AXELSCHE 3E COURANT
net
tak
wee.
Frankeering bij abon-ement Axel.
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1947.
61e JAARGANG No. 84
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie
T. C. VINK-van VESSEM
r het
had,
bril
den",
cbter
hier
nd al
>estelliag
- Axe
Axel.
Post-elite.
Onze bataljonsfacteur is eigenlijk geen
wone soldaat, heelemaal niet, afgezien
n het feit, dat hij geen soldaat is, maar
irporaal. Bij de eerste kennismaking valt
it al op dat hij een man moet zijn met
uimerende talenten. In Nederland is me
it nooit zoo opgevallen omdat ik hem
en nog niet had ontmoet (of dit aan zijn
itiviteit te wijten was wil ik hier in het
idden laten).
£0ok op de boot heeft hq zich nog lich-
lijk bescheiden gehouden en zich niet op
e voorgrond gedrongen, daarvoor miste hij
in eenenmale de kans.
Eenmaal in Indië veranderde het aspect
idicaal, hier moest direct met een nieuwe
omineerende figuur rekening worden ge-
ouden.
M t veel bravour en elan stampte hij in
En minimum van tijd een perfecte organi-
atie uit de grond. Direct wist hij beslag
i leggen op de noodige ruimte natuurlijk
gezonderd zelfs werd hij deelgenoot in
'n vervoermiddel, iets wat in die tijd, toen
ke auto nog als het ware voor de poorten
er hel moest worden weggesleept, alleen
paar voor de hoogere goden was beschikt,
erder als diverse anderen, die uit hoofde
an drukke werkzaamheden en functie hierop
echt konden doen gelden, was hij telefonisch
erbonden en waarom zijn toestel na korten
d weer uit zijn apartemerten verdween is
e nu nog niet erg duidelijk, hoewel de
erdenking niet ongegrond is dat overgroote
:ukte toen zijn drijfveer is geworden.
Ende zaak marcheerde best.
Het zou kunnen dat hij de streken van
en ander had afgekeken, feit is in ieder
eval, dat wanneer de groote zakken met
ood-wit blauwe banden arriveerden, zijn
antoor hermetisch werd gesloten en voor
iemand toegankelijk was tot de heele buit
esorteerd naar buiten werd gewerkt, al
uurde dit nog zoo lang.
Klaarblijkelijk motst hij nog al veel men-
chen van zijn deur werken, die dagelijksch
ira post kwamen vragen, want to?n ik op
ekere dag eens langs kwam, stond op
ritte achtergrond in groote zwarte 'etters:
Nee, er is geen post, anders was die al bij u
'och ziet hij er niet bepaald menschenschuw
lit. En weer veranderde het beeld. Toen
ire de rimboe introkken werden we gelegerd
n een heel klein plaatsje op Java. Daar
vas het, dat ik het prototype van de i .heer
loldaat tegenkwam.
Als er ooit een zaak mocht worden ge-
jpend in kleeding- en uitrustingsstukken
mor soldaten, is hij de aangewezen man
im de etalage te doen vullen, de aantrek-
[ingskracht zal onweerstaanbaar blijken.
Hij was om door een ringetje te halen,
'eurig gekamd, glad geschoren, perfect ge
lteven overhemd met lange mouwen, alles
ompleet en glimmend, lange broek met
■messcherpe plooi, zonder uitstaande zij-
akken en bruine lage schoenen waarin de
'lionnestralen spiegelden. Zelfs een stropdas
ras niet vergeten.
Ik bekeek hem nog eens goed en hoewel
mijlen in de omtrek geen plaats is waar
hytme wordt gepleegd met meisjes, vroeg
hem toch even of hij misschien een
ancing had ontdekt. Ik wilde wel met
lem mee. j
Waardig en met verwondering in zqn
iruine oogen keek hij me aan, vroeg me
10e ik zooiets van hem kon denken en of
lij daartoe al eens aanleiding had gegeven
n toen ik hem op dit punt vlug gerust had
aesteld, kwam de aap uit de mouw; hij
vas nu niet alleen maar bataljonsfacteur,
maar moest ook zorgen voor de post van
ie burgers en nu was hij zoo gezegd
.Postdirecteur" geworden van onze negorij
ile ze per vergissing een naam hebben
Begeven. En: .Kijk nou hier vaandrig, U
begrijpt toch welOf ik het begreep.
Had ik vroeger niet eens ergens gelezen
.Noblesse oblige" of vrij vertaald: .Stand
verplicht
Tegenwoordig kun je hem als een vorst
Hen troonen in een echt postkantoor met
inventaris en loketten en bedienden compleet.
Vroeger kon je nog wel eens ooit binnen
loopen als hij het toevallig niet te druk had
■m iets niet al te officieel af te werken.
Haar kom daar nu niet meer om achter de
iralies wordt je te woord gestaan, naar ver
kiezing door burger of militair en het kost
He grootste moeite om .mijnheer zelf' eens
>e spreken te krijgen. Evenwel het tippelt
ben, hij verdient een recommandatie bij
het hoofdkantoor in Den Haag.
Geloof me, maar ik ben razend benieuwd
naar zijn volgende stap op de postrijke
ladder. A. C. Frank.
Groeten met de West.
Direct contact met vrienden en familie
leden ver over zee is voor de meeste
menschen altijd een ding, dat vurig begeerd,
maar zelden of nooit bereikt wordt.
Het gesproken woord, gericht tot een man,
een broer, een verloofde, wier werk hen ver
van huis heeft gevoerd, is toch altijd zoo
ontzaglijk veel meer waard dan wat koude
letters op een stuk papier. Maar zooals we
al zeiden, dit schijnt voor de meeste Neder
landers een wenschdroom te blijven.
Toch is er een mogelijkheid, en niet eens
zoo'n lastig te bereiken mogelijkheid, om
verwanten in de West eens in de gelegen
heid te stellen de stem van hun geliefden
in het vaderland te laten hooren.
Radio Nederland Wereldomroep stelt nl.
iedere Zaterdagmiddag een aantal Neder-
landers in de gelegenheid een groet uit te
spreken aan familieleden of vrienden in de
West. Deze groeten worden op gramofoon-
platen opgenomen en in den nacht van de
daarop volgende Maandag of Dinsdag uit
gezonden via de PCJ zender.
Zij, die van deze unieke gelegenheid, die
gratis geboden wordt, willen gebruik maken,
kunnen zich schriftelijk melden tot Radio
Nederland Wereldomroep, Afd. Groetendienst
Postbus 137 Hilversum, met vermelding op
de enveloppe van de woorden.Contact
met de West".
Het kost hen alleen een reisje naar Hil
versum, welke moeite stellig niet te veel is,
om verwanten en vrienden in de West
enkele oogenblikken van oprechte vreugde
te bezorgen.
De kerken in de Sovjet-Unie.
Vaak zijn het schijnbaaar onbelangrijke
feiten, die ons als wij eerlijk zijn
dwingen een oordeel te herzien. Zulk een
feit beleefden wij onlangs in een
doopsgezinde kerk te Moskou. Om tien
minuten voor half vijf was dit kerkgebouw
al zeer behoorlijk gevuld, hoewel de dienst
pas om zes uur zou beginnen om tien over
half zes kon er geen mensch meer bij.
De gemeente bestond uit oude en jonge
mannen en vrouwener waren vrij wat
militairen onder. Voor het grootste gedeelte
zagen zij er uit als kleine luiden, al is het
niet gemakkelijk in dit land van uniforme
kleeding de menschen te klassificeeren.
Er was echter iets anders, dat ons nog
sterker trof. Direct na onze aankomst leidde
men ons naar de consistorie. Wij wachtten
daar op den predikant, die tevens voorzit
ter was van de broederschap der doops
gezinde gemeenten. Deze was in het geheel
niet van onze komst verwittigd. Het eerste
wat ons in het vertrek opviel, was een
lijvig boekwerk. Aanvankelijk meenden wij,
dat het een bijbel was, maar het bleek een
concordantie te zijn. Wij dachten natuurlijk,
dat die geïmporteerd was, maar dit was
een vergissing. Wij hebben zelf kunnen
vaststellen, dat ze in 1928 te Leningrad
was verschenen. Zoo bleek dus een boek
werk, dat een Fransch predikant in het
buitenland moet bestellen, in de Sovjet-
Unie te zijn uitgegeven in een tijd, waarin
naar men aannam de godsdienstvervolging
op haar felst woedde.
Wij verzoeken onzen lezers deze feiten
in gedachten te houden, als zij verder lezen
over onze indrukken. Wij hebben onze
inlichtingen verkregen van den voorzitter
en secretaris van de doopsgezinde broeder
schap (de belangrijkste protestantsehe kerk
in Rusland), van den patriarch van Moskou,
den primaat der autonome Georgische kerk
en anderen.
De kerkelijke leiders, die wij ontmoet
hebben zoowel de orthodoxe als de
doopsgezinde verzekerden ons eenparig,
dat de revolutie van 1917 de kerk ten
zegen was geweestkerk en staat waren
toen eindelijk gescheiden.
