AXELSCHE
COURANT
AXELSCHE m COURANT
MM
Franxeering bij Abonnement Axel.
ZATERDAG 7 JUNI 1947
61e JAARG No. 68
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Frankeering bij Abonnement Axel.
ZATERDAG 12 APRIL 1947.
61e JAARG. No. 54
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster: Adres Redactie en Administratie:
Firma J. C. VINK AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
Het koffie- en theerantsoen als
economische barometer.
Meer dan alle zwaarwichtigs betoogen
over economie en deviezen heeft het sim
pele bericht, dat ons koffie- en theeranisoen
in gevaar is, aan het groote publiek duidelijk
gemaakt hoe arm Nederland wel is. Der
gelijke dingen moet men aan den lijve
ondervinden om ze te begrijpen en wat
voelt een rechtgeaarde Nederlander scherper
als teeken van achteruitgang dan het ver
dwijnen van koffie en thee om weer plaats
te maken voor surrogaten. Nu is het nog
wel niet zoo ver en het eerste bericht was
stellig te pessimistisch, doch dat neemt niet
weg, dat deze buitenlandsche genotmiddelen
voortaan slechts met mondjesmaat zullen
worden verstrekt. Bij koffie komt daar nog
als extra moeilijkheid bij, dat de prijs ervan
belangrijk gestegen is. In Brazilië zijn de
prijzen, sinds het vorige jaar, met 30 pet.
verhoogd, hoewel de productie, ten opzichte
van het voorafgaande seizoen, 10 pet. grooter
was geworden. Deze prijsstijging is trou
wens een algemeen verschijnsel, dat we ook
kunnen constateeren bij tarwe, rijst, metalen,
en andere onmisbare grondstoffen voor
voeding en industrie. Wij zullen ons hierin
echter voor het moment niet verdiepen, doch
constateeren slechts het feit, dat daardoor
het herstel van de verarmde Europeesche
landen op ernstige wijze belemmerd wordt.
Hoe komt het echter, dat Nederland,
aanvankelijk na de bevrijding vrij royaal
was met koffie, thee, e.d. producten, doch
zichzelf thans toenemende beperkingen moet
opleggen. Het is duidelijk, dat de regeering
veel te optimistisch is geweest; zij heeft de
moeilijkheden van den vrede sterk onder
schat en de snelheid, waarmee de productie
zich zou herstellen overschat. Het eenige
excuus daarvoor kan zijn, dat men in andere
landen even groote vergissingen heeft ge
maakt, zoodat een rijk land als Zweden nu
veel zuiniger moet gaan huishouden en iets
dergelijks zien we ook geschieden in Dene
marken en Engeland, om van de andere
Europeesche landen maar niet te spreken.
Ook is zonder twijfel onmiddellijk na de
bevrijding de algemeene vraag naar voor-
oorlogsche producten van grooten invloed
geweest. Het publiek eischte eenvoudig,
dat de regeering snelle verbeteringen zou
aanbrengen en zij haastte zich daaraan snel
en waarschijnlijk zelfs in te sterke mate
tegemoet te komen. Had men bijv. destijds
niet onmiddellijk de productie van koffie-
surrogaat stopgezet, doch eenvoudig de
kwaliteit ervan belangrijk verbeterd, dan zou
het publiek dat begrepen en gewaardeerd
hebben. De regeering liep Pchter te hard
van stapel en heeft daardoor in twee jaar
tijd meer koffie gebruikt dan bij verwerking
tot een prima surrogaat in zes jaar noodig
zou |zijn geweest. Had men die lijn gevolgd,
dan zou de voorziening geleidelijk aan beter
hebben kunnen worden, terwijl thans een
achteruitgang, met de geestelijke terugslag,
die daaraan onvermijdelijk is verbonden,
voor de deur staat.
Juist de wijze, waarop de menschen op
dergelijke gebeurtenissen reageeren, is zeer
belangrijk. Men kan de vermindering van
hat koffie- en theerantsoen niet andTS zien
dan als een teeken, dat Nederland eerder
achteruit dan vooruit gaat en een dergelijke
stemming is fataal. De gedachte, dat men
ondanks zuinigheid, ondanks hard werken
en ondanks verpletterende belastingen achter
uit zou gaan, zou de energie breken. De
verlaging van het rantsoen is nog geen feit,
doch het hangt blijkbaar in de lucht en het
is mede een der oorzaken van een stemming
van onbehagelijkheid. Dit „koffie-alarm"
heeft aan de eene kant duidelijk laten merken
hoe kwetsbaar de toestand van ons land Is,
maar aan de andere kant ook hoe wrevelig
de stemming van het volk wordt. Het
koffie- en theerantsoen en de discussies
daarover leveren dan ook een goede baro
meter voor de economische spanning in
Nederland.
Bij de Zeeuwen in Padang.
