AXELSCHE Mi COURANT
e-
pin
HIT,
Documenten, Oorlog en Bezetting
d Oud Amsterdams Patriciërshuis.
ïl
oor:
Frankeering bij abonnement, Axel
S
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1948.
ö2 JAARGANG N 40
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
INK
lark'. 12
p
plaats
ïl. 106.
door Jan van Os.
in volk, dat zijn geschiedenis verwaar-
l zal daarvan, en misschien reeds eerder
het vermoeden kan, de nadelen onder-
den. Het verzuim dat niet meer kan
den ingehaald, zal zich vroeg of laat
ien. En slaat dit niet vooral op de
biedschrijving» van een land dat een
en een bezetting heeft meegemaakt?
fhet niet of onvoldoende boekstaven
de lessen van het verleden, zal men die
in in de toekomst moeten ontberen,
il de heugenis van een volk gaat niet
verder terug dan dat van een generatie.
Nederland is de documentatie van
ig en bezetting opgedragen aan het
sinstituut voor Oorlogsdocumentatie,
idbureau op de Heerengracht 479, in
prachtig Amsterdams patriciërshuis,
astoor in Scheveningen, Pompstations-
td Rijksinstituut ressorteert onder het
werie van Onderwijs, Kunsten en We-
:bappen en de hoogleraren Posthumus,
mesdorf en Sneller vormen het directo-
i, dat reeds tijdens de oorlog verschil-
e malen heeft vergaderd. Drs. L. de
oud-redacteur van Radio Oranje, is
chef die is belast met de dagelijkse
hg van het Instituut. De voorlopige
im/ssie van Bijstand staat ondir leiding
oud-minister dr. Bolkestein.
taak van het Instituut omvat onder
het verzamelen van alle gegevens die
ikking hebben op oorlog, bezetting en
voorspel hiertoehet verrichten van
i onderzoeken in Nederland zowel
Duitsland het ondervragen van
bd en vijand en het sorteren van al het
tmateriaal.
ft geeft een maandblad uit getiteld
Ierland in Oorlogstijd", dat in een op-
van ongeveer 10.000 exemplaren ver-
»l en dat op alle ervoor in aanmerking
tnde plaatsen in binnen- en buitenland
lezing ligt. Verder zijn reeds gepubli-
d het proces van Max Blokzijl en dat
Van Q nechten, alsmede de vijf nota's
Mussert aan Hitier. Andere belangrijke
Icaties zijn in voorbereiding.
Bronnen.
■S
rs
rs
jes
•aten
s
es
els
a's
onmis-
m
peEzeneti
i (Ballon)
ir
1 eleo
ikalf tere
ira (opge-
rood
en jood®
tl materiaal heeft men gekregen van de
matige illegale organisaties en de onder-
dse pers, htt Bureau Nationale Veilig-
P.R.A. (voorheen P.O.D), het Neder-
Beheersinstituut, alle mogelijke
:erns, verenigingen en stichtingen en van
use geallieerde instanties. Ook het
heeft zeer gewaardeerde bijdragen
ivtid en doet dit nog. De stroom gege-
|s en inlichtingen, die het Instituut ont-
|t, neemt nog steeds niet af. Het
eren en bewerken er van is een gigan-
he en nauwkeurigheid eisende taak,
naan dr. de Jong en zijn deskundige
werkers nog jarenlang de handen vol
hebben.
'turtochten van het Instituut werden
met groot succes bekroond. Indertijd
kte men te Ibbenbüren, ten Noorden
Minster, een aanzienlijk gedeelte van
archief van dr. Wimmer, oommissaris
naai voor Bestuur en Justitie onder
as-lnquart. Deze en andere belangrijke
islen hebben er toe geleid, dat het
ctoraat-Qeneraal voor de Bijzondere
jlspleging bij de kantoren te Amsterdam
Scheveningen contact-bureaux heeft op-
tot. Een dergelijke harmonische samen-
ing bestaat onder andere ook met de
e krijgsgeschiedenis van den Qeneralen
documenten die het Instituut heeft
ameld, zijn reeds vaak van groot nut
aest. Niet alleen voor de Bijzondere
"spleging, doch ook voor tal van andere
'Hingen, voor de pers, voor schrijvers,
ivers en voor het publiek in het aige-
In het gebouw op de Heerengracht
"n fraaie openbare leeszaal ingericht
®en voortreffelijke bibliotheek in diverse
Men leent geen boeken oi docu-
uit. Behalve landgenooten komen er
v«l buitenlanders regelmatig hun licht
eken.
