementsmiddel. En daar
komt het gevaar nu. Haar werking is mas
saal haar invloed reikt ontzaglijk ver. Het
gevaar ligt hierinDe film-maatschappij
vraagthoe trekken we er zooveel mogelijk
Het kan niet schelen hoeDe mensch in
Axel en elders vraagtHoe geniet ik zoo
veel mogelijk? Kan niet schelen, wat. Zoo
is die de schuld krijgthet witte doek, de
schuldige nietDat is de mensch.
Daarom wordt zoo weinig de „goede"
mogelijkheid van het witte doek benut 1
(Weinig, want het gebeurt sporadisch wel
de goede film, de wetenschappelijke opname,
enz.) Waarom houdt ook met name de
kerk zich vijandig Oudtijds, in haar kathe
dralen en platenbijbels gaf ze blijk zooveel
menschelijk inzicht te bezitten dat ze het
prentjes-instinct wel benuttede mensch
ook van deze zijde benaderde. Later, in een
tijd van weinig verantwoordelijkheidsgevoel
voor de samenleving liet het de kerk
onaangedaan, dal de massa zich verkocht
aan „de meestbiedende" film.
Stellig heeft de film ook voor de kerk
belang. Tweeledig I Allereerst, dat naast de
tegen elkaar opbiedende amusementsfilms,
die graag speculeeren op het behagen dat
de mensch heeft in het verbodene, de film
gebracht word», die iets goeds brengt, en
zoo de holle schijn, het fraai bedrog, de
geestdoode-rijkdom en de karakteriooze
sensatie een kans rooft. En voorkomt dat
de massa steeds weer „wordt gesterkt in
haar zwakheden"gevoelloos en afgestompt
wordt. Vervolgens een andere fi'm brengt,
die het godsdienstig bestf van zeg maar:
ieder mensch leidt van de algemeene, niets
zeggende wegen („er moet wel Iets zijn"
maar men stelt niet de vraag wat voor
een Iets) op die van Geloof en Verwach
ting van het Evangelie. Amerika en Enge
land kennen dan ook ai jaren de film in
dienst der prediking, (de zgn. bijbeische
film). Of hier geen gevaren zijn? Dat zal
wel, die ziji overal. Maar aan ervaring heeft
men al veel nieuwe inzichten te danken.
En zoo weet men de massa te bereiken en
voorloopig te benaderer, die men anders
niet meer bereikt. En juist die massa, die
vragende, maar in elk geval bitter weinig
ontvangende bioscoop horden, zijn die niet
één der groote problemen van onzen tijd
De asfalt-mensch noemt men hem wel, die
niet verder weet te komen dan heen en
weer te slenteren langs ons moderne stad-
en landsbeeld, zonder geestelijk te leven.
In deze eeuw van techniek kan de
menschheid zichzelf alles bieden, maar weet
niet: wét! De Stichtirg „Kerk en Film*
heeft een kerkelijk verantwoord „film
bulletin" in voorbereiding, dat maandelijks
korte recens'es van een groot aantal films
zal gevei en f 1,25 per jaar zal kosten.
Zoo wil de Ned. Kerk haar aandeel gaan
dragen in de verantwoordelijkheid voor het
gehalte van wat het bioscoop-publiek ge
boden wordt.
We hopen, dat velen, die zichzelf teveel
respecteeren om willoos met zich te laten
sollen door het bioscoop-programma, zich
zullen „oefenen in onderscheidingsver
mogen". Op het „critisch film-bulletin" kan
men zich abonneerenEmmalaan 24, Oegsl-
geest.
P. J. Pennings.
Snelverkeer
Brussel—Oost Z.-Vlaanderen.
Zeeuwsche deputatie besprak in
Lokeren (B) plannen met Bel
gische Minister van Openbare
Werken, senatoren en burge
meesters.
Naar het „Z. Dagblad" verneemt, zijn
Maandag ten stadhuize van de Belgische
gemeente Lokeren besprekingen gevoerd
tusschen een Zeeuwsche en een Belgische
delegatie, de laatste onder leiding van de
Belgische Minister van Openbare Werken.
Jean Borremans, over den aanleg van een
breede verbindingsweg van Brussel over
Lokeren en Moerbeke naar Roode Sluis,
met aansluiting op den weg van Axel naar
Terneuzen.
