AXELSCHE H COURANT
MIJ*hardt5
Ffariktering hij abornrmerf, Axel.
ZATERDAO 29 NOVEMBER 1947.
62i JAARGANG N 32
fN
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie
T. C. VINK-van VESSEM
Het Poolsche monument.
HET BELEID VAN
HET PLAATSELIJK WERK-COMITÉ.
Z(o men zich herinneren zal, is in Juni
1945 een commissie gekozen uit de bur
gerij van Axel, die als taak kreeg, de voor
bereidende werkzaamheden op zich te
uem.n, verbonden aar het totstandkomen
van het Bevrijdingsmonument.
Enthousiast begin.
0 middellijk ging men vol enthousiasme
aan het werk. Door de Konink'ijke Marine
werd het comité in staat gesteld een gratis
reis te maken naar diverse monumenten,
teneinde zich eenig idee te vormen van
hetgeen al dan niet wenschelijk was. Er is
dan contact verkregen met den beeldhouwer
Richters en ook van den binnenhuis
architect Waage is een ontwerp verschenen,
welk laatste echter niet bevredigde. Rich
ters schiep een gips-model, hetgeen door
de Centrale Commissie werd beoordeeld en
belf roken. Vanzelfsprekend waren hier op
en aanmerkingen gemaakt tegen verschil
lende details. Verschillende bezwaren
tegen het ontwerp van dhr. Richters werden
dezen kunstenaar kenbaar gemaakt en hij
zou er rekening mee houden bij de defi
nitieve vaststelling van zijn ontwerp. Eenigen
tijd werd niets gehoord. De commissie was
vol goeden moed, maar plotseling kwam
er een bericht van dhr. Richters, inhou
dende dat hij voor de voorloopige opdracht
bedankte. Toen was het voorjaar 1946.
O ze commissie begon vol goeden moed
opnieuw. Inmiddels was ook de Provinciale
Zeeuwsche Commissie gevormd. Aan deze
instmtie moest advies worden gevraagd,
welke beeldhouwers in aanmerking kwamen
voor het ontwerp. Uit de van deze Prov.
Zeetwsche Commissie ontvangen lijst is
toen de keuze gevallen op den bekenden
Amtteidamschen beeldhouwer den heer C.
Statihamer. De Commissie was nl. una
niem van oordeel, dat aan dezen geboren
Zeeuwsch-Vlaamschen kunstenaar (de heer
Stauthamer Is geboortig van Kloosterzande),
die zoodoende een gedegen kijk op Zeeuwsch-
Vlaz.nderen's land en volk had en mede
gezim zijn genoten studie en opleiding,
ben vens de zeer gunsMge persrecenties,
die hem ten deel vielen den voorrang
te moeten verleenen.
Oj uitnoodiging van dhr. Staulhamer is
destijds door een deputatie van het werk-
com té een bezoek gebracht aan de gehou
den tentoonstelling van oorlogsmonumenten
in het Stedelijk Museum te Amsterdam.
Deïc tentoonstelling droeg in hoofdzaak
hel karakter van een door den Nederlartd-
schin Kring van Beeldhouwers gehouden
prijsvraag inzake het monument Renesse.
(Zoo men zich herinneren zal, is destijds
bij het dorp Renesse op Schouwen-Duive-
lanci een aantal burgers door de Duitschers
op wreede wijze omgebracht, welk gruwe
lijk feit aanleiding gaf tot het idee hier
een monument te plaatse). Tijdens het
bezoek aan Amsterdam werd een kijkje
genomen in het atelier van den heer Staut
hamer, waardoor bij de commissie de indruk
weid gevestigd, dat zij hier te doen had
met een zeer begaafd kunstenaar.
Bij dit eerste contact met dhr. Stauthamer
bietk deze zeer enthousiast te zijn om een
studie te maken van een eventueel ontwerp
voor een monument in zijn geboortestreek.
Ruimen tijd later in den winter van
'46'47, bracht de beeldhouwer een bezoek
aan Axel, teneinde zich op de hoogte te
stellen van de plaats, waar het monument
eve: tueel zou komen. Het plaatselijk werk
comité en de kunstenaar zijn dan tot een
acccord gekomen om een voorloopige
opdracht te verstrekken.
Ernstige gezins-omstandigheden zijn de
oorzaak geweest, dat dhr. Stauthamer niet
de volle aandacht kon besteden aan zijn
ontwerp. Pas geleden heeft hij evenwel
medegedeeld, dat hij nog dit jaar met zijn
ontwerp voor de plaatselijke commissie zal
verschijnen en zijn plannen toelichten.
De financiëele zijde.
Waar het destijds ingezamelde bedrag ad
116.000 door de geheele bevolking is
bijeengebracht, zal ook een ieder belang
stellen in de huidige financiëele toestand
Het bedrag is destijds gedeponeerd ten
kantore van de Amiterdamsche Bank alhier.
Dank zij de onbaatzuchtige medewerking,
die de commissie van verschillende zijden
heelt ondervonden en het zuinige beleid
van den penningmeester bleef het bedrag
der onkosten tot dusverre zeer beperkt en
heeft dit de honderd gulden nog niet over
schreden.
Voor het plaatsen van een monument,
daar, waar het staat ter nagedachtenis
aan het gebeurde in September '44, en
hopelijk voor vele geslachten, is het beter
de aanvankelijke geestdrift wat te laten bezin
ken en rustig de plannen te ontvouwen.
De burgerij van Axel kan verzekerd zijn
dat de commissie ter zake actief blijft,
waarbij dient opgemerkt, dat alles voor de
totstandkoming van dit monument voor
eeuwen zorgvuldig overwogen wordt en
niets zal worden nagelaten om dit gedenk-
teeken voor tijdgenooten en nazaten tot een
blijvende herinnering te maken.
Premiekeuring en toondag
te Axel.
Prachtcollectie hengsten en merries
aanwezig.
Door de Vereeniging van Zeeuwsche Fok
kers (V.V.Z.F.) en de paardenfokvereeniging
Door Eendracht Sterk te Hulst, werd hier
Woensdag op het concoursterrein een goed
geslaagde keurirg, tevens toondag van
anderhalfjarige hengsten en merries gehouden.
Oudanks het slechte weer was er toch
veel publieke belangstelling, ook uit andere
provincies, voor de aangevoerde prachtige
dieren, waaronder meerdere kophengsten en
merries van buitengewone kwaliteit.
S ïeeuw-, hagel- en regenbuien werden
door de k?nners en liefhebbers van de
paardenfokkerij getrotseerd om de aange
voerde dieren ie bewonderen. Ook de alg.
voorzitter, Jhr. J. van Vredenburgh en de
alg. secretaris dhr. A. Cappon gaven blijk
van hunne belangstelling.
Vele aangevoerde prachtige paarden, zoo
wel hengsten als merries, leverden het bewijs,
dat de paardenfokkerij in Z.-Vlaanderen zich
nog steeds op hoog peil bevindt en in toe
nemende nute in stijgende lijn beweegt. Hei
is verheugend dit te kunnen constateeren.
Waar zoovele dieren van prima klasse
waren bijeengebracht, was het vanzelf voor
de juty, die bfstond uit de heeren A. J. E.
Temmerman, Hoofdplaat, Corn, van Hoeve,
Groede, A. J v. d. MrulenBecu, ljzendijke
en J. van't Westeinde—Vermu?, Nieuwdorp,
geen gemakkelijke taak om de prijzen te
bepalen, die werien toegewezen als volgt:
Hengsten groote maat.
1 Radja van Coegors, van Jacs. de Putter,
Axel. 2 Benno, van J. de Futter Axel en
P. A, P. Dieleman. Zaamslag. 3- Clairon
van Stoppeldijk, van C. de Cock, Stoppeldijk.
4 Frans, van W Koster, Vogelwaarde en
Abr. Haak Czn., Zaamslag. 5 Superbe de
Jesse, van L. P. Bruggeman, Graauw. 6
Ivo van de Reedijk, van Abi. Haak Czn.,
Zaamslag. 7 Avenir van Trui, van M. A. B.
Puylaeit, Zuiddorpe. 8 Marco van den
Heuve', van C- M. van Acker, St. Jansteen.
9 Hubert van het Pauwhof, van C. Ver-
schueren, Stoppeldijk. 10 Carlo, van P. A.
Bogaerd, H)r.tenisse 11 Albert van Kam
perscheweg, wan Abr. Haak Czn.. Zaamslag.
12 Fernandel, van dezelfde.
Hengsten kleine maat.
1 Iwan van Saeftinge (kampioen) van P.
J. Boëme, Graauw en H. Bisschop. Honte-
nisse. 2 Herseur van Alstein, van P. J.
Boëine, vnd. 3 Dragon van Stedum, van
Fa. F. Dekker Pz., Axei. 4 Bali van Alstein,
van L. P. Bruggeman, Graauw. 5 Herman
van Kwakkel, van Wed. Jac. de Feijter,
Vogelwaarde. 6 Lion van Vierhuizen, van
Fa. F. Dekker Pz.. Axe'. 7 Maruis van
Koewacht, van dezelfde. 8 Fioran van den
Dam, van C. A. Dekker, Axel. 9 Nico van
't Hoogland, van B. de Bruijckere, Ossenisse.
10 Leon van 't Hof ter Moer, van W. Koster,
Vogelwaarde en Abr. Haak Czn., Zaamslag.
11 Albert van Torenbtrg, van Abr. Haak Czn.,
Zaamslag.
Merries groole maat.
1 E frida (kampioer) van J. J. van Haelst,
Westdorpc. 2 Mimie van Cambron, van E.
F. Volleman—Verstraaten, Stoppeldijk. 3
Caline, van P. Tollenaar—de Feijter, Axel.
4 Martha van Alstein» van P. J. Boënne,
Graauw. 5 Carina van Catharinahoek, van
Wed. Jac. de Feijter, Vogelwaarde. 6 Mela,
van Fa. F. Dekker Pz., Axel. 7 Clara, van
C. de Cock, Stoppeldijk. 8 Wilma van
Catharinahoek, van Wed. Jac. de Feijter,
Vogelwaarde. 9 Juldina van Saeftinge, van
Aug. van Duijsse, Nieuw Namen. 10 NMIy,
van Osw. Kerckhaert, Westdorpp. 11 Caris-
sima, van P. Tb. de Koek, Hontenisse. 12
Mariette van Alstein, van P. J. Boënne,
Graauw. 13 Nora van Floru», van H. Nijssen,
St. Jansteer. 14 Honda van de Warande,
van A. C. van Waes, Zuiddorpe. 15 Ria
van Molenhoek, van F. P. Brooijmar.s, Hon
tenisse. 16 Une van Varempé, van P. J. de
Waal, Axel. 17 Carla, van dezelfde. 18
Greta van Jaap, van Eug. de Moor—Mei,
Zaamslag. 19 Erkina van Montain, van C
A. Dekker, Axel. 20 Kitty, van A L. Scheele,
AxM. 21 Juliana, van L de Regt Mzn., Axel.
22 Dora, van Fraris van Megroot, Zuiddorpe.
23 Olga van Othene, van A. de Kraker—de
Feijter, Zaamslag.
Merries kleine maat.
1 Beatrix, van P. A. Sponselee, Vogel
waarde. 2 Rozette van Zuiddorpe, van Adh.
van Waes, Zuiddorpe. 3 Cora, van E. J.
Heyers, Graauw. 4 Marianne van de Melo,
van Cyr. Steyaert—Plasschaert, Graauw. 5
Espérance van Pauwvliet, van A. van Hoeve,
Zaamslag. 6 Elza van Graauw, van Gebr.
Mol, Graauw. 7 Carla van Oude Graauw,
van Gebr. Heijens, Graauw. 8 Erna van
Cambron, van P L. Mangnus, Vogelwaarde.
9 Orpha van Elza, van Eug. de Moor—Mei,
Zaamslag. 10 Carla van de Melo, van Cyr.
Steyaert—Plasschaert, Graauw. 11 Mina, van
Adh. van Waes, Zuiddorpe. 12 Gerda van
de Waranda, van A. C. van Waes, Zuiddorpe.
13 Nelly van Cambron, van P. L. Mangnus,
Vogelwaarde. 14 Annie van Alstein, van
H. J. de Waal, Graauw. 15 Erna van Hoog
land, van A. Serrarens, Ossenisse. 16 Caro
line van de Melo, van Cyr. Steijaert-
Plasschaert, Graauw. 17 Ivonne van Alstein,
van P. J Boënne, Graauw. 18 Emma van
de Sluis, van P. A. Warrens, Ossenisse. 19
Grietje van Cambron, van P. L. Mangnus,
Vogelwaarde, 20 Sara, van Jan de Feijter
Lzn., Axel. 21 Lisette van Molenhoek, van
F. P. Brooijmans, Hontenisse. 22 Tillie van
Margret, van P. A. de Vree, Stoppeldijk. 23
Sarina van 't Hoogland, van A. Serrarens,
Ossenisse. 24 Lucia van Nieuw Namen, van
A. H. Dekker Jzn., Zaamslag. 25 Annie,
van C. L. de Blieck, Graauw. 26 Beatrix,
van Jos. van Wesemael, Kloosterzande. 27
Mirza van Alstein, van R^néJ. Kips, Graauw.
28 Bea van Groot Kieldrechtpolder, van
Wad. D. de Bruijne, Nieuw Namen.
N l.W.l N.-ACTIE VOOR DE GEWONDE
EN ZIEKE MILITAIREN.
De Nationale Inspanning Welzijnsver-
zorging Indlë (N l.W I.N heeft met de In
haar gecoördineerde vereenigingen ais
Katholiek Thu'sfront, Protestantsch Inter
kerkelijk Thuisfront en Band Nederland—
Indië besloten tot een landelijke actie voor
de verzorging en ontspanning van de in
hospitalen en ziekenverb'ijven opgenomen
militairen in Indië. Da N l.W.l.N. het ft reeds
f 25 000 beschikbaar gesteld ter ondersteu
ning en uitbreiding van de reeds in Indië
bestaande activiteit op dit gebied. De
nieuwe actie waarvoor H.M. de Konin
gin reeds een vorstelijke bijdrage schonk
heeft ten doel het verkrijgen van materialen,
ten geschenke geven van radio installaties
met versterkers, luidsprekers, pick-ups en
gramofoonplaten, het vormen van een fonds
in Indië, waaruit aldaar door op hospitaal-
bezoek gaande dames kan worden geput
voor kleine surprises als bloemen e d. en
en voorts het mogelijk maken van even
tueel nog verder wenschelijk geachte voor
zieningen op dit speciale gebied.
Om deze actie zoo nationaal mogelijk te
voeren en om moeilijkheden bij het aan
schaffen van materiaal, deviezen e.d. zoo
veel mogelijk te vermijden, verzoekt de
N 1 W.l N. contact met alle vereenigingen
en instellingen, die op dit terrein reeds in
meerdere ot mindere mate werkzaam zijn.
GEMEENTERAADSZITTING.
Van Dinsdag 25 November 1947.
Aanwezig alle leden.
De notulen worden aangehouden tot de
volgende vergadering, daar zij nog niet
gereed zijn.
Bij de ingekomen stukken is een mede
deling van G S. dat de weg St. Annapolder-
Sluiskil zal worden verbeterd, met het ver
zoek een'bijdrage te verlenen.
B. en W. stellen voor, aangezien deze
weg niet de minste betekenis heeft voor de
lar-
ot
dt
gemeente, hieraan geen bijdrage te verlener,
we'k voorstel zonder discussie werd aanvaard.
Vervolgens staat de kwestie schoolbus"
op de agenda.
Destijds is een overeenkomst aangegaan
met de gebr. Esselbrugge die Ihans echtei
niet meer in staat zijn de overeenkomst uit
te voerer, aangezien de hiervoor bestemde
bus door de R.V.I. is afgekeurd en de
nieuw aangeschafte bus niet op de vereiste
wegen mag rijden. B. en W. hebben zich
thans in verbinding gesteld met de Z.V.T.M.
die thans voor de nog resterende 4 maanden
een bus kan laten rijden voor een bedrag
van f 1136.
B. en W. vragen thans machtiging om
met de Z.V.T.M. een overeenkomst aan te
gaan behoudens machtiging van G S., het
welk door de raad wordt toegestaan.
Ecn voorstel van B. en W. om machtiging
tot verkoop van het gemeentepaard en to
het opnieuw verhuren van tuingrond aar
de gasfabriek en enige percelen aan de
Buthdijk, waarvan de pacht in 1947 eindigt
worden z.h.s. aangenomen, waarbij he
verhuren van de grond, cp voorstel van dhr
Fanoy, niet voor 5 jaar, doch telkens vooi
1 jaar zal geschieden.
4. Voorstel tot vaststelling van het besluit,
waarbij overeenkomstig Art. 35, le der wo
ningwet gronden worden verklaard tot ter
reinen voor aanleg van straten en pleinen
in de naaste toekomst.
Het hiervoren bedoelde raadsbesluit, waar
bij de grond, waarop het bouwen
herbouwen zal worden verboden, voor
aanleg van een straat is bestemd, moet
worden bepaald bij een .voorafgaand Raads
besluit". Dit besluit moet dus te vorer
worden genomen en is de onmisbare voor
waarde voor goedkeuring van het bouw
verbod.
B. en W. stellen voor dit besluit ah
zodanig te nemen.
In een volgende vergadering zal het uit
breidingsplan en de daaraan verbonder
beslissingen ter vaststelling worden aange
boden.
Dhr. Fanoy zegt, dat daardoor pirn. 6C
woningen aan bewoning zullen worder,
onttrokken, wat hij in deze tijd onjuist vindt
De doorbraak Noordstraat—Gasfabriek
staat niet op dat plan vermeld. Op de
begroting is een tekort van drie ton. Waar
voor dan nu zo'n plar? Niemand kan de
consequenties van dit plan overzien, vóór da
het uitbreidingsplan bekend is. Hij zal
daarom tegen stemmen.
Dhr. C van Bendegem had ook liever
het uitbreidingsplan ter inzage gezien.
Dhr. Pijpelink vraagt of het niet mogelijk
is. dat dit voorstel wordt aangehouden to<
dat de raad cfficeus kennis heeft genomer
van het ultbseidingsplan.
Dhr. Sijtema, m.i. leidt dit besluit to
geen consequenties; het lijkt me alleen maai
een formaliteit.
Na een lange discussie, waarin de menin
gen over het al of niet aanvaarden van dit
hesluit sterk uiteenlopen, stellen de heren
Fanoy en Kesbeke voor het voorstel in te
trekken en na officieuze bespreking me)
de bouw-commlssie opnieuw met dit voor
stel ter tafel te komen, zodat dan allen op
de hoogte zijn.
Dit voorstel wordt aangenomen met 7—
stemmen. (Dhr. C. van Bendegfm was
tijdelijk afwezig).
5. Verzoek van dhr. J. Buma om her
ziening van zijn ontslag, ingevolge de Wet
op rechtsherstel overheidspersoneel 1946
Naar aanleiding van het ingekomen ver
zoek van dhr. J. Buma, om herziening van
zijn ontslag, ingevolge de Wet op rechts
herstel Overheidspersoneel 1946, zulks in
verband met het feit, dat hij met ingang van
1 Mei 1943 als hoofd der o.l. school on
gevraagd eervol ontslag heeft verkregen van
de destijds fungerende burgemeester, omda!
volgens zijn mening deze een functionaris
wenste, die meer van zijn politieke richting
was, merken B. en W. op, dat deze mening
niet door hun college wordt gedeeld.
Het besluit is formeel op de bestaand
wettelijke bepalingen genomen en op ee
buiten de bezetting gelegen grond.
B. en W. stellen voor, om als bevoegde
instantie aan dhr. J. Buma thans het onge
vraagd eervol ontslag als zodanig met ingang
van 1 Mei 1943 opnieuw te verlenen.
Dhr. Fanoy zegt, dat het prae-advies z.i.
in dezen zeer kort is en hij gepoogd heeft
de stukken door te worstelen, waarna hij de
indruk gekregen heeft, dat deze zeer ondui
delijk zijn. Het meest onduidelijk is hit
vermoeden van B. en W.
^oonnements-
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
il 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indië fl. 1,55.
Buitenland fl. 2#
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.