Instituut, dat onmiddellijk na de
kling werd opgericht, heeft al zooveel
ins bij elkaar gebracht, dat de kasten
len van de mappen en de mappen
n van de documenten,
heeft men onder meer: de volledige
ingen van Radio Oranje (die nog
dagelijks blijken hun nut te hebben), alle
rapporten van den voormaligen radio-
luisterdienst in Londen, exemplaren van
vrijwel alie illegale Nederla^dsche bladen
en publicaties (ongeveer 45 000 in totaal),
6.000 door de Duitschers en hun trawanten
verspreide aanplakbiljetten, ten minste der
tigduizend foto's, fi'mjournaals en particu
liere fi'ms, een volledige verzameling van
alle pamfletten, die door de geallieerden
boven bezet Europa zijn uitgeworpen, 450
(geselecteerde) oorlogsdagboeken van Neder
landsche schrijvers, een eerelijst met namen,
gegevens en foto's van ongeveer 18 000
Nederlandsche burgers, die door oorlog en
bezetting om het leven zijn gekomen, een
verzameling van plus minus 50.000 publi
caties over het nationaai-3ocialieme in het
algemeen (deze collectie is een der vol
ledigste in Europa), een zeer groote verza
meling van legale Nederlandsche bladen uit
den bezettingstijd, distinctieven van Duit-
sche en aanverwante organisaties, een uit
gebreide documentatie over hetgeen er ln
Nederland na den oorlog over de bezet-
werd geschreven. In de archieven van het
Instituut bevinden zich ook curiosa van
groote waarde, waaronder een groote foto
van Reichsmarchall Hermann Göring in vol
ornaat, met een opdracht aan Herrn Musert
(een S is vergetenHet Instituut voor
Oorlogsdocumentatie heeft nog veel meer.
Geschiedschrijving.
Het dost ook nog meer. Met zusterinstel
lingen in diverse Europese landen onderhoudt
het nauwe betrekkingen, want bijvoorbeeld
voor de documentatie over concentratiekam
pen en gevangenissen moet men zich inter
nationaal oriënteren. Er wordt regelmatig
gegevens met het buitenland uitgewisseld
en (de leiders van het Instituut geven dit
slechts met schroom toe) onze Oorlogsdo
cumentatie slaat internationaal een goed
figuur. Nog onlangs kwam prof. Bailou
een functionaris van de Unesco in Parijs
bij ons neuzen. Hij zei van Oorlogsdocu
mentatie: „Dit is een van de indrukwekkende
dingen die ik in Nederland heb gezien"
Het publiek geeft het instituut graag
inlichtingen en documenten en dit is van
belang, omdat het terrein, waarop men zich
beweegt, schu r onmetelijk is, Drs. de Jong
spreekt iedeie week voor de microfoon
over zijn werk en hij wekt de luisteraars
op vooral eens die oude doos op zolder na
te kijken, waarin men indertijd z'n oorlogs
herinneringen heeft gestopt. Laat ze niet in
vergetelheid geraken, om eens als oude
rommel te worden weggegooid. Hier is het
adres: Postbus 12 Amsterdam.
Polygoon heeft onlangs enige opnamen
gemaakt van het huis aan de Heerengracht
en van het grote werk, dat daar wordt ver
richt. Het journaal draait van Vrijdag 16
Januari af in alie bioscoopen van ons land.
Het is interessant genoeg om er volle aan
dacht aan te bes<eden. Het Instituut voor
Oorlogsdocumentatie is de bron waaruit
men eens zal putten om de geschiedenis
van Nederland in 1940 tot 1945 te schrijven.
(„De Nederlander", 19 l-'48)
Een kloeke houding.
GEEN CULTURELE AFBRAAK
TEN PLATTELANDE.
Bij die agenda-punten uit de jongste
raadszitting, welke de Axeise bevolking het
meest zullen interesseren, dient naast
het deels bemoedigend en deels somber
beeld onzer plaatselijke huisvestings-situatie
ongetwijfeld dat inzake de voorgestelde
verhoging der vermakelijkheidsbelasting te
worden genoemd.
Deze fiscale maatregel toch bestrijkt een
groot deel van ons gemeenschapsleven en
mitsdien is ook de belangstelling voor een
eventuele wijziging van de tarieven dezer
toch al zeer onsympatieke belasting, navenant.
Het opmerkelijke en verheugende bij de
behandeling dezer materie door onze vroede
vaderen was, dat er ondanks het verschil
in levensbeschouwing tal van goedge
fundeerde bezwaren tegen de voorgestelde
verhoging werden geopperd en dat er ten
aanzien van deze kwestie in ons raads-
college een vrij grote eensgezindheid bestond.
Niet alleen met betrekking tot de hoge
procentuele heffing in bepaalde categoriën
doch ook en zulks vooral werd bij
voorbaat geprotesteerd tegen een gevreesde
terugslag, die een eventuele verhooging zou
teweeg brengen voor het culturele peil, dat
in onze plattelandsstreek heus nog wel op
hoger niveau mocht worden gebracht, omdat
op dit brede terrein mede door de ge-
isoleerde ligging nu eenmaal een grote
achterstand valt te constateren.
