AXELSCHE jfj COURANT
i
18
\xel
Frankeering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 17 JANUARI 1948
62e JAAHGANG N^. 30
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Kerstfeest der eenzamen.
Kerstfeest op de buitenpost.
Van binnen
Üj de samenstelling van het feestpro-
mma is er al rekening mee gehouden,
het vroeg in den middag zal gaan
enen. Die regen zal in deze maand gaan
ihouden tot 's avonds laat. Sommige
ds-onderdeelen van onze Brigade-groep
)ben kans gezien een cabaretprogramma
elkaar te draaienanderen hebben een
eciaal filmprogramma. Er zijn bijzondere
ferkdiensten, met groen en bloemen. Onder
Ie jongens zijn er, die enkele van die
loemen neerleggen op het graf van een
imeraad, terwijl ze nog even blijven rond
walen tusschen de koele, houten kruisen,
iet een hart vol verwarde gedachten. Won-
erlijk zacht en vredig lijkt hier de dood
De buitenpost is zooals vele buiten-
losten te klein om iets te organiseeren.
)e middelen zijn er wel voor, want de
l.A.0. schijnt alles te kunnen tegenwoordig,
naar het zit ergens anders op vast.
JWe hebben het wel geprobeerd vanzelf,
lar het ging niet. Reken maar uitWe
>n met z'n twintigen, zonder de drie in
i hospitaal. Vier man zijn fouragerijden,
blijven een nacht weg. Blijft: 16 man.
r gaat vanaféén wachtcommandant en
man. Wordt: 11 man. Er is gisteren
ding uitgedeeld aan de bevolking. Om
voorkomen dat dit zooals eerder, door
T.R.l. gerampokt wordt, moeten we nog
avond patrouille loopen. Laten we er
i kleine van maken, zeg 6 man. Dan
jft: 5 man. De Rooie lag vanmorgen te
ien, dat zijn bed er van schudde. Die zal
iet Kerstmis nog wel van de kaart zijn
net malaria. Rest4 man. Neen, het loont
le moeite niet. We zullen een feestmaaltijd
tomakenaardappelen, biefstuk, spinazie-
it-blik en vruchten op sap toe,
Joost hangt zijn sten aan een spijker naast
n klamboe, nadat-ie 'm heeft afgedroogd.
trekt hij zijn pakean uit, doornat van
n drenzenden regen en laat zich even
eoedecll'erover °P z1n velclbed zakken.
Een uur of een etmaal later draalt
|j zich om.... hwah..,. zoo'n slaap, wat was er
AES k weer voor bijzonders. Oh ja, kerstfeest.
lij gaat overeind zitten haalt zijn handen
ST. oor zijn haar.
Hij wou toch wel even het kerstverhaal
ben. 't Is rustig op de kamer nu, de
lideren slapen nog. Maar het zakbijbeltje
zenit in zijn kitbag die nog in de stad ligt.
lit is zijn eerste kerstfeest dat hij niet
eerderiuis viert. Moeder las dan altijd Lucas 2
raart isen wikkelde Hem in doeken en legde
en bodem in de kribbe, omdat er voor Hem
kunnenjeen plaats was in de herberg. En er waren
ir 50 gr herders in diezelfde landstreek, die's nachts
kaartede wacht hielden."
Net als Bolle nu, gaat het door hem
leen. Qek zooals je je heeie stukken uit
le bijbel nog herinnert. Tien jaar is het
iu geleden, dat je heele stukken van buiten
eerde, 's Maandagsmorgens op weg naar
chool. Wat had het je toen eigenlijk wei-
ilg te zeggen. En het is nog maar iets
neet dan een jaar geleden, dat hij op een
lebatavond van de club, strijk en zet vast-
lield dat het zwakheid was, dat heele
'hristendom. Als je het alleen niet meer
:on, dan ging je naar de kerk. 'n Soort van
'lucht. Dat de dominee dat nou niet
«greep 1
Nu zit je hier op een buitenpost. Op
'tg naar lndië en tijdens de eerste maan-
en hier op Java merkte je toch wel dat
I alle omstandigheden niet zoo maar in
Ie hand hebt. Kogels en zoo. Je werd je
ewust, te leven ln een nuchtere wereld en
anuit een nuchtere waarheid, waaraan
ezer dagen een A.A.T.-chauffeur vorm gaf
et de woorden
Het kan wezen dat al die duizend mijl,
Slecnts voeren naar eene plek,
God, wees dan de anderen thuis nabij
Als het schot door de voorruit tekt.
