AXELSCHE f*COURANT
GACEEM
r
Frankeerirg bij abonnement. Axel.
ZATERDAG 26 JULI 1947.
61e lAARClANO N0. 82.
35
Frankeering bij abonnement nxn.
wucinoDAG 23 JULI 1947.
61e JAARGANu ivo.
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie
T. C. VINK-van VESSEM
Koningin Wilhelmina spreekt een
woord van medeleven.
H. M. de Koningin heeft de volgende
boodschap gericht tot de familie der strijd
krachten in Indonesië:
Geiijk de regeering U bij monde van den
minister-president heeft medegedeeld, is zij
overgegaan tot politioneel optreden met de
strijdkrachten ter zee, te land en in de lucht
op Java en Sumatra.
ik weet dat Gij allen, die een man, zoon
of verloofde in Indonesië hebt, dagen van
groote zorg en spanning tegemoet gaat. Ik
behoef U wel niet te verzekeren hoezeer ik
met U medeleef en begrijp wat in U om
gaat.
Ons volk Is kortgeleden door onnoemelijk
zwaar leed en beproevingen heen gegaan en
heeft deze met moed en fierheid gedragen.
Ik ben overtuigd, dat het deze nieuwe
beproeving even flink en dapper en met
hetzelfde vertrouwen in de toekomst zal
doorstaan.
God zegene U en die U ln Indonesië
lief zijn*.
WILHELMINA.
Politioneel optreden in
Ned.-Indië.
REDE VAN MINISTER-PRESIDENT
DR. BEEL.
Zondagavond om acht uur heeft de minis
ter-president dr. L J. M. Beel zich over de
beide radio-zenders met de volgende rede
tot het Nederlandsche volk gericht
„Landgenooten,
De gebeurtenissen in Indonesië* nemen
een zoo ernstigen loop, dat ik meen u geen
oogenblik langer dan strikt noodzakelijk is,
in het onzekere te mogen laten.
ln dit onzekere immer» hebben wi] nu
lang genoeg verkeerd- U, zoowel als ik.
En met mij al degenen in het kabinet zoo
wel als daarbuiten, die in de laatste maan
den dag aan dag, om niet te zeggen dag
en nacht, al hun krachten hebben inge
spannen om tot een vredelievende oplos
sing der gerezen moeilijkheden te geraken.
Ik zal u een opsomming besparen van
de pogingen daartoe aangewend, doch
enkele feiten moge ik in uw herinnering
terugroepen.
Op 27 Mei 1.1. voleindigde de Commissie-
Generaal het moeizaam om de ronde tafel
onderhandelen met de republiek over de
uitvoering van enkele onderdeden der
Linggadjati-overeenkomst, zulks ornaat zij
de overtuiging had opgedaan, dat verdere
besprekingen tot geen aannemelijk resultaat
zouden leiden. De wederpartij gaf immers
blijk te steunen op beginselen, die in lijn
rechten strijd waren met de overeenkomst
van Linggadjati, door diezelfde wederpartij
geparafeerd en geteekend en bovendien
ging zij blijkbaar ervan uit, dat de toestand
eindelooze onderhandelingen zou gedoogen.
Laatste poging.
De Commissie-Generaal heeft in haar
nola van den 27sten Mei een laatste poging
ingezet om de republiek tot andere gedach
ten te brengen. Zij meende, dat dit niet
beter kon geschieden dan door alle kaarten
open op tafel te legsen. De Commissie-
Generaal ontvouwde aan de republiek een
nauwkeurig uitgewerkt program voor de
uitvoering der overeenkomit van Lingga
djati over de heele lijn.
Zij deed dit in de hoop, dat de republiek
hierdoor zou worden overtuigd van den
eerlijken wil der Nederlandsche regeering
om .niet slechts naar den letter maar ook
naar den geest de overeenkomst van Lingga
djati uit te voeren en dat de republiek in
die overtuiging aanleiding zou vinden om
ook harerzijds de beginselen dezer over
eenkomst tot richtsnoer te nemen, zoodat
deze weer als gemeenschappelijk uitgangs
punt bij de verdere uitwerking kon dienen.
Miskenning.
Uit de sindsdien van de zijde der repu
bliek geproduceerde documenten en afge
legde verklaringen, zoomede uit de daden
barer gezagsdragers, treedt naar voren, hoe
zeer de republiek vasthoudt aan grondge
dachten, die in strijd zijn met uitdrukkelijke
bepalingen der door haar vrijwillig aange
gane overeenkomst. Dit spreekt in het
bijzonder ten aanzien van het feit, dat de
republiek vasthoudt aan de miskenning van
de aan Nederland's souvereiniteit verbon
den verantwoordelijkheid voor de hand
having van veiligheid en recht in heel
Indonesië gedurende den overgangstijd, als
mede opeischt de erkenning van een sou
vereiniteit harerzijds, die haar noch in den
overgangstijd, noch daarna toekomt, doch
die slechts bedoeld is voor de vereenigde
staten van Indonesië in hun geheel, binnen
het kader der overeengekomen koninklijke
Unie.
Ruim anderhalve maand heeft eerst de
Commissie-Generaal en heeft vervolgens de
Nederlandsche regeering gepoogd de regee
ring van de republiek weer te brengen op
den grondslag van het vrijwillig bij de
onderteekening van Linggadjati aanvaarde.
Tevergeefs 1
Landgenooten, daar is meer.
Militair bestand.
Op 14 October van verleden jaar werd
tusschen Nederland en de republiek een
militair bestand gesloten, krachtens hetwelk
alle daden van wapengeweld wederzijds
achterwege zouden worden gelaten.
Nederland heeft aanstonds officieel gevolg
gegeven aan de verplichting, bij dit bestand
aanvaard. Nog dienzelfden dag, 14 October
1946, werden de Nederlandsche strijdkrach
ten telegrafisch in kennis gesteld van het
gesloten beitand onder toevoeging van de
instructie, dat zij zich van dit oogenblik af,
van iedere vijandelijkheid hadden te ont
houden.
De republiek echter van haar kant heeft
eenzelfde verklaring eerst maanden nadien
afgelegd en is vervolgens daarop weer ge
deeltelijk teruggekomen. Zij heeft nimmer
opgehouden daden te stellen in lijnrechten
strijd met dit bestand en ontkent dit ook
niet.
Schendingen.
Van de onderteekening van het bestand
af tot vandaag toe zijn van republikeinsch
grondgebied uit overschrijdingen der demar-
catileijnen, schermutselingen, aangebonden
door regelmatige of onregelmatige troepen-
onderdeelen, beschietingen van Nederland
sche patrouilles, brandstichtingen in de
kampongs, intimidatie, mishandeling, ont
voering en doodslag, optreden van sluip
schutters en artillerie, aanleg van stellingen,
storing van telefoon- en spoorwegverbin
dingen, vernieling van wegen en bruggen
enz. aan de orde van den dag geweest.
Linggadjati zou een tijdperk van eerlijke
samenwerking inluiden. Niettemin is het
aantal schendingen sinds de onderteekening
van Linggadjati de duizend gepasseerd.
Bij ons bezoek aan Indonesië hebban
mijn ambtgenoot van overzeesche gebieds-
deelen en ikzelf den toestand in oogen-
schouw genomen. Wij zijn diep onder den
indruk gekomen van het welhaast bove.n-
menschelljk geduld, dat van onze Neder
landsche soldaten werd gevergd.
Zeker: ook onzerzijds hebben schendin
gen van het bestand plaats gevonden. De
republiek heefl er enkele tientallen mede
gedeeld. Al deze gevallen zijn onderzocht
en over elk hunner is een rapport opge
maakt en toegezonden aan de republifk.
Nimmer heeft de republiek ons eenig rap
port doen toekomen aangaande door ons
opgegeven schendingen.