We rijden over den weg naar Emmahaven,
in een pantserwagen, niet omdat de weg zoo
onveilig is. Neen, daarin is een groot
verschil gekomen, sedert ik eind November
1946 voor de eerste maal met de Zeeuwen
in Emmahaven en Padang arriveerde.
We hebben deze pantserwagen genomen,
omdat ja, feitelijk is dat „zeer geheim"
er een dame meegaat en we straks héél
dicht langs de demarcatielijn zullen rijden
en naar een bivak waar nog wel eens
sluipschutters hun verraderlijke werk doen.
Neen de weg van Padang naar Emmahaven
kun je rustig met een jeep berijden en
tientallen koelies herstellen den weg onder
het waakzaam oog van de genie. Want de
weg is slecht en de chauffeurs, die geregeld
op en neer rijden weten precies waar ze
niet moeten rijden.
En toch is er een tijd geweest, dat deze
weg heel gevaarlijk was. Dat was in die
Decemberdagen, toen de extremisten er
landmijnen hadden geplaatst en een carrier
op zoo'n mijn liep. We passeerden dit
punt en ik keek belangstellend naar de weg.
Je ziet niets meer en aan de gezichten der
soldaten en koelies zou je zoo zeggen, dat
zij het ook vergeten zijn. De koelies mis
schien wel, maar de soldaten vergeten hun
kameraden niet licht. Ze zeggen dat wel
niet zoo openlijk, maar als je er met hen
over spreekt, dan besef je pas dat het diep
in hun harten gegrift staat.
Nu rijden wij er zonder dekking langs
de mijnen behooren op dezen weg tot het
verleden en als men de sawahs aan de
overzijde van de kali ziet, dan zou men niet
zeggen, dat enkele maanden geleden deze
streek gevaarlijk was en verlaten. We
leggen even aan bij de electrische centrale
waar men met de in gruis aangevoerde
steenkool Padang en Emmahaven van licht
voorziet. Zeer ten ongenoege van sommige
republikeinsche groepen, die herhaaldelijk
de toegezegde steenkoolaanvoer uit Sawah-
loentoe deden stagneeren. Nu voert het
leger de steenkool aan en als straks de trein
weer zal loopen, dan zullen de oogenblikken,
dat Padang zonder electrisch licht zal zitten,
wel geheel en al tot het verleden behooren.
Er werken Indonesiërs in de centrale en zij
werken met genoegen. Ze voelen zich er
best thuis, deze menschen.
Maar dit Republikeinsch bedrijf wordt
geheel en al gedreven doorden Neder
lander, die voor steenkool zorgt en voor de
voeding der werklieden.
Op 10 pet. na zijn alle arbeiders terug
gekeerd. Trouwens de terugkeer van den
Indonesischen arbeider bemerkt men ook
langs den weg. Een maand geleden waren
het slechts tien koelies en nu zijn het er
tientallen. Ze werken en ze worden gevoed
terwijl ze bovendien nog een goed loon
verdienen. Hoe anders is het in de binnen
landen, waar ze geen voedsel krijgen en
geen loon I En het is de „chabar agin"
de rimboe-radio, die den menscb vertelt,
waar voedsel en loon en kleeding te
verkrijgen is.
Zoo rijden we langs deze arbeiders, die
ons vriendelijk groeten. We rijden langs
houten woningen van Indonesiërs, die terug
gekeerd zijn naar de oude standplaats, waar
zij eenmaal welvaart hebben gekend. In
enkele woningen ziet men soldatendit
zijn de mannen, die dit gebied moeten
bewaken en veilig houden. Ze zijn inge
kwartierd in die huizen en ze voelen zich
thuis. Ik zag op de voorgalerij een baboe
de wasch strijken, terwijl de soldaten zich
verpoosden na hun arbeid. We passeerden
iets verder een groep uitgebrande huizen.
Hier hebben de extremisten huis gehouden,
deze huizen wierpen ze met handgranaten
in brand en beschoten de passeerende
vrachtwagens. Nu staat er geen huis meer.
We draaien om de kuilen in den weg, de
Genie is nog niet tot aan Emmahaven
gekomen. Er zijn te veel gaten en kuilen
in den weg en de materialenpositie is nog
niet zoo heel goed.
Op de velden staat de teer-groene padi
en door de velden ziet men den landman
zijn arbeid verrichten. Aan de andere zijde
van de weg verheffen zich de bergen. Niet
zoo heel hoog, maar het geeft toch een
achtergrond aan dit mooie landschap.
Kinderen op den weg staken den duim op
en riepen „Tabeh Toean!" Ze komen los
waar ze eerst stuurs keken naar den Belanda,
die hen was afgeschilderd als een man van
verschrikking. Doch nu zien zij dat die
boeman geen boeman is, doch een Sinter
klaas, al moet men den O.V.W.-er niet met
dezen naam, dien hij aan de 7 December-
divisie heeft gegeven, betitelen, want dan
wordt hij werkelijk boos. Even verder zagen
wij een groep mannen over een brugleuning
staan kijken. Ik vroeg hen wat er te doen
was en ze vertelden me, dat er schildpadden
in het water waren.