IVni/ Zo° het toch? Maar je deed toch een
liVUped werl{ jjier, dat zag je alle dagen om
heen. Dan zou God je toch ook wel
^hermen? God zou dat, wat wij hier
P°en, toch wel erg edel en mooi vinden.
Toen was Jaap gesneuveld, zijn beste
''lend hier. Hij was der beroerd van ge-
"eeit, Er moest dan toch iets niet in orde
En nu loop je patrouille, dag in, dag uit.
1,8 je niet af en toe verlof kreeg naar de
'ad, waar je overigens ook met je ziel
ie
o.
onder je arm loopt, zou je er een klap van
meekrijgen op den duur. 't Was net of God
hier niet/komen kon, op de buitenposten.
Voor de schijnheiligheid is het leven hier
te grof, te zeer teruggedrongen tot primaire
voorwaarden, en de sentimentaliteit is net
zoo ver weg als Holland. Nee, voor de
buitenposten moesten ze Kerstfeest maar
afschaffen.
Je bent hier veel te moe om naar
God op te klimmen, en te smerig. Hij was
net zoo ver gekomen, dat hij zich wilde
laten wegzinken in een gemakkelijk cynisme.
Dan ben je gelijk overal vanaf. God trok
zich toch niks van je aan. Ja zeg nou zelf....
Toen was de facteur gekomen, met een
groote gele enveloppe. Aan korporaal J. te
Velde, drie-drie-zooveel R.I., legernummer
25 06.01 004 veldpost Batavia. Zeker iets
van dienst, over z'n kostwinnersvergoeding,
waar hij nu al drie maanden op wachtte.
„Hieroo" zei de facteur, die komt van
boven Amsterdam weg, .Nagekomen met de
post. Een grammefoonplaat met de Kerse-
mis. Boffert!" „Je liegt et!" was hij opge
stoven. „Mot je weer bruine armen halen
bij de korporaal van de week?"
Maar het was zoo. „Thuisfront. Voorzich
tig s.v.p.", stond er op de enveloppe links,
en aan den anderen kant „Niet vouwen,
Grammofoonplaat".
De Rooie moest nog een gramofoon-
koffertje hebben staan, maar ze hadden er niets
aan, want er waren geen platen bij. Hij zou
gelijk vragen of-ie het even gebruiken kon.
De Rooie vond het goed. Die vond vandaag
alles goed. Met alleen een pèndèkje aan
lag hij te zweeten. Ga je gang maar, had
hij gezegd. Die malaria valt wel mee. Lang
zoo erg niet als de vorige keer. „Neem 'm
maar even mee naar je kamer alleen. Toch
een aardige vent, die Rooie. Hij zou een
fleschje limonade uit de canttne halen
straks. Voorzichtig zette hij een sleepnaald
op het kartonnen plaatje. Wonderlijk, was
dat zijn moeder? Ja, dat was d'r atem, dui
delijk. „Jongen", zei ze, „elk jaar hebben
we samen Lucas 2 gelezen. Ga je er ook
dit jaar even rustig bij zitten „En dit
zij U een teeken. Gij zult het Kind vinden
in doeken gewikkeld en liggende in de
kribbe Eere zij God in den hooge en
vrede op aarde voor de menschen des wel-
behagens"„Ja," had hij gezegd toen
het uit was, „Eere zij God". Toen had hij
het fleschje limonade gehaald voor den
Rooie en was zich gaan verkleeden voor
den feestmaaltijd. Aardappelen, biefstuk,
spinazie-uit-blik, met vruchten-op-sap toe.
