RltVl
AXELSCHE SE COURANT
XMT C Advertentie prijs
PURGACEEN
en Tl
Enige indrukken van een reis door
Oost Zeeuwsch-Vlaanderen.
Frankeering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 18 OCTOBER 1947.
62e JAARGANG No. 2
Frankeering bij abonnement, Axel.
WOENSDAG 15 OCTOBER 1947;
62e JAARGANG No. 1.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
i.
Een artikel van dhr. W. B. Reyien in
het maandblad van de Ned. Mij. voor Nijver
heid en Handel van September 1947.
Op het in October ran verleden jaar door
ons departement Zeeland georganiseerde pro
vinciaal congres ter bespreking van de eco
nomische toekomst van Zeeland werd bij
de mogelijkheden op industrieel gebied,
naast Vlissingen en omgeving, natuurlijk in
het bijzonder gewezen op Zeeuwsch-Vlaan
deren en met name Oostelijk deel, langs
het kanaal Terneuzen—Gent.
Wat dhr. Kohnstamm in zijn inleiding
over omvang en betekenis der Z.-Vlaamse
industrie gezegd had, bleek bij de gedach-
tenwlsseling verschillende heren niet te be
vredigen. Het gaf naar hun mening een
niet voldoende beeld, vooral van de toestand
in Oost Z. Vlaanderen. Voor het Westen
betekent de verplaatsing van Van Melle uit
Breskens naar Rotterdam ongetwijfeld een
industrieel verlies. Inmiddels is bekend
geworden, dat „De Schelde" een deel van
haar bedrijf op de beschikbare terreinen
in Breskens zal vestigen.
Wat meer speciaal Oost Z.-Vlaanderen
betreft, gaf dhr. F. P. O. M. Koch, voor
zitter van de Zeeuwse Kamer van Koop
handel, op het congres enkele cijfers en
vermeldde daarbij o.m, dat in Z.-Vlaanderen
35 pet. wordt gemaakt van de stikstofmest
stoffen van geheel Nederlandde vlas
industrie verwerkt 40—50 pet. van het vlas,
de klompenindustrie levert 25—30 pet. van
het Nederlands totaal, de suiker-industrie
11—12 pet. van de totaal geproduceerde
suiker, de superfosfaatfabriek *10—12 pet.
van de gehele superfosfaatproductie in
Nederland, terwijl daarnaast nog genoemd
werden 28 textielbedrijven met 6—7 pet.
van de totale textielproductie en de hoef
ijzerindustrie, die omstreeks 40 pet- van het
totaal levert. Cijfers, die stellig van belang
zijn in het geheel van het economische
leven van ons land, al betreft het hier
natuurlijk, naast enkele grote, verschillende
betrekkelijk kleine bedrijven.
Terecht wordt dan ook in de samenvatting
en de conclusies van het congres tot uiting
gebracht, dat in Z.-Vlaanderen gevestigde
fabrieken „van grote omvang en van uit
nemend belang zijn", al moge dan percents
gewijze het aantal arbeiders in deze indus
trieën in dit landsdeel nog gering blijven in
verhouding tot het cijfer van het gehele Rijk.
De bestaande industrieën hebben in Z.
Vlaanderen een „industrieel Klimaat" tot
stand gebracht, dat zeer gunstig is voor
vestiging van nieuwe bedrijven.
Het betrekkelijk voor de rest van ons land
afgelegen gebied van Z.-Vlaanderen is in het
algemeen nog te weinig bekend, met name
ook in Den Haag, en hiervan vreest men
ongewenste en belemmerende achterstelling
bij andere industrie-gebieden. Die klacht
viel in verschillende congres-uitingen te be
luisteren, waarschijnlijk niet geheel ten
onrechte. Inderdaad weten wij, in andere
provincies, nog veel te weinig van dit
Zeeuwse gebied af. Ondergetekende moet
althans bekennen, dat hij er nog nooit
geweest was. Van een geboden gelegen
heid om enkele vacantiedagen in Z.-Vlaan
deren door te brengen en daardoor een
indruk te krijgen van betekenis en omvang
der daar, met name in het Oosten, langs
het kanaal van Terneuzen naar Gent, ge
vestigde bedrijven en van verdere industriële
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
mogelijkheden, heeft hij dan ook gaarne
gebruik gemaakt. Van de ontvangen in
drukken moge ook .hier in ons tijdschrift
iets worden verteld.