Dit was wel de voornaamste tendenz, die
in het betreffend raadsdebat te beluisteren viel.
Hier werd de volle waarheid gesproken.
Nederland beneden de Schelde kan geen
verdere beknotting van zijn culturele leven
gedogen, zonder schade voor de volks
gemeenschap.
Immers, slechts zeiden vielen de meest
brillante voortbrengselen der Nederlandse
beschaving hier te bewonderen en in de
voor-oorlogse jaren werd niet zelden een
reis naar het naburige België gemaakt om
in Gent of Antwerpen te genieten van het
geen hier nimmer werd vertoond, wat voor
een niet onbelangrijk deel zijn oorzaak
vond in de zeer gedecentraliseerde ligging
onzer streek.
Intussen valt niet te ontkennen, dat door
verschillende vormen van voorbeeldige
samenwerking, op dit gebied een wijziging
ten goede gekomen is. Dit geidt voor
verschillende groepen der bevolking. En
men kan zich hierover slechts verheugen,
daarbij hopend, dat dit zich in de toekomst
niet alleen zal bestendigen, doch ook
uitbreiden.
Door de voorgestelde verhoging der tarie
ven zou een verschrompeling en beknotting
van het culturele leven borden veroorzaakt
waardoor veel van wat met moeite is op
gebouwd, ten dode zou zijn gedoemd.
Zeeuwsch-Vlaanderen met zijn nijvere
plattelandsbevolking, die in grote meerder
heid pro-Nederlands is in hart en nieren,
verdient dit zeer zeker niet. Het heeft
wanneer daartoe aanleiding bestond op
ondubbelzinnige wijze van die gezindheid
in verschillende vormen hip gegeven.
Het is toch een taak voor de overheid
zorg te dragen, dat alie belemmeringen voor
een zo intensief mogelijke spreiding der
beschavingsgoederen worden weggenomen
en ai datgene wat het volk in de loop der
eeuwen heeft voortgebracht, zoveel mogelijk
tot gemeengoed te maken voor ieder, die
daarin belang stelt.
Er mag in dit verband wel terdege aan
dacht worden besteed aan die bevolkings
groepen, die uit hoofde hunner gtïsoleerde
streek, hiervan verstoken zouden blijven,
terwijl daartegenover de meer centrale ge
bieden des lands te kust en te keur te
genieten hebben.
Een ongewenste bevoorrechting zou zo
doende, inplaats van opgeheven, nog ge
stimuleerd worden.
De meerderheid in ons raadscollege heeft
dit goed begrepen. Men voelt er niets
voor om op dit gebied ook weer in de hoek
geduwd te worden.
De kloeke hou 'ing in dezen, door de
heren om de groene tafel betoond, kan o.i.
alleen maar goedkeuring hebben.
Met belangstelling wachten wij de resul
taten af.
Inspectie van vliegtuigen.
„Zoojuist is het K.L.M.-vliegtuig uit Zuid-
Amerika geland", klinkt het door de luid
sprekers op Schiphol, de thuishaven van
de K.L M.-vogels bij Amsterdam. Enkele
minuten later taxiet statig het DC-4-toestel
het platform op. Wanneer de passagiers
zijn uitgestapt en de bagage en vracht zijn
uitgeladen, komt er een kleine motorlony,
die de machtige vogel wegsleept naar de
hangar.
Blik achter de schermen.
Nu komt de atdeeling Inspectie van den
Lijndienst in de weer. De DC-4 blijkt ruim
80 vlieguren te hebben gemaakt en komt
dus in aanmerking voor een „uitgebreide
dagelijksche inspectie". Deze inspectie, die
een dag duurt, houdt in dat een legertje
van ongeveer 55 man, onder leiding van
een assistent-werkmeester, aan de hand van
een inspectie-staat het vliegtuig met pijn
lijke nauwkeurigheid nakijkt. Op de inspec
tie-staat, die voor elk vliegtuigiype anders
is, staat precies wat de monteurs moeten
doen en waar speciaal op gelet moet wor
den. En zoo krijgen o.m. de motoren, stuur
inrichting, onderstel, het verwarmings-
lysteem, het hydraulisch systeem, de instru
menten, electrische installatie, enz. enz. een
grondige beurt. Aan elk systeem werken
ongeveer drie tot vier man, die onder lei
ding staan van een 1ste man en gedurende
de inspectie regelmatig door controleurs
worden gecontroleerd. Zoo'n ploepje blijft
echter niet tot in den treure aan hetzelfde
systeem werken, integendeel, als na verloop
van tijd de 2e man voldoende ervaring en
vakkennis bezit, gaat de ls'e man over
naar een ander groepje, waar hij van voren af
aan begint. Het practische van deze werk
wijze is, dat de geheele ploeg van 55 man
eik onderdeel van het lype vliegtuig, waar
aan zij werken door en door leert kennen.
Na een dag is de inspectie-staat afge
werkt en iedere buitenstaander zou nu den
ken dat het vliegtuig weer startklaar is. Dit
is echter niet het geval. De machine komt
nu onder de hoede van den Proefdraai-
dienst en een speciale DC-4 ploeg van 20
man controleert het toestel nogmaals aan
de hand van een beproevings-staat, en indien
noodig wordt er een proefvlucht gemaakt.
Is ook deze beproevings-staat afgewerkt,
dan wordt een „luchtwaardigheidsverkla
ring" voor het vliegtuig uitgeschreven en de
DC-4 wordt vrijgegeven. Later, even voor
den start contioleert de bemanning de
machine nog eens aan de hand van de z g.
„checklist".
Weg pijn. Weg griep
Het is wellicht interessant te weten, dat
deze DC 4 als zij weer terugkeert van een
vlucht naar Zuid Amerika en dus ruim 160
vlieguren heeft gemaakt, de zgn. „inspectie
A" ondergaat, die uitgebreider is dan een
„uitgebreide dagelijksche inspectie* en
ongeveer anderhalve dag duurt. Op deze
wijze gaat men door; na 240 vlieguren
volgt weer een -juitgtbreide dag» lijksche
inspectie" na 320 vlieguren „inspectie B",
bij 400 uren weer een "uitgebreide dage
lijksche* en wanneer 480 vlieguren zijn
zijn gemaakt, komt het vliegtuig in aan
merking voor „inspectie C", de grondgste,
die het toestel ondergaat en die ruim twee
en een halve dag in btsiag neemt. Daan.a
begint men met een schoone lei.
Voor de Consttilaiion en de Skymaster
gelden weer andere maatstaven. Zoo wer
ken aan een Constellation ruim 60 ma ei,
het toestel ondergaat pas na 540 uren
„insptctie C".
Straks komt de kleine blauwe mutorloiry
weer aangereden, die hei gevaaite mee
sleept naar het plaifonn. Vracht, bagage en
post worden ingeladen. Door de lun spre
kers klinkt ten vrouwenstem „Willtn de
passagiers voor Zuid-Amenka zich.naar de
uitgang begeven De moioren slaan aan
en even later rent de machine rttds over
de startbaan, op weg naar verre, vreemde
landen.
VOORLOPIG GEEN HUURVERHOOINQ
OP KOMST.
(van onze Haagse correspondent)
In tegenstelling met andersluidende bench
ten, welke thans in de dagbladen circuleren
vernemen wij van alleszins bevoegde zijde,
dat er voorlopig nog geen kans bestaat op
een huurverhoging van 30 pet.
Voorlopig overweegt de regering zelfs
geen lagere huurverhoging. Afgezien daar
van dringen de huiseigenaren nog steeds
aan op verhoging der huishuren. Mocht de
economische toestand zich binnen afzienbare
tijd merkbaar verbeteren, dan wil de rege
ring gaarne deze zaak nader bezien. Ook
dan acht men het echter uitgesloten dat de
huursverhoging zo drastisch zou zijn.
KEUZEBONNEN VEERTIEN DAQEN
GELD1Q.
Reeds enige tijd zijn besprekingen gaande
over de aanwijzing der broodbonnen en over
de keuzebonnen voor gebak en vermicelli.
Laatstgenoemde bonnen zullen blijven be
slaan. Over de aanwijzing der broodbonnen
is rog geen definitieve beslissing gevallen.
Het lag in het voornemen met irgang van
29 Februari de broodbonnen één maal per
veertien dagen aan te wijzen. Bekencmaking
der broodbonnen voor iwee weken tegelijk
blijkt everwei nog zodanige bezwaren te
hebber, dat van de zijde van het bakkerij,
bedrijf verzocht is deze maatregel vooralsnog
geen doorgai g te doen vinden. De keuzebon
voor vermicelli zal evenais die voor gebak
twee weken geldig blijven.
Voorts zal er naar gestreefd worden de
broodbonnen op zodanige wijze aan te wij
zer, dat daarop steeds veelvouden van 400
gram verkrijgbaar zullen zijn.
tJ
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indié il. 1,55.
Buitenland il. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentlèn
liw<cimum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
Iedere regel meer
12 cent extra.
8-0150
,W:
Prijs per kpker a 25 tabletten 40 ct In
welvoorziene Apoth. en Drogisterijen.