Het was bar gezellig geweest. Maar hij had
zich al vrij vroeg teruggetrokken om een
lange brief aan zijn meisje te schrijven.
Drie brief formulieren aan één stuk waren
het geworden.
Bij het nalezen had hij er zich zelf over
verbaasd, dat hij geschreven had „Dit was
mijn eerste Kerstfeest waar Jezus werkelijk
naar mij toe kon komen. Ik hoop, dat jij
ook nog eens in de eenzaamheid komt te
zitten."
Marshall in burger.
Toen George Catlett Marshall op 21
Januari 1947 beëdigd werd als minister
van buitenlandse zaken der V.S, schudden
vele mensen in vele landen het hoofd.
Alweer een generaal, die zich met de
buitenlandse politiek ging bemoeien en nu
kwam hij nog wel terecht op de allerhoogste
plaatsEr waren toch al veel te veel
generaals in de Amerikaanse diplomatie.
Zou dit op den duur niet leiden tot een te
sterk overwicht van het „uniform* en zouden
hieruit niet allerlei botsingen met een
vooruitstrevende democratische politiek
voortkomen
Van Marshall wist men op dat moment
eigenlijk heel weinig af. Hij was een be
langrijk strateeg en militair leider, de
schepper van de gecombineerde Brits-Ame
rikaanse generale staf, hij was de man, die
krachtdadig en met succes r— gevochten
had voor het plan in Noord-Frankrijk te
landen en niet in de Balkan, zoals Churchill
gewild had.
Aanvankelijk had Marshall helemaal niet
geschitterdhij was niet eens in het nette
Westpoint opgeleid, maar op de tweede
rangs militaire academie in Virginië. Toen
hij 36 jaar was, werd hij op de Phiiippijnen
gestationneerd. Op dat ogenblik kreeg hij
zijn grote kanshein werd opgedragen on
middellijk een verdedigingsplan voor Manila
te ontwerpen. Het plan, dat hij indiende,
bezorgde hem een snelle bevordering en
de faam een militair genie te zijn. Twee
jaar later, in 1918, stond hij als kolonel in
Frankrijk en had de leiding van de be
roemde operatie, waarbij, als voorbereiding
van het grote offensief der Entente, een half
millioen man met hun uitrusting heimelijk
van de Maas naar voren werden geschoven.
Generaal Pershing benoemde hem tot adju
dant, doch hij kon niet voorkomen, dat
Marshall na de oorlog verdween in de
duisternis der militaire sleur. Een groot
bedrijf bood hem een zeer goede betrekking
aan, maar Marshall bedankte met de karak
teristieke opmerking: „Ik ben soldaat."
Het zou twintig jaar duren, eer dit woord
weer werkelijk betekenis kreeg. Op 1
September 1939 benoemde Roosevelt
met voorbijgaan van een 35 oudere gene
raals Marshall tot chef van de geneiale
staf. Het levenswerk van Marshall rust op
twee pijlershet omzetten van het onbe
tekenende Amerikaanse leger in vredestijd
in een geduchte strijdmacht en de conceptie
ener „globale" strategie der geallieerden.
Maar maakten deze prestaties hem nu ge
schikt voor de hoogste diplomatieke plaats
Zou de man, die zichzelf als soldaat be
schouwt, opgewassen zijn tegen het spel
der intriges, dat altijd in de buitenlandse
politiek gespeeld wordt; zou hij soepel
genoeg zijn om te voorkomen, dat precaire
internationale situaties zich onnodig toe
spitsen Zeker, Marshall had heel wat
diplomatieke ervaring: sinds 1941 had hij
alle belangrijke besprekingen der geallieer
den bijgewoond. Te Teheran, Jalta, Pots
dam had hij veel geleerd, waarvan hij nu
profijt zou kunnen trekken. Doch het be
langrijkste was wellicht, dat hij het eerste
jaar na de capitulatie in China had gewerkt
als speciale gezant van Truman met de
opdracht te bemiddelen tussen kwomintang
en communisten. Dat was een netelige
opdracht geweest en er was geen succes
behaald, maar voor Marshall was het een
leerschool, welke de 65 jarige verjongd had
en die hem het meesterschap bezorgd had.
