AXELSCHE K COURANT
AXELSCHE B COURANT
A
L
J
1 J
ons
Franxeering hij Abonnement Axel.
ZATERDAG 7 JUNI 1947
61e JAARQ No. 68
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Frankeering bij Abonnement Axel.
ZATERDAG 15 FEBRUARI 1947. 61e JAARG. No. 39
1
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH -VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
De nog steeds heerschende
vorst en brandstoffenschaarschte
hebben het ons onmogelijk gemaakt dit
nummer in de gebruikelijke omvang uit te
geven. Wij hopen dat U onze moeilijkheden
zult begrijpen en zullen onzerzijds dit
tekort in de eerstvolgende nummers pogen
goed te maken.
Zeeuwsch-Vlaanderen als
industrieland.
Onderstaand artikel troffen wij aan in
Nederlandsch Fabrikaat". Moge de Ne
derlandsche industrie op deze wijze eenig
begrip krijgen van de moeilijkheden die
ons gewest in de toekomst heeft I f
Er zijn slechts weinig streken in ons land,
die bij de overgroote massa van ons volk
zöo weinig bekendheid genieten ais Z.
Vlaanderen. Feitelijk behoeft dit geen ver
wondering te wekken de geïsoleerde
ligging, daar achter de Schelde, en de
geringe omvang van doorgaand verkeer en
toerisme vormen nu eenmaal niet bepaald
factoren, die er toe medewerken om Z.
Vlaanderen in het middelpunt der belang
stelling te plaatsen.
Lange jaren werd Z.-Vlaanderen vrijwel
geheel aan eigen lot overgelaten, waardoor
de bevolking zoo langzamerhand het gevoel
kreeg, dat zij wèl verplichtingen, doch
daartegenover geen rechten bezat.
Gelukkig begint er in dit opzicht den
laatsten tijd een kentering in te treden,
waartoe grillige speling van het noodlot
de verwoesting van West Z.-Vlaanderen
tijdens de verovering van den Scheldemond
in niet onbelangrijke mate heeft bijgedragen.
Doch ^ten wij niet afdwalen van ons
eigenlijke' onderwerp: de Z.-Vlaamsche
industrie, en eerst een blik werpen in het
verleden. Mocht Zeeuwsch-Vlaanderen reeds
eenige bekendheid genieten vanwege zijn
landbouw en paardenfokkerij, welke naast
de visscherij (waaronder begrepen de
mosselcultuur) nog steeds onder de hoofd-^
bronnen van bestaan te rangschikken zijn,
weinigen kunnen zich een juist beeld
vormen van de uitzonderlijke wijze, waarop
de industrialisatie van dit gewest zich
sedert kort voor den eersten wereldoorlog
heeft voltrokken.
Vanzelfsprekend treft men hier ook be
drijven aan, welke ten nauwste samenhangen
met de natuurlijke voortbrengselen van de
streek zelve we noemen maar als voorbeeld
de heide suikerfabrieken en de meelfabriek
te Sas van Gent, alsmede diverse vormen
van kleinindustrie, waaronder de vlasroterijen
en de klompenindustrie in het land van Hulst.
Doch de voornaamste rol spelen hier wel
de z.g. contingenteeringsbedrijver, welke
geheel los staan van de bodemopbrengst
en hun bestaan hoofdzakelijk te danken
hebben aan de volgende drie factoren
le. het steeds hooger optrekken der
tolmuren, de beperking van den invoer ter
bescherming van de eigen industrie, waar
door vooral Belgische, doch ook Fransche
ondernemers ertoe gedreven werden in ons
land filialen te stichten tot behoud van de
Nederlandsche markt
2e. de geografische ligging, welke
hoewel excentrisch ten opzichte van het
Nederlandsche afzetgebied het mogelijk
maakte, om, vooral in het beginstadium, de
leiding van moeder- en dochteronderne
mingen aan weerszijden van de grens in
één hand te houden
3e. de vóór den oorlog belangrijke lagere
levensstandaard in België, waardoor met
zeer goedkoope arbeidskrachten kon worden
gewerkt. Op deze wijze ontstonden er in
Zeeuwsch-Vlaanderen twee industriecentra,
welke, wat omvang betreft, feitelijk in géén
verhouding staan tot het geringe bevolkings
getal, dat voor heel het gewest slechts
rond 80 000 zielen bedraagt.
Het lag voor de hand, dat de textiel
industrie, waarvan het belangrijke Belgische
textielcentrum St. Nicolaas de bakermat
vormde, zich hoofdzakelijk concentreerde
op het nabijgelegen land van Huist, waar
tal van bedrijven uit den grond rezen, we'ke
zich instelden op de fabricage van wollen
stoffen, tapijten, breigoederen, enz.
Doch overigens ging de meeste belang
stelling uit naar den middensector, waar het
kanaal Terneuzen—Gent, vooral voor de
vestiging van groot-industrie, zulk een
unieke gelegenheid bood. Daar was het
dan ook, dat de belangrijkste bedrijven
zich vestigden: te Sas van Gent de Ned.
Mij. tot Vervaardiging van Spiegelglas met
onder hetzelfde beheer de groote Fosfaat-
fabriek de Stijfsel- en Glucosefabriek, de
Blauwselfabriek en een drietal textielfabrie
ken, welke naast de hiervoor reeds genoemde
bedrijven Sas van Gent maken tot de
belangrijkste industrieplaats van Zeeuwsch-
Vlaanderen, ondanks zijn... 3500inwoners.
Verder treffen we te Sluiskil aan het ge
weldige fabriekscomplex van de Comp.
Néerlandaise de l'Azote met de aangrenzende
Cokesfabriek.
Verschillende van deze bedrijven behooren
tot de grootste in hun soort hier te lande.
Hoe is het thans met de industrie gesteld
Uit hetgeen wij reeds neerschreven viel op
te maken, dat vrijwel de geheele industrie
gelegen is in Oost Zeeuwsch-Vlaanderen.
Bij de verwoesting van het Westen zijn dan
ook slechts weinig bedrijven verloren gegaan.
Alleen het zoo zwaar geteisterde Breskens
zag zich helaas ook nog een belangrijke
bron van welvaart ontnomen, doordat,
^behalve de suikerfabriek der N.V. Gebr.
Verduyn, ook hef kapitale bedrijf van de
N.V. Van Melle vrijwel met den grond gelijk
werd gemaakt en inmiddels is overgeplaatst
naar Rotterdam. Nog steeds staat niet vast
of Van Melle raar Breskens zal lerugkeeren.
Wat Oost Zeeuwsch-Vlaanderen betreft,
werd reeds tijdens de Meidagen van 1940
de textielfabriek .Canisvliet" te Sas van Gent
totaal platgebrand, terwijl tegen het einde
van den oorlog de B'auwselfabriek zwaar
werd getroffen door een bombardement;
inmiddels werd de opbouw reeds ter hand
genomen, doch het zal nog wel geruimen
tijd duren, voor men weer in bedrijf zal
kunnen gaan.
Ten slotte werd de Comp. Néerlandaise
de l'Azote le Sluiskil, nadat de R.A.F. met
haar precisie-bombardementen de Duitschers
telkens opnieuw had belet, het bedrijf weer
op gang te brengen, door laatstgenoemden
-vrijwel geheel leeggeroofd. Wèl is men er
reeds in geslaagd een aanzienlijk deel van
den geroofden fabrieksinventaris op te
sporen, doch het zal toch zeker nog wel
een jaar aanloopen, voor men weer aan den
slag zal kunnen gaan.
Vrijwïl alle overige bedr'jvendraaie n
weer op volle toeren, voorzoover de aan-
over van grondstoffen dit mogelijk maakt,
zoodat in dit opzicht Zeeuwsch-Vlaanderen,
dat tot tweemaal toe den oorlog daadwer
kelijk over zich heen heeft zien gaan, waar
lijk niet te klagen heeft.
Doch er is de laatste jaren meer gebeurd,
dan alleen een tijdelijke ontwrichting door
oorlogshandelingener hebben veranderin
gen plaats gevonden, welk een blijvend
stempel zullen gaan drukken op de Z.-
Vlaemsche industrie. Meer en meer heeft
het Nederlandsche element weten door te
dringen, tot zelfs in de hoogste posities
van de hier met buitenlandsch kapitaal
gestichte bedrijven, waardoor geleidelijk
aan een nauwere band ontstond en ook de
speciale voorkeur voor Belgische arbeids
krachten, welke in het verleden vaak ont
aardde in ernstige onbillijkheden, sterk is
afgenomen. Vermelden wij voorts, dat de
levensstandaard in België een dusdanige
stijging heeft ondergaan, dat momenteel
eerder sprake is van een afvloeiing dan
van een toestroomen van arbeidskrachten
van over de grens, dan zal het een ieder
duidelijk worden, dat wij hier met ingrij
pende veranderingen in de economische
structuur te maken hebben. Nóg heeft ons
land te kampen met een gebrek aan arbeids
krachten, doch wij behoeven er niet aan te
twijfelen, of binnen afzienbaren tijd zullen
wij weer het hoofd moeten gaan bieden
aan het dreigend gevaar van werkloosheid
en dan zal er, vooral bij een verdere
ontwikkeling van de Zeeuwsch-Vlaamsche
industrie, een gretig gebruik kunnen wor
den gemaakt van de zich hier openende
mogelijkheden tof werkverruiming. Gedeel
telijk zal de groeiende behoefte aan arbeids
krachten in de eerste plaals dienen te wor
den gedekt door het overschot, dat vrij zal
komen uit den zich steeds verder mecha-
niseerenden landbouw, doch voor goede
vakarbeiders, ook van boven de Schelde,
liggen hier goede kansen weggelegd. Zoo
raken wij reeds de toekomstmogelijkheden
voor de Zeeuwsch-Vlaamsche industrie. In
dit opzicht meenen wij, dat een bescheiden
optimisme zeker niet misplaatst is. Reeds
begint men blijkbaar in Den Haag in te
zien, dat ook de hiervoor genoemde con-
tingenteeringsbedrijven, welke intusschen
meer zijn uitgegroeid van filialen tot zelf
standige bedrijven met een meer en meer
Nederlandsch karakter thans een waarde
volle bijdrage leveren tot herstel van het
economisch 1 ven hier te lande en wegens
hun export in meer dan één geval zijn
geworden tot niet te versmaden bronnen
van deviezen. Doch vooral de Nederlandsch-
Belgische tolunie zal, wanneer deze eenmaal
volledig tot zijn recht komt, een geheel
ander licht op de situatie gaan werpen.
