AXELSCHE If COURANT
Franker rirg bij abonnement. Axel.
ZATERDAG 9 AUQUSTUS 1947.
61e JAARGANG No 86.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Zeeuwen, Veluwenaren en
agers in actie bij Padang.
Heel onverwacht voor de bevolking
de door de militaire autoriteiten in
ng uitgestippelde actie. Dit gelat niet
i voor de bevolking binnen de demar-
jn, maar evenzeer voor de bevolking
j de demarcatielijn. Dit bleek wel
duidelijk uit het feit, dat de demar-
•smokkelaars van rijst, die het nachte-
duister benutten om de verschillende
-posten, voornamelijk in de omgeving
Loeboak-Bargaloeng te omsluipen te
zes des morgens het Nederlandsche
oogen td binnenslopen met hun zakjes rijst
iet hoofd.
jg beter was dit merkbaar in Padang,
te twaalf uur de opvatting van ver-
i. En lende N. R. I.-leiders aanving. Allen
beetje ln verrast.... Wel hadden zij dezer
ls een li iets verwacht, doch dat dit zoo snel
komen en dezen dag, bleek een groote
assing te zijn.
radio telegrafist bijvoorbeeld, had
de Koek medegedeeld om half één
>r in de lucht te komen, doch reeds
half één was de N R.I.-radio geen
1,-radio meer. Slechts een persoon bood
istand, dit kostte hem het leven.
io brak D-dag aan Reeds in den vroe-
morgen was een druk gerij naar de
verzamelpunten waar te nemen.
Zeeuwen van Emmahaven openden
dag toen het nog duister was. Hen
opgedragen naar het Zuiden op te
en, ten einde de bron voor de water-
ng, die de laatste dagen nog al eens
mikpunt van de T.R.I. was geweest,
e te stellen.
nder leiding van Kapitein Bom uit
ike in Zeeland verliep deze zijwaart-
actie zoo vlot, dat te kwart voor zeven
alles Oké genormd kon worden. De
is thans in Nederlandsche handen,
idoor een geregelde watervoorziening
Padang verzekerd is.
tusschen hadden de jagers, versterkt
carriers van 1-8 R. 1. en pantser-
ens van het Ve Eskadron o ?d»r com-
0 van Majoor den Ouden zich op
X opgesteld, terwij! d? Zeeuwen,
leens versterkt met Haantjes en Genie
er commando van M joor P de Kam
mnt Y verzamelden,
et geheel stond onder leiding van den
enant-Kolonel van Oort, commandant
11—14 RL
iet was nog donker en de lichten van
ers, weaponcarriers, drietonners, vijf
twintig panders, pantserwagens, jeeos,
waarbij zeker als no urn in de Indi-
actievoering twee beachmest rs niet
eten mogen worden, priemden zich
de duisternis.
p tijd gaf de artillerie vuur af op de
■geschreven stellingen. Dof dreunden de
iten door den vroegen ochtend, de
ollcing wakker schrikkend. Op dat oogen-
ronkten de Pipercubs door de lucht,
loemats (pamfletten) uitwerpend, waarin
noodzaak en het doe' der actie uiteen-
tt werd.
1 de kotia werden deze makloemats
Ineens verspreid.
onwel de spits der noord-groep als die
de zuid-groep rukten op. Men mocht
mijnen en booby-traps verwachten,
'ijl ook de tegenstand, althans afgaande
de van hooger repubiikeinsch niveau
tven bevélen, groot kon zijn.
et eerste wprd gedeeltelijk bewaarheid,
waren vele mijnen, die vooral door de
:rs werden opgeruimd. De zuid-groep
itte meer op versperringen en opge
ien bruggen. Dit laatste was dart ook
taak dat de zuidgroep langzamer oprukte
t het einddoel, Indaroerg, dan de noord-
tp. Voor deze groep werd het meer
actie der Genie, dan voor den veld-
aat. De noordgroep stuitte op weinig
nstand. Slechts bij Pasar Baroe hielden
i enkele kleine groepjes op, die fel op
Nederlandsche troepen vuurden. Doch
deze tegenstand werd spoedig opge
ld, zoodat Majoor den Ouden te onge-
t elf uur kon melden dat zijn doel
>ikt was. De verschillende objecten
jen bezet, terwijl de hoofdmacht in
*tve bleef voor eventueele hulp aan de
'4groep. Deze hulp was echter niet noo-
Wel rukte deze groep als gevolg van
wegobstakels langzaam voorwaarts, doch
ln tegenstand was hier geen sprake. Aller-
1I8t de opgeblazen brug ongeveer twee
honderd meter buiten de demarcatielijn. De
zware Humbers der Cavalierie konden de
kali niet nemen, terwijl ook de carriers
moeite hadden met de slijkoevers en diepe
kuilen in de kali.