Het uitstekende, zeer beknopte rapport over
het mislukken zijner Chinese missie, bevat
één der helderste en meest doordachte ana
lyses van de verwarde toestanden in China,
die het Witte Huis ooit ontvangen heeft.
Als wilde hij toekomstige critici reeds gerust
stellen, kwamen in dit rapport de volgende
woorden voor„Hoewel ik als soldaat
spreek, moet ik zeggen, dat ik de militaire
invloed ten zeerste betreur. Door het over
wicht der militairen treedt de zwakheid
van het civiele bestuur des te duidelijker
aan de dag".
En nu na bijna een jaar waarin zich
gebeurtenissen van wereldbetekenis als de
conferenties te Moskou en Londen en de
aankondiging van het Amerikaanse plan tot
hulpverlening hebben afgespeeld denken
wij er niet meer aan, dat Marshall 45 jaar
lang soldaat geweest is wij zien hem alleen
als staatsman van ongewoon formaat.
Misschien is zijn meest karakteristieke
trek wel zijn stemeen ailerminst militair,
buigzaam geluid met een veelheid van
nuances, als men alleen van een toneel
speler verwacht. Gewoonlijk spreekt hij
gemakkelijk, met overwicht en humor,
maar wanneer het er om gaat weifelende
toehoorders te overtuigen, legt hij in zijn
stem een prangende ernst en een bijna
suggestieve kracht. Vanzelf komen zijn
gedachten-associaties, want hij heeft niet
alleen ongelofelijk veel gelezen, maar hij
denkt ook logisch en tegelijk met fantasie.
Bovendien heeft hij helemaal geen behoefte
zich te laten gelden of „de baas te spelen".
Integendeelals Marshall zich in een nieuw
probleem moet inwerken, kost dat het gehele
departement menig zweetdruppeltje, want
dan wordt iedereen, die iets van dat pro
bleem afweet, ontboden en doet de hoogste
chef niets anders dan vragen, steeds maar
weer vragen. Marshalls weetgierigheid en
zijn bevattingsvermogen kennen dan een
voudig geen grenzen. Vóór de conferentie
te Moskou betrad de ene deskundige na de
andere Marshalls kamerdeskundigen op het
gebied van Duitsland en Oostenrijk, maar
ook op dat van industrie, landbouw, stra
tegie er werden landkaarten en statistieken,
grafische voorstellingen enz. binnengebracht
en vier weken lang verdiepte Marshall zich
van 's morgens vroeg tot 's avonds laat in
de economische problemen van Midden-
Europa. Urenlang voerde hij besprekingen
met mensen, die misschien in aanmerking
kwamen om hem te vergezellen naar Moskou.
Hij wilde zelfs een overzicht hebben van de
weersgesteldheid in Moskou ten einde te
kunnen beslissen, wat voor ondergoed, hij
moest meenemen „Dat is geen mens meer 1",
zuchtte aan het einde van zulk eer, werkdag
eens zijn volslagen uitgeputte en bezwete
secretaris. Maar één kleine episode uit die
dagen bewijst, dat Marshall ook snel en
instinctief kan beslissen. John Foster Dulles
had Marshall het standpunt der republi
keinen uiteengezet inzake de onderhavige
kwesties. Toen de bespreking was afge
lopen en Dulles zijn jas aantrok, keek
Marshall hem ineens scherp aan en zei
spontaan„Ik zou graag willen dat u
meeging naar Moskou". En zo gebeurde
het ook.
