AXELSCHE COURANT
Fiankeering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1948
62e JAARGANG No. 36.
Fra: kes lr.g tij atc;:nptr,ent, Axel.
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1948
62 JAAhGANG N^ 35
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefsters
Firma J. C. VINK
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
1648—1948
VREDE VAN MUNSTER.
SLOT-APOTHEOSE IN DEN
VRIJHEIDSSTRIJD DER NEDERLANDEN.
De voorwaarde voor den onafhankelijken
Nederlandschen Staat.
De consequenties.
De totstandkoming van dezen voor het
van
ontwaakte en tot nationaal zelfbewustzijn
gekomen Nederlandsche volk zoo eervollen
vrede had door de hieraan verbonden voor
waarden gevolgen van zoo geweldige afme
ting voor de geheele Nederlandsch spre
kende, bevolking, zoowel voor de onmid-
delijke als voor de verdere toekomst, dat
enkele opmerkingen hierover niet achter
wege mogen blijven.
Daar is b.v. de bepaling inzake de be
voorrechte positie, welke aan den Hervorm
den eeredier.st werd toegekend. Wij begrij
pen, dat zulks nog heden ten dage een
bittere herinnering opwikt bij vele anders
denkenden. Men diene echter voorop te
stellen, dat het hetle complex vredesvoor
waarden moet g zien worden in het ver
band van oorzaak en gevolg en dat onze
voorvaderen in goed zoowel ais in kwaad
kinderen van hun tijd waren. Het exclusi
visme onzer voorvaderen is nooit bijzon
der scherp geweest. De Katholieke eere-
dienst werd veelal oogluikend toegestaan.
En hoewel nooit kan worden goedgekeurd,
dat een bepaalde geloofsovertuiging anders
denkenden tot burgers van den tweeden
rang stempelt, is deze maatregel in d i e
tijd rationeel wel te verklaren. Wanneer
wij in dit verband opmerken, dat in andere
landen welks volken men zoo graag als
geniaal bestempelt nog eeuwen lang
.dragonnades* en verbanning naar de
galeien werden toegepast, wanneer de
religieuze opvattingen van een minderheid
hunner burgers afweek van die der heer-
schende macht, en wanneer men bedenkt,
dat onze voorouders reeds een mate van
vrije meeningsuiting hadden, waarvoor in
andere landen zelfs in het begin dezer eeuw
nog bloedig onderdrukte opstanden aan de
orde van den dag waren, dan mag men zeer
zeker de strijd van den grooten Zwijger
voor gewetensvrijheid zien als van iemand,
die zijn tijd ver vooruit was en kunnen wij
de Nederlanders ook in deze opzichten
stempelen als een verlicht volk.
De bepaling, dat de Schelde gesloten zou
blijven, was bedoeld ter consolidatie van
den groeienden handel. Men kan dit pro
tectionisme kwalijk goedkeuren, doch men
bedenke ook, welk een rol Cromwell
speelde in die dagen door zijn Acte van
Navigatie, teneinde de Hollandsche supre
matie ter zee te breken en het ,Brittannia
rules the waves" tot werkelijkheid te maken.
Het heele commercieele leven in die dagen
had nu eenmaal een sterk monopoilstische
inslag en het 17e eeuwsche Nederland was
daarin heusch niet de mindere. De handels
politiek, gevoerd met betrekking tot de
Oost- en West Indische Compagnie is ge
noegzaam bekend.
De consequentie van den Munslerschen
vrede was ook, dat o-dinks de glorieuze
zege van de Nederlandsche natie, Parma,
gesteund door de machtigen van dien tijd,
erin geslaagd is, des Zwij-eFs groote en
rechtvaardige ideaal (de vereeniging van
alle Nederlandsche gewe3ter) te doorkrui
sen en een definitieve scheiding tusschen
de twee voornaamste loten van den Dietschen
stam te bewerkstelligen. De gedachte hier
aan zal voor sommige Nederlanders ook
voor goede steeds een wrang gevoel
geven. Later bleken ten deele door Holland
geschapen voorwaarden voor een revolutie
voldoende om een nieuwe breuk voor
immer te veroorzaken. De geschiedenis
heeft ook in dit opHcht haar loop genomen
niet in het minst door invloeden van
buiten en in deze toestand zal, mensche-
lijkerwijze gesproken, geen wijziging komen.
