AXELSCHE m COURANT
AXELSCHE IE COURANT
WL
r>
Frankeering bij Abonnement Axel.
ZATERDAG 7 JUNI 1947
61e JAARG Ne. 68
NIEUWS- en ADVERTENTI
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDE1
Frankeering bij Abonnement Axel.
ZATERDAG 22 MAART 1947.
61e JAARG. No. 49
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK-van VESSEM
De landbouw in Westelijk i|0
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Radio-rede door den beer L. van Dijk,
Rijkslandbouwconsulent voor Z.-
Vlaanderen, gehouden op 17 Maart.
Westelijk Zeeuwsch-Vlaarderen is een
uitgesproken landbouwstreek met een groot
overschot aan agrarische producten. Vooral
in de oorlogsjaren kwam dit sterk uit. Dit
gebied bracht toen ongeveer 18 pc», van de
diverse Zeeuwsche voedingsproducten voort.
De intense oorlocsvernieüngen met hun
gevolgen ten spijt, werden er in 1946 o.m.
geteeld: 50.000 ton consumptie aardappelen,
14 500 ton tarwe, 4900 ton erwten en bruine
boonen en 129 000 tor. suikerbieten, waaruit
19.000 ion witsuiker ie bereiden viel.
Dan kwamen voor export o.m. beschik
baar: 9000 ton pootaardappeler, 13G0 ton
blauwmaanzaad en 25 000 ton graanstroo.
Berekenen we van de gezamenlijke plant
aardige en dierlijke productie voor 1946 de
totale bruto-waarde, dan komen we op een
bedrag van 28 a 29 millioen gulden. Uit
deze simpele cijfers biijkt genoegzaam var»
welke prominente beteekenis de landbouw
voor deze streek is. Zij illustreeren boven
dien van welk belang deze landbouwstreek
voor de voedselvoorzier irg van ons volk is
en ter verwerving van deviezen tevers.
Zoo zoeljes aan is het in ons land wel
doorgedrongen, dat Westelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen tol de zwaarst getroffen oorlogs
gebieden van ons land behoort.
Behalve dat een kleine 600 dooden zijn te
betreuren, zijn vele dorpen voor 40 iol 80
pet. verwoest. Verschillende honderden
boeren- cn arbeiderswoningen en schuren
met geborgen oogst zijn vernield of werden
zwaar beschadigd. Eenige duizenden stuks
paarden en ander vef, enkele duizenden
stuks landbouwwerktuigen en duizenden
tonnen voorraden zijn te loor gegaan, om
van het vele kleine gerief rog maar te
zwijgen. Ook de kunstwerken van het
Waterschap en vele landerijen met hun
drainages hebben hel danig moeten ont
gelden.
Daarenboven was reeds groote schade
aangericht door de inundaties, den bouw
van vele bunkers en stellingen, alsmede
den aanleg van uitgestrekte mijnenvelder.
Het zou te ver voeren bij al deze schade
posten nader stil staan. We volstaan
daarom met te vermelden, dat hier de
totale oorlogsschade, op basis Mei 1940,
ongeveer 65 millioen gulden bedraagt.
De waterschapsschade inbegrepen, komt
hiervan 57 pet. of te wel 37 millioen gulden
ten laste van den landbouw. Dit wordt
bijna f 1400 per ha. cultuurgrond. Naar de
huidige prijzen beteekent dit een last van
f 3100 per ha. Een cijfer, dat beter dan
elke beschouwing betuigt, hoe zwaar de
Cadzandsche landbouw getroffen is. Ei
toch moet deze er weer boven op.
Met oen zoo spoedig mogelijk herstel als
doel voor oogen hebben boeren, boeren
zoons en dochters, te zamen met de weinige
arbeiders, die den landbouw trouw gebleven
waren, van meet af krachtig aangepakt.
Het feit, dat men zelfs in 1945 kans gezien
heeft, van al het bouwland uitgezonderd
dan de mijnenvelden een oogst binnen
te halen, is hiervoor het sprekendste bewijs.
Van de veie vraagstukke, die ons bezig
houden, zijn de. schaderegeling, de herbouw,
de richting waarin de landbouw zich ont-
\j 1
•Wgtuig zich ongenmderd door tucnt-
sfroomingwi volkomen gelijkmatig voort
beweegt og> 6 km. boven zeeniveau (ruim
1000 m, hd»oger dan de top van de Mont
plooien moet, de voorziening met arbeids
krachten, de mechanisatie en de samen
werking wel de voornaamste.
Het probleem der schadevergoeding strekt
daarvan het verst en het is het moeilijkste
tevens. Eenerzijds zijn daar de ontwrichte
staatsfinanciën, anderzijds de groole nooden
der getroffenen.
Met het schadeprobleem hangt dat van de
boerderijenherbouw ten nauwste samen.
In verband met het onzekere omtrent de
schade-vergoeding en de exhorhitant hooge
kosten van bouwen die neerkomen op
een gebouwenlast tot ruim f2000 per ha
is het in de 21/i jaar, dat we hier bevrijd
zijn, toi dezen herbouw nog niet gekomen.
