AXELSCHE e COURANT
Frankeering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 17 JANUARI 1948
62e JAARGANG No. 30
Frankfering bij abOrRement, Axel.
WOENSDAG 14 JANUARI 1948
62e JAARGANG No. 2g
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
5,
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Zeeland in den Patriottentijd.
Bij de Firma O osterbaan en Le Cointre
is verschenen „Zeeland in den Patriottentijd",
door A. M Wessels, conservator aan het
Goesche museum. Het boekje dat ruim 250
bladzij ien telt, wijdt een tiental bladzijden
aan „De gebïfte Oranjeslaaf uit Axel." Deze
gebefte oranjeslaaf was de welbekende Ds.
Jan Scharp, die op 10 December 1780, nog
slechts 24 jaar oud, als predikant te Axel
werd bevestigd.
Vele Axelaren zullen gaarne iets meer
omtrent zijn persoonlijkheid vernemen.
In dit boek leeren we ds. Jan Scharp
kennen als een vurig „Orangist", die zich
fel keerde tegen de Patriotten.
Hij wordt genoemd de leider der Oran
gisten in Axel en omstreken, evenals zijn
collega dominé van Oeveren het was in de
N.SB.-dagen van 1940—'45. In de dagen
van verdeeldheid, toen Prinsgezinden en
Patriotten als heftige partijen tegenover
elkander stonden, speelde Zeeland een
zeer beduidende rol. Wie het tijdperk 1780
1795 vergelijkt met 1935—1945 zal tref
fende overeenkomsten constateeren.
Vele inleresante hoofdstukken alshet
verraad van Jacob de Witte, dat zich in
Brouwershaven afspeelt, Oostenrykï aanslag
op Zeeuwsch domein (de strijd om de
Schelde), de troebelen te Veere en het
beleg van Sluis, zullen den lez r boeien.
De schrijver heeft in dit werk voor ons
een weinig bekend, doch belangwekkend
onderdeel van onze rijke Zeeuwsche ge
schiedenis onthuld.
Moge dit boek de belangstelling genieten,
die het verdient.
Verkrijgbaar voor den prijs van f 5 bij
Fa. J. C. Vink, Boekhandel, Axel.
slagen. De gemeente Amsterdam heeft in
de strijd een grote ro' gesp°eld. Het
bestuur van onze hoofdstad heeft het Dam-
plantsoen ter beschikking van de Nationale
Monumenten Commissie gesteld en dit
Damplanlsoen, dat uit 12 millioen vierkante
centimeters bestaat, wordt aan het gehele
Nederlandse volk op symbolische wijze
verkocht.
Het kleinste kind en de oudste man of
vrouw kan voor 50 cents een certificaat
kopen voor één van die vierkante centi
meters. Honderdduizenden hebben dit reeds
gedaan.
Een industriële onderneming te Amsterdam
heeft alleen reeds voor f 100.000 aan vier
kante centimeters gekocht. Meerdere bij
dragen van deze omvang en groter zijn
toegezegd. Het is dus prachtig dat klein en
groot, ieder naar draagkrach', meewerken.
Familie van een bij een bombardement
aan de overkant van het IJ omgekomen
zoon heeft door hem gespaarde koperen
centen in certificaten omgezet. Te zijner
nagedïchtenis. Er zijn moeders, dia certi
ficate! hebben gekocht voor kinderen, die
binnenkort eerst het levenslicht zullen zien
en er zijn 700 ouden van dagen in Amster
dam, waaronder bijna honderdjarigen, die
dubbeltjes en stuivers bij elkaar hebben
gebracht om voor een bedrag van f225
aart certificaten te kunnen kopen. Zo zijn
er honderden voorbeelden. Het zijn ont
roerende voorbeelden, die navolging ver
dienen. Nederland moet zijn doden een
door de nabestaanden van zorgen te vrij
waren. Dit is geen liefdadigheid noch een
dure plicht. Het is de plicht van iedere
Nederlander
Het is plicht dat iedere
Nederlander
Het is de plicht van iedere Nederlander,
dat hij zich schaart achter de actie van de
Nationale Monumenten Commissie, welke
actie 1 Februari a.s. aflodpt. Iedere Neder
lander mag eenvoudig de vijf zware oorlogs
jaren van '40—'45 niet vergeten. Die jaren
liggen nog te vers in ons geheugen. Hon
derden prachtige vaderlanders zijn door de
Duitsers tegen de muur gezet. Duizenden
zijn in de concentratiekampen om het ieven
gekomen. Het zijn barre jaren geweest.