Terwijl de Genie zich inspande een
Bailey-brug over de kali te leggen, was de
Commandant van het Z°euwsche carriers-
peloton met zijn mannen druk in de weer
om de kali voor zijn wagens begaanbaar
te maken. Het werd een strijd tusschen
Genie en carrier-manschappen, die door de
laatsten gewonnen werd. Zij kwamen aan
de overzijde te ongeveer tien uur, toen
reeds een brug over de kali hing.
Intusschen waren mijnenzoekers druk in
de weer het terrein te zuiveren.
Te half elf was de brug gereed en kon
het zware wagenmateriaal voortgaan. Doch
niet ver, want zeshonderd meter verder op
den weg was een zware versperring van
ijzeren staven in zware betonnen beddingen.
Zij moesten met springstof opgeblazen wor
den. Drie ladingen waren hiervoor noodig.
Wederom rukten de wagens verder. De
carriers hadden deze versperring weten te
omzeilen, door de kali te nemen. Zoo rukte
de zuid-groep langzaam op. Nog twee
soortgelijke versperringen moesten door de
mannen van Majoor Bloemen, commandant
van de derde Genie-Veld-Compagnie opge
ruimd worden, voordat zij te Bandar Boeat
arriveerden. Hierna ging het vlugger, zoo
dat men lndaroeng «e ongeveer half drie
bereikte.
Van tegenstand was geen sprake. Het
mortier- en artillerievuur was afdoende
geweest De republikeinsche troepen gaven
er de voirkeur aan snelstens te verdwijnen
boven een gevecht aan te gaan. Ook de
bevolking was grootendeels verdwenen,
naar wij van de achtergebleven bevolking
vernamen, voornamelijk door T.RI. en
N.RI.-intimidatie. Met belangstelling luis
terde de bevolking naar de omroep van de
beachmasters, die groote afstanden over
schreeuwden. In deze omroep werd de
bevnlking aangeraden rustig aan de arbeid
te" blijven, wapens in te leveren, aan te
geven waar mijnen waren etc. Een klein
knaapje van tien jaar, dat met alle ernst
de mak'oemat voorlas aan zijn oudere desa -
genooten. kwam zelfs vrijmoedig voor de
microfoon om zijn stem ook op grooteren
afstand te doen beluisteren.
Eindelijk werd lndaroeng bereikt en
daarmede de cementfabriek, een Neder
landsche industrie, die volgens Linggadjati
teruggegeven moest worden.
Da fabri»k was intact, doch erg ver
waarloosd. De Zeeuwen plaatsten er de
Nederlandsche driekleur op, die fier in den
bergwind wapperde.
Het doel van deze actie was bereikt.
Een belangrijk deel der Padangvlakte is
thans in Nederlandsche handen, waardoor
voor een gronr de°l een einde is gekomen
aan de voedselblokkad~, die de laatste
dagen veel strenger werd toegepast. Ook
de cem°ntfabriek is veilig gesteld en dit
alles ging zonder verlies aan Nederlandsche
zijde.
Er is zeer weinig geschoten en wanneer
er geschoten werd, dan geschiedde dit om
kleine tegenstand biedende groepj°s te ver
jagen.
Ook is eenige buit gemaakt. Handgrana
ten. mo tlerprojectielen, geweren en
Japarsche helmen. Een aardig geval speelde
zich af bij de noordgroep, waar men een
handwerker in het bezit vond van een in
Singapore gekocht loop- en staartstuk.
Hiervoor had de man vijftien gulden be
taald, terwijl de TRI. hem horloges en
suraden ter waarde van zeshonderd gulden
had toegezegd om lade en kolf ervoor te
maken.
Toen wij in de avonduren terugkeerden,
bemerkten wij dat de bevolking in vele
woningen was teruggekeerd. Er brandden
weer de oude petroieumlichljes en de rond-
loopende manner, vrouwen en kinderen
groetten de Nederlandse militairen vriende
lijk. zij het nog beangst.
Zij hadden zoals wij dit van vele inwoners
vernamen veel geleder, Er heersten ziekten
veel malaria en etterende beenwonden.
De M. P. patrouilleerde largs de weg,
terwijl de jongens der „Uu-brigade zich in
hun nieuwe bivaks installeerden. Het zal
niet lang duren, of ook hier zal het ver
trouwen wederkeren.
Slechts bij Passar Baroe houden zich nog
snipers op. Dit ondervonden vele officieren
die in hun jeeps huiswaarts kerend, werden
beschoten.