Een lichtpuntje in deze is het voornemen
om dit jaar 30 vernielde hangars te her
bouwer, znodat er kans is dat de oogst
van 30 bedrijven weer droog geborgen wordt.
De groote vraag naar bouwmaterialen
overal elders en de zwakke positie daarvan
in ors land zuilen er intusschen toe leiden,
da* menigeen nog geruimen tijd met zijn
primitieve noodgebouwfjes moet voorttobben
en gedoemd is den oogst buiten op te slaan
Voor een goeden gang van zaken, zal
naar onze meening, zoowel finantieel ais
bouwtechnisch een jarenplan doorgevoerd
moeten worden. Daarbij dient voorop ge
steld, dat een landbouwgebouw een utili
teitsgebouw is. Te persisteeren bij te
hooge eischen van estetischen aard, zou in
een lijd als deze al zeer onverantwoord zijn.
Zeer terecht zeide dan ook minister Mans-
holt bij zijn bezoek aan Z.-Vlaanderen, dat
bij boerderijenherbouw van rendementsbasis
moet worden uilgpgaan en doelmatigheid
voorop moet staar. Nu straks de maai-
dorschmachine de z g. combine hier
zijn «intrede zal doen, is dit een factor,
waarmede bij de herbouwplannen rekening
valt te houden. In alle geval moeten in
een bouwplan de behoeften van het bedrijf
no. 1 zijr. Belanghebbenden moeten zich
daarbij kunnen doen gelden. Verder is het
zaak, dal de betrokken instanties naar een
eenvoudige vlotte wijze van werken sfreven.
Het bouwen van beknopte schuren met
annex hargar en werktuigenlooös, zal o.i.
het aangewezen plan zijn.
„en zijn God onderriem nem van de
Hij leert hem." (Jesaja 28: 26.)
Boven het podium hing een Axelsch
wapen, geflankeerd door de jaartallen
Ik zei reeds, dat de landbouw hier op
een zoo hoog mogelijk peil van ontwikkeling
dient te worden gebracht. Richtsnoer moet
blijven een intensieve cultuur met een be
hoorlijke oppervlakte hakvruchten. Exten
sieve landbouw met uitgebreide graanteelt
kan op den duur slechts een groole schrede
achterwaarts beteekenen. Niet alleen maat
schappelijk en sociaal, doch bedrijfsecono
misch en technisch eveneens. De onweer-
staanba-e graanconcurrentie op de wereld
markt en een ontvolking van het platteland
mogen in deze tot waarschuwing zijn.
Bovenal moet er raar gestreefd worden
onze belangrijke teelt van ziektevrïj zaaizaad
en pootgoed in stand te houden.
Evenzoo de bietenculluur, hoe paradoxaal
dit alles in verband met de arbeidsmoeilijk-
heden ook moge klinker. Ook de moderne
fruitteelt, die hier uitstekend slagen kati,
verdient belangstelling, zij het dan op
beperkte schaal.
Rationeel te werk gaan, met als uiteinde
lijk doe! „door hoogere opbrengst tot
kostprijsverlaging", zij het parool. We
denken in dit verband aan doelmatige
bemesting, intensieve ziektebestrijding, goed»
rassenk' uze, doeltreffende mechanisatie en
arbeidsaar.wending, doelmatige inrichting der
bedrijfsgebouwen, kostprijsberekening, enz.
De ons toegemeten tijd Iaat niet toe bij dit
alles rader stil te staan. Volstaan wij bus
met warm aan te bevelenregionaal grond
onderzoek in verband met een goede be
mesting, het stichten van gemeenschappelijke
installaties voor zaaizaadontsmetting en het
oprichten van studiegroepen, die de kost
prijsberekening en diverse vraagstukken ter
hand nemen. De Voorlichtingsdienst zal
bij een en ander gaarne met raad en daad
bijslaan.
WJt de economische ontwikkeling van de
streek betreft, meenen sommigen, dat in
zonderheid het heil in de industrialisatie
moet worden gezoch*. Het komt ons
echter voor, dat in een gebied met een
prachtbodem als West Z.-Vlaanderen,
bovenal de landbouw tot de hoogste ont
wikkeling moet worden gebracht»
De industrie kome daar niet op het eerste
plan en bepale zich inzonderheid tot de
verwerking van agrarische producten.
In dit verbard gaan onze gedachten
allereerst uit naar het weer op gang brengen
van de geteisterde vlasindustrie in het
grensgebied. Het bouwen van een moderne
roterij en een dito centrale zwingelarij,
beide op coöperatieven grondslag, zal o.i.
daarvoor de oplossing zijn.
We denken verder aan het tot waarde
brengen van het s.roo. De excentrische
ligging der streek heeft een loonende afzet
daarvan reeds al te lang in den weg gestaan.
Of coöperatieve verwerking, dan wel ge
meenschappelijke afzet raar elders uitkomst
brengen kan, dient nader te worden bekeken.
Voorts dient afzet naar België te worden
bevorderd. Zoolang de tolunie rog geen
practische werkelijkheid is, zullen daarvoor
bijzondere export-maatregelen noodig zijn.
De minister stemde daarmee reeds in.
Een probleem, dat reeds voor de bevrijding
tot moeilijkheden aanleiding gaf is dat der
arbeidsvoorziening. Vooral na den oorlog
vond een ware vlucht van arbeiders uit den
landbouw plaats. Van de vaste kern bleef
veelal een minimum over, terwijl er voor
paardenknecht zoo goed als geen liefhebbers
komen opdagen. Zal dit klemmende pro
bleem lot een goede oplossing komen, dan
is het noodzakelijk dat
1. het loon van den landarbeider van
hooger band niet lager wordt gesteld dan
dat van b.v. de bouwvakarbeiders
2. de landarbeider niet achtergesteld
wordt bij de distributie van bedrijfskleeren
en schoeisel
3. het contractloon streng te handhaven
en bij overtreding niet enkel den werkgever
doch ook den werknemer te straffen.
Het afkoopen van eikaars werkkrachten
tegen fantastische loonen moet hoe eerder
hoe liever een einde nemen. Het zou
slechts tot een catastrophe kunnen leidpn
voor boer en arbeider beide. De mogelijk
heden overziende is het verklaarbaar, dat
aldus gehandeld is. Toch moet mij de
opmerking van het hart, dat er niet één
arbeidskracht meer door beschikbaar is
gekomen.
Bij dit alles is van urgent belang, dat
een goede vakopleiding voor den arbeider
tot stand komt. Niet alleen omwille van
meer vakbekwaamheid, doch levens om het
besef bij te brengen,* dat de onmisbare
landarbeid niet minderwaardig is vergeleken
bij het werk in andere beroepen.
Ook dit jaar zullen weer geïnterneerden
te werk worden gesteld. Over een regeling
voor hun voeding wordt onderhandeld.
Voorts wordt al het mogelijke gedaan om
aren. Met het oprich-
erkrijgen van subsidie
Ook leerlingen en
)odig. De geschikte
P. Lefeber. Hij was
net ervaring en een
ig. 4 Juni 1935 ging
Sept. 1937 ging hij
n rust, want hij wist,
is, die overblijft voor
et Bestuur der Land-
rom de aanwezigheid
hoogen prijs.
:1 2 klassen met 39
i jaar geleder, op 4
r. Lefeber de schooi
-. Booij, die wei een
meemaakte van de
de Zeeuwsche klei,
eerde jongens verlie-
ïans bijna 70 leerlin-
llen op tot nog meer-
:hool dan tot dusver,
thans in het centrum
0 jaar was dhr. joh.
erwijl spr. deze functie
in de bezettingsjaren
/an vreemde smetten,
.andstand betrad de
jaar landbouw onder-
groudslag. Daardoor
1 en beseffen dat alles
er. Dan is en wordt
ilaus.)
zenuwen
die
een
loor het Hoofd der
r. K, Booy.
it bestuur met deze
is alle begin moeilijk,
en dhr. P. ie Feber,
eens iets. Landbouw-
bij wijze van proef.
Ie officieele opening
laarna een overzicht
:ur en exterieur der
lieten de eerste ge-
i de school. Zoo ging
le school had steeds
am in 1929 een kink
zich geen leerlingen
jing dat weer beter.
68 leerlingen,
zen dag vuor 12 jaar
lemoreerde zijn eerste
candidaten werd hij
waren toen vele auto-
lied van landbouw-
)esturen enz. Dhr. Ie
levensloop. De over-
•as voor hem een leer
am dhr. le Feber nog
al. Op 5 September
onvergetelijke vriend,
ier aan den steen op
dankbaarheid door de
en.
spr. uitvoerig enkele
ngaande belevenissen
b veel met de jongens
Booy. „Mooie, maar
ngen".
boer-zijn zien in het
Want wat baat het
ie heele wereld gewint
ijn ziel?
met f choolbestuur en
cht was steeds, goed.
tal van provinciale en
te mogen begroeten,
gden van verschillende
en de leerlingen,
irs en inzonderheid
wij dank verschuldigd
heeft geleid en tot
oge God ons werk
en tot heil van onze
lus).
volgde de
fr-" van de Commissaris
Koningin,
zijn getukwenschen uitsprak met dit
kosten. Qaktf^Htaiföfenten
Axel, Zaams'ag, Terneuzen G. P. van^vae- jubileum. Ook het provinciaal"bestuur heeft
gen het hunne bij. Da? P. O., beiden het nut van landbouwonderwijs ingezien en
oiok contribuanten, 2 v.lnp. Genietroepen te subsidie toegekend.
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
fl 1,25
Alle andere plaatsen
in Nederland en
Ned. Indié il. 1,55.
Buitenland il. 2,
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Inaezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Kleine Advertentiën
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 60 cent.
iedere regel meer
12 cent extra.