Wat Zeeuwsch-Vlaanderen aanvankelijk voor
het buitenland was, kan het in het kader
van deze tolunie worden voor Nederland,
een operatieterrein, van waaruit zoowel
Nederlandsche als de Belgische markt
kunnen worden bestreken. En hiertoe zijn
inderdaad alle voorwaarden aanwezig
centrale ligging met uitstekende verbindin
gen t.o.v. Rotterdam, Antwerpen en Gent,
in welk opzicht ook voor de haven van
Terneuzen een belangrijke rol kan zijn
weggelegd. Slechts directe spooraansluiting
met Nederland mist men hier, doch reeds
stellen de Nederlandsche Spoorwegen alles
in het werk, om ook het vervoer van en
naar Zeeuwsch-Vlaanderen tot zich te trek
ken, terwijl de mogelijkheid van een spoor-
veerdienst overwogen wordt, teneinde het
Nederlandsche spoorwegnet uit te breiden
over de Schelde. Vaarwater voor zee-
binnenvaart met daaraan gelegen onbe
bouwde terreinen in overvloed (en dus
nl.
de
tot
en
aren. Met het oprich-
erkrijgen van subsidie
Ook leerlingen en
)odig. De geschikte
P. Lefeber. Hij was
iet ervaring en een
ig. 4 juni 1935 ging
Sept. 1937 ging hij
n rust, want hij wist,
s, die overblijft voor
et Bestuur der Land-
rom de aanwezigheid
hoogen prijs.
:t 2 klassen met 39
jaar geleden, op 4
r. Lefeber de schooi
Booij, die wel een
meemaakte van de
de Zeeuwsche klei,
eerde jongens verlie-
ïans bijna 70 leerlln-
len op tot nog meer-
:hool dan tot dusver,
thans in het centrum
3 jaar was dhr. joh.
ïrwijl spr. deze functie
in de bezettingsjaren
/an vreemde smetten,
.andstand betrad de
jaar landbouw onder-
groiidslag. Daardoor
1 en beseffen dat alles
er. Dan is en wordt
>laus.)
zenuwen
en
sfroömingwi volkomen gelijkmatig voort- Hij leert hem." (Jesaja 28: 26.)
beweegt op 6 km. boven zeeniveau (ruim Boven het podium hing een A:
1000 m. hd oger dan de top van de Mont
Boven
wapen.
het podium hing
geflankeerd door de
een
loor het Hoofd der
r. K, Booy.
t bestuur met deze
is alle begin moeilijk,
en dhr. P. le Feber,
eens iets. Landbouw-
bij wijze van proef.
le officieele opening
laarna een overzicht
;ur en exterieur der
lieten de eerste ge-
i de school. Zoo ging
le school had steeds
am in 1929 een kink
zich geen leerlingen
[ing dat weer beter.
68 leerlingen,
ren dag vuor 12 jaar
lemoreerde zijn eerste
candidaten werd hij
waren toen vele auto-
)ied van landbouw-
>esturen enz. Dhr. le
levensloop. De over-
yas voor hem een teer
am dhr. le Feber nog
>1. Op 5 September
onvergetelijke vriend.
Ier aan den steen op
dankbaarheid door de
en.
spr. uitvoerig enkele
ngaande belevenissen
b veel met de jongens
Booy. Mooie, maar
ngen".
boer-zijn zien in bet
Want wat baat het
le heele wereld gewint
ijn ziel
met schoolbestuur en
cht was steeds.goed.
tal van provinciale en
te mogen begroeten,
gden van verschillende
en de leerlingen,
rs en inzonderheid
wij dank verschuldigd
heeft geleid en tot
oge God ons werk
en tot heil van onze
ïus).
volgde de
van de Commissaris
-1_ - - - LJ IjKojiingin,
nosien. Oojpo ""urt^nten die zijn geiuxwenschen uitsprak met dit
Axel, Zaams'agf'Temeuflr G P, Tan :Qe- jubileum. Ook het provinciaal bestuur heeft
xelsch gjen het hunne bij. Da? p. O., beiden het nut van landbouwonderwijs ingezien en
jaartallen ook Contribuanten, i v-d$p. Genietroepen Vsubsidie toegekend.
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
Advertentieprijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
m.m.
Abonnement»-
Prl)«
Lom namman 5 ct.
Kwartaal-
abonnement
AXEL blnnan da kom
il. 1.25
Alle andara plaattan
11. 1.55
Advertentieprijs
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentlên
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
9