Wij hebben dat stuk voor stuk al te duide
lijk ondervonden. Er zijn diepe wonden in
ons volk geslagen en aan de heling kunnen
wij allemaal mee doen. Vergeten is men
selijk en begrijpelijk. Onmenselijk en on
begrijpelijk zou h^t echter zijn, wanneer wij
hen zouden vergeten die zich spontaan en
zonder bedenken voor Nederland, voor ons
dus, gaven. Zij haalden de kastanjes der
vrijheid uit het Duitse vuur. Zij, jonge en
oudere vrouwen en mannen hebben nabe
staanden achtergelaten, die voor de toekomst
op hen hadden gerekend. Zij mogen niet
onverzorgd worden achtergelaten. Dat zou
een schande voor het gehele Nederlandse
volk zijn en hun offer, een offer waardoor
wij nu weer vrij kunnen ademen, zou
geheel tfvergeefs zijn gebracht.
De Nationale Monumenten Commissie
heeft een grote landelijke actie opgezet,
want door het gehele land zijn er slacht
offers gevallen. Elke stad, elk dorp of
gehucht heeft meegewerkt om Nederland
weer Nederland te doen zijn, een vrij land
wars van vreemde ideologiën. Daarom moet
de actie van de genoemde commissie
WAAR zit het OUDE PAPIER
Het Nederlands Instituut voor de Publieke
Opinie heeft enige weken na het begin van
de papierinzamelings-actie door de school
jeugd, bekend onder de naam J.A.P.I.,
onderzocht in welke gezinnen men wel of
niet oud papier over houdt, waarvoor het
alzo gebruikt wordt enz.
De eerste vraag, die het N.I.P.O. daartoe
aan een nauwkeurige steekproef uit het
gehele volk gesteld heeft, luidt
„Houdt u (uw vrouw) in uw huishouding
geregeld oud papier, oude krantpn e.d.*over
of wordt al het papier door u zelf (uw gezin)
opgebruikt
35 pet. houdt geregeld papier over,
60 pet. niet, 5 pet. weet het eigenlijk niet.
Niet bij elk huis zal de schooljeugd, die
om oud papier komt vragen dus geregeld
succes kunnen hebben. Maar 35 pet van
de volwassen bevolking betekent toch altijd
nog 800 000 h 900 000 gezinnen waar men
wèl kan aankloppen.
Wanneer wij nog een advies mogen geven
„Ga vooral ook naar de betere buurten".
Het overhouden van papier hangt n.l. samen
met de welstand van het gezin, o.m. omdat
mensen met hogere inkomens vaak meer
kranten en tijdschriften lezen.
Dat blijkt uit het volgende overzicht
Van de gezinnen met de laagste inkomens
houdt 26 pet. regelmatig papier over,
68 pet. niet, 6 pet. geen oordeel.
Voor gezinnen met lage inkomens zijn
de percentages resp. 32, 64 en 4.
Voor de m'dd'nklasse resp. 50, 44 en 6.
Voor de welgestelden ten slotte zijn de
percentages resp. 50, 43 en 7.
Waarvoor de mensen hun oude kranten
en ander oud papier gebruiken, blijkt uit de
antwoorden op N.l P.O.'s vraag „Waarvoor
worden bij u in de huishouding oude
kranten e d. gebruikt?"