Het is voor de aanleg hiervan noodzakelijk,
dat een lengte van ongeveer 150 meter op
Nederlandsche grond voor het in orde
brengen der verbinding wordt bestemd
Van Zeeuwsche zijde werd hiertoe alle
medewerking toegezegd. De mogelijkheid
is groot, dat van Belgische zijde nog dit
jaar met de aanleg van deze verkeersweg
zai worden begonnen.
De Zeeuwsche deputatie, die door den
burgemeester van Lokeren, den heer Thuijs-
baert, werd ontvangen, bestond uit de heeren
C. Philipse en C. Hamelink, leden van Ged.
Staten, Ir. H. D. J. Swaters. hoofdingenieur
van de Prov. Waterstaat en Ir. J. A. Hofwegen,
districtsingenieur van de Prov. Waterstaat
te Terneuzen.
Van Belgische zijde waren naast de reeds
genoemde Minister van Openbare Werken,
aanwezig verscheidene senatoren en een
aantal burgemeesters van Belgische plaatsen.
Wanneer het tot aanleg van deze weg
komt, kan dit in de toekomst voor onze
provincie van zeer groote beteekenis zijn.
Niet slechts wordt dan de verbinding voor
de bewoners van Oost Z. Vlaanderen met
België, waarop zij toch al voor een niet
gering gedeelte georiënteerd zijn, aanmerke
lijk verbeterd, maar bovendien zijn er goede
perspectieven voor een toenemend toeristen
verkeer uit dat deel van België naar onfce
provincie.
Tenslotte kunnen wij nog mededeelen,
dat in bovengenoemde samenkomst door
de Zeeuwsche delegatie van gedachten is
gewisseld met den kabinetschef van het
Ministerie van Openbare Werken in België
over de inpoldering van den Braakman,
waarbij bleek, dat op welwiller.de mede
werking gerekend kan worden.
ACHTER DE SCHERMEN -VAN
DE U. N. O.
Op het inlichtingenbureau van de U.N.O
staat de telefoon nooit stil.
Het antwoorden op vragen van een
nieuwsgierig publiek is één van de kleine
karweitjes, die het U.NO.-secretariaat moet
opknappen. Dit secretariaat is'een soepel-
lopende machinerie, bediend door 2700 ma
internationaal personeel. Binnen een jaar
tijds is het secretariaat uitgegroeid van een
handjevol deskundigen tot een gecompli
ceerde gemeenschap van economen, juristen,
electriciëns, timmerlieden, loodgieters, schil
ders, bankiers, politieke experts en socio
logen plus een klein legertje tolken, steno-
graphen, kantoorbedienden, cyclostylisten,
bewakers en portiers.
De spil der gehele zaak is de talen
afdeling. Elk der millioenen geschreven en
gesproken woorden moet in het Frans en
Engels, de werktalen der U.N.O., worden
opgetekend. Aangezien de afgevaardigden
van de Zuid-Amerikaanse staten en Rusland
meestal in hun eigen taal spreken, staan
drie talige tolken in hoog aanzien.
De tolken vormen een verbazingwekkende
verzameling van geestelijke tovenaars. Een
erkend meester is And>é Kaminker, een ko>t
gezet en kaai Fransmannetje. Men heeft
kunnen zien, hoe hij na een redevoering
van een uur opstond om die rede zonder
enige aantekening te vertalen. Zijn voor
dracht was zo levendig en dramatisch, dat
luisteraars menigmaal de indruk kregen, dat
hij zelf een originele rede hield. Even be
gaafd, zij het niet zo artistiek is zijn broer
Georges, befaamd door de wijze, waarop
hij de meest ingewikkelde technische uiteen
zettingen feilloos vertaald. Beiden hebben
alle internationale conferenties van enig
belang gedurende de afgelopen 25 jaar
bijgewoond.
Tolken maken gewoonlijk opvallend wei
nig aantekeningen, zij vertrouwen bijna ge
heel op hun phenomenaai geheugen. Of
schoon zij hun best doen de redevoeringen
woordelijk weer te geven, is hun doel ook
bereikt, als zij de kern van het betoog
correct en duidelijk naar voren laten komen.
Ook is er nog een klein legioen vertalers,
die elk document uit elke taal kunnen ver
talen met inbegrip van Hindoes en
Poesjtoes. Voor elke tijdens de officiële
vergaderingen gesproken taal is een eigen
stenograaf, die het gesprokene woordelijk
opneemt. Meestal zijn het er twee, die
elkaar afwisselende een dicteert zijn
stenogram aan een cyclosfyiist, de ander
neemt op. Terwijl de spreker nog bezig
is, ontvangt de pers op deze wijze al het
begin van diens rede. Ais Gromyko b.v.
om 3 uur begint te spreken, is het eerste
deel van zijn rede om half 4 gecycloslyleerd.
