AXELSCHE COURANT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
ZEEUWSCH-V LAANDEREN.
Toepassing van atoom-energie
voor industriëele doeleinden.
Wereldsnelheidsrecord gevestigd.
60e IAARQANQ. No. 100. Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag ZATERDAG 14 SEPTEMBER i 946. Frankeering hij Abonnement Axel.
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie;
T. C. VINK - van VESSEM
In het rapport dat Bernard Barnch
heett ingediend dij de C >mmi >sie voor
de Atoom-Energie va d U.N.O., wordt
voorspeld dat kern-t nergia goede toe
passing in de ind tstrie zal vinden,
indien geen Hinderpalen op haar ont
wikkelingsweg worden gelegd.
Het rapport ts een onderdeel van
de serie die door den Amerikaanschen
vertegenwoordiger worden ingediend
voor het verstrekken van gegevens,
bevordelijk voor het begrip van de
wetenschappelijke grondslagen en vei-
wikkelingen van de problemen waar
voor de Commissie gesteld is.
De studie bracht aan het licht dat
een fabriek voor 75,000 kilowatt kern
energie kon worden gebouwd in het
Oosten van Amerika, welke ongeveer
25.000.000 dollar zou kosten. De
exploitatie-kosten zouden ongeveer 0,8
cent per kilowatt bedragen en 26 pro
cent hooger zijn dan voor een zelfde
fabriek die steenkool gebruikt. Het
rapport zeide«lagere kosten voor de
exploitatie van kern-energ.ë fabrieken
kunnen bet best worden bereikt door
voortgezet onderzoek."
Na er op gewezen te hebben dat
vele technische moeilijkheden aan de
benutting van betrekkelijk goedkoope
kern-energie in den weg staan en dat
inimmer een dergelijke energit-centra'e
werd gebouwd of zelfs maar ontwor
pen, werd in het rapport het vol
gende gezegd:
«Kern-energie-fdbriiken zouden een
grootere decentralisatie van de indu-
Istrie mogelijk maken, een zeer wen-
jchelijke factor in de wereld-economie.
Slechts een onbeduidende noeveeineid
brandstof moet worden aangevoerd en
de behoefte aan groote hoeveelheden
koelwater zou wellicht kunnen worden
ondervangen door de ontwikkeling
van gasturbines.
Kern-energie-fabrieken, in tegenstel
ling met hydro-electrische krachtcen
trales, hebDen het voordeel dat zij
naast de energie direct kunnen voor
zien in stroom voor kraentopwekking
en verwarming. Onderzoekingen heb
ben reeds de mogchjkneden aange
toond van het georuik van radio
actieve isothopen Dij anaiytiscne werk
zaamheden en geneeskundige behan
deling. Deze isotnopen zouden waarde
volle bijproducten naast de opwek
king van energie kunnen zijn, ofschoon
zij waarschijnlijk van weinig invloed
op de exploitatie kosten voor de
krachtopwekkii g zouden zij.i."
Kern-energie-tabrieken zouden wel
licht van nut kunnen zijn bij de indu
striëele ontwikkeling van geïsoleerde
üeelen der wereld, waar de kosten
voor olie of steenkool een belemme
rende factor vormen en een voldoende
aanvoer van water omogelijk is, omdat
voor een kern-energie-fabriek, indien
gecombineerd met. moderne gas-tur-
bines, de aanvoer van deze brand
stoffen en koelwater niet noodzakelijk is.
Zooals voorzien in het rapport, zou
de gebeele plutonium- en uranium-
productie worden gebruikt voor de
de opwekking van electriciteit en niet
voor het georuik van atoomwapens.
William L. Laurence, de weten
schappelijke correspondent van de
„New-York Times" en een der voor
naamste schrijvers op het gebied der
atoom-energie, wees er onlangs op,
dat de kosten voor een atoom-energie-
faOriek op zichzelf éér der meest
frappante feiten is die aan het licht
zijn gebracht ift het laatste rapport
aan de Commissie voor Atoom-
Energie. De kosten voor het bouwen
van een atoom-energie-iabriek, zooals
voorspeld in het rapport, zouden bin
nen het bereik liggen van kleine
naties.
{fe Laurence merkte op, dat uranium
238, dat niet splitsbaar is, 140 maal
overvloediger is dan uranium 235, dat
iwel splitsbaar is. „Dit beteekent
tei hij, „dat de hoeveelheid van de
industriëele doeleinden 140mialgroo-
ter is dan de voorraden, waarvan
plutonium wordt afgescheiden voor
atoombommen."
Verder zeide Laurence „Dit betee
kent dat een natie, die instemde met
een effectieve, methode voor controle,
waardoor de afscheiding van plutonium
voor het „gebruik ergens anders" zou
worden voorkomen, daardoor bet nut
tig rendement van de voorraden grond
stoffen voor atoom-energie 140 maal
zou vergrooten. üf, om het anders te
zeggen, het zou op zijn minst 100
maal meer kosten om een hoeveelheid
grondstoffen voor atoom-energie te
e*ploiteeren voor het maken van bom
men dan voor het produceeren van
kracht ten behoeve der industiie.
De aanvaarding door de naties van
een effetief inspectie-systeem zou het
pad t ff enen voor alle naties om de
atoom-energie dienstbaar ta maken
voor vreedzame doeleinden."
Wat Bikini ons geleerd
heeft.
De vloot heeft haar waarde
niet verloren.
Voor genoodigden heeft Kapitein
ter Zee G. B. Salm Maandag in het
Ministerie van Marine te 's Gravenhage
een lezing gehouden over de proeven
met atoombommen op Bikini, welke
hij als waarnemer van onze regeering
heeft bijgewoond.
Het is altijd aardig een relaas te
hooren van iemand, die deze dingen
met eigen oogen heeft gezien. De bij
de causerie vei toonde lichtbeelden
verduidelijkten het gesproken woord.
Spr. begon met een besenrijving van
zijn reis naar dit veraf gelegen oord,
waarbij hij niet naliet de Amerikaan-
sche gastheeren te prijzen voor wat
betreft hun organisatie. Aangaande de
proeven werd duidelijk, dat men niets
aan het toeval heeft overgelaten en de
meest geraffineerde middelen heeft
gebruikt, die de wetenschap op het
oogenbhK ter beschikking heeft, om
zooveel mogelijk gegevens omtrent die
proeven te verkrijgen. Fantastisch
deden de draadloos bestuurde vlieg
tuigen en motorbooten aan, welke
laatste direct na de ontploffing op
verkenning uitgingen en daarbij water
en luchtmonsters meebrachten. Tal var.
metingen omtrent straling, luchtdruk,
gehalte van de lucht, enz. kreeg men
binnen van de draadloos bestuurde
vliegtuigen. Camera's, die onder water
waren opgesteld, dienden om de noo-
dige klaarheid te verschaffen van wat
daar beneden plaats greep. Er is over
de atoombommen veel geschreven,
aldus spreker, maar ontzaglijk veel
gefantaseerd. In zijn onopgesmukt ver
haal liet hij duidelijk uitkomen, dat
de uitwerking van de beide bommen
niets anders was dan wat de deskun
digen er van hadden verwacht. Een
atoombom is en blijft een zeer venij ïig
wapen, ook bij de oorlogsvoering ter
zee, maar het is toch heelemaal niet
zoo, dat een vloot haar waarde daar
door zou hebben verloren.
Na dtL eerste proef is spr. aan
boord van verschillende vaartuigen
geweest en heeft da aangerichte schade
kunnen aanschouwen. Een vliegtuig
moederschip op vijf kilometer afstand
was een wrak geworden en van een
onderzeeboot in de nabijheid bleek de
geheele bovenbouw afgerukt te zijn,
maar op een weinig grooteren afstand
hadden de pantserplaten van vaartui
gen zelfs geen deuk gekregen. Alleen
net lichte ijzerwerk was beschadigd.
Na de tweede prcef, waarbij de bom
onder water is ontploft was de zee zoo
radio-actief, dat men vooreerst niet
binnen de atol kon komen. Het feit,
dat men voor onbepaalden tijd een
derde proef onder water heeft uitge
steld, meende spr. te moeten toe
schrijven aan het feit, dat men thans
over voldoende gegevens beschikt.
De deelnemers hebben dan ook
geen gelegenheid gehad, om nadere
later gestelde vragen omtrent de bio
logische uitwerking van die bom onbe
antwoord moesten blijven. Zooveel
staat echter wel vast, dat de bepantse
ring van een oorlogschip in staat is
een niet te krachtige straling volko
men af te schirmen.
Bijna da snelheid van
het geluid.
Zaterdag is door kolonel E. M. Do
naldson van de Britsche luchtmacht
met een Gloster-Meteor toestel het
wereldsnelheidsrecord verbeterd.
Het vliegtuig behaalde boven het
Noordzees'rand aan Engeland's zuid
kust een snelheid van 987,5 km. per uur
Voor erkenning van een record mag
niet hooger worden gevlogen dan
245 voet (ca. 80 m.). Donaldson heett
hieraan zeker voldaan, hij vloog n.l.
slechts 16 m. boven de zeespiegel.
De vluchten verliepen prachtig en na
afloop van de vlucht verklaarde de
vlieger dat hij alle instrumenten regel
matig had kunnen controleeren en af
en toe ook nog eens een blik had
kunnen werpen op het landschap
onder hem.
Vanzelfsprekend waren er vele toe
schouwers om deze vlucht gade te slaan
en deze behoeven hiervan zeker geen
spijt te hebben. Ze hebben sensatio-
neele dingen beleefd.
Het vliegtuig benaderde de snelheid
van het geluid zoo dicht, dat men het
gedurende de vlucht boven het 3 km
lange traject niet hoorde aankomen.
Op het moment dat d^ Gloster Meteor
de eindstreep passeerde en daarmede
de meeste toeschouwejj^ hoorden deze
het vliegtuig pas en enkele seconden
nadat het vliegtuig was gepasseerd
kwamen de geluiden van de raket
explosies boven het parcours.
Vliegtuigen van het huidige type.
hebben met deze snelheid ongeveer het
maximum bereikt. Veel sneller kan
het niet meer gaan. De motortechnici
kunnen gemakkelijk het vermogen van
de motoren nog verdubbelen, al be
draagt dit nu reeds 12.000 p.k. per
motor. De vliegtu'gbouwers zijn echter
bij de motordeskundigen achterop ge
raakt en nu wordt met man en macht
gewerkt om dit verschil weg te werken.
Uitgebreide proeven worden in En
geland en in Amertka genomen om de
vormen van het vliegtuig geschikt ie
maken voor snelheden om en nabij
die van het geluid. Die nieuwe vlieg
tuigen zullen door de muur van lucht
moeten heenbreken, die bij snelheden
van boven de 1000 km per uur ontstaat.
Het vliegtuig van de toekomst zal er
in grove lijnen als volgt uitzien dunne,
sterke vleugels met scherpen voor- en
achterkant, opdat de lucht er gemak
kelijk langs kan glijden. De romp
zal een scherpe punt bezitten gelijk
een potlood en geen stompen neus
zooals de huidige vliegtuigen; het
staartvlak zal verdwijnen.
Behalve comfort en een hooge graad
van veiligheid voor de pa3sagijrs, heeft
de piloot van een straalvliegtuig het
veel gemakkelijker dan zijn „benzine
collega" minder instrumenten om gade
te slaan, geen propellercontrole, geen
moeilijkheden met brandstof-mixtures
en geen piotorzorgen, zoodra deze
eenmaal draait. Het geluid is bijzonder
zacht.
Britsche vliegtuigfabrikanten ontwer
pen thans een groot passagiersvliegtuig,
welks raketten een vermogen hebben
van 60.000 pk. Binnenkort zal het
mogelijk zijn over den Atlantischen
Oceaan te vliegen in vijf uur met een
snelheid van ongeveer 950 km per uur.
En dat in passagiersvliegtuigen, niet in
racemachines.
Publieke Opinie" tr off en wij hierover
het volgende aan
Bij een in Augustus 1946 door het
Centraal Bureau voor Documentatie
gehouden enquête werd gevraagd
„Hebt U in het algemeen vertrou
wen in het nieuwe kabinet
En het antwoord was
Ja38,5 pet., Neen47 pet., geen
meening22,5 pet.
Het resultaat wint aan ovyzichte-
lijkheid als wij eens de cijfers van de
verschillende bevolkingsgroepen, ver
deeld naar de politieke richting onder
de loupe nemen.
Wij hebben de meening van de aan
hangers van de K.V.P. en die van de
Partij van den Arbeid gesteld naast de
aanhangers van de overige partijen.
Het resultaat is frappant
Vertrouwen in de regeering
aanhangers K.V.P. 63 pet., aanhangers
P.v.dA. 47 pet., overigen 15 pet.
Geen vertrouwen
aanhangers K.V.P. 12 pet., aanhan
gers P-v.d.A. 34 pet., overigen 62 pet.
Geen meening
aanhangers K.V.P. 25 pet., aanhan
gers P.v.d.A. 19 pet., overigen 23 pet.
Uit dit opinie-onderzoek blijkt dat
op het oogenblik de aanhangers van
de twee partijen die in de regeering
vertegenwoordigd zijn, voor resp. 63
en 47 pet. vertrouwen in de regeering
stellen, terwijl van de overigen slechts
15 pet. vertrouwen in de regeering
stelt.
Opvallend is het hooge percentage
van hen,, die opgeven geen meening
te hebben. Bij volget de opinie-onder
zoekingen over hetzelfde onderwerp
zal moeten blijken of zij, die geen
meening hebben, dan misschien een
nitgesproken vertrouwen of wantrou
wen in de Regeering hebben gekregen.
Hebt U vertrouwen in het
nieuwe kabinet
Resultaten van een opinie
onderzoek.