72 pqt. van het publiek gebruikt oude
kranten e.d, om de kachel aan te maken;
35 pet. als pakpapier (voor boodschappen,
boterhammen, enz.20 pet. als closetpapier
11 pet. legt het op kastplanken, kelder
planken, enz 5 pet. om er iets mee schoon
te maken (petroleumstellen, pannen, enz.
4 pet. om er huisvuil in te pakken, vuilnis
emmers mee te „voeren" e.d.; 2 pet. om
aardappels, fruit e.d. af te dekken1 pet.
om eten warm te houden, pannen af te
dekken e.d. en 16 pet. noemt nog een grote
verscheidenheid van andere toepassingen.
De ophaling heeft dus heel wat concur
renten, maar hoe meer er opgehaald wordt
hoe eerder wellicht boterhammenpapier,
kastpapier e.d. in grotere hoeveelheden
beschikbaar zullen zijn.
Ten sloite informeerden de Gallup-
enqueteurs
„Geeft u wel eens oude kranten en oud
papier aan anderen; zoals de Voddeman,
met de vuilnisman mee, aan de slager of
groenteboer voor verpakking e.d. Aan wie
Groentenboer, voddeman en vuilnisman
blijken de ernstigste concurrenten voor de
J.A.P.I.-ophalers te zijn, want de antwoorden
luiden
7 pet. aan de groentenman, 4 pet, aan de
voddeman, 3 pet. vuilnisman, 2 pet. visboer
en 3 pet. aan andere leveranciers.
De concurrenten van J A P I. nemen dus
19 pet. voor hun rekening en er werd
geconstateerd, dat 35 pet. geregeld papier
over houdt. Er rest dus nog 16 pet., die
als volgt verdeeld zijn
4,5 pet- voor de papierinzameling (in het
algemeen), 3 pet. voor liefdadige instellingen,
1,5 pet. voor de schooljeugd, 1 pet. noemt
J.AP1, 3 pet. diverse anderen en 3 pet.
geen antwoord.
J.A.P.I.-jongens én -me'sjes zouden dus
moeten proberen om vis- en groenten-
leveranciers (die het papier voor nieuwe
fabricage onbruikbaar maken) vóór te zijn.
En er is nog iets waar zij op zouden
kunnen letten. Menige ondervraagde huls
vrouw klaagt er over dat er wel gezegd
wordt dat men oud papier behoort te be
waren, maar er is niemand die het regel
matig bij ze afhaalt. Vaste afhaaldagen af
spreken en steeds op tijd terug komen om
het papier dan ook werkelijk mee te nemen
zal door menige huisvrouw gewaardeerd
worden.
Nieuwe industrie in
Oost Zeeuwsch-Vlaanderen.
VERWERKING VAN HOUTAFVAL TOT
BOUWMATERIAAL.
Waar gehakt wordt, vallen spaanders en
dat vele spaanders bijeen kunnen groeien
tot massa's, waarmede men ten langen leste
als het ware geen raad meer weet, daarvan
kunnen de Oost Zeeuws-Vlaamse klompen
makers, die gezamenlijk zo ongeveer de
helft van de totale Nederlandse productie
aan klompen voor hun rekening nemen,
meepraten.
Reeds lang zocht men naar een afdoend
middel om de grote hoeveelheden houtafval,
z.g houtmot, waa'over de klompenmakers
ongewild de beschikking krijgen, te ver
werken. Een d*el daarvan werd gebruikt
voor ophoging van terreinen, demping van
sloten enz., terwijl men voorts door ver
branding trachtte dit „bijproduct* zoveel
mogelijk kwijt te geraken. Dit alles baatte
rt voor ondergoed hij
it is geen mens meer
van zulk een werkdag
uitgeputte en bezwete
kleine episode uit die
Aarshall ook snel en
in. John Foster Dulles
andpunt der republi-
izake de onderhavige
bespreking was afge-
jn jas aantrok, keek
3 scherp aan en zei
graag willen dat u
u". En zo gebeurde
Marshall doet valt het
van zijn opmerkelijkste
ïh in stilte. Pas veel
:11e betekenis daarvan
is de reorganisatie
an buitenlandse zaken
se dienst. Van ouds-
Amerika stiefmoeder-
sa had geen ambities
ed en dus had het
inlandse dienst nodig,
ras de salariëring van
santen van dien aard,
erzuchtige lieden zich -
roorloven een dergelijk
i verband met de rol,
i in de wereldpolitiek
end noodzakelijk, dat
standen op dit gebied
i geruimd. Daartoe
uwe wet op de buiten
omen. Nu kwam het
juiste mensen op de
:etten en dit is iets,
.1 vanaf de eerste dag
met geweldige ener-
rmoeibare werker, is
het besteden van zijn
veinig op recepties en
maar er gaat bijna
of hij zit een uur of
bij de haard of praat
Hij rijdt paard, tennist
n zijn tuin niet alleen
iar ook omdat hij zijn
kleine simpele dingen
st vertoeft hij samen
ijn boerderij „Dodona
urg. Toen hij
et om in zijn be
;de te Harvard het
e kondigen, keerde hij
zei schouderophalend
minder lijd voor mijn
gevatte kou
UW KOLENBONNEN.
4oo is net toen maar je aeed toen een
'ed werk hier, dat zag je alle dagen om
heen. Dan zou God je toch ook wel
Schermen? God zou dat, wat wij hier
r 0 '08n, toch wel erg edel en mooi vinden.
LX Toen was Jaap gesneuveld, zijn beste
FU Wend hier. Hij was der beroerd van ge
pelt. Er moest dan toch iets niet in orde
*c*en
VJ En nu loop je patrouille, dag in, dag uit.
Als je niet aj en toe verlof kreeg naar de
•tad, waar je overigens ook met je ziel
gewild had.
Aanvankelijk had Marshall helemaal niet
geschitterdhij was niet eens in het nette
Westpoint opgeleid, maar op de tweede
rangs militaire academie in Virginlë. Toen
hij 36 jaar was, werd hij op de Philippijnen
gestationneerd. Op dat ogenblik kreeg hij
zijn grote kanshem werd opgedragen on
middellijk een verdedigingsplan voor Manila
te ontwerpen. Het plan, dat hij indiende,
bezorgde hem een snelle bevordering en
ook op dat van industrie, landbouw, stra
tegie er werden landkaarten en statistieken,
grafische voorstellingen enz. binnengebracht
en vier weken lang verdiepte Marshall zich
van 's morgens vroeg tot 's avonds laat in
de economische problemen van Midden-
Europa. Urenlang voerde hij besprekingen
met mensen, die misschien in aanmerking
kwamen om hem te vergezellen naar Moskou.
Hij wilde zelfs een overzicht hebben van de
weersgesteldheid in Moskou ten einde te
ichten de Nationale
sie en de Nationale
zorging lndië (N1WIN)
Jse voik. Zoals men
rt begonnen met de
geld, dat bij de aan-
is betaald. Op twee
TA 707 krijgen gezins
gulden terug, terwijl
TB 707 kamerbewo-
5,40.
geschiedt aan de post-
us op deze bonnen
alleen geld. Dit heeft
ïtionale Monumenten
d tot een grote actie
en, nagelaten betrek-
5 van oorlog en bezet-
i.iairen overzee onder
uw kolenbonnen tot
hen, die op hun post
.et instemming van de
officieële autoriteiten sporen beide organisa
ties alle landgenoten aan, het geld van de
bonnen te besteden aan het bovengenoemde
doel.
In een drukwerkje, dar alle Nederlanders
dezer dagen zullen ontvangen, vindt men
alle gegevens over de wijze, waarop men
aan deze actie kan deelnemen. De inzen
ders van de bonnen ontvangen de bekende
certificaten voor twee, drie of vijf vierkante
centimeters Damterrein.
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indiè fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentièn
iUiuximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
:Hets30ck ^MÊÊBM
isiiawvii val suwt aai vav
