AXELSCHE m COURANT
Frankeering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 7 FFBRUARI 1948
62e JAARGANG No. 36.
Frankeering bij abonnement, Axel.
WOENSDAG 28 JANUARI 1948.
62e JAARGANG No. 33.
V
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Dagjes-mensen.
Dit keer eens iets anders dan patrouille
lopen, convooi-rljden, dagstaten opmaken
of versleten sokken ruilen. We gaan naar
Bandoeng, de stad waar alles ter wereld te
koop is. Te koop houdt in, dat je geld
moet hebben. Zonder geld blijft Bandoeng
gesloten als een oud koningsgraf vol gouden
sieraden, waarvan men de sleutel niet bezit,
die de toegang verschaft. Maar de reis er
naar toe kost niets, is trouwens onbetaalbaar.
De dag begint vroeg in Indië. Iedere
morgen half 6 rijdt de fouragewagen uit
onze dessa bij de bergen neer naar de stad
om brood en groente te halen voor de
volgende dag,
We wachten. „Verlofgangers", zegt de
wacht, die af komt en kijkt wat afgunstig.
„Dienst" zeggen wij.
Achter de hoge bergen in het Oosten
schildert de zon haar feestelijkste kleuren
op een schone hemel. De regenwolken
van de nacht zijn weggedreven, slechts een
paar strepen in diep oranje zijn blijven
hangen. De lucht is groen als van een
kostbare jadesteen. Over de zwijgzame
bergen strijkt een roesige gloed. Midden
in een bergweide met een overvloed van
bloemen in talloze kleuren, staat een boom
stil voor zich heen te bloeien. Vogels in
hel-gele en vlammend rode kleuren vliegen
rond in snelle wendingen, ergens fluit een
wit-zwarte vogel een onnavolgbaar lied.
Hanen kraaien. De wagen komt.
Zwijgend zitten we op de auto en kijken.
Diep beneden ons blikkert het vlakke water
op de sawahs. De wagen giert door de
bochten, die ieder weer een ander verge
zicht geven, landschappen, zoals Breugel
die zag op zijn Italiaanse reis, luchten van
Vincent van Gogh in Frankrijk, wouden van
Ruysdael in Holland.
Soms liggen er verroeste autowrakken
langs de weg, als stille waarschuwingen.
We vragen ous af hoe in dit paradijs ooit
gevochten kon worden. De witte boog-
bruggetjes over de kali's zijn opgeblazen,
we rijden over de haastig aangelegde stalen
bruggen met houten dek. In de kali
beneden ons bruist het water rond ver
wrongen ijzeren brugleuningen en verbogen
balken. We rijden verder. E:n kampong.
Het is nu bijna dag. Een vlaag van de
bedwelmende geur van een witte jasmijn,
die tevergeefs tracht de droom van een
vochtige nacht binnen haar bloemen ge
vangen te houden. Vrouwen lopen met
een brandend stuk hout, kinderen spelen al
op het erf of baden in het heldere water
van een kali. En weer verder. Mannen
met pilolans lopen in hun eigenaardig-
sukkeldrafje naar de passar van een nabije
dessa. Sommigen lachen even tegen ons
op de wagen, anderen kijken stroef en zien
ons niet. Kassian. Verder. Een dessa met
een school. Kinderen rennen naar de weg
om ons te zien, de Blanda's, waarvan men
hen zulke verschrikkelijke dingen heeft
verteld en ze lachen en schreeuwen en
steken de duimek op. Een passar, met het
drukke gewemel van mensen in kleurige
sarongs, kleine paardjes met glinsterende
tuigen en bellen, gehurkte mannen met
geldbuidels en breed gerande hoeden.
Vernielde huizen met verwilderde tuinen.