De aan het genoemde kanaal gelegen be
drijven zijn rechtstreeks bereikbaar voor zee
schepen tot maximaal 9000 ton. Van hoe
grote betekenis deze gelegenheid tot directe
aan- en afvoer per zeeschip is voor vestiging
van industriële bedrijven behoeft wel geen
nader betoog. Een spoor- en enkele tram
verbindingen, ten dele met vrachtauto's ge
ëxploiteerd, staan voorts voor aan- en af
voer ter beschikking. De verbeterde en
kosteloos gemaakte veerdienst over de
Wester-Schelde (KruiningenPerkpolder)
komt het verkeer met de rest van ons land
zeer ten goede.
Vroeger werd betrekkelijk veel van wat
Z.-Vlaanderen nodig had, in België gekocht.
De industrieproducten verkocht men in
Nederland of voor export in het algemeen.
In de behoefte aan arbeidskrachten werd
vóór de' oorlog in belangrijke mate door
België voorzien. De huidige prijs- en loon-
verhoufirgen tussen beide landen belem
meren het te werk stellen van Belgische
arbeiders thans echter in hoge mate. De
streek zelf, dun bevolkt, levert op dit
ogenblik geen voldoende aibeidskrachten en
hier doet zich dan ook een probleem voor,
welks oplossing alle aandacht vergt.
De afmetingen van het kanaal zijn globaal
100 m breedte bij 10 m diepte. De capaci
teit van de sluizen in Terneuzen beperkt
de vaart tot schepen van 9000 ton. Wordt
aan de Belgische verlangens tot verruiming
van deze sluizen op den duur gevolg ge
geven, dan zullen de industrie-terreinen
bereikbaar zijn voor schepen tot een
maximum van 15.000 ton.
Vanuit Perkpolder het gebied inrijdend,
trekken in Sluiskil in de eerste plaats de
aandacht de uitgestrekte terreinen en ge
bouwen van de Cokes-ovens en de Stikstof-
bindingsindustrie. Naar uiterlijk en omvang
wekken deze complexen herinneringen op
aan de Limburgse bovengrondse bedrijven
van de Staatsmijn Maurlts te Lutterade.
Het Cokes-ovenbedrijf (de officiële naam
is „Association Cooperative Zélandaise des
Fours au Cokt") is een coöperatief bedrijf
van de hoogovens in het bekken van Bray
(Lotharingen). Vóór de oorlog verwerkte
dit,bedrijf per dag 7 k 800 000 ton kolen,
die uit binnen- en buitenland werden be
trokken en dagelijks gingen treinen vol
cokes naar het bekken van Bray.
De Cokesovens en ook de Stikstofbin-
dingsindustrie hebben in de oorlog zwaar
geleden; veel is verwoest. Intussen is nu
weer heel wat hersteld: drie treinen met
geroofde machines van beide bedrijven zijn
uit Duitsland terugontvangen en begin 1948
hoopt men de Cokesovens weer in bedrijf
te stellen, terwijl ook het Stikstofbindings-
bedrijf in de loop van dat jaar het werk
hoopt te hervatten.
De S ikstofbindingsindustrie, de „Com
pagnie Néerlandaise de l'Azote" is in wer
king sinds 1930. Zij betrekt cokesovengas
van de naastliggende Cokesovens en gebruikt
daaruit de waterstof. De rest van het gas
gaat weer terug voor verwarming van de
Cokesovens. Bij de destillatie van kolen
tot cokes wordt voorts nog teer en zwavel
zure ammoniak gewonnen.
De l'Azote heeft een eigen zwavelzuur-
fabriek en produceert uit de waterstof met
behulp van stikstof uit de lucht ammoniak
en verdere producten.
Het in Sluiskil gevestigde bedrijf zou te
zamen met de Mekog in IJmuiden en de
Staatsmijnen in Limburg in de gehele be
hoefte van Europa aan zwavelzure ammo
niak kunnen voorzien. Ten einde over
productie te voorkomen, was vóór de oorlog
een regeling tot stand gebracht, waarbij de
Z.-Vlaamse stikstofbindingsindustrie haar
productie beperkte.
