AXELSCHE COURANT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Z E E U W S C H-V LAANDEREN.
Waarom de K.L.M. op Zuid-Amerika
gaat vliegen.
60e JAARGANO. No. 98. Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag. ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1946.Frankeering bij Abonnement A»el.
J
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
Nu ons land begin October ook zijn
vliegende vleugets gaat uitslaan over
Zuid-Amerika is het wellicht interes
sant aandacht te schenken aan de
nauwe betrekkingen, die reeds eeuw n
tusschen Nederland en Zuid-Amerika
bestaan. Deze relaties dateeren al uit
den tijd vóór 1600, toen de Neder
landers als koopvaarders voor Poriu-
geesche rekening de havens van Bra
zilië en Argentinië afvoeren. Toer» Lis
sabon in 1680 door onzen toenmali-
gen vijand Spat je werd bezet, veran
derden de koopers in kapers, en als
Piet Hein geen naam had gemaaki
door de Zilvervloot, zou hij allicht
beroemd geworchen zijn door de vele
suikervloten, die hij v< or de kust van
Zuid-Amerika op de Spanjaarden wist
te veroveren. Een halve eeuw later
kregen de Hollanders vasten voet aan
Zuidamerikaanschen wal en uit dien
tijd dateeren ook onze innige relaties
met de West-Indische gebieden.
Voor den ooriog was Nederland een
groote afnemer van de Ziid-Ameri-
kaansche stapelgoederen als koff e,
granen en salpeter. Da scheep /aart-
lijnen van de Koninklijke Hollandsche
Lloyd, de KN.S.M. en Van Nievdt
Goudriaan en Co. bestreken het ge-
heele Zuidamerikaansche gebied, tei~
wijl de bemiddelling van de Holland
sche Bank Unie, die op Latijnsch
Amerika was gespecialiseerd, steeds
zeer belangrijke diensten heeft bewezen.
Met dat al heeft onze export naar
Zuid-Amerika nooit een bevredigenden
omvang gehad. Teneinde den handel
met Zuid Amerika te bevorderen, werd
n 1932 het Nederlandsch-Zuid-Ame-
rikaansch instituut opgelicht, terwijl in
Buenos Aires al een Nederlandsche
Kamer van Koophandel bestond, bijge
staan door verschillende correspon
dentschappen in Argentinië en Brazilië.
Uit het Nederlandsch-Zuid-Ameri-
kaansch Instituut is ook de Neder
landsche Handelsmissie in 1937 voort
gekomen, die den naam Holanda eens
te meer een goeden klank in Zuid-
Amerika heeft bezorgd.
De zeer ruime goodwill, die ons
land op historisch-cultureele gronden
in Zuid-Amerika bezit, is echter nog
nooit voldoende benut. Men was in
Nederland te weinig bekend met de
eigenaardigheden van de Zuidameri
kaansche markt, terwijl men meestal
niet over de noodige fondsen beschikte
om door te zetten tot de „leertijd"
voorbij was. Aan deze feilen zijn ver
schillende ondernemingen ten gronde
gegaan.
Het uitbreken van den oorlog scheen
aanvankelijk den geheelen uitvoer van
Latijnsch Amerika stil te leggen. Reeds
In cte crisisjaren vlak voor den ooriog
was de vraag naar de Zuidamerikaan-
iche stapelproducten sterk vermin-
ierd. Nu viel Duitschland dat een
ier voornaamste afnemers was af,
evolgd door Frankrijk, Nederland,
ielgië en Italië. Engeland en weldra
)ok de Vereenigde Staten hadden met
roote vervoersmoeilijkheden te kam
ien. Het gevolg was voor Zuid-Ame-
ika niet alleen een sterk ingekrompen
uitvoer, maar ook een verminderde
nvoer, want ook als leveranciers van
nachinerieëa en andere voor Zuid-
fmerika onmisbare productiemiddelen
louden de oorlogvoerende landen niet
anger fungeeren. De neutrale landen
randen de'vroegere leveranciers en
afnemers niet vervangen, en zoo bleef
voor Zuid-Amerika niets anders
over# dan een eigen industrie te stich
ten. Het spreekt vanzelf, dat daardoor
op de Zuidamerikaansche markt ver
se! uivii gen plaats vonden, die ver-
ichiller.de mogelijkheden openden.
Hoewel Europa oor eigt.. goederen
lood 3lechts in bescheiden mate aan
eventueele aanvragen zal kunnen vol-
lioen, hebben de vroegere relaties van
Zuid-Amerika terecht begrepen, dat
met het oog op den toekomstigen
houden met aanstaande afnemers. Men
beseft ook in ons land, dat Zuid-
Amerika een onmisbaar afzetgebied
voor "ons en voor Europa is, en dal
zooveel mogelijk geconcentreerd aan
de verovering van deze markt moet
worden gewerkt. Verschillende grootere
en kleinere combinaties hebben zich
lot dit doel gevormd.
Het met zooveel geestdrift hervatten
van dit offensief valt gelukkigerwijze
samen met het initiatief van de K.L.M
urn Zuid-Amerika door een luchtüienst
te verbinden met ons land en door
aansluitei.de luchtlijnen eveneens met
de meeste andere Europeesche landen.
Tweemaal per week zullen viermoto
rige vliegtuigen voor 40 passagiers
den Zuidelijken Atlantischen Oceaan
oversteken en behalve Recife drie
groote millioenensteoen in Zuid-Ame-
rika, n.l. Rio de Janeiro, Sao Paulo en
Buenos Aires aandoen.
Mede in verband met deze luciit-
verbmding heeft de K.L.M. contact
gezocht met een willekeurige groep
personen uit de Nederlandsctie zaken
wereld. Uit een vergadering, waarin
besproken is, boe het Nederlandsche
bedrijfsleven en de K.L.M. door een
gezamenlijk optreden de Zuidameri
kaansche markt kunnen „openbreken",
is een klein comité gevormd, be
staande uit vertegenwoordigers der Fa.
van Nievelt Goudriaan en Co., de
Gemeente Amsterdam, de Gemeente
Rotterdam, de Koninklijke Hoiiaudsche
LloyJ, het Nederlaudsch Zuid-Ameri-
kaansch Instituut en de K.L.M.
Het was uiteraard niet mogelijk om
alle interessenten uit te noodigen,
doch allen die ideeën hebben, die den
goodwill van Nederland in Zuid-
Amerika kunnen verhoogen, kunnen
zich in verbinding stellen met den
Zuid-Ailantischen Dienst van de K.L M.
Het is nu van groot belang dat de
K.L.M. en het Nederlandsche oedrijfs-
leven kunnen rekenen op eikaars
steun, want het gezegde „de handel
volgt de viag" geldt ook ien aanzien
van Zuid-Amerika. Moge dan de
nieuwe luchtverbinding, welke die
vlag moet uitdragen, tot steun zijn
vau deii handelsstroom in beide ricn-
tingen en lot prestige van „Holanda",
dat in Zuid-Amerma nog sieeds voor
een goeden klant geldt.
Rumoer rondom het vlas.
De Afdeeiing Voorlichting van hei
Ministerie van Landbouw, Visscheri]
en Voedselvoorziening schrijft ons
Het rumoer, dat in viaskringen
rondom het vlas is ontstaan, heeft oe-
trekking op de deels onjuist geachte
maatregelen van het Bedrijfschap voