AXELSCHE m COURANT
a
m
herland en de wereldmarkt.
St. Nicoiaas geschenken
Frankeering bij abornement, Axel.
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1947.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
62i JAARGANG No. 10
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
>r-
de
de
en
zij
,n-
ur.
tik
sn,
op
de
in-
er-
CAUSERIE uitgesproken door drs. M.
Weisglas voor de Nederlandse Wereld
omroep P.C.J. op 7 November 1947.
Na ruim tw?e jaar wederopbouw wappert
Nederlandse vlag weer op alle wereld-
rën. In de winke'étalages van tal van
semde landen zijn Nederlandse goederen
gestald. Het stemt tot voldoening, dat
iderland in groeiende mate weer in staat
zich op de buitenlandse markt te doen
lden. Er wordt weer handel gedreven 1
ik in Nederland zelf zijn steeds meer
tilenlandse goederen te koop. Niet onbe-
rkt natuurlijk, soberheid is het parool,
ait.... deviezen zijn schaars.
Die soberheid is niet meer dan een blijk
n gezond verstand. lmm?rs, een groot
el van de aankopen wordt met geleend
ld betaald. Overigens, ik moet bekennen,
it niet overal en steeds dat gezonde ver
and de toon aangeeft. Vaak is het dwang,
ie tot beperking noopt. Niet alleen dwang
itgeotf >nd door de overheid. Ook en
aarschijnlijk wel sterker, dwang der feite",
eze nopen er toe, dat een groot deel van
ize materiële wensen voorlopig wensen
Ifven. Die feiten zijn duidelijk.
De Nederlandse export is nog niet in
at de noodzakelijke invoer te dekken,
egendeel, voor 1947 moet op de handels
lans gerekend worden mei een nadelig
do van ruim 2 milliard gulden. Ook vóór
oorlog werd door Nederland meer in-
I uitgevoerd. Toen was dit mogelijk,
ïdat belangrijke inkomsten binnenkwamen
het dienstverkeer in het buitenland, terwijl
k de buitenlandse beleggingen rijke baten
rerden. Dit is veranderd. In de toekomst
1 Nederland alleen de eindjes aan elkaar
nnen knopen, wanneer de export belangrijk
ijgt. Over het verloop van de exoort
ogen wij niet klagen. In goed anderhalf
ar steeg zij van 40 tot 160 millioen gulden
r maand, dus vier maal zoveel. Voor een
rdere verhoging hif rvan moet het productie-
paraat geheel hersteld worden daar is
kn hard mee bezig maar ook moet h> t
i het meest moderne peil worden gebracht.
Ook is nodig, dat er nieuwe fabrieken
imen, dat er in deze fabrieken vakku-.dige
ansen werken en dat er voldoende machines
grondstoffen zijn Die mrchines en
ondstoffen moeten voor "het grootste deel
het buitenland worden gekocht.
We moeten ons schaarse buitenlandse geld
s zo verstandig mogelijk gebruiken. Qeen
stbare deviezen voor goederen, die het
/en wel aangenaam maken, maar waar w 2
ïenlijk wel buiten kunnen.
Soberheid wil overigens niet zeggen, dat
iderland zijn grenzen voor all* niet
lodzakelijke goederen geheel sluit. Dit
ai van weinig inzicht getuigen. Dit is al
iuw duidelijk, wanneer we het huidige
steem van internationale handel ee-s
ider bekijken.
Het internationale handelsverkeer wordt
■ns voor een groot deel geregeld door
iddel van bilaterale handelsverdragen. Ik
idoel hiermed®, dat twee landen afsp-eken
kaar gedurende een zekere lijd bepaalde
ïeveelheden goederen te leveren. Die
spaalde hoeveelheden goederen behelzen
et alleen strikt noodzakelijke goederen,
aar ook minder noodzakelijke. Die wo*den
nslotte ook gemaakt en zo importeert bijv.
ederland Franse parfums en exporteert het
oembollen. Zulke regelingen bestaan op
-t ogenblik met de meeste landen van
iropa. Ook met tal van niet-Europese
nden zijn dergelijke en andere handels-
gelingen getroffen. Nog steeds trekken
ïderiandse onderhandelaars er op uit, om
ize af te sluiten.
Met die internationale handel van vandaag
J het wel wat eigenaardig gesteld. Zelf
innen wij in een vliegtuig stappen en
muit Amsterdam binnen 48 uur in Bitavia
in en binren 24 uur in New York. Maar
al de handel betreft, wordt de wereld in
irljes gesplits'. Wanneer Nederland om
n voorbeeld te bedenken uit Denemaikm
eer zou in- dan er heei uitvoeren, dan
in dit niet worden goed gemaakt door bijv.
>ar Frankrijk voor hetzelfde bedrag meer
dan in te voeren. Het is zo, dat over'
ej armeen beide stromen naar en vanuit
eder land aan elkaar gelijk moeten zij i en
at klopt meestal nie».
Oorzaak hiervan is, dat de verschillende
fldsoorten niet tegen elkaar inwisselbaar
li"- Het is dan ook verheugend, dat als
itloper van de bekende conferentie te Parijs
u de fi anciële experts van 16 landen bij
elkaar zitten om dit probleem het probleem
der inwisselbaarheid der verschillende
valuta's op te lossen. Laat ons hopen,
dat zij de wereld spoedig met een goede
oplossing verrassen. De eerste voorstellen
voor die onderlinge inwisselbaarheid der
verschillende geldsoorten, die door de
Nederlands—Belgisch—Luxemburgse dele
gatie op de Parijse conferentie werden
gedaan, hebben in Amerika een gunstige
indruk gemaakt. Ze worden dan ook door
de deelnemende landen nader bestudeerd.
In deze tijd van internationaal cynisme geeft
dit hoop.
Onderlussen doet men ook andere pogingen
om de wereldhandel uit haar huidige ver
starring te helpen. M l volle kracht wordt
gewerkt aan de voorbereiding van de Inter
nationale Handelsconferentie, die op 21 Nov.
te Ha a a zal beginnen.
in het zoo juist genoemde vaiutaplan is
ook de suggestie opgenomen om te komen
tot een Europese douane unie. Deze gedachte
is in belang ijke mate geïnspireerd door het
voorbeeld, dat Bdgië, Nederland en Luxem-
bu'g hebben gegeven. De door deze larden
gesloten overeenkomst treedt op 1 Januari
1948 inwerking. Dit zal het handelsvei keer
tussen Nederland en België—Lux mburg
zerr ten goede kom°n. De Nederlands
BelgischLuxemburgse econom'sche samen
werking gaat verder dan een douane-unie.
Binnen afzienbare tijd zullen de drie landen
een economirche unie vormen, waarbinnen
bestaande verschillen het karakter zullen
kujgen van plaatselijke verschiller, die ten
slotte ook in ieder land afzonderlijk bestaan.
Dit is het einddoel, waarnaar tal van
landen slreven. De lage landen bij de zee
frbben ais eerste na de oorlog de verwezen
lijking van dit doel actief ter hand genomen.
Zij zijn een lichtend voorbeeld. We zouden
dromers zijn, wanneer we geloofden, dat
een wereld douane-unie laat slaan een
wereld-economische unie onmiddellijk
voor ons staat. Voorlopig zijn we al erg
tevreden met de geleidelijke afbraak van
onnatuurlijke belemmeringen van de inter
nationale handel. Hiermede is immers de
eerste voorwaarde geschapen, dat ieder lard
en ieder mens zijn natuurlijke plaats kan
vinden op de wereldmarkt. Dit betekent
het nuttigst produceren om het hierna het
doelmatigst te ruilen.
Nederland, B:lgë en Luxemburg, alsmede
16 andere landen hebben in Qerève een
aantal regels ontworpen, teneinde in de
aangegeven richting de weg hiertoe te banen.
Laat ors hopen, dat de 52 landen, die over
14 dagen in Havana samen komen, dit ook
zullen doen.
Bescherm U zelf,
bescherm het Kind.
Om dan pardoes m t de deur in Uw huis
te vallen, er wordt een financiële bijdrage
van U gevraagd. E*n kleine gift, die uit
eindelijk ten bate van het gehele Nederlandse
voik, dus ook ten bate van U zelf komt.
In een periode welke gelukkig achter ons
ligt, heeft eens iemand laten beweren, dat
zonder hem Nederland geen totkomst meer
zou hebbrn. Wij hebben het niet geloofd
en wij geloven het vandaag nog niet. En
(óch blijft die toekomst van ons land in
gevaar, indien wij geen behoorlijke reserve
burgers kweken. Deze bouwers van de
toekomst zijn de kinderen van vandaag.
En onder die kinderen is een verbijsterend
aantal, dat het rechte spoor is kwijt geraakt
en op dwaalwegen is garaakt, die voor
grote mensen altijd voeren naar gebouwen
met tralies voor de ramen. Ongehoorzaam
heid aan de ouders, straatschenderij, diefstal,
inbraak, oneerlijkheid, verregaande baldadig
heid en een ontzettend gemis aan schaamte
gevoel, zowel bij jongens als meisjes, zijn
maar enkele afwijkingen, waarmede ouders
en opvoeders vandaag meer dan ooit te
doen hibben. De officiële kinderbescherming
in Nederland, de in federatief verband op
genomen tehuizen, opvoedingsinrichtingen
en scholen, waar correctief wordt opgetreden,
verkeert in g ote nood. Deze tehuizen zitten
voikinderen, die feitelijk niet in elkanders
nabijhiid mogen leven, wonen onder één
dakjongens en meisjes, van wie het over
duidelijk is, dat zij in een pleeggezin thuis
horen en niet in een inrichting, moeten
dagelijks verkeren met een jeugd voor wie
de inrichting nu eenmaal de aangewezen
plaats is. De oorlog heeft niet alleen d:
criminaliteit onder de jeugd onrustbarend
doen stijgen, maar bovendien een zó dikkï
streep door de berekeningen der kinderbe
scherming gehaald, dat alle krachten van
geheel Nederland gemobiliseerd zullen
moeten worden, om de toekomst van het
land te beveiligen.
Zesduizend z.g. voogdijkinderen kunnen
op dit oogenblik niet worden ondergebracht.
De grote gestichten hebben zeker 4 millioen
gulden nodig om verder te functionneren.
Het is bitter te moeten constateren, dat
het Nederlandse volk niet inziet, dat kinder
bescherming een nationale zaak is en geen
liefhebberij van een aantal dames en heren,
die anders niets te doen hebben.
Naast de te geringe subsidie, die het Rijk
in de kosten voor de kinderbescherming
bijdraagt, vormde ieder jaar een bron van
inkomsten de verkoop van de kinderpost
zegel. Deze baten, welke bestemd zijn vootf
de kinderbescherming en voor de uitzending
van zwakke kinderen, bedragen ongeveer
f 250,000,— hetgeen een druppel is op een
gloeiende plaat.
Het kleine Zwitserland brengt door middel
van de kinderzegels voor zijn kinderbe
scherming jaarlijks een millioen gulden op.
Moet Nederland daarbij achter blijven
Teneinde nu de nodige middelen voor
de kinderbescherming te stimuleren, zal
vóór de verkoop van de kinderpostzegel een
nationale St. Nicoiaas luisterwedstrijd wor
den gehouden en wel op 21 November, des
avonds om halt acht over Hilversum II en
om vijf over acht over H.lversum I. Op 5
December, op de avond van het kind, zal
St. Nicoiaas voor de microfoon de winnaars
en de prijzen van deze wedstrijdfietsen,
radiotoestellen e.dbekend maken.
Elke luisteraar van jong tot oud kan aan
deze wedstrijd deelnemen door inzending
van een briefkaart, met ten minste dertig
cent aan gewone postzegels boven het
normale porto. Op die kaart moet het
antwoord worden geschreven, waarna zij
geadresseerd moet worden aan St. Nxolaas,
Keizersgracht, Amsterdam
Een speciale attractie is het meedoen van
de jeugd der lagere en middelbare scholen
aan dit tourrcooi. Zij helpt dus de ont
spoorde jeugd weer in het gareel. Deze
schooljeugd kan in klasverband meedoen.
Zij plakt op een briefkaart van 5 cent een
gewone postzegel van 10 cent en levert
deze in bij onderwijzer of leraar. Deze
zendt de kaarten van zijn klas aanSt.
Nicoiaas, Keizeisgracht, Amsterdam. Als
prijzen staan reizen naar Zwitserland en
België op het programma. Wie van hen
van de winter de wedstrijd wint, gaat van
de zomer met zijn onderwijzer of leraar
naar het buitenland of maakt een reis door
het eigen land.
Op deze attract'eve wijze kunt U mede
helpen aan een van de moeilijkste proble
men, waarmede Nederland op het ogenblik
te kampen heeft. Het gaat per slot van
rekening om ons allen. Wanneer wij
ouderen inderdaad oud zijn geworden, moeten
wij er op kunnen rekenen, dat anderen onze
plaats innemen.
De bevolking presenteert.
Na vele dagen in spanning gezeten te
hebben kwam voor de burgers van Peka-
longan op 3 Augustus de ontspanning, toen
de Nederlandsche troepen het stadje bin
nenrukten.
Een nieuwe periode brak aan en de
wederopbouw werd ter hand genomen in
nauwe samenwerking met Arabierer, Chl-
neezen en Indonesiërs.
All tegenprestatie hetfl nu de bevolking
de militairen op hun beurt een ontspanning
bezorgd in de welbekende gracieuse vorm
van een Oostersche gtooneel-, zang- en
dansavond.
De zaal van de Capitol-bioscoop, die de
republikeinsche tijd in dolce tarce niente
heeft doorgebracht, was bezet door een
gevarieerd gezelschap van militairen, bur
gerlijke bestuursambtenaren en diverse
bevolkingsgroepen.
Punt ééi van het bonte programma, het
openingswoord, werd uitgesproken door
het hoofd burgerlijk bestuur, assistent-
resident De Man. A le aanwezige heeren,
Generaal de Waal in het bijzonder, werd
een hartelijk welkom toegeroepen. Na ter
verduidelijking te hebben gezegd, dat deze
avond alleen was bestemd voor* de mili
tairen, veranderde de ass.-res. evenwel
direct van woordkeus en completeerde het
«geachte heeren" met „dames", ter ver
mijding van minderwaardigheidscom
plexen bij het aanwezige vrouwelijke Roode
Kruisi en Sociale Zaken-personeel. Ver-
bij
W. VAN HILTEN
volgens richtte De Man zich weer uitslui
tend tot de mannen. Bijzondere verdiensten
en vorderingen tot op den dag van heden
werden gememoreerd.
Het contact en de goede verstandhouding
met de bevolking waren wel duidelijk
gebleken door dezen feestavond, maar zoo
zei de resident, deze beide essentieele ver-
eischten, die van zoo groot belang zijn bij
den wederopbouw van stad en platteland,
werden nog versterkt als men eikaars zeden,
gewoonten en gedachten, volkomen leerde
begrijpen en waardeeren. Bij deze woorden,
die getuigden van een oprecht streven naar
eendrachtig samengaan, raakten de aanwe
zigen ongemerkt toch wel even onder den
indruk, temeer omdat degenen met wie
men tot een nog opbouwender samenwer
king moest komen zich in dezelfde zaal
bevonden.
Het Wilhelmus, dat tevens de muzikale
opening vormde, werd in het volle bewust
zijn van de te vervullen taak plechtig
gezongen.
Voor gezonde regelmaat
Als in het begin van deze weergave uit
voerig langdradig was geschreven, dan had
men dat de 'ypeering. kunnen noemen voor
hef begin van de beroemde Serimpidans,
die als eerste nummer werd uitgevoerd.
Sommige militairen hebben in den loop
van hun Indië tijd wel eens danseresjes van
houtsrijwerk gekocht. Het menschelijk
model van een dezer kunstwerkjes voerde
de beroemde Javaansche dans uit in een
tooreelomlijsting van Chineesche, Neder
landsche en Arabische vlaggen en in muzi
kale om'ijstlng van gamelanklanken.
De aandacht van de militairen werd ge
leidelijk grooter naar gelang de eentoonige
dansbewegingen en het rythmische trom
geroffel vlugger werden. Het is echter altijd
weer zoo, dat op het hoogtepunt, juist als
men denkt, dat het nu goed begint te
worden alles onverwacht in stilte en ver
starde houding terugvalt.
Chineezen vervangen de slllte echter dcor
Hawaianmuziek.
„De blauwe Donau" wordt geïmiteerd
door Chineesche ba'leidanseresjes. Natuur
lijk begrijpelijk als onze jongens, die dage
lijks met het hard grauwe militaire leven
te maken hebben, bij het zien van al dat
donzige engelengedoe even een onschuldig
oei-geloei door de zaal laten galmen. De
bewondering voor de „kunst", het hand
geklap getuigt daarvan, stijgt ten top als
een vioolkunstenaar z'n strijkstok nu eens
niet met de vingers, maar men z'n teenen
vasthoudt Bij de tweede stunt staat de
strijkstok rechtop tusschen de knieën en
beweegt de violist zijn instrument langs de
strijkstok en vervolgens wordt de viool
stil gehouden, terwijl de knieën via den
stok een tokkelende melodie voortbrengen.
Het is ook wel leuk, zei een militair,
om inplaats van„Weet je wat een zoentje
is, een zoentje is een little kiss", eens
echte Arabische songs door echte Arabieren
te hooren.
Na de nummers Klonodans, Chineesche
Huia hula en de Sheik van Arabië kwamen
tenslotte alle artisten voor de finale op het
tooneel en zongen ten afscheid in het
Nederlandsch
Enkle maanden nog geleden
Heerschten hier terreur, paniek.
De infanterie is toen gekomen
Joeg op de vlucht de heele kliek.
Sinsdien zijn zij maar hier gebleven
Scheppende veiligheid en rust.
Ze maakten vriendschap met de menschen.
Een enkel meisje werd gekust.
r
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indié fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
1
ii-
uur
het
Zowel voor
Dames als Heren
vindt U een
keurcollectie
Stationstraat 1, Tel. 119