„Zwijgende Lippen".
Oude schulden aan België.
Be
CURSUS
u
De „Willem Barendsz" uitgevaren.
ANNIE en ALIE.
Cornelia Sophia Annie.
HET CENTRUM BIDSCDDP, Axel Tel. 99.
Wij leveren alles voor Uw schrijfmachine:
RIJNBERG'S MRNDELSBUPEfiU
TEPMEUZEM
INCASSO-BANK N.V.
g e w ij z i g d.
Hulp in de
Huishouding
SINTELS en WEGENPUIN,
l!
1 i
5
n j
5 i
J r
;i 4
i
r i;
r
Hi
KOFFIE OF THEE NAAR KEUZE.
Het voornemen bestaat een keuze
bon voor koffie-thee in te voeren,
terwijl het niet uitgesloten is, dat een
enkele maal een extra-rantsoen kan
worden verstrekt.
Opheffing van de cacao-, thee- en
koffiedistnbutie kan binnen afzien-
baren tijd niet worden verwacht.
Het wordt mogelijk geacht de eieren-
distributie in het vroege voorjaar op
te heffen.
Zondagavond te kwart over elf is te
Amsterdam een kleine luxe auto in
de Baarsj s gereden tengevolge waar
van de arie inzittenden, die niet meer
konden ontkoman, verdronken. De
auto werd later op den avond door
de brandweer uit de modder gehe-
schen en op het droge gebracht.
Het m.s. „Willem Barendsz" is Zon
dag ter walvischvangst in de Zuidelijke
IJszee uilgevaren en hoopt in Mei 1947
terug te keeren met een voorraad van
20.000 ton traan, 20 000 kg. walvisch-
vleesch, levers, klieren, een schat van
meteorologische en biologische ge
gevens en met de 356 koppen, die het
schip met de acht jagers bemannen.
De walvischvaart is een grootsch
bedrijf. Men rekent er met tonnen,
met maanden ii plaats van dagen, mei
mijlen en mijlen in streken ver van
de bewoonde wereld, ja zelfs ver var
eenig land. De expeditie, welke zich
voorstelt van 8 December tot 8 Maart,
dus gedurende honderd dagen, ell
walvisschen per dag te vangen, is
uitgerust met de meest moderne hulp
middelen, waarvan we slechts opnoe
men een radarinstallatie, echo-lood,
Giro-kompas, twee watervliegtuigen,
een duiker-installatie, een röntgen-
apparaat, operatiekamer en laboratoria.
Maar beter dan een dorre opsom
ming te geven, kunnen we een rond
gang aoor het schip maken en dan
beginnen we, daar waar de gevangei
waivisch ook arriveert, bij de z.g.
„slipway". Alleen worden wij niet
door reusachtige lieren opgetakeld,
maar klauteren op eigen kracht om
hoog en komen op het plandek, waai
over eenige maanden de buitgemaakte
waivisch van zijn kostbare speklaag
ontdaan zal worden.
Het enorme dek is hu nog een
chaos van stapels touw en kabels,
van emballage en bergen stukgoederen,
waarmede dadelijk de hutten, salons,
machinekamers en fabrieksruimte hun
laatste aankleeding ontvangen. Timmer
lui, schilders en technici krioelden
door elkaar en uur na uur naderde
de voltooiing van dit enorme werk
de uitrusting voor de eerste waivisch
vangst na 1870 door een Nederland-
sche maatschappijthans voor ons
verarmd vaderlano van zulk een buiten
gewone beteekenis, omdat met een
opbiengst van 20 000 ton traan dt
vetvoorziening voor de margarinepro
duclie van ons volk voor een geneei
jaar voor tweederde deel verzekerd'
wordt en een kapitaal aan deviezen
wordt bespaard.
Een waivisch kan 150 000 kg. wegen,
25 pet- is vet, 50 pet. vleesch, 15 pet.
beenderen en 10 pet. andere bestand-
deelen. Wanneer de speklaag ver
wijderd is, wordt de rest in stukken
verdeeld. In een van de 16 groote
roteerende kookketels wordt de massa
onder druk gebracht en uitgeperst, het
afval wordt buitenboord geloosd en de
traanbrij via eenige zuiveringsapparaten
naar de tanks gevoerd. In één uur
tijds kan een waivisch verwerkt
worden.
Halverwege het seizoen komt een
tankschip de walvischvaarder mei
stookolie bevoorraden en neemt dan
de reeds bemachtigde traan retour.
De „Willem Barendsz* ziet er met
zijn baxkerij, slagerij, kantoren, hutten,
hospitaal, biologisch laboratorium, ma
gazijn, kapper, keuken en een reeks
andere vertrekken zooals ruime wasch-
piaatsen, uit als een miniatuurstad.
Alles is even sober doch doelmatig
ingericht.
Naast het navigieerend personeel
zijn aan boord twee harpoensmeden,
twintig spek- en vleeschsnijders, elf
man van de vliegdienst, (er bevinden
zich n.l. ook twee katapultvliegtuigen
aan boord), de b.kende natuurvorschei
Jan P. Strijbos, een predikant, een
chirurg, een journalist, een cineast,
twee biologen en een meteoroloog.
Acht jagerschepen zullen de expe
ditie vergezellen. De „Willem Ba
rendsz" fungeert als het ware als
moederschip. Hier wordt de gevangen
waivisch afgeleverd en verwelkt. De
400 ton metende jagers sporen de buit
op en schieten met een klein kanon
op de voorplecht de harpoen af» Iedere
jager <telt!(14 koppende bemanning
Destaat-kvoor een groot gedeelte uit
Noren, de walvischvaarders bij uit
nemendheid van deze eeuw.
Laten we nu eens terugzien naar het
roemrijke verleden van onze Holland-
sch ewalvischvaarders.
In 1596 maakte Willem Barendsz zijn
moeizame tocht, een nieuwe weg zoe
kende naar lndië om de Noord, doch
oleef steken in de Noordelijke IJszee.
Wie van ons heeft als kind niet mee
geleefd in het geschieaenisuur, wanneer
over de ontberingen van onze dappere
voorvaders verhaald werd, daar op hei
eenzame Nova Zembla 1
Maar iets goeds kwam er toch uil
voort. Men begon te denken over de
mogelijkheid van een walvischvangst,
waardoor traan verkregen kon worden
voornamelijk voor verlichtbgsdoel-
einden.
In 1612 voeren eenige burgtis var.
Hoorn en Enkhuizen ter walvischvangst.
Erg florterend was de zaak in het
oegin niet, maar in de 17e eeuw was
de walvischvaart een zeer belangrijk
deel van onze zeemanschap. De wai
visch werd na de vangst aan booro
gtfl nst\ d. w. z. van de speklaag
ontdaan. Dit spek werd dan aan lanu
op Spitsbergen in het stadje Smeren-
ourg uitgekookt tot traan. Later moest
men verder van Spitsbergen gaan vis-
schen en voerde men het spek mee
naar Holland, waar het aan de Zaan
verder behandeld werd. In de 18e
eeuw echter raakte de walvischstar.u
in de Noordelijke IJszee geheel in
verval om de eenvoudige reden, dai
het er dood gevischt was. De wai
visch, een zoogdier zooals men weet,
itan 20 jaar oud worden en plant zich
slechts langzaam voort. Bij een intense
jacht is het begrijpelijk dat deze dieren
oetrekkelijk snel uitgeroeid worden.
Daaiom is thans een internationale
overeenkomst gesloten, opdat de wai
visch in het Zuidpoolgebied niet hei
zelfde lot ondergaat. De beperkendt
oepalingen zijn opgemaakt aan de hand
van gegevens der biologen. Voorloopig
behoeft men niet bevreesd te zijn voor
uitroeiing, daar gedurende de oorlogs
jaren de walvischvangst stilgelegen
neeft en er dit jaar inpiaats van de 36
uit de winter van 1938—'39, slechts 14
expedities uitgezonden worden.
Zooals we reeds vertelden worden
behalve traan ook een hoeveelheid
vleesch, lever e.d. medegenomen. Dn
laatste zal dienst doen voor medische
en pharmaceutische doeleinden o.a.
voor vitaminen en hormonenpreparaten
Nederland gaat ter walvischvangst en
veel, heel veel is er te verhalen van
die nijvere en uitzonderlijke wereld
daar op de Willem Barendsz.
deren. De twee hieruit voorlkomendr
kampioenen spelen twee beslissings
wedstrijden om het kampioenschap
van Zeeland. Deze kampioen heef*
dan weer het recht om mee te spelen
n de promotiewedstrijden voor een
plaats in de Hoofdklasse der K.N.S.B
Voorloopig zijn voor de Zeeuwsch-
Vlaamsche clubs de volgende wed
strijden vastcpsteld
Maandag 4 Nov. Hoek-V.S.V., Dins
dag 5 Nov. Terneuzen 1—Landau,
Woensdag 13 Nov. V.S.V.Terneuzen
2, Donderdag 14 Nov. Landau—Hoek,
Vlaandag 18 Nov, HoekTerneuzen 1,
Woensdag 20 Nov. V.S.V.—Landau
De wedstrijdleider van deze Z.-
Vlaamsche competitie is dhr. W. Pel
likaan uit Terneuzen.. Een en ander
belooft zeer interessant te worden.
Met belangstelling wordt dan ook het
•erloop van deze competitie tegemoet
gezien.
SPORTNIEUWS.
Voetbal.
KOEWACHT II—PATRIJZEN 11 1-1
ln een zeer snellen en met mindei
spaunenden wedstrijd slaagde Koe
wacht 11 erin net versterkte reserve
elftal uit 's Heerenhoek in toom te
nouden, niet net minst door toedoen
van keeper de Schepper, die „zijn
dag* had en menige snelle Patrijzen-
aanval deed mislukken.
Koewacht 111—Sluis 111 0—4.
Schaken.
DE ZEEUWSCHE COMPETITIE
BEGINT.
Was het aantal leden van „De
Zeeewsche Schaakbond" (ZS.B.) een
jaar geleden nog beneden de 200
thans is dit gestegen tot boven de
300. Wel een bewijs dat het schaak
leven in ons gewest bloeit. De clubs
welke thans bij den Z.S.B. zijn aange
sloien, zijn
Middelburg, Vlissingen, Goes (fusie
van „Goes* en „De Ganzestad"j
„Max Euwe* (Hansweert), „De Vrij
pion" ('s-Heer Arendskerke) „Verde
dig Uw Koning (V.U.K, Kapelle)
Ziertkzee, Terneuzen, Vereenigde
Schaakvrienden (V.S.V., Sluiskil), S.
Landau (Axel), Hoek.
Begin November vangen de com
petitiewedstrijden aan. Het eerste tien
tal van Middelburg, dat zich het vorig
jaar door geen enkele wedstrijd te
verliezen, zoowel in de competitie
wedstrijden als in de daarop vol
gende promotiewedstrijden, geplaatst
neeft tn de Hoofdklasse van den
K.N.S.B., en daardoor nu gaat mee
spelen tegen de eerste tientallen van
Tilburg, Eindhoven, enz. is van deze
competitie uitgesloten.
De clubs „boven de Schelde" be
halve Zierikzee, dat door zijn geïso
leerde ligging niet kan deelnemen
spelen een onderlinge competitie
evenals de clubs in Zecuwsch'Vlaan
DISTRIBUTIEKRING TERNEUZEN.
Na-uitreiking petroleumkaarten voor
kookdoeleinden en verlichting.
Na-uitreiking van bovenvermelde
kaarten vindt plaats
SluiskilWoensdag 30 October var.
9.30—12 en 13,30—15.30.
Hoek: Donderdag 31 Oct. 9.30—12
en 13.30—15.30.
Zaamslag Woensdag 30 Oct. 9 30
12 en 13 30-15.30.
Sas van GentDonderdag 31 Oct.
8.45—12 en 1345-16.
ZuiddorpeMaandag 4 November
9.30—12.
Overslag: Maandag 4 Nov. 13.30
-15.30.
WestdorpeWoensdag 30 October
9.30-12 en 13.30-15.30.
Stamkaarten van alle gezinsleder
medebrengen. Laatste oproep.
Met biydsohap geven wy
U kennis van de geboorte
van onze Dochtertjes en
Zusjes,
J. HEERSPINK.
J. HEERSPINK-
VAN TATENH0VE.
GER1.
Axel, 27 Oct. 1946.
Slngelweg 17.
Met grote bl(jd-
Qr schap en dank aan
.O God, geven wy
kennis van de ge
boorte van een Hef Doch
tertje die wy noemen
P. v. TILBURG
M. v. TILBURG—
PLEUN1S.
Axel, 28 October 1946.
Julianavtraat 35.
Lang» dezen weg
betuig ik myn har-
telijken dank aan allen,
die belangstelling hebben
betoond by myn tachtigsten
verjaardag.
ln het byzonder aan de
bewoners van de Sassing.
M. LAMMENS—
V0LCKAERT.
Axel Sassing, Oct. 1946.
By voldoende
deelname wordt
er weer een
gegeven in Jiu Jitsu, door
den Jiu Jitsu leeraar FELIX
JANSEN te Bergen op Zoom
voor Dames, Heeren, Jon
gens en Meisjes, min. 12 jaar.
Opgave toi 9 November
by den heer MaKKuSSë,
Noordstraat 60, Axel.
GEVRAAGD: een Winkel
bediende of aankomende
Winkelbed ende, by D. DE
BLAalJ, Kerkdreef 35, Axel.
TE KOOPeen paar Jon-
genssonoenen, zwart, maat
38, z.g.a,n. H. HkMELlNK,
Buitenweg 80, Axel,
TE HUUR GEVRAAGDeen
klein Pakhuis.
AdresBureau d, Had.
Vrijdag 1 Nov. (Allerheiligen)
om 5.15 en 8 uur
vertoonen wy de fllm
EDGAR BERGEN met zyn wereldberoemde
animeer pop.
CHARLIE Mc CARTHY, ADOLPHE MENJ0U
en ANDREA LEEDS.
Een orgineele en sterke film die aller
bewondering zal afdwingen.
Toegang boven 14 jaar.
ONDERLEGVILTEN
ST0FKAPPEN
SCHRIJFMACHINELINTEN
TYPEBORSTELS
CARBONPAPIER
De mogelijkheid bestaat oude schulden aan België,
hoofdzakeiyk voortvloeiende uit goederenleverantles
vóór en na 10 Mei 1940, te betalen.
Inlichtingen worden gaarne te onzen kantoren verstrekt.
Hulst Axel Oostburg Sluis
Behalve voor de gemeenten Westdorpe,
st. Jansteen, Clinge, Nieuw-Namen, Axel en
Sluiskil worden met ingang van 1 NOVEMBER a.s. de
zitdagen van de Plaalseiyke Bureauhouders van den
Prov. Voedseloommissarls voor Zeeland ln Oost Zeeuwsob-
Vlaanderen
Voor nadere byzonderheden zie advertentie ln het
volgend nummer.
De Provinciale Voedselcommissaris In Zeeland.
WEGGEL00PENeen jong
TygerkatJe. Tegen beloo
nlng s.v.p. terug bezorgen
Prins Mauritsstraat 4, Axel.
NET MEISJE
uit Holland, G.G. zag zloh
gaarne geplaatst als
voor dag en nacht ln Axel
of naaste omgeving.
Brieven onder No. 9, aan
Bureau van dit Blad,
voor verharding van voet
en rywielpaden en erven,
aanvul-, ophoog- en met-
selzand, levert iu elke taoe-
veelneld, franoo bestemming
P. BLOMMAERT, Bouw en
Wegenmateriaal, HULST.
(Tel. 79).
TE KOOP ronde Vulkachel
voor kantoor of winkel, by
R. KRU1S1F1KX, Pr. Hendrik
straat 32, Axel.
TE KOOP6 Krielkippen.
Adres; Bureau van dit lladv
ll
1;
1*
1
1 I
1 9
I r
1 1
f
I
i
i I
t1.
I. N
t
i
1
i i
I
J 1
Goede boonen, luiste melanges, een
aparte manier van branden, dar alles
werkt samen, om D.E-koffie haar vollen
smaak en rijk aroma te geven.
TSLEFOON 2304DIJKSTBOflT 50-52