Het aantal arbeiders kan voor beide be
drijven in de jaren vóór de oorlog gesteld
worden op rond 700 resp. 350 man.
Hef ideale Laxeermiddel
Prinses Jufiana doet beroep
op het geheele volk.
Verpleegsters en artsen
in Indonesië noodig.
H. K. H. Prinses Juliana heeft Zaterdag
avond in haar kwaliteit van voorzitster van
het Nederlandsche Roode Kruis via de radio
het woord gericht tot medici, verplegenden
en allen, die belang stellen in ziekenver
zorging.
H. K. H. deed een beroep op hen, om de
inwoners van Indonesië te hulp te komen.
Er rust hier op ons Nederlanders een zeer
groote verantwoordelijkheid, die helaas nog
lang niet door allen in ons land zoo duide
lijk wordt gevoeld als wel noodig is.
Nadat de Prinses gewezen had op het
vele dat in Indië op dit gebied door tal-
loozen is gedaan, zeide H K.H. dat in ver
houding met wat men hier in Nederland
gewend is, de hulp, die daar tot dusverre
gebracht werd, niettemin zeer en zeer
beperkt is.
De Prinses zeide er zeker van te zijn dat
dit beroep, om hetzij in Nederland, hetzij in
Indonesië een offer te brengen voor het
algemeen belang met opzijzetting van elk
persoonlijk belang niet vergeefs zal zijn.
Zij verwacht van de verpleegsters, die buiten
haar oorspronkelijke beroep een werkkring
hebben gevonden, een versterking van het
verpleegsterscorps. Ook van haar, die door
een hüwelijk het beroep hebben laten varen
en van haar, die reeds met pensioen zijn
gegaan. Er zal reeds in een zeer groote
behoefte voorzien zijn, wanneer zij slechts
enkele dagen per week, halve dagen, of
wat voor tijdsbestek ook, zich weer ten
dienste stellen van het ziekenhuis-apparaat.
De Prinses hoopt daarbij te mogen rekenen
op de volle medewerking van de ziekenhuis
directies.
Dit appèl voor aanvullende arbeid in
Nederland geldt ook de verpleeghulpen. Een
zelfde offer wordt gevraagd van de Neder
landsche artsen. Een zeer aanzienlijk aantal
medici, dat jaren lang in Indië heeft gewerkt,
is nu aan het einde van zijn krachten en
moet vervangen worden.
De Prinses zeide, dat niet minder een
appèl moet worden gericht tot het geheele
Nederlandsche vólk, om die medici en ver
plegenden, die hier werken, bij te staan,
opdat aan de hun gestelde eischen ook
werkelijk zal kunnen worden voldaan.
Hare Koninklijke Hoogheid besloot aldus
Dit beroep, dat meer in het bijzonder tot
onze verplegenden en artsen en allen die
zich interesseeren voor de ziekenverzorging
is gericht, mag niet onverhoord blijven,
willen wij, met onze beperkte krachten, niet
alles hebben gedaan, om deze hoogste taak
tegenover onze medemenschen te volvoeren.
Gij weet, dat het in uw macht is, ieder
voor zich, hierin uw eigen, belangrijk aan
deel te hebben.
B:ide fabrieken samen moeten, om deze
productie te halen, 1100 man te werk stellen.
Naast de spiegelglasfabriek ligt nog een
auwseifabriek. die eveneens in de oorlogs-
hprin-»8eleden beef'i maa' weldra weer in
umrHt if-al komen- Uit zwavel en kaolien
jnrfnctrio blauwsel bereid voor de verf-
p/n *„h" hev! 2'*' zakie» blauw.
n««# I. rf c..!iel?nB,flk bedriif te Sas van
11 Stijfsel- en Glucosefabriek. Zij
verwerkt alleen mals, welker korrels gesplitst
rol speelde en in de Indische gescniea°nis
een onsterfelijke naam verwierf.
Het vorstenland Boré vormt het Midden-
Oostelijk deel van Zuid-Celebes.