„Groote?", wilde ik weten, waarop zij
antwoorden, dat er ook groote van een
halven meter bij waren. „Vangen", advi
seerde ik, „dan kom ik wel schildpadsoep
eten". „Ik houd U er aan", luidde het
vriendelijk bescheid en dat meenen deze
Zeeuwen. Ze zijn gul en ze blijven gul,
maar ze zijn des te duivels, wanneer die
„peloppers" last veroorzaken.
STRIJD TEGEN KINDERVERLAMMING.
Een van de meest kleurrijke campagnes
voor het inzamelen van fondsen in het
kalenderjaar der vrijwillige sociale diensten
in Amerika werd in het begin van dit jaar
beëindigd. Het is de jaarlijksche „March
of Dimes" van het Nationale Fonds voor
Kinderverlamming. Ieder jaar heeft de
campagne rond 15 millioen dollar opgebracht
voor de bestrijding door middel van
onderzoek, onderwijs en behandeling van
den geesel der kinderverlamming.
De campagne wordt altijd gesteund door
de rond 17.000 bioscopen in de V.S. Deze
brengen voor den aanvang van hun voor
stellingen een dringend beroep ten behoeve
van lijders aan kinderverlamming op het
doek en houden vervolgens een collecte
onder de toeschouwers. Beroemde film
sterren nemen hieraan deel en vragen eiken
begunstiger een dime (dubbeltje). Er zijn
honderden variaties in de wijze waarop het
beroep wordt gedaan, welke een combinatie
zijn van alle techniek en vindingrijkheid
waarover de exploitanten beschikken.
aren. Met het oprich-
erkrijgen van subsidie
Ook leerlingen en
jodig. De geschikte
P. Lefeber. Hij was
net ervaring en een
ig. 4 Juni 1935 ging
Sept. 1937 ging hij
n rust, want hij wist,
is, die overblijft voor
et Bestuur der Land-
rom de aanwezigheid
hoogen prijs.
:t 2 klassen met 39
l jaar geleden, op 4
ir. Lefcbtr de schooi
r. Booij, die wel een
meemaakte van de
- de Zeeuwsche klei,
eerde jongens verlie-
lans bijna 70 leerlin-
llen op tot nog meer-
chool dan tot dusver,
thans in het centrum
0 jaar was dhr. joh.
erwijl spr. deze functie
in de bezettingsjaren
/an vreemde smetten,
.andstand betrad de
jaar landbouwonder-
grondslag. Daardoor
1 en beseffen dat alles
er. Dan is en wordt
>laus.)
ituig zich ongenmaera aoor luent- „en zija üod onaerrtc
^oomingwi volkomen gelijkmatig voort- Hij leert hem." (Jesaja 28: 26.)
beweegt ofo 6 km. boven zeeniveau (ruim Boven het podium hing een Axelsch
1000 m, hdtoger dan de top van de Mont wape". geflankeerd door de jaartallen
I zenuwen
een
loor het Hoofd der
r. K, Booy.
;t bestuur met deze
is alle begin moeilijk,
en dhr. P. Ie Feber,
eens iets. Landbouw-
n bij wijze van proef.
je officieele opening
iaarna een overzicht
sur en exterieur der
riteten de eerste ge-
t de school. Zoo ging
Ie school had steeds
am in 1929 een kink
zich geen leerlingen
»ing dat weer beter.
68 leerlingen,
zen dag vuor 12 jaar
lemoreerde zijn eerste
candidaten werd hij
waren toen vele auto-
)ied van landbouw-
testuren enz. Dhr. Ie
levensloop. De over-
■as voor hem een teer
am dhr. Ie Feber nog
3l. Op 5 September
onvergetelijke vriend.
Ier aan den steen op
dankbaarheid door de
en.
spr. uitvoerig enkele
ngaande belevenissen
b veel met de jongens
Booy. „Mooie, maar
ngen".
boer-zijn zien in bet
j Want wat baat het
le heele wereld gewint
ijn ziel
met fchoolbestuur en
cht was steeds, goed.
tal van provinciale en
te mogen begroeten,
gden van verschillende
i en de leerlingen,
:rs en inzonderheid
wij dank verschuldigd
heeft geleid en tot
oge God ons werk
en tot heil van onze
aus).
volgde de
van de Commissaris
Koningin,
die zijn gelukwenschen uitsprak met dit
jubileum. Ook het provinciaal bestuur heeft
het nut van landbouwonderwijs ingezien en
ook éontribuanten, vdjip. Genietroepen te subsidie toegekend.
vierde in de kosten. Ook ^^'f^enten
Axel, Zaamslag, Terneuzen G. P. vatf^oe-
gen het hunne bij. Da? P. O., beidei.Qr
con
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
N
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indië fl. 1,55.
Buitenland fl. 2,
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.