Het aantal doden en gewonden aan repu
blikeinse zijde is niet bekend. Het kunnen
er niet veel geweest zijn, daar zij te hard
liepen
Het verbruik van kolen en olie
als bron van energie.
De minister van Economische zaken heeft
aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal
ter kennisneming doen toekomen het rapport
van de Commissie ter bestudering van het
probleem kolen en olie.
Het verloop van de internationale braid-
stoffenmarkt, gepaard gaande met belangrijke
verschuivingen in de verschillende prijsver
houdingen gedurende en na de oorlog en de
ontwikkeling van de energiebehoefte hier te
lande hebben ten gevolge gehad, dat de
mogelijkheid van gebruik van zware stook
olie" als brandstof voor tal van industriële
doeleinden een grote belangstelling geniet.
Ten gevolge van de zeer grote schaarste
aan vaste brandstoffen onmiddellijk na de
bevrijding, heeft d* regering bepaalde elec-
trische centrales en industriële bedrijven
aangemoedigd tot het stoken van olie over
te gaan en hiervoor belangrijke subsidies
verleend. Het verloop van de binnenlandse
kolenprijzen en een betere voorziening met
vaste brandstoffen gedurende 1946 hebben
deze ontwikkeling evenwel geheel tot stil
stand gebracht en zelfs een aantal bedrijven
tot het stoken van kolen teruggevoerd.
Het was echter twijfelachtig of deze ont
wikkeling gunstig voor ons land moest wor
den geacht, temeer daar in de ons omrin
gende landen van regeringswege het olie-
verbruik sterk werd gestimuleerd.
De minister van Economische zaken heeft
derhalve aanleiding gevonden om aan een
speciale commissie, bestaande uit prof. dr.
ir J- Goudriaan, voorzitter, de heren C- van
dé Poll directeur van het Rijksbureau voor
Aardolieproducten, H. Wemmers Jr., direc
teur van het Rijkskolenbureau, leden, en
ir. E. A Plate, hoofd van de Afd. Transport
eri Energie van het ministerie van Econo
mische zaken, lid en secretaris, opdracht te
geven een onderzoek in te stellen en hem
te adviseren omtrent eventueel te nemen
maatregelen.
Import van steenkool en olie.
De commissie zag zich in de eerste plaats
voor de vraag gesteld, of door de massale
import van Amerikaanse kolen onze devie-
zenpositie niet meer wordt belast dan strikt
noodzakelijk is en of het geen aanbeveling
verdient de import van vaste brandstoffen
geheel of gedeeltelijk te vervangen door
import van aardolie.
Eveneens moest worden overwogen of
ons land niet gebaat zou zijn, indien import
van olie bepaalde, Internationaal zeer gewilde
kolensoorten zou vrijmaken voor export.
Ook is het van'belang, dat Nederland zich
op dit ogenblik beraadt, wMk aandeel bier
te lande moet worden verlangd van de
wereldproductie van zware olie, aangezien
de consumptie zich in sterke ontwikkeling
bevindt en derhalve thans een herindeling
van de internationale markt plaats heeft.
Nederland heeft behiffte aan de import
van verschillende soorten kolen, die het zelf
niet of in onvoldoend? mate produceert.
Daarnaast worden thans kolen en stookolie
geïmporteerd, die naast elkaar worden ge
bruikt bij gas- en electriciteitsbedrijven,
scheepvaart, industrie en huisbrand.
Hieruit volgt, dat de mogelijkheid van
verschuiving van de ene brandstof naar de
andere bij deze gebruikers moet worden
gezocht. Bij het rapport, dat de commissie
enige tijd geleden aan de minister van Eco
nomische zaken heeft voorgelegd, is nu een
uitvoerige lijst gevoegd van toepassingen,
waarbij aardolie met min of meer succes
kan worden gebruikt voor het verhitten van
ovens en stoomketels. Indien beschikhaar,
zijn tevens thermische rendemenlscijfers
overgelegd, die als basis kunnen worden
gebruikt bij de berekening, welke econo
mische voordelen kolen of olie als brandstof
bieden. Het belangrijkste object is onge
twijfeld de groep van stoomketels, waarbij
men in het algemeen kan stellen, dat bij de
zeer grote eenheden het thermisch rende
ment voor kolen- en oliestoken practisch
gelijk is en bij de kleinere meer ten gunste
van de olie uitvalt. In dit verband is het
evenwel van essentële betekenis of de be
tekenis of de belasting van de ketel al dan
niet constant is, omdat bij sterk wisselend
gebruik de olie, die een snelle en rauw-
keurige regeling toestaat, in het voordeel if.
