AXELSCHE K COURANT
AXELSCHE m COURANT
De brug bjj Kijkuit.
J
De bevrijding van
Oost Zeeuwsch-Vlaandêren
Franxeering bij Abonnement Axe!.
ZATERDAG 7 JUNI 1947
61e JAARG No. 68
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Frankeerine hii Abonnement Axel.
WOENSDAG 15 JANUARI 1947.
61e JAARGANG. No. 30
NIEUWS- en
ADVERTENTIEBLAD
Verschijnt iedere
VOOR ZEEUWSCH -VLAANDEREN
Woensdag en Zaterdag
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK
Adres Redactie en Administratie:
AXEL Markt 12 Postbus 16 Tel. 56§
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
ANGSTIGE MOMENTEN BIJ
4-PAAGSCHE GEVECHTEN.
XII (Slot.)
Slechts één moment gaan onze
gedachten uit raar het lot der
Polen Zij trokken Europa door
om hun aandeel bij te dragen
in de bevrijding. Maar wanneer
zullen zij zegevierend hun vader
land binnentrekken en het vrij
heidslievende Poolsche volk ver
lossen
Doch deze gedachte wordt
spoedig overheerscht door het
groote gebeuren van dezen dag,
onze bevrijding.
De drie gewonden worden
door de goede zorgen van het
Poolsche Roode Kruis per auto
naar het ziekenhuis te St Nico-
laas in België vervoerd. Hoewel
ze dolgraag in het zoojuist be
vrijde gebied bij bun gezinnen
en verwanten zouden blijven,
beseffen ze toch, dat hun opne
ming aldaar in verband met een
goede deskundige verzorging
noodzakelijk is.
Wij maken een tocht rondom
de buurtschap. 22 boerenhoeven
gingen verloren bij de meesten
bleef niet meer dan een roo-
kende puinhoop over. Honder
den dieren zijn eveneens het
slachtoffer geworden. Het is een
weerzinwekkend gezicht de cada
vers dezer redelooze en hul-
pelooze oorlogsslachtoffers te
zien liggen, met brand-en granaat-
wonden overdekt, met sterk ge
zwollen buiken, "de pootcn mach
teloos in de hoogte, hun bek
getuigend van den vreeselijken
doodsstrijd
Doch nog vele gewonde die
ren zwerven in de wijde poldprs
rond, sinds vele dagen hun altijd
zoo ideale verzorging ontberend.
Daarnaast gingen vele inboe
dels verloren. Velen behielden
slechts datgene, wat zij op de
vlucht hadden meegenomen. Het
resultaat van den noesten arbeid
Van geslachten ging verloren.
De bevrijding was wel du»r ge
kocht... De bewoners der buurt
schap uiten zich in hun pessi
mistische stemming: „Op Zaam-
slag en elders hangen de vlag
gen en viert men feest en wij
zitten bij puinhoopen." Deze
stemming hoewel verkeerd
was verklaarbaar. De volgende
dagen kreeg de buurtschap een
enorm druk bezoek van duizen
den nieuwsgierigen, allen ge tooid
met nationale kleuren, en die het
ongewone chaotische beeld tot
in details opnamen. Men vond
het heel erg, de deerniswekkende
toestand van anderen heeft
blijkbaar een geweldige interesse
en geeft aanleiding tot einde-
looze gesprekken, Over hulp
vaardigheid ten opzichte van dit
anders zoo vergeten oord wordt
niet hesproken
Bij onzen verderen tocht zien
we op den Armendijk eveneens
sporen van de verwoede ge
vechten. Omvergeworpen veld
keukens, achtergelaten wapens,
enz. enz. alles in bonte wanorde
dooreen. Soms vinden we ook
brieven met den inhoud„Lieb-
ling, es wird nicht mehr lange
dauern, sind schon in Hoüaid",
doch ook andere met een vraag
naar den welstand der kinderen,
en dan het trotsche „Wir kampfen
weiter." Ook de boomen in deze
omgeving (voor zoover niet door
de moffen en hun sadistische
handlangers afgezaagd) hebben
het zwaar te verduren gehad,
getroffen als zij zijn door tallooze
granaatscherven. Bij den spoor
wegovergang, nabij het totaal
uitgebrande baanwachtershuis en
de volkomen geruïneerde hof
stede liggen de Poolsche jongens
begraven. Daar or.der aan den
berm van den Armendijk en
bij de hoeve van Verplanke
Hoewel de oorlog ons voor vele
dingen immuun Heeft gemaakt,
staren wij naar de koude graven,
waarin deze jonge lichamen
rusten, die verbloedden op deze
plaats, waar de strijd zijn hoog
tepunt had, die stierven opdat
anderen zouden leven. En wij
denken aan den diep-schoonen
zin op het Yser-momument
„Hier liggen de lijken als zaden
in 't^zand." Ook wij hopen op
den oogst.... Behalve Nederland
ookPolen.