Verder. Sawah's. Karbouwen lopen lang
zaam en eigenzinnig, een klein jongetje
schreeuwt hen aanmoedigend toe. Wat zou
de prijs van de rijst niet zijn, wanneer deze
in Europa zou worden verbouwd. Deze
mensen leven nog in een tijd, die wij reeds
ver achter ons hebben gelaten en toch is
Vangen. Er kunnen n.l. omstandigheden
b.v. wanneer het vlas zwaar ge
lagerd is en kris kras door elkaar heen ligt
I— dat het onmogelijk is met de machine te
'■s/ken. Een dergelijk gewas vormt echter
«n uitzondering. We kunnen er trouwens
-If ook wel iets aan doen om dit te voor
tomen, n.l. door niet te royaal met stikstof
Ie zijn. Meestal zal dit ook de kwaliteit
van het vlas ten goede komen. De neiging
om met de st'kstof de opbrengst zo hoog
mogelijk op te schroeven, is bij vlas trou-
hun cultuur duizenden jaren ouder dan de
onze. Verder.
We naderen de stad. Een bochi om
dadr ligt Bendoeng, de witte stad. Het is
nog wazig, maar straks als we binnenrijden,
zullen we alles goed kunnen zien. We zijn
gulzig als kinderen. Het is nog vroeg.
De mensen gaan naar de kantoren, de
kinderen gaan met boekentassen naar school.
We moeten een paar van onze gewonde
jongens in de hospitalen bezoeker. Die
ene, met een mankement aan zijn arm, kan
al wat goed zijn handtekening linkshandig
schrijven. Maar die lange sniper voor ons
met zijn hersenschudding mag nog niet
overeind komen. Allez, dan maar de vol
gende keer. Steek een sigaret op, lange,
dat mag je wel. En dan nog eentje in een
prachtig stil rusthuis buiten de stad. Hoe
gaat het nu bij jullie in de bergen. O, best,
kom maar gauw weer bij ors terug.
Zo, dat waren de zaken. De rest van
de dag is voor ons zelf. Een lift terug naar
de binnenstad. Waar zullen we gaan eten
Er is een restaurant met zachte muziek,
rustig en met heerlijk eten. We voelen ons
als jarigen. Gebakken aardappeltjes, dop
erwten, peentjes, jus als vroeger thuis,
vlees en ijs na. We zwijgen. We smullen.
We leunen behaaglijk achterover en roken
Pall Mall. Heerlijk. Buiten lopen goed ge
klede mensen in de zon, het is een ge
noegen er naar te zitten kijken. Ze lachen
een beetje om onze stens en camouflage
overalls, militairen in khaki zeggen iets
leuks over ons tegen het meisje aan hun arm.
Geeft niet, we zijn jarig. Langzaam glijdt
de tijd voorbij. Avond. Bioscoop. We
kunnen er met een beetje rennen juist twee
nemen. Lach niet, jullie die iedere avond
gezellig uit kunt gaan. Wij genieten. Een
beetje doezelig slenteren we naar het verlof
centrum terug, napratend over de mooie film.
We moeten alles goed onthouden, want
morgenavond zullen we een nauwkeurig
verslag moeten uitbrengen bij de jongens
thuis op onze buitenpost, Ze moeten zich
die prachtige blonde filmster van top tot
teen kunnen voorstellen.
We drinken nog wat koffie met melk en
vatten nog een cake. Dan slapen we, np
echte bedden, met matrassen en lakens I
Wie zal weten wat we droomden?
Snelheid grooter dan het geluid.
Een der moedigste daden in de his
torie opent mogelijkheden voor vredes
doeleinden, die wereldcontrole nood
zakelijk maken.
Door Stewart Alsop.
Een Amerikaansche vliegerofficier, Captain
Charles Yaeger, is de eerste man, die door
de geluidssnelheids-barrière is heengedron
gen. Hij heeft een vliegtuig gevlogen met
een snelheid, grooter dan die van het
geluid. Velen, behoorende tot de beste
vlieg-deskundigen ter wereld, hebben be
twijfeld of dat kon. Zij hebben gevreesd,
dat de snelheid van het geluid een aëro
dynamische barr'ère was, waardoor geen
mensch levend kon passeeren. Nu Yaeger
door die barr'ère is heengedrongen, zullen
deskundigen vertellen, dat dit het belang
rijkste feit in de historie der luchtvaart is,
sedert Orville Wright in 1903 zijn nietig
toestelletje vloog bij Kitty Hawkdat dit
een geheel nieuwe dimensie opent in de
wetenschap van het vliegen; dat het een
ontwikkeling is, welke in zekeren zin te
vergelijken is met de uitvinding van de
atoombom en dat men vele strategische
begrippen zal moeten herzien.