Een compleet verslag van zijn rede in
het Frans, Engels en Russisch is om
6 uur gereed.
Misschien is het ingewikkeldste karwei,
dat het secretariaat moet opknappen wel het
voeden van de duizenden kantoorbedienden,
afgevaardigden en toeristen. De cafetaria,
een enorme ruimte op de voornaamste ver
dieping, dient per dag een 5000 maaltijden
opze is nooit gesloten.
De luxe eetzaal voor de afgevaardigden
is open van 113 uur voor iedereen, die
zich kan permitteren 2 dollar voor zijn
lunch te betalen.
De meest ondankbare taak heeft de veilig
heidsdienst. Die controleert de bewakers,
geeft geloofsbrieven uit, houdt toezicht op
de brandwacht en werkt samen met de
New-Yorkse en staals-politia. Het Hoofd
van deze dienst heeft een staf van ruim
100 mannen en vrouwen.
Gezonde huid
Uit onze omgeving.
FILM- EN PROPAGANDA AVOND VAN
HET NEDERL. ROODE KRUIS.
De pioniers-arbeid van Florence
Nightingale.
Voor een geheel bezette „Centrum"-zaal
heeft de afdeeling Axel van het Nederland
sche Roode K'uis Woensdagavond zoowel
door middel van,het gesproken woord als
via het witte doek het aandachtige en tal
rijke publiek een beeld gegeven omtrent
werkwijze, doel en streven van deze instel
ling, die met recht en met eere „in dienst
der menschheid" staat.
De voorzitter der afd. Axel, dhr. A P.
Lefeber, sprak allereerst een kort welkomst
woord en dankte voor de groote belangstel
ling, hoewel hij hoopte, dat de interesse
grooter zou zijn voor het Roode Kruis dan
voor de film.
Dhr. Lefeber gaf daarna een overzicht
van den stand van zaken bij de nu twee
jaar geleden opgerichte Axtlsche Roode
Kruis-afdeeling. Deze heeft thans 50 gedi
plomeerde E H B O.'ers, terwijl 12 dames
gediplomeerd Roode Kruis-helpsters zijn,
waarvan drie eerste kiassers. Bij eventueele
rampen en ongevallen van massalen aard
kan zoodoende doeltreffende hulp verleend
worden.
Wat het materieel betrett beschikt men
over een volledig zuurstof-apparaat, 8 a 10
bra cards en 25 dekens Op 6 a 7 plaatsen
in onze gemeente zullen verbandkisten wor
den geplaatst bij gediplomeerden. De bedoe
ling is zoo spoedig mogelijk over te gaan
tot vorming eener transportcolonne door
8 10 heeren, die eventueel tot taak zou
den hebben het ophalen der gewonden te
verzorgen, terwijl de eventueele verpleging
dan de taak der dames zou worden.
Ook is er behoefte aan matrassen
en ledikanten, zulks ais voorbereiding voor
een hulpziekenhuis. Dit alles kost natuurlijk
veel geld. De heer Lefeber sprak daarom
een aanbevelend woord voor de dezen
avond te houden collecte ten bate dezer
instelling, die reeds millioenen ten zegen
is geweest en dit ook zal blijven.
Vervolgens werd het woord gevoerd door
de heer Jonkers, hoofdbestuurslid van het
Neder). Roode Kruis, die in het kort wees
op de strekking van deze films, waarna hij
wees op de sympathie, welke de Zeeuwsche
bevolking koestert voor het Roode Kruis.
Spr. wees ook op het liefdewerk thans
door het Ned. Roode Kruis in indië ver-
ri ht en kondigde de groote campagne aan,
die dezen zomer zal worden georganiseerd
zoowel ter vergrooting van de populariteit,
als ter versteviging van de financiëele
positie. Tenslotte wees spr. er op, dat het
Roode Kruis niet alleen in oorlogstijd actief
is, maar ook een enorme vredestaak heeft
en wekte allen op daaraan mede te werken.
Lbonnements-
prijst
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
il 1.25
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indié il. 1.55.
Buitenland fl. 2,—.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
vrij van allerlei onzuiverheden.
Purol doet wonderen. Doos 30 ct.
Purolin (verfijnd product voor
moeder en kind). Doos 40 cent.