Verder langs den Kanaalweg
alles vernieling en verwoesting,
wat het oog te zien geeft.
Het groote geluk is, dat deze
strijd geen menschenlevens
kostte. Hoe critiek deze dagen
waren, moge nog blijken uit de
belevenissen van de vluchtelin
gen der buurtschap. Zij dachten
een goed heenkomen te zoeken,
hetgeen echter een teleurstelling
bleek. Voortdurend moesten zij
in slooten en greppels dekking
zoeken tegen de ontploffende
granaten. Ook toen zij eenmaal
op de hofstede nabij het Groot-
Eiland waren aangekomen, was
het aileshehalve veiiig. Doordat
de moffen voortdurend heen ep
weer liepen, hetgeen den Polen
aan de overzijde van het kanaal
niet ontging, werd de hoeve
intensief onder vuur genomen,
zoodat de helft der vluchtelin
gen dpn kelder te benauwd
vond en in radeloosheid den
boomgaard inliepen. De binner-
blljvers waanden de anderen
dood, en omgekeerd. Doch hier
mede had men de zoo hoog
begeerde vrijheid nog niet terug.
De moffen, die tegenover de
burgers op hun bekende „Her-
ren"-manier optraden, brachten
Dinsdagsmorgens de tijding, dat
de „Tommy" was doorgebroken
en alle burgers weg moesten.
De eenige mogelijkheid was,
dwars door de vuurlinie over
het kanaal'je te ontkomen. Men
trok dus met vrouwen en kin
deren door den zwaren mist
onder voortdurend vuren van
Poolsche zijde, naar het kar.aal.
Daar aangekomen vond men de
boerenfamilies in de greppels
verscholen met de half verkoolde
planken als beschutting.
Op een eigengebouwd vlot
trok men daarna onder een ware
-regen van kogels over het kanaal.
Wonder boven wonder bleef ook
hier alles ongedeerd. Hierbij be
hoort een woord vari lof voor
de bevolking van St. Jansteen,
die de vluchtenden liefderijk
opnam.
Tot slot nog een laatste beeld
van het slagveld. Onder het
voorbijratelen der onafzienbare
colonnes vechtwagens bezoeken
wij een hofstede, waar wij zoo
vele uren doorbrachten. Mede
doordat hier artillerie in stelling
stond, heeft de hoeve ontzettend
geleden. De schuur in asch, het
huis zwaar gehavend door meer
dere voltreffers, waarvan één
aan de zuidzijde is ingedrongen,
diagonaal door deze betrek
kelijk groote woning is geslagen
en aan de noord-oostzijde nog
maals een gat van respectabele
afmetingen heeft veroorzaakt,
door de aanwezigheid der mof
fen is veel vernield, zoowel bin
nenshuis als buiten. Ook op het
erf heerscht een onbeschrijfelijke
verwoesting. Wij gaan naar een
heg, waarachter de Duitschers
zich verschanst en ingegraven
hadden. Verschillenden van hen
werden hier gedood. De Polen
hadden dit „Widerstandsnest"
gauw in de gaten en b?schoten
dit terrein zoo hevig, dat het
lijkt alsof het met egge of cul
tivator is bewerkt. Een Duit-
scher, in een gat van een kubieke
halve meter, is door een granaat
scherf getroffen, die dwars door
zijn helm in de hersens is ge
drongen. De soldaat is daarna
voorover gevallen, waarna een
deel der hersenen in den helm
is terechtgekomen. De dood
moet onmiddellijk zijn ingetre
den. Een vriend zegt zichtbaar
ontroerd„Is dat nu een wereld
om in te leven?" Ik zeg: „Er
was geen andere weg." Zoo had
men vóór September '39 moeten
denken. De oorlogsjaren hebben
ons wel hard gemaaktBoven
dien zij zijn de schuld van alles.
Gelukkig is het ergste voorbij.
W ij z ij n b e v r ij d
Voldoende aan een verzoek
heb ik deze regelen zonder pre
tentie of fantasie geschreven. De
waarheid was erg genoeg. En al
is het, dat na de bevrijding voor
allen de eene desillusie op de
andere volgde, de bewoners der
buurtschap en omgeving zullen
deze dagen nooit vergeten
D. W.
Van onze lezers.
In verband met de gramofoon-
platen-actie van de Band Neder
land—Indië werden wij op onder
staand artikeltje opmerkzaam
gemaakt^-
GRAMÖFOONPLATEN
EN NOG WAT.
„Henk, Henk", wordt er ge
schreeuwd en met een grom
wordt er door den persoon in
kwestie een antwoord gegeven.
„Joh, vooruit sta op, er is een
gramofoonplaat voor je uit Hol
land gekomen van je moeder".
Met een sprong staat Henk
naast zijn veldbed of wat er op
lijkt en grijpt naar de groote gele
enveloppe.
Even lezen wat er op staat,
openscheuren, de plaat bekijken
en dan als direct mandiën
Natuurlijk juist nu beestachtig
veel menschen in Adamscostuum
rondom de put.