Zij zullen ook vertellen, zooals een gene
raal van de Amerikaansche luchtmacht reeds
opmerkte, dat Yaeger's vlucht „zijn plaats
zal krijgen onder de moedigste daden in de
historie van Amerika."
Het was al eens beproefd. Een van de
jongste pogingen geschiedde in een Engelsch
De Havilland-toestel, dat speciaal ontworpen
was om door de geluids-barrière heen te
dringen. Waarnemers op den grond rap
porteerden, dat toen de De Havilland de
geluids-snelheids-zone binnenraasde, plot
seling de vlam te zien was, die aan een
explosie voorafgaat. Het toestel moet uit
elkaar gesprongen zijn, want er, is nooit
een spoor van vliegtuig of piloot gevonden.
Jarenlang zeiden piloten, dat het bereiken
van de geluidsnelheid gelijk stond met het
vliegen tegen een steenen muur. Het De
Havilland-drama scheen dit te bewijzen.
Toch probeerde Yaeger het vrijwillig op
nieuw. In een klein experimenteer-toestel
de luchtmacht, met straal-aandrijving,
van
een
de XS-1, hangend aan den buik van
B-29 bommenwerper en hij slaagde.
Het is, volgens de deskundigen, moeilijk
om de beteekenis van dit succes te over
schatten.
Het bewijst in de eerste plaats, dat een
menschelijk wezen in staat is de verschrik
kelijke klap, welke toegebracht wordt bij
de geluidssnelheids-barrière, te doorstaan
en de vreest-lijke snelheid van de vlucht
sneller dan het geluid.
In de tweede plaats heeft Yaeger's vlucht
bewezen, dat een toestel volgens vrij con
ventioneel ontwerp deze barrière kan pas
seeren. Vele technici hadden geloofd, dat
het alleen kon gedaan worden (als het kon
gedaan worden) door een vliegtuig met een
vorm in den trant van een der Duitsche
projectielen die grootere snélheid bezitten
dan het geluid als een dunne kogel met
achteruitgebogen vleugels. Maar de XS-1
is vrijwel gelijk in vorm aan andere toestel
len, berekend op groote snelheden, immense
kracht, eerder dan een ongewone vorm,
waren voldoende om toestel en piloot veilig
door de geluidssnelheids-barrière in de
vreemde dimensie te brengen van een snel
heid grooter dan het geluid.
Yaeger's vlucht heeft zeker niet alle pro
blemen opgelost van het vliegen, sneller
dan het geluid. De meeste antwoorden,
welke de vlucht gegeven heeft, zijn natuur
lijk geheim. Doch dit is bekend geworden.
Wanneer eenmaal de geluidsnelheids-barrière
doorsneden is, zijn er geen verder bekende
aero-dynamische grenzen aan de vliegsnel-
heid. Bovendienaan de andere zijde van
de barrière is, wat de technici noemen de
„brandstof snelheids bereik-verhouding", ver
anderd. Dus niet slechts is de snelheid
van het vliegluig grotelijks toegenomen,
doch ook zijn potentieel bereik, als het blijft
aan gene zijde van de barrière.
Het is duidelijk, dat de mogelijkheden,
geopend door de overmeestering van de
vierde dimensie in de aviatiek, schrikbarend
zijn. Yaeger en de wetenschapsmensen, die
zijn vlucht mogelijk maakten, hebben het
proces, begonnen door de gebr. Wr'ght,
grotelijks versneld. Een vlucht van twee
of drie uur van New York naar Londen
wordt meer dan een theoretische mogelijk
heid. Ongelukkigerwijs echter is de be
tekenis van Yaeger's doordringing van de
geluidsnelheids barrière niet beperkt tot de
genoegens ener intercontinentaal week-end.