Op veel van wat Marshall doet valt het
volle licht, maar één van zijn opmerkelijkste
prestaties voltrekt zich in stilte. Pas veel
later zal men de volle betekenis daarvan
kunnen verstaan. Dit is de reorganisatie
van het ministerie van buitenlandse zaken
en van de buitenlandse dienst. Van ouds
her zijn deze twee in Amerika stiefmoeder
lijk bedeeld; Amerika had geen ambities
op buitenlands gebied en dus had het
ook geen grote buitenlandse dienst nodig.
Tot 1946 toe, b.v. was de salariëring van
ambassadeurs en gezanten van dien aard,
dat alleen rijke en eerzuchtige lieden zich
de weelde konden veroorloven een dergelijk
ambt te bekleden. In verband met de rol,
welke Amerika thans in de wereldpolitiek
speelt, was het dringend noodzakelijk, dat
althans de ergste misstanden op dit gebied
uit de weg werden geruimd. Daartoe
werd in 1946 een nieuwe wet op de buiten
landse dienst aangenomen. Nu kwam het
er echter op aan de juiste mensen op de
juiste plaatsen te zetten en dit is iets,
waarop Marshall zich vanaf de eerste dag
van zijn ministerschap met geweldige ener
gie heeft geworpen.
Marshall, de onvermoeibare werker, is
tegelijk kunstenaar in het besteden van zijn
vrije lijd. Hij komt weinig op recrpties en
andere ontva' gsten, maar er gaat bijna
geen avond voorbij, of hij zit een uur of
twee met een boek bij de haard of praat
wat met zijn vrouw. Hij rijdt paard, tennist
e t kanoot en werkt in zijn tuin niet alleen
om fit te blijven, maar ook omdat hij zijn
vreugde heeft aan de kleine simpele dingen
des levens. Het liefst vertoeft hij samen
met zijn vrouw op zijn boerderij „üodona
Manor* bij Leesburg. Toen hij
die boerderij verliet om in zijn be
roemd geworden rede te Harvard het
„Marshall-plan" aan te kondigen, keerde hij
zich nog even om en zei schouderophalend
„Nu zal ik nog wel minder lijd voor mijn
tuin krijgen.".
gevatte
WAT DOET U MET UW KOLENBONNEN.
Met deze vraag richten de Nationale
Monumenten Commissie en de Nationale
Inspanning Welzijnsverzorging lndië (N1WIN)
zich tot het Nederlandse voik. Zoals men
weet, wordt binnenkort begonnen inet de
terugbetaling van het geld, dat bij de aan
koop van kolen teveel is betaald. Op twee
bonnen van de kaart TA 707 krijgen gezins
hoofden in totaal vier gulden terug, terwijl
een bon van de kaart TB 707 kamerbewo
ners recht geeft op f 2,40.
Deze terugbetaling geschiedt aan de post
kantoren. Men krijgt dus op deze bonnen
geen brandstof, doch alleen geld. Dit heeft
de N1W1N en de Nationale Monumenten
Commissie geinspireerd tot een grote actie
ten bate van monumenten, nagelaten betrek
kingen van slachtoffers van oorlog en bezet
ting en van de militairen overzee onder
het mottoMaakt uw kolenbonnen tot
warmtebronnen voor hen, die op hun post
stonden en staan. Met instemming van de
officieële autoriteiten sporen beide organisa
ties alle landgenoten aan, het geld van de
bonnen te besteden aan het bovengenoemde
doel.
In een drukwerkje, dar alle Nederlanders
dezer dagen zullen ontvangen, viridt men
alle gegevens over de wijze, waarop men
aan deze actie kan deelnemen. De inzen
ders van de bonnen ontvangen de bekende
certificaten voor twee, drie of vijf vierkante
centimeters Damterrein.
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indië fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
is/V»,
6 cOchcts30ct