Herhaaldelijk hebben wij van de repu
bliek geëischt, dat 2ij een einde zou maken
aan dezen onhoudbaren toestand. In de
documenten, gewisseld na 27 Mei, waar
over ik u zoo juist sprak, is telkens
opnieuw de eisch gesteld opdracht te geven
tot staking der vijandelijkheden. De repu
bliek heeft deze eisch zoo lang mogelijk
genegeerd en tenslotte afgewezen omdat zij
een eenzijdig gestelde voorwaarde zou
inhouden. In werkelijkheid heefl Nederland
van de eerste dag af het bestand nage
leefd en bovendien voorgesteld om weder
zijds de troepen terug te trekken en te
verminderen, mits zij door een deugdelijke
politie-organisatie zou worden vervangen.
Landgenooten, ik behoef u niet te zeggen,
dat het de regeering in de laatste maanden
niet gemakkelijk is gevallen haar lankmoe
digheid jegens dit alles te bewaren. Men
zal van haar niet kunnen getuigen, dat zij
het geduld niet tot het uiterste heeft betracht.
Zij heeft dit gedaan vooreerst omdat zij de
overtuiging koesterde en nog koestert, dat
zeer velen zoowel binnen ais buiten het
republikeinsche gebied, Indonesië in het
algemeen en Java en Sumatra in het bij
zonder willen opbouwen in blijvende
samenwerking met Nederland.
Onwillige groepen.
Zij heeft dit gedaan omdat zij zoowel in
de verwerping der grondgedachten van
Linggadjati als in de voortdurende bestands
schendingen boven al het drijven zag van
bepaalde groepen binnen de republiek, die
helaas tenslotte zoo machtig bleken, dat
zij diegenen, die een eerlijke, constructieve
politiek voorstonden, dwongen tot heengaan
of het onmogelijk maakten voorstellen, die
deze persoonlijk redelijk achten, aan te
nemen.
Zij heeft dit gedaan, omdat zij elders, in
de Malino-gebieden steeds meer de gelegen
heid kreeg te toonen, wat in goede samen
werking te bereiken valt, hoe daar in
onderling vertrouwen, constructief werk kan
worden aangevat. Tenslotte scheen dit ook
met de republiek nog mogelijk te worden.
Op 15 Juli werd overeenstemming bereikt
met hare vertegenwoordigers, met de minis
ter president, de vice-minister-president en
twee andere ministers over uitvoerings
maatregelen, die de hoop schenen te wet
tigen, dat een begin kon worden gemaakt
met de practische samenwerking. Helaas
verwierp Djocja ook deze overeenkomst
van haar eigen voormannen. Zooals vroeger
al de heer Sjahrir tot aftreden werd ge
dwongen, werd nu de heer Sjarifoeddin
gebrach tot bestrijding der voorstellen,
door hem zelf aanvaardt,
Een keerpunt.
Landgenooten, er komt een punt, waarop
lankmoedigheid ophoudt een deugd te zijn.
Nu het vaststaat, dat de tegenwoordige
ijzen omtrent de beschik-
:e kostbare brandstof,
iwel genoeg uranium ter
zelfs nog meer te kunnen
)eveelheid uranium in de
atsen is tamelijk groot, en
i er rog meer gevonden
de onderzoekingen worden
allerbelangrijkste bron is
urn, die zich in alle ertsen
idt. Er bestaat nauwelijks
t minder dan een milligram
leveren.