Het zal ongetwijfeld enige tijd duren, voor
irden. Niet zoo, dat elk
ortie krijgt, welke de
houding veel zwaarder
drukken, maar naar
e billijkheid eischt
.Weg griep
tpirin
e belasting is onbillijk 1
e verdeeling der lasten
et. Die twee milliard
vandaan komen. Zoo-
n den belastingbetaler,
huurbelasting op niet-
(opbrengst f 75000 000
a personeels belasting
r jaar, idem voor ver
inkomstenbelasting van
oen gulden per jaar en
;ing der omzetbelastiag
lan f115 millioen per
ggen, dat deze extra-
ciaal de meergegoeden
etbelaiting bijvoorbeeld
assa en zeker de kleine
jroote moeite heeft om
e komen. Niet zoo dat
te portie krijgt de
n immers naar verhou-
st op zijn schouders
r draagkracht verdeeld,
il toch de huurder
n opbrengen,
komt dus hierop neer,
kant geld wordt toege-
den anderen 'kant weer
wat
de Tweede Kamer
v. A.
afsluitbomen en
-vingslichten.
NED. SPOORWEGEN.
de afsluitbomen van
er aangereden. Dit is
enken geeft. Zodra de
et wegverkeer wettelijk
i. De 248 keer dat de
moesten ontgelden, lag
h dus bij de wegge-
ït niet weg, dat de
het werk zullen stellen
jdingen zoveel mogelijk
emeen kan worden ge-
t verkeer op de weg in
r de oorlog aan veilig-
t. Er waren in 1947
die geopende overweg-
tgeen toch wel wijst in
p zijn zachtst gezegd,
worden, n.l. wanneer het wieden te veel
tijd in beslag zou nemin.
In dit verbaud wil ik nog even wijzen op
de mogelijkheid aardvlooien en thrips
beide belagers van de jonge vlasplantjes
met chemische middelen te bestrijden. Uit
verschillende proeven is gebleken, dat thrips
met succes bestreden kan worden door be-
stuiving met z.g. 666-producten. Men heeft
ongeveer 25—40 kg. per ha. nodig al naar
gelang de lengte van het vlas. Meestal is
het voldoende een brede rand van het
eigen schade moeten besteden. We krijgen
dus niets anders dan een „afkappen van
kapitaaltoppen, welke op anderen worden
overgeplant.
Het spreekt vanzelf, dat we ook bij dit
systeem ontevredenen overhouden. Doch dit
is niet zoo erg. Het geld moet immers
ergens vandaan komen en men kan toch
moeilijk verlangen dat de massa van niet-
bezitters hiervoor moet opdraaien. Neder
land is als land in zijn geheel armer
geworden. Uiteindelijk moet dus dit door
ennen voor de oplossing
robleem, want het is
probleem uitgegroeid,
1, n.l. het geheel laten
kvloerse kruisingen van
met de spoorweg. De
zoveel omhoog worden
rkeersweg er onder door
of omgekeerd. Dat dit
liedenis wordt, spreekt
vegen hebben de kosten
allerbelangrijkste wegen
te passen, beraamd op
Weliswaar komt slechts
kosten ten laste van de
het Rijk, de provincies
Iragen hiervan een deel.
:ijn de finantiële posities
achter niet rooskleurig,
an op het ogenblik aan
itgave dan ook niet
worden gedacht.
De onbewaakte overwegen zullen voor
zover dit mogelijk is en voor zover dit
verantwoord is tegenover de kosten van de
technische inrichting, worden beveiligd door
automatische flikkerlicht-installaties. Van de
42 tijdens de oorlog beschadigde installaties
van het model zoals bij Steenwijk het eerst
werd gebruikt, zijn er 40 hersteld en weer
in gebruik genomen. Twee nieuwe instal
laties werden in werking gesteld, één bij
Rijswijk en één bij Zalné.
N
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiê fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,-.
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
30 jaren lang is
eerd geneesmiddel.
15 tabletten 40 ct. In
th. en Drogisterijen.