Wachtend tot hij aan de beurt
is om het putemmerlje te gebrui
ken, staat Henk zijn ongeduld te
verbijten.
Op de vraag van Henk of hij
even mag voorgaan omdat hij een
plaatje uit Holland wou laten
draaien, wordt hij begroet met
een uitbundig gejuich, want de
heerea die vóór hem waren,
verkeerden in precies dezelfde
positie.
Een half uur later zijn er zoo
ongeveer 50 menschen in de
cantine verzameld.
Om de beurt verdwijnt er een
in het hokje waar de pikk-up
staat te wachten.
En de rest wacht geduldig en
brengt de tijd door met het maken
van een bamboe gramofoonnaald.
De plaat mocht eens bederven
door een stalen naald en dus
moet en zal er een van bamboe
komen, al kest dat menig zweet
droppeltje.
Het is wel aardig om de ge
zichten van de verschillende
jongens eens te bekijken.
De een loopt snel naar de
barak en weer een ander slentert
naar de toonbank en bestelt op
gemaakt onverschilligen toon een
glas ijs limonade.
Als ik Henk op de terugtocht
vraag hoe het te verstaan was,
krijg ik enthousiast ten antwoord
„Moorddadig jöh, het was net of
ze naast me stond".
Ais ooit de „Band Nederland
Indië* bang is geweest of hun
plan om platen naar Indië te
sluren, wel in goede aarde zou
vallen, durf ik (e zeggen dal hun
succes volkomen is.
Sold. G. Hofstra,
II—5 R. I.
s'roomlng&i volkomen gelijkmatig voort
beweegt op 6 km. boven zeeniveau (ruim
1Q00 m, hc^oger dan de top van de Mont
aren. Met het oprich-
erkrijgen van subsidie
Ook leerlingen en
lodig. De geschikte
P. Lefeber. Hij was
iet ervaring en een
ig. 4 Juni 1935 ging
Sept. 1937 ging hij
n rust, want hij wist,
s, die overblijft voor
et Bestuur der Land-
:om de aanwezigheid
hoogen prijs,
t 2 klassen met 39
1 jaar geleder, op 4
r. Lefeber de schoor
Booij, die wel een
meemaakte van de
de Zeeuwsche klei,
eerde jongens verlie-
ïans bijna 70 leerlln-
len op tot nog meer-
:hool dan tot dusver,
thans in het centrum
3 jaar was dhr. joh.
ïrwijl spr. deze functie
in de bezettingsjaren
ran vreemde smetten,
.andstand betrad de
jaar landbouwonder-
grondslag. Daardoor
I en beseffen dat alles
er. Dan is en wordt
>laus.)
zenuwen
een
loor het Hoofd der
r. K, Booy.
t bestuur met deze
:s alle begin moeilijk,
en dhr. P. ie Feber,
sens iets. Landbouw-
bij wijze van proef.
Ie offrcieele opening
laarna een overzicht
:ur en exterieur der
lieten de eerste ge-
i de school. Zoo ging
le school had steeds
am in 1929 een kink
zich geen leerlingen
;ing dat weer beter.
68 leerlingen,
sen dag vuor 12 jaar
lemoreerde zijn eerste
candidaten werd hij
waren toen vele auto-
>ied van landbouw-
testuren enz. Dhr. le
evensloop. De over-
as voor hem een teer
am dhr. le Feber nog
i)l. Op 5 September
onvergetelijke vriend.
Ier aan den steen op
dankbaarheid door de
ïn.
spr. uitvoerig enkele
ngaande belevenissen
b veel met de jongens
Booy. „Mooie, maar
tigen".
aoer-zijn zien in bet
Want wat baat het
le heele wereld gewint
ijn ziel
met ichoolbestuur en
cht was steeds, goed.
tal van provinciale en
te mogen begroeten,
gden van verschillende
en de leerlingen,
rs en inzonderheid
wij dank verschuldigd
heeft geleid en tot
oge God ons werk
en tot heil van onze
rus).
s volgde de
van de Commissaris
p"*" ■r koningin,
-c kuaicu. UMpMiamMjen die zijn getuxwenschen uitsprak met dit
Hij leert hem." (Jesaja 28: 26.) Axel, Zaams'ag, Terneuzen G. P. van^rp- jubrieumTöok het provinciaal bestuur heeft
Boven het podium hing een Axelsch gen het hunne bij. Daa P. O., beidei.er het nut van landbouwonderwijs ingezien en
wapen, geflankeerd door de jaartallen ook éontribuanten, i 1a«p. Genietroepen*- subsidie toegekend.
Abonnements
prijs:
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
Axel binnen de kom
Advertentie prijs
7 cent per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
20 cent per m.m.
Abonnement!-
prlj!
Lome nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
II. 1.25
Alle andere plaatsen
il. 1.55
Advertentieprijs i
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentlén
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels ó2 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
hT