De bepaling betr.ffen^e het behoud der
veroverde gebieden is de oorzaak van den
grilligen vorm onzer zuidgrens. Deze gebie
den de Generaliteitslanden maakten
geen deel uit van andere provincies.
Ook „Staats-Vlaanderen", het tegenwoor
dige Zeeuwsch-Vlaanderen, was Generali-
teitsgebied.
De andere helft dezer bepaling was de
voorwaarde voor de totstandkoming van
machtige koloniale mogendheid, die de
Republiek straks zou worden en ten deele
ook nog ten tijde van het Koninkrijk zou
zijn.
Men kan zeer zeker in geschiedbeschou
wing veel verschillen, doch ieder, die nuch
ter en onbevangen oordeelt, zal over de
toenmalige bewoners van deze landen, die
voor de zaak der vrijheid, zich met alle
beschikbare krachten en middelen meer dan
een generatie lang hebben ingezet, niet dan
met eerbied spreken. Hun strijd, door Oranje
geleid, heeft den grondslag gelegd voor de
expansie en de machtsontplooiing der latere
Republiek, die straks kampioen zou wor
den voor het staatkundig evenwicht in
Europa. In die benauwend harde Geuzentijd
van „Oog om oog en tand om tand" is ons
volkslied ontstaan.
Het doet steeds weldadig aan te lezen,
met welk een energie deze jonge natie zich
een zoo eervolle plaats wist te verwerven
in de rij der volkeren en zoo in offers,
bloed en tranen, staalhard en vastbesloten
den grondslag legde voor hetgeen dit volk
numeriek zoo gering later geworden is.
Machtig Holland.
De jonge Republiek, maritiem de eerste
macht in de wereld geworden, plantte
de driekleur op Spitsbergen, aan de Kaap
Goede Hoop, in Zuid Amerika, op Ceylon,
Decima, zij deed haar invloed gelden
den geheelen Archipel en in de West,
hadden in het voor die tijd zeer
welvarende binnenland hun uitblinkers van
de eerste grootte op alle toenmalige takken
van wetenschap en kunst, waarvan onze
bibliotheken en de musea der wereld nog
de onvergankelijke getuigenissen bevatten.
De naijver van Albion ten opzichte van
Hollands enorme handel, zijn hegemonie ter
zee, gepaard aan zijn unieke koloniale
expansie veroorzaakte een reeks geweldige
botsingen. En hoewel de Republiek zich
krachtig en met formidabele energie heeft
verdedigd voor haar positie en belangen,
de numerieke minderheid en de inzet op
zoovele fronten bleek tenslotte teveel voor
het kleine volk en reeds aan het einde van
het eerste decennium der 18e eeuw is de
groote rol uitgespeeld. Nederlands heer
schappij ter zee en rij» handelspositie wer
den ten deele ontnomen. Zijn volksplantin
gen gingen vroeger en later beide verloren.
Het Fransche juk en in orze dagen de
Duitsche terreur hebben de intelligentie
noch de enorme werkkracht van dit volk
klein in aantal doch groot in daadkracht
blijvend kunnen nekken.
de
op
in
zij
Moge het zoo blijven
Mogen de reeds gemomeerde herdenkin
gen hun beslag krijgen op waardige wijze.
D.w.z. niet al.zoo, dat men Duitsche liede
ren zingt bij een de Ruyter-herdenking, of
dat men zich bedient van Engelsch bij een
nationale plechtigheid op den Dam te
Amsterdam.
Neerlande groot verleden wordt daarmede
niet geëerd.