Een orthodoxe priester zei b.v. .Voor de
revolutie moesten alle preeken gecensu
reerd worden nu kan ik preeken zooals
ik wil, zonder dat mijn woorden van te
voren gekeurd worden. Ik ben vrij om te
zeggen wat ik wil en ik kan me aanpassen
bij mijn hoorders. Zeker, de kerk is haar
bezit kwijt, maar nu onderhouden de ge
meenten de geestelijkheid, waarvan het
grootste gedeelte een zeer behoorlijk inko
men geniet. Deze materieele onafhankelijk
heid geeft ons een 'groote mate van geeste
lijke onafhankelijkheid."
De orthodoxen ontkennen niet, dat er
zich moeilijkheden heoben voorgedaan ten
gevolge van het feit, dat de geestelijkheid
zoo nauw gebonden was aan het tsarisme.
In dit verbrnd willen wij er op wijzen, dat
een der eerste daden van de revolutie is
geweest het herstel van het patriarchaat,
hetwelk door Peter den Groote wa» afge
schaft.
Zoowel de orthodoxen als de doops
gezinden zijn geheel vrij in het aanstellen
van priesters en predikantenvoor de vor
ming van nieuwe gemeenten is toestem
ming van de overheid noodigdeze wordt
verleend, als 20 meerderjarige inwoners
hierom vragen.
Alles goed en wel, zal men misschien
opmerkenwij nemen aan, dat de organi
satie in orde is, maar die is niet belang
rijkhet eenige belangrijke is: hoe levei
de kerken
Hun eigenlijke en feitelijk eenige werk
bestaat uit: prediking en bediening der
sacramenten. Volgens de grondwet van
1937 mag er niet geëvangeliseerd worden
alleen de godloozen hebben het recht pro
paganda te maken. Van deze propaganda
moet men zich vooral geen overdreven
voorstelling maken. Me i heeft ons h er en
daar de godloozen musea gewezen, maar
wij hebben ze niet kunnen bezoeken, want
ze waren gesloten. En al is evangelisatie
verboden, het is wel toegestaan bij pas
sende gelegenheden over kerkelijke vragen
te debatteeren. Hierbij moet men echter
niet uit het oog verliezen, dat deze debat
ten meer betrekking hebben op ethische
problemen.
Nu is het zoo, dat de orthodoxe kerk
zich nooit bekommerd heeft om uit- of
inwendige zending, zoodat zij het verbod
van evangelisatie niet bijzonder hinderlijk
vindt. Zooals men ons zei„De kerkdeu
ren staan voor iedereen open, wat wilt ge
dan nog meer?"
Catechisaties, zooals wij die kennen,
mogen niet worden gegeven. De kerken
mogen niet meer dan drie kinderen tegelijk
onderricht geven. Wel kunnen particulieren
aan huis godsdienstonderwijs laten geven.
In feite is dit ook niets nieuws. De ortho
doxe kerk heeft nooit gecatechiseerdde
doopsgezinden, die alleen volwassenen tot
lidmaat aannemen, hebben er geen behoefte
Een dergelijke toestand zouden wij in het
westen catastrophaal voor de kerk achter.
In Rusland is hij dat allerminst; in tegen
deel de orthodoxe kerk telt 20.000 gemeen
ten. In de steden bezoekt ongeveer 15 pet.
de kerkdienstenop het platteland onge
veer 50 pet. Naar schatting is ongeveer 80
pet. van de oorspronkelijk orthodoxe bevol
king van Georgië geloovig lid van de
autonome Georgische kerk.
De cijfers, welke de doopsgezinden ons
geven, zijn mogelijk nog indrukwekkender.
verbiedt de materialistische basis te aan
vaarden van een regiem, dat hij nochtans
prefereert boven het vroegere.
Het komt ons voor, dat deze opvatting
zoowel door den staat als door de kerken
gedeeld wordt, tot beider tevredenheid.
Met de leiders der R K. kerk hrbben wij
geen persoonlijk contact gehad.
„Réforme."
Ook in Italië uitgebreide
smokkelarij.
Er gaat voortdurend een stroom van alle
mogelijke artikelen, waar Italië vol van is.
over de grens naar Zwitserland en vandaar
naar verschillende landen in Europa. De
Italiaansche bevolking zelf is arm, maar de
winkels zijn vol goederen, die weinigen
kunnen betalen vanwege de enorm hooge
prijzen. De zwarte handel is ook zeer
uitgebreid en aangezien er vele menschen
zijn, die in deze lijden van corruptie hun
kans willen wagen om zoo spoedig mogelijk
rijk te worden, is een smokkelarij op groote
schaal tmtstaan via de Zwitsersch Italiaan
sche en Zwiisersch-Fransche grers over en
weer. De smokkelaars hebben daarbij ge
bruik gemaakt van nieuwe „vindingen" o.a-
vai een „onderzeeër". Een paar jongens
zagen in het Lugaro-meer mannen zwemmen.
Toen de politie gewaarschuwd was en de
beide zwemmers arresteerde, ontdekte zij,
dat het tweetal onder water een boot
voortduwde, die door een kleinen motor
werd voortbewogen en waarin men 5000
pond salami, tarwemeel, rijst en pelzen
vervoerde. Deze ontdekking was de eerste
stap in het opsporen van een uitgebreide
smokkelaarsbende, die levensmiddelen, gou
den horloges, cigaretten, aanstekers en
banden „verhandelden", aldus de New York
Herald Tribune.
Er waren vertegenwoordigers uit hooge
„diplomatieke" kringen en ex krijgsgevan
genen bij, die geen behoorlijk kleedingstuk
meer hadden. Men maakt gebruik van de
meest uiteenloopende middelen en methoden.
En de lijst van aangehouden contrabande
geeft een gevarieerd beeld van de econo
mische ontwrichting van verschillende
landen en lagen der Europeesche samen
leving. Zoo werden b.v. gouden 20 dollar
stukken en 20 frarcs-munten over de grens
gesmokkeld in vreemde bewaar- en berg
plaatsen. Zij werden in brooden gebakken
en verborgen in een zak gedroogde pruimen.
Bergplaatsen werden gemaakt in het tuig en
de bekleeding van karren en wagens of in
den dubbelen bodem van koffers. Een
motorrijder werd aan de Fransch-Zwitser-
sche grens gearresteerd, omdat zijn motor
de domheid beging vlak bij de douane te
„kuchen", zoodat gouden munten uit zijn
uitlaatpijp rolden.
Fn 1917 waren er 500 gemeenten op het
oogenblik zijn er 3000 met 250000 ge
doopte leden en een millioen volwassen
catechisanten, die wekelijks godsdienst
onderwijs volgen.
Toch kent de kerk haar zwakke plek
de samenstelling van het corps der pries
ters en predikanten. De Georgische kerk
beschikt niet langer over jonge priesters
de jongsten zijn 40 a 45 jaar. De kerk
hoopt binnenkort een seminarium te kun
nen openen. De predikanten worden door
de gemeente gekozen uit haar middenzij
krijgen geen speciale theologische opleiding.
Door gebrek aan priesters is ook de
orthodoxe kerk gedwongen diakenen tot
priester te wijden. Zij beschikt wel over
seminaria, die echter alleen door meerder
jarigen bezocht mogen worden. Ook heeft
zij drie hoogescholen te Moskou, Leningrad
en Kief; hiertoe worden alleen jongelui
toegelaten die een middelbare schooloplei
ding hebben gehad. Het onderwijs wordt
op traditioneele wijze gegeven; van wat
er op philosohisch en theologisch gebied
leeft in het westen schijnt men er niets te
weten.
Op een keer vroegen wij aan een pries
ter of hij ook lid zou kunnen zijn van den
Oppersten Sovjet. Openhartig antwoordde
hij, dat dit niet mogelijk zou zijn, om twee
redenen:
le. omdat slechts bepaalde instellingen
candidaten kunnen stellen en hij niet zag
hoe een daarvan ooit hem zou aanwijzen,
2e. omdat zijn geestelijke instelling hem
ln de eenzame Alpengebieden is het een
pracht terrein voor smokkelaars, die de
streek door en door kenren. Elk pad, elke
rotsblok, elk dal en Alpenweide verbergen
een mogelijkheid om ongezien van het eene
land naar het andere door te dringen maar
er ontstaan ook schietgevechten tusschen
smokkelaars, die vaak desperados or.der hun
gek deren tellen, en de Alpen politie en
douane. Dan spelen z'ch drama's af, waar
van de wereld rooit iets hoort en die slechts
in de oificicële rapporten worden veimeld
in droogen ambteiijken stijl. Er vallen ook
vele slachtoffers zoowel door het rake schot
van de gewapende douane als door de
strenge vorst of door de gevaren van de
steile bergwanden. Smokkelen is dus een
gevaarlijk métier.
SPANJE WEER EEN MONARCHIE.
Op grond van het onlangs gehouden
referendum heeft Franco Zondag een wel
afgekondigd, volgens welke Spanje weer
een monarchie wordt. Voorloopig zonder
koning, maat met Franco als staatshoofd.
o—
De trouwste kanarie van den Engel-
schen koning, en de eenige in zijn soort die
het geheele Engelsche volkslied kon fluiten,
is op ruim 15 jarigen leeftijd gestorven. Het
dier heeft groote bekendheid verworven,
toen het in 1947 op een dierententoorstel-
ling In het Crystal Palace het „God save
the King" ten gehoore bracht.
«ft.»
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1.25
Alle andere plaatsen
ln Nederland en
Ned. Indiê 11. 1,55.
Buitenland 11. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Meaedeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentlën
(maximum 8 regels)
1 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.
33H«