ile Laxeermiddel
mijmeren
achten
en
rgens in de bergen, doet
Tenten zijn overal gelijk
in een mistige druilerige
vloeken ais je er eventjes
t je zoo noodig
lamboe* die gelijk dienst
een olielamp, die de ge-
Dnge kerels verlicht
ezen, een speelt zachtjes
es op een banjo en de
lat ben ik. Het getokkel
tifjnt de lezenden niet te
ie blonde is een Friesch,
irgerleven. Leest hij over
fineer ik nu zijn naam zou
direct zal opkijken. Met
hij ergens anders, ver,
rder glijdt mijn blik naar
;euw. Uren kan hij ver-
>rp en zijn liefhebberijen,
.kt. Hij maakt zich nooit
zou hij Nu schiet hij
t en als ik tersluiks naar
:k kijk, begrijp ik waarom,
ie door de regen voorbij
e banjo zou hooren, zou
mpelen over romantiek,
deze wijsjes al zoo saai
lat we ze zeker honderd
iben, iedere avond weer
i zitten en wachten,
larop
n de verte, gedempt door
in klinken. Dan klappen
n de banjo-speler houdt
len. Ieder luistert inge-
i niet vergist heeft,
i beteekent „post",
banjo spelen wachten,
en maar gewacht op de
aks misschien naar de
ie wereld terug voeren,
ten, dat je bij eer olie-
ekkende tent. Briever,
ren aan dingen van thuis.
:on weer schijnen, maar
roldaat is toch eigenlijk
aid. N. A. J. Koevoets,
no. 250428147.
SVRAAG V. N. F.
-lederlandsch Fabrikaat"
uitgeschreven,
ardig vóór 1 Februari
of werkstuk, afgestemd
'egeeringsjubileum van
«fwoon. Het leven in Indië was aanvan-
[elijk vreemd, maar hij wilde hier in Indië
erk staan. En nm dat te bereiken moest
zich wennen aan dat andere leven. Het
as een soort karaktertest, een wedstrijd
"et zichzelf en hit resultaat was, dat hij
j'iians ook het leven in Indië gewoon vindt.
Kunt u begrijpen dat hij vele gewoonten
Ij1'! Indië onbewust, omdat het juist gewoon-
voor hem zijn geworden, ook in Neder-
■ifod zal aanhouden
door gebruikmaking van de enorme warmte
welke wordt vcortgebrzcht. De groote hoe
veelheden warmte verkregen uit atoom
splitsing kunnen benut worden om stoom
te leveren voor een stoommachine of om
de drljtkracht te leveren voor motoren of
generatoren. Er is zelfs sprake van om
atoomenergie te benutten voor automobielen,
vliegtuigen of locomotieven. Het lijkt wel
niet waarschijnlijk dat atoomenergie op
deze wijze zal worden benut in. miusi.
onderstelling, doch het kan niet in twijfel
worden getrokken, dat dergelijke plannen
voor verwezenlijking vatbaar zijn, zoodra
alle technische moeilijkheden, zooals de
samenstelling van een materiaal dat in staat
is de enorme geconcentreerde hitte en uit
straling door het element veroorzaakt te
weerstaan, zijn opgelost.
Terwijl wij de mogelijkheden en de plan
nen opsommen welke in de toepassing van
iitaninm
ingen in rubrie ken als
ttenbakkerskunst, hout-
ouijirv», metaalnijverheid, schilderskunst,
naaldwerk, grafisch werk, leerbewerking,
werkstukken van het nijverheidsonderwijs e d.
Een tentoonstelling van de inzendingen,
waar de industrie kan beoordeeler, welke
Nederlardsche fantasie kan worden omgezet
in Nederlandsch Fabrikaat, wil zij omstreeks
Paschen 1948 houden.
De deelneming aan de prijsvraag staat
voor ieder open. Nadere inlichtingen ver
strekt het Secretariaat, Prinsegracht 73,
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
In Nederland en
Ned. Indiê fl. 1.55.
Buitenland fl. 2,
Advertentie prij»
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeeltngen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentlên
(maximum 8 regel.)
1 5 regel. 60 cent.
Iedere regel meer
12 cent extra.
gen
.m.
•ntJën
egels)
cent.
meer
Ml JNHARDT
•■j t iv* wii ui luubi laiiu
v... Hiuuuiciici^ic IUC IC pdSSCII IS
mrn un uivwiiiii ttll irpilllliailSlUC V CI -
rT> I