Uit haar berekeningen omtrent de c.i.f-
prijzen der verschillende brandstoffen con
cludeert de Commissie, dat bij de geldend"
kolen- en olieprijzen en bij gelijk rendement
der installaties, de import van zware stook
olie besparing van deviezen geeft t.o.v. de
import van Amerikaanse kolen. Import van
gasolie is onder dezelfde voorwaarden aan
te bevelen ter bevordering van de export
van cokes bij de tegenwoordige exportprijzen.
De Commissie wijst daarbij ter voorkoming
van misverstand op het feit, dat de betaling
van door de Koninklijke Shellgroep geleverde
aardolieproducten, ofschoon niet rechtstreeks,
toch indirect met vreemde deviezen ge
schiedt, zodat de totale import van aardolie
producten ten laste van onze deviezenbalans
komt, onverschillig welke maatschappij de
leverancier is.
Moch» het gelukken de Amerikaanse kolen,
voorzover deze in verband met het soorten
probleem vervangbaar zijn, geheel uit de
markt weg te drirgen, dan zal de prijs,
zowel van inheemse kolen als olie, een
voorlopig minimum bereiken. Een verdere
verlaging kan slechts tot stand komen door
vermindering van de totale import met zijn
relatief hoge prijs t.o.v. de eigen productie.
Indien dus de verhoging van de Limburgse
productie dit mogelijk zou maken, is het
moment aangebroken maatregelen te over
wegen ter vermindering van de olie-import,
c.q vermeerdering van de kolen-, resp.
cokesexport.
Ter voorkoming van misverstand zij nog
vermeld, dat de Commissie het ongewenst
acht de prijs van gasolie mede te betrekken
in het door haar voorgestelde schema, omdat
de huidige importprijs zo hoog is, dat het
geen voordelen biedt de import te stimuleren
ten koste van kolenimporf.
Op grond van de conclusies van het rapport
heeft de regering de kolenprijs per ljulij.l.
met f 5 verhoogd terwijl een regeling voor
de olieprijs op basis van de aanbeveling
binnenkort kan worden verwachl.
SIGAREN BLIJVEN BONVRiJ.
De actie van de Nederlandsche Katholieke
Bond van sigarenleveranciers en de vakgroep
detailhandel tabak heeft tot resultaat gehad,
dat met ingang van 1 September aanstaande
sigarenfabrikanten en grossiers verboden zal
worden sigaren te leveren aan afnemers,
die geen geldig codenummer hebben.
Dit is htt gevolg van een bespreking, die
dezer dagen te Den Haag werd gehouden
op het rijksbureau voor tabak met het vol-
I dig bestuur van de vakgroep sigaren-
industrie en vertegenwoordigers van de
grossier?.
ln het algrmeen zullen gemengde bedrij
ven, café's en particulieren dus geen sigaren
meer geleverd krijgen. Alleen thuiswerkers
mogen leveren zooals zij dat wenschen. Dit
maakt op de totale productie slechts enkele
procenten u'f.
Ook die enkele fabrieken, die voorheen
rechtstreeks afleverden, zullen dit mogen
blijven doen. Deze hebben echter geen
speciale vergunning noodig van het rijks
bureau voor tabak, die apart moet worden
aangevraagd.
Ten aanz ei van de geruchten over een
spoedig vrijkomen van sigaretten en kerf
tabak kan worden medegedeeld, dat hiervan
noch bij hrt ministerie, noch bij het rijks
bureau, noch bij het centraal distributie
kantoor eenige sprake beslaat.
GESCHENKEN VOOR PRINSES IRENE.
Prinses Irene's peetvader de Neder
landsche krijgsmacht is op de achtste
verjaardag van het prinsesje niet achteiwege
gebleven. Deputaties van alle onderdelen
der Nederlandse krijgsmacht, maakten Dins
dag om 12 uur hun opwachting ten paleize
Soestdijk, om het jarige prinsesje geluk
te wensen.
Aan Prinses Juliana werd een vaas met
orchideeën aangeboden, waarvoor zij zeer
hartelijk dankte.
Hierna bood ritmeester H. H. R. van der
Laan der cavalerie de gelukwensen van de
Nederlandse krijgsmacht aan moeder en
dochter aan.
Jhr. H. de Jonge van Ellemeet offreerde
prinses Irene vervolgens een cassette met
zilverwerk. Kapitein H. F. van der Horst
volgde met de aanbieding van een fraai
uitgevoerd sprookjesboek van Anton Coolen.
De kapt. der infanterie K.N.I.L., P. W.
van Schendel, bood een enorme taart aan.
«.oonnements-
prij»!
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
11 1,25
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indlê 11. 1,55.
Buitenland 11. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.ra.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