In het deze week verschenen nurn-
NOG ÉÉN JAAR MIJNENGEVAAR.
De mijnopruimingsdienst zal aanzien
lijk worden uitgebreid. Niettegen
staande het gebruik van Duitsche
krijgsgtvar genen voor de gevaarlijkste
werkzaamheden, blijft 'n groote hoe
veelheid Nederlandsch deskundig per
soneel noodig. Dit soort deskundigen
is in het algemeen in de burgermaat-
s.tiappij moeilijk te vinden en daaraan
te onttrekken. In verband daarmede
zal de reorganisatie slechts geleidelijk
kunnen plaats vinden.
- Het zal vermoedelijk nog één jaar
duren voordat het geheele land „schoon"
is. Niettemin zal er al het mogelijke
gtdian worden om dezen termijn te
bekorten.
PRINSES ELIZABETH VERLOOFD?
Volgens het Londensche blad „The
Star" is de aankondiging van de ver
loving van prinses Elizabeth, de oudste
dochter van het Britsche koningspaar,
met den Griekschen prins Pnilip, bin
nenkort te verwachten.
De privé-secretaris van den koning
verklaarde later, dat de prinses niet
verloofd is. „Het gepubliceerde be
richt is onjuist", zeide hij.
TIEN AANSLAGEN OP HET LEVEN
VAN ROOSEVELT.
Frank W'lson, aftredend hoofd van
den Amerikaanschen geheimen dienst
heeft, aldus bericht de „Evening Stan
dard" ontnuld, dat tijdens den oorlog
tien pogingen tot aanslag op het leven
van president Roosevelt, in de V.S. en
overzee, werden gedaan. Er werden
zooveel bommen en deelen van bom
men naar het Wiite Huis gestuurd, dat
de geheime dienst een speciaal ge
construeerde truck klaar had staan om
deze snel weg te voeren. Degenen,
die hiervoor verantwoordelijk waren,
aldus Wilson, waren zonderlingen en
Korte Berichten
Seyss-Inquart doodt
in de gevangenis den
tijd en de gedachte
aan den oordeelsdag
door een koortsachtige
geestelijke activiteit.
Zoo heeft hij de
laatste weken een ont
werp voor een grond
wet voor „Utopia"
voleind. Hij heeft ook
een verhandeling ge
schreven over de toe
komst van Europa.
Hierin heeft hij de
overtuiging neergelegd
dat er een botsing zal
komen tusschen Oost
en West en dat Frank
rijk, Nederland en
België daarbij geroe
pen zullen zijn de rol
van redders van het
avondland te spelen.
Ook heeft Seyss een
geschrift in bewerking
getiteld: Bemerkungen
über den Nürnberger
Prozess, -waarin hij
de grondslagen van
het proces aanvalt,
critiek uitoefent op de
bewijsvoering en de
meening uitspreekt dat
de uitslag van dit
proces niet van belang
is, omdat de revisie
ervan reeds zou zijn
begonnen. Hij heeft
in dit werk geschreven
dat ook Nederland een
andere gedachte over
hem zal hebben dan
thans.
Hij heeft nog ge
legenheid voor een
koud bad en voor
lichaamsoefening. Hij
is er trotsch op dat
hij hierbij ondanks
zijn 54 jaren nog
meester bleef over
enkele Amerikaansche
soldaten der bewaking.
o
De electrische
speelgoedtreintjes, die
vaders voor den oorlog
voor zichzelf en ook
wel voor hun zoontjes
plachten te koopen,
waren alle uit het
buitenland geïmpor
teerd. Een Amsterdam-
sche speelgoedfabriek
heeft echter het goede
voornemen ten uitvoer
gebracht den import te
veranderen in export.
Zij vervaardigt elec
trische treintjes, die,
geheel en al gebouwd
volgens het model van
de diesels met auto
matische koppeling,
loopend op onder- en
bovenleiding, rangee
rend op commando
zóó in den vreemde
gewild zijn, dat aan
alle binnengekomen
orders lang niet kan
worden voldaan. Een
rijke bron van devie
zenNiet in 't minst
door de prijzen, die
„slechts" twee maal
zoo hoog zijn als die
van voor den oorlog.
Het meerendeel van
jong-Holland zal het
voorloopig nog wel
met de houten „tuf
tuf" moeten stellen.
Drie distributie
ambtenaren en vier
winkeliers te Haarlem
zijn gearresteerd, ver
dacht van ernstigs
Abonnement»-
prijt
Losse nummers 5 et.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
fl. 1 23
Alle andere plaatsen
il. 1.55
f Advertentleprl|i
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeellngen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentlèn
(maximum 5 regels)
1 5 regels 62 ct.
Iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct