AXELSCHE m COURANT
Een jaar NI WIN.
KNIPCURSUS.
frankeering bij abonnement. Axel.
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1947.
61e JAARGANG No. 92
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
fétzrlaiadi
)e da'um van 31 Augustus staat in het
eugen van ieder Nederlander gegrift als
i feestdag". En al mogen ook de
itandigheden geen reden geven tot feest
en, toch is het niet mogelijk die dag
ipgemerkt te laten voorbijgaan. Da
aardag van onze Landsmoeder is als
van onze eigen moeder. En zouden we
ooit vergeten Niet een enkele keer
ens de vijf jaren bezetting is deze dag
ontgaan.
in nu is het al weer de derde verjaardag
Koningin Wilhelmina op bevrijde
lerlandïe bodem viert. De eerste maal
id H. M. aan het hoofd van een volk,
nauwelijks ontkomen aan de zware druk
bezetting en bevrijding, het hoofd vol
van feestvieren. Reeds bij de twede
[jaardag was de stemming gedrukter. Men
ifte den ernst, waarmee moest worden
[acht, de zware slagen, ons door een
verwoestende oorlog toegebracht, U
'en te komen, doch men was vast
loten tesamen te werken met Haar, die
anks haar gevorderde letftijd rog zonder
aouden werkt voor ons aller belang en
waren vol goede moed.
'ooral deze keer echter past geen uitbundig
stvieren en wij willen rekening houden
I de boodschap die onze Kmingin tot
richtte.
Aet Haar dei ken wij aan aller, die Ihans
in angst en zorgen verkeren. Aan hen,
ver van allen, die hun lief zijn, dagelijks
eid zijn hun leven te offeren in dienst
het vaderland.
.aat daarom op deze dag onze
lekleur wapperen, als teken van hoop op
betere toekomst.
)at spoedig in Indonesië een bevredigende
ossing worde gevonden en rust en vrede
gen wederkeren. Dat wensen we onze
ningin op haar 67e jaardag van harte toe.
Een wuivende palm op Java's nachtelijke
t... daaronder een eenzame soldate; figuur
is er treffender beeld denkbaar van de
latenheid, waarin de Hollandse soldaat
nog maar met moeite kan realiseren,
het begrip „thuis" ook voor hem nog
leven kan zijn Met het verglijder, van
maan in een rimpelloze zee, als het
[end gezang uit de Indische wonderwereld
warme nacht een vreemd accent verleent,
vaak het heimwee knagen aan het
atenhart, dat vol verlangen is naar de
trouwde dingen van alledag, die eens in
verre Holland de toon van zijn leven
laaiden. Dat is het mement, waarop
liefdevolle zorg van thuis, culminerend
de N1W1N, zich kan doen gelden om het
ok van het heimwee te verjagen met wat
een Engels woord zo kernachtig
elfare" wordt genoemd en dat wij ver
den met „welzijnsverzorging". En wij
atsten ervoor: Nationale inspanning. Met
enVoor de NIW1N zijn allen gelijk.
N1WIN kent slechts één soldaat: de
derlandse. En de N1WIN zal niet rusten,
iedere Nederlander, welke zijn gods-
nstige of politieke overtuigirg ook moge
ervan doordrongen is, dat medewerking
de verzorging van de militairen overzee
nationale plicht is, dieilleen kan worden
vuld door een nationale inspanning. Dat
8 ook de opdracht, die de N1W1N bij haar
slaan op 14 September 1946 meekreeg
de Nederlandse regering bij monde van
minister-president dr. Beel. Want niet
:en werd de noodzaak gevoeld van een
zijnsverzorging, die zich richten zou over
verschillen van rang of stand heen tot
soldaat, maar bovendien achtte de
ering het dwingend noodzakelijk, dat de
e bestaar de organisaties van verschillende
ze met gelijke of bijna gelijke doelstelling
'eel mogelijk tot elkaar zouden worden
Dracht om samen te doen wat samen
laan kan worden en cm elkaar te helpen,
ar ieder, gegeven de bijzondere aard van
lpn doelstelling, op eigen terrein bleef,
tom versnippering van krachten moet
den voorkomen. Want die versnipperirg
'tkent zonder meer, dat het effect van de
e, met zoveel enthousiasme begonnen,
en gaat in het enorme spteidingsgebied,
dat door de Indische archipel wordt gevormd.
Bij zijn recent bezoek aan Indië kon dë
directeur van het Centraal Bureau dit met
ontstellende zekerheid vaststellen, en te
dieper leeft sindsdien de overtuiging bij
allen, die door de aard van hun werkzaam
heden in nauw contact met de overzeese
gewesten leven, dat het alleen de, meest
intensieve samenwerking kan zijn,'die de
soldaat op zijn eenzame post de overtuiging
geeft, dat het vaderland hem niet vergeet.
Dïze samenwerking demonstreert zich in
de top in de samenstelling van het NIWIN
comité, waarin zitting hebbenhet Ned.
Vrouwencomité, de Unie van Vrouwelijke
Vrijwilligers, vertegenwoordigers van Jeugd
organisaties en van Werknemersorganisaties,
Nederland helpt Indië, het Ned. Roode
Kruis, de Band Nederland—Indië, het Kath.
Thuisfront en het Prot. Interkerkelijk Thuis
front. A! deze organisaties werken gecoör
dineerd in de N1W1N tezamen aan één
gemeenschappelijk doel de verzorging van
de soldaat in Indië, al zijn hef uiteraard
met name de vier laatstgenoemde organi
saties, met wie de samenwerking het meest
naar buiten treedt, omdaj zij direct gericht
zijn op de welzijnsverzorging in Indië, zij
het ook ieder op een speciaal terrein (in
hoofdzaak de geestelijke en morele verzor
ging). Het stemt dan ook tot dieoe vol
doening, dat de NIWIN bij de herdenking
van haar l-ja»ig bestaan kan vaststellen, dat
deze samenbundeling steeds hechter wordt
en dat het effect van de gevoerde acties
ten bate van de militairen overzee een
voortdurend in betekenis toenemende demon
stratie van een eensgezind samenwerkend
gezamenlijk Nederlands thuisfront gaat
worden. En alleen deze geest van sam^r-
werking is het, die de militair op zijn
eenzame post het veilige gevoel geeft van
een vaderland, dat als één man achter hem
staat. Omdat het weet, wat het aan zijn
zonen verplicht is
Kinderjool onder de Tropenzon.
„Banjak Terirna kassi, Soldadoe Belanda
Zingend komen ze aangemarcheerd, de
meisjes in hun kleurige jurkjes, de jongens
met hun vele karakteristieke zwarte topi'ï,
één golvende rij zwarte kopjes. De rij
wordt gesloten door een paar musicerende
kampongbewoners met daarachter in vol
ornaatde loerah's van de verschillende
kampongs.
De meesten zijn al zingend vol gespannen
aandacht voor het terrein naast het bivak,
met zijn geheimzinnige, door de mannen
van het detachement opgezette palen,
touwen en dergelijke.
Ze staan opgfsteld in dichte gelederen,
rechts de jorgens, links de meisjes, ge
flankeerd door de loerah's en tientallen
toegestroomde nieuwsgierigen uit de na
burige kampongs.
Een klein meiske in een fleurig rood
jurkje begint met haar zachte stemmetje te
spreker. Rap komt het van buiten gt leerde
lesje er uit. Ik versta er maar weinig var,
het is Soendanees, maar er.kele opgevangen
woorden, dfê ik wel versta geven de gehele
sfeer waarin deze woorden staan duidelijk
genoeg wer. Als uit dit kindermondje het
„Ba?jak Terirna kassi, soldadoe Belanda!"
klinkt, (veel dank Nederlandse soldaten)
dan zegt dit genoeg.
Als het meisje zwijgt klinkt de stem van
eeh ander kind. Aan de van tevoren wrie
melende handjes was reeds te zien, dat
ook zij door dè~ goeroe (ondei wijzer) was
uitverkoren om de soldaten van Pasir
Moentjang toe te spreken. Dan heft de hele
kinderschaar een lied in het Soendanees aar.
Voordat de spelen een aanvang nemen
spreekt de K.N.l.L.-sergeant namens de
commandant de loerah's, onderwijzers en
schoolkinderen toe.
Het feest is georganiseerd uit dank van
de soldaten voor de medewerking van de
loerah's en de bevoikirg, die zij in vijf
maanden, die het Irene detachement in
Pasir Moentjang heeft doorgebracht, verleend
hebben. Vandaag zullen alleen de jongens
deel nemen aan de wedstrijder, zo spoedig
mogelijk zal er voor de meisjes ook een
feest in elkaar gezet worden. Dan nemen
de feestelijkheden een aanvarg. Allereerst
is er een hindernisbaan, waaraan de „cracks"
uit de kampongs deel nemen.
Geen hindernis is voor de gladde rakkers
le zwaar en vliegensvlug nemen ze de ene
na de andere. Het slot hiervan verwekt
grote hilariteit onder het bruine grut. In
een aantal aan touwtjes opgehangen, met
schoensmeer ingewreven djeroeks steken
een aantal geldstukken. De hijgende en
transpirerende kereltjes mogen nu zonder
gebruik van hun handen te maken, proberen
drie munten er uit te happen, wat de meesten
wel gelukt, maar niet zonder een paar
zwarte vegen over de bruine toeten te halen.
Mastklimmen, waarbij nog eens de vaardig
heid op dit gebied blijkt ondanks de zeep,
zaklopen, beide spelen worden met een
laaiend enthousiasme beoefend, terwijl de
meisjes, hoewel zij vandaag niet meedoen,
met stralende gezichten de prestaties van
hun schoolkameraadjes volgen.
In de pauze wordt er get'acteerd op
limonade en zuurtjes.
De tafel met de lekkernijen wordt be
stormd en de mokken worden gevuld.
Goed vol maar, hel is immers feest vandaag
De op zuurijes sabbelende monden nemen
een slok uit de kroezen met het verleidelijke
vocht. Dan worden ze weer neergezet.
Een enkeling neemt nog een teug, maar de
meesten laten het staan en kijken met
doodernstige gezichten om zich heen.
„1$ het niet lekker vraagt er een.
Wat zou er aan mankeren?
Als een van ons ern slok genomen het ft,
barst hij in lachen uit: „Ha, ha, moet je
meemaken, thee zonder suiker
Dat laat men niet op zich zitten. De kok
wordt er bij gehaald en deze geeft de
schuld aan de baboe. Even later is het
alledaagse vocht vervangen door echte
zoete limonade. Dat valt beter in de
smaak en gretig wordt het lekkere spul
naar binnen gewerk'.
Wanneer er een ruitergevecht geleverd
wordt door de soldaten zelf en ze over de
grond rol'en, gaat er een daverend gejuich op.
Iets ter zijde zit een blinde jongen.
Wezenloos staren zijn ogen in het oneindige.
Zijn hand beroert de tong-tong en wee
moedig klinkt zijn stem.
Wanneer er geschaterd en gejuicht wordt
zoekt zijn verduisierd oog de plaats waar
zijn kameraadjes, die wel mogen zien,
feestvieren. Over zijn ziekelijk gezicht glijdt
een glimlach.
Een soldaat gaat naar hem toe en stopt
hem een cigaret in de hand. Zijn hese
stem fluistert: „Terirna kassi, toean".
Als ik terug rijd ben ik onder de indruk
van deze kinderlijke, ongekunstelde vreugde.
Het waren de woorden die de beide
meisjes tot de soldaten richtten, terwijl de
aangeboden mandjes eieren en pisangs
misschien beschouwd kunnen worden als
een formaliteitde stralende bruine
gezichtjes, de schaterende meisjes fn de
dansende jochies bewezen wel, dat het niet
alleen woorden en plichtplegingen waren.
Het terirna kassi uit de kindermond was
het terirna kassi van heel de kampong,
neer, van heel het door onze soldaten
beschermd gebied, waar nog niet lang
geleden een kind zich aan de sarong van
vluchtende moeder vastklampte.
Uit de slendang van een vrouw steekt
een duimpje. Een ijl „Tabéé". De moeder
kijkt met een vriendelijk gezicht naar de
voorbij knetterende jeep.
Spontaan steek ik mijn duim ten antwoord
buiten boord
Een landhuis in zes dagen.
BETONBOUW-ELEMENTEN WORDEN
IN ELKAAR GESCHOVEN.
Zes man, waaronder twee metselaars, zijn
dezer dap«n te Leidschendam in het park
Leeuwenberg begonnen met den bouw van
een klein landhuis, dat zij in zes dagen
kant en klaar hopen op te leveren, het zal
geer, z g. „pre-fabricated" huis worden,
noch een noodwoning, doch een volwaar
dig huis, dat uiterlijk niet zal afwijken van
een normale woning.
De bouw geschiedt volgers het „Pronto-
betonbouw"-systeem, dat geïntroduceerd
wordt door de „internationale exploitatie
der Pronto betorbouw-elementen" te Den
Haag. Dit rysteem vindt bij de bouw van
dit landhuis zijn eerste prac*ische toe
passing.
Het berust op het gebruik maken van
betonbouw-eltmerten, grotere delen, welke
men in elkaar schuift en die ter plaatse
van de aansluiting gecementeerd worden,
zoodat het gehrel waterdicht wordt.
Element voor element.
In plaats van steen voor steen wordt een
woning r,u element voor element in elkaar
gezet. Deze elementen worden tevoren ver
vaardigd. Blijkt de bouw een succes, dan
zal later worden overgegaan tot de machi
nale vervaardiging der elementen.
De elementen voor de buitenmuren
brstaan uit stukken waterdicht ongewapend
trilbeto?' met ingetrilde bakstenen, wHke op
da helft zijn doorgeknipt. Elk stuk is met
vier kleine verbindingen gehecht aan oen
achterwand, welke is samengesteld uit
poreus ongewapend be'on Het gehele ele
ment heelt op die wijze een dikte van
ongeveer 19 c.m.. dus plus minus 5 c.m.
voor de voorwand en 5 c.m. voor de
achterwand, waarlusschen zich een „spauw
van 9 c.m. bevh dt. Daar er in de voor
zijde halve bakstenen in hef element „ge
trild" zijn, maken de buitenmuren de indruk
alsof het huis geheel uit baksteen is opge
trokken. Voor de binnenmuren worden
alleen elementen gebruikt, welke uit onge
wapend poreus beton zijn gr maakt.
Voor de vloeren worden betonnen platen
gebruikt, die later gedekt zullen worden
met een kurk-procedé. Men heeft elemen
ten in verschillende afmetingen, welke zijn
berekend op de z g. koppermaat, die in
het bouwbedrijf wordt toegepast, zodat de
gehele bouwwijze is aangepast aan de
bestaande bouwwijze.
Daar er ongewapend beton gebruikt
wordt heeft men geen bekistingen nodig.
Eigenlijk behoift men voor de gehele, bouw
geen hout te gebruiken, met uitzondering
dan van het hout voor de deuren.
Zelfs raamkozijnen enz. worden uit deze
beton-elementen samengesteld, doch bij
deze eerste bouw heeft men eigenlijk
meer uit een oogpunt van „versiering"
de raamkozijnen enz. met een gedeelte
hout bedekt.
Ook de funderingen worden op dezelfde
wijze uit deze elementen opgetrokken. Men
begrijpt, dat in de zes dagen voor de bouw
benodigd niet het leggen der funderingen
begrepen is. Het hangt uiteraard van de
bodemgesteldheid af of daarvoor een kor-
teré of langere tijd van voorbereiding nodi&_
is. Hel optrekken der fundamenten uit de
elementen kan echter evenals bij de boven
bouw in zeer korte tijd geschieden.
Op het oger.blik wordt te Leidschendam
volgers dit systeem een aan elkaar gebouwd
groot en klein landhuis opgetrokken. Het
kleine landhuis, dat een inhoud heeft van
ongeveer 300 kub. meter, hoopt men nu in
zes dagen gereed te hebben.
Het heeft beneden een groote kamer, een
kfuker, een hal met een afzonderlijk zitje.
Boven vindt men twee groote slaapkamers,
een badkamer en een garderobe. Er is
voorts een vliering en een kelderkast. Het
huis wordt gedekt met pannen.
Met deze bouwwijze hopen de onder
nemers niet alleen in belangrijke mate te
besparen cp het gebruik van arbeidskrach
ten en arbeidsuren, doch ook op het
gebruik van materialen, daar siechls een
zeer gering aar tal bakstenen nodig is en
het gebruik van hout tot het minimum
beperkt wordt.
Er is patent op deze bouwmethode aar-
gevraagd. Naar de directie meedeelde, 2ijn
uit vrijwel alle delen der wereld aarvragen
voor het gebruik maken van de pronto-
bouwmethode binnengekomen.
Uit de kringen der bouwwereld bestord
er op deze etrs'e bouwdag reeds grote
belangstelling.
Ir S°ptember begint een nieuwp cursus
PATROONTEKENEN, KNIPPEN en NAAIEN
voor de abonré's van dit blad.
Vele lezeressen schreven ons enthousiaste
brieven over de prettige methode en snelle
resultaten bij het volgen van onze schrifte
lijke cursus.
Binnen 2 maanden kunt U al een leuke
japon zelf maken. Leert het nu. De kr-
merde wlnteravorden zijn er bij uitstek ge
schikt voor. De wekelijkse lessen zijn met
talrijke voorheHrlenj ijk gr ïilustreerd. Boven
dien staan wij U tijdens de\cursus met raad
en daad terzijde.
Materiaal om het patroontekenen te ver
gemakkelijken ontvangt U er GRATIS bij.
Het lesgeld bedraagt 75 cent per les zonder
verdere kosten.
U kunt zich schriftelijk aanmelden door
duidelijk Uw naam en volledig adres op te
geven en op de enveloppe te vermelden
„NAAICURSUS ILMO", Bureau van dit blad.
N
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indié fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertent i én
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