AFSCHEID
Jhr. Mr. J. W. Quarles van Ufford.
Jhr. Sandberg tot Essenburg sprak
namens Zeeuwse burgemeesters.
Een eindeloze mensenstroom is Zaterdag
middag naar de Concert- en Gehoorzaal te
Middelburg gevloeid, waar de afscheids
receptie gehouden werd van jhr. mr. J. W.
Quarles van Ufford, de aftredende Commis
saris der Koningin in de provincie Zeeland.
Uit alle delen der provincie kwamen de
bezoekers van Schouwen en Duiveland,
Tholen en St. Philipsland, de beide Beve-
landen en Walcheren, uit Oost- en West
Zeeuwsch-Vlaanderen. Ontelbaren wensten
de hoogste autoriteit in onze provincie nog
eenmaal de hand te drukken. Overduidelijk
werd hier wederom gedemonstreerd, welk
een grote plaats zowel jhr. Quarles van
Ufford als zijn echtgenote in het hart der
Zeeuwen bekleden.
Het is ondoenlijk allen op te sommen,
die deze receptie bezochten. Men zag bur
gemeesters en leden der gemeentebesturen,
rijks-, provincie- en gemeente-ambtenaren,
van hoog tot laag, deputaties van zeer vele
verenigingen en instellingen en daarnaast
vele particulieren. Er was geen bevolkings
groep, die niet vertegenwoordigd was.
Uren lang hield deze stroom aan en het
kan niet anders, of deze overweldigende
belangstelling moet jhr. Quarles het zware
scheiden van het ambt, dat hem zo lief was,
lichter hebben gemaakt.
Afscheid der burgemeesters.
Voor de aanvang van de openbare receptie
heeft de Commissaris de Zeeuwse burge
meesters ten afscheid ontvangen. Hierbij
werd het woord gevoerd door jhr. mr. W.
C. Sandberg tot Essenburg, burgemeester
der Zeeuwse hoofdstad, die de aandacht
vestigde op de bizondere banden, die de
burgemeesters aan de Commissaris bonden
en die hun ontstaan dankten aan factoren,
die buiten het strikt ambtelijke lagen.
Immers: met raad en daad stond de
Commissaris de burgemeesters steeds ter
zijde en deze adviezen waren zeer waarde
vol, volkomen objectief en gedragen door
een hoge moraal. Steeds ook wekte hij de
burgemeesters op tot trouwe plichtsvervul
ling jegens Koningin en vaderland. De tweede
factor kan men zien in de bewogen laatste
jaren, gedurende welke, ondanks het gedwon
gen verblijf in Ulvenhout, toch een nauwe
samenwerking tussen Commissaris en bur
gemeesters gehandhaafd bleef. Spr. zeide
namens de burgemeesters gaarne te beloven
dat de strijd voor de belangen van Zeeland
door hen zal worden voortgezet indezelfde
geest als door jhr. Quarles van Ufford werd
voorgestaan. Als blijvend blijk van waarde
ring bood spr. een stoel aan, terwijl aan
mevr. Quarles van Ufford bloemen werden
aangeboden met de mededeling, dat voor haar
in bewerking is een album met de foto's
van alle Zeeuwse gemeentehuizen met de
gemeentewapens en de handtekeningen der
burgemeesters.
arden. Niet zoo, dat elk
ortie krijgt, welke de
houding veel zwaarder
drukken, maar naar
e billijkheid e i s c h t
.Weg griep
ipirin
e belasting is onbillijk 1
e verdeeling der lasten
et. Die twee milliard
vandaan komen. Zoo-
n den belastingbetaler,
huurbelasting op niet-
^opbrengst f 75000 000
a personeels belasting
r jaar, idem voor ver
inkomstenbelasting van
oen gulden per jaar en
jjing der omzetbelastiag
ian f115 miilioen per
ggen, dat deze extra-
ciaa! de meergegoeden
etbelasting bijvoorbeeld
assa en zeker de kleine
;roote moeite heeft om
e komen. Niet zoo dat
te portie krijgt de
n immers naar verhou-
st op zijn schouders
r draagkracht verdeeld,
il toch de huurder
n opbrengen,
komt dus hierop neer,
kant geld wordt toege-
den anderen *kant weer
wat de Tweede Kamer
v. A.
afsluitbomen en
.vingslichten.
NED. SPOORWEGEN.
de afsluitbomen van
er aangereden. Dit is
enken geeft. Zodra de
et wegverkeer wettelijk
i. De 248 keer dat de
moesten ontgelden, lag
h dus bij de wegge-
it niet weg, dat de
het werk zullen stellen
jdingen zoveel mogelijk
emeen kan worden ge-
t verkeer op de weg in
r de oorlog aan veilig-
t. Er waren in 1947
die geopende overweg-
tgeen toch wel wijst in
p zijn zachtst gezegd,
Ivangen. Er kunnen n.l. omstandigheden
b.v. wanneer het vlas zwaar ge
legerd is en kris kras door elkaar heen ligt
dat het onmogelijk is met de machine te
..ctfketi. Een dergelijk gewas vormt echter
en uitzondering. We kunnen er trouwens
ilf ook wel iets aan doen om dit te voor
namen, n.l. door niet te royaal met stikstof
te zijn. Meestal zal dit ook de kwaliteit
van het vlas ten goede komer. De neiging
om met de st'kstof de opbrengst zo hoog
mogelijk op te schroeven, is bij vlas trou
worden, n.l. wanneer het wieden te veel
tijd in beslag zou nem#n.
In dit verbaud wil ik nog even wijzen op
de mogelijkheid aardvlooien en thrips
beide belagers van de jonge vlasplantjes -
met chemische middelen te bestrijden. Uit
verschillende proeven is gebleken, dat thrips
met succes bestreden kan worden door be
stuiving met z.g. 666-producten. Men heeft
ongeveer 25—40 kg. per ha. nodig al naar
gelang de lengte van het vlas. Meestal is
het voldoende een brede rand van het
eigen schade moeten besteden. We krijgen
dus niets anders dan een „afkappen van
kapitaaltoppen, welke op anderen worden
overgeplant.
Het spreekt vanzelf, dat we ook bij dit
systeem ontevredenen overhouden. Doch dit
niet zoo erg. Het geid moet immers
r g e n s vandaan komen en men kan toch
verlangen dat de massa van niet-
hiervoor moet opdraaien. Neder-
is als land in zijn geheel armer
is
e
moeilijk
bezitters
land
geworden. Uiteindelijk moet dus dit door
ennen voor de oplossing
robleem, want het is
probleem uitgegroeid,
I, n.l. het geheel laten
kvloerse kruisingen van
met de spoorweg. De
zoveel omhoog worden
rkeersweg er onder door
of omgekeerd. Dat dit
iedenis wordt, spreekt
vegen hebben de kosten
allerbelangrijkste wegen
te passen, beraamd op
Weliswaar komt slechts
kosten ten laste van de
het Rijk, de provincies
Iragen hiervan een deel.
:ijn de finantiële posities
echter niet rooskleurig,
an op het ogenblik aan
itgave dan ook niet
worden gedacht.
De onbewaakte overwegen zullen voor
zover dit mogelijk is en voor zover dit
verantwoord is tegenover de kosten van de
technische inrichting, worden beveiligd door yi
automatische flikkerlicht-installaties. Van de
42 tijdens de oorlog beschadigde installaties
van het model zoals bij Steenwijk het eerst
werd gebruikt, zijn er 40 hersteld en weer
in gebruik genomen. Twee nieuwe instal
laties werden in werking gesteld, één bij
Rijswijk en één bij Zalné.
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indië fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
30 jaren lang is
eerd geneesmiddel.
15 tabletten 40 ct. In
th. en Drogisterijen.
i