De hoofdplaats Is Watampone, een klein,
mooi plaatsje, rijk aan parkjes, pleintjes en
goedverzorgde wegen. De kazerne, waarvan
de bouw enkele maanden voor de oorlog
met Japan werd voltooid, vertoont een
schone en moderne aanblik, teiwijl de aan
grenzende cantine kortweg prima is. Vier
ngschap gekregen. Men
ening toegedaan, dat monai
woord van reactie beter
er zoo langzamerhand vj
t er wel slechtere, ja vee
ringsvormen bestaan, da
woning of Koningin aan hi
licht heeft de houding va
overgebleven vorsten we
eorphose bijgedragen. W
t merkwaardige voorbed
Vilhelmina, die thans tijde
den troon doet ten guns
s dochter Juliana, die he
rich zal nemen. Wilhelmin
op haar achttiende jaar e
Tijdens haar lange regee
Nederlandsche volk haa
[enegenheid getoond omda
is van alle goede Holland
ren.
helmina's houding, welke
egenspos'l welk haar lam
oen de oorlog over Europ
wondering afdwong. Voo
offer te zwaar toen haa
eerste dagep van den oor
jmfort en gemakken wen
ar gold het principe Ho
tie des te grooter het ver
Isgevoel en des te mee
het goede voorbeeld t
oblige l een verplichting
Is afwezig is bij de nieuwi
in Europa, doch als zo<
geldt in de meeste roj
stengezinne Zoo bijvoor
lingin Wilhelmina toen oj
eroep werd gedaan om oj
inigen. Het is dus geer
Huis van Oranje groot ii
dit „bestuurs-principe.'
tin verwonderlijk dat Hol'
omstandigheden groot it
de weinige hulpbronnen ti
ing hebben de Hollander
hun geest en hun levens
d aan de zeegeen gronc
dan deze aan het wate
de. Doch de zee voorza;
iet grootste deel in zijr
Door de kleine harinj
taat gesteld een van d
andaarden van Europa t
en Holland bevrijd werd
hen weer aan het werk er
t gestadig, zoo niet sne
litieke richting de eenheic
alles wat het ondernam er
lannen werd en wordt hel
aspireerd door Koningin
ïses Juliana volgt in de
haar Moeder,
ar is Wilhelmina, Prinse
Koningin van Nederland
oon besteeg, was zij een
int meisje, dat haar liefde
in nog niet kon vergeten,
wijding aan haar vo'k in
poed, in vrede en oorlog,
en vermoeide cude vrouw
Jen met verantwoordelijk
in haar eigen land
al haar de rust misgunnen,
erscht te nemen door zich
r staatswerkzaamhedan
te
rouw behalve Victoria van
zulk een stempel op haa
en. De hevige stormen
vele Europeesche vorsten
i in ballingschap dreven
r de toekomst, lieten haar
zij moest zich later in
even toen Holland over-
oor de zwarte Nazi-golf
htige stem bereikte haar
noedigde hen aan tot ver
geleden keerde zy terug
der verwoesting, in stilte
doch als een zegevierende
mind en geëerd dan ooit
en is het symbool van de
lk.
('t tsoeginees
houden.
Hoe men in Amerika onze
Koningin hoog acht.
(Uit „The Washington Post".)
In deze dagen van hevige beroering heeft
het Amerikaansche volk dat over het alge
meen niet zeer koningsgezind is een andere
bUYAMCEL IN HET BROOD.
Van officiële zyde vernemen wij, da
binnenkort een begin zal worden gemaakt
met soyabonenmeel te verwerken in het
brood. Uit voorzorgsmaatregelen heeft men
hiertoe moeten besluiten. De smaak van
het brood ondergaat echter geen verandering,
terwyl de voedingswaarde er zelfs nog
enigszins door stygt. Ook het maismeel
zal men blijven verwerken.
Abonnements-
Pril»:
Abonnements
prijs:'
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indié II. 1,55.
Buitenland il. 2,
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentièn
(maximum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
1 M IJNHAKLH
OCVUlut
duu.uuu m-spr/g-ignra cn jvmjou in
1
jen
mtiën
egels)
cent.
voor- suiianj wuiui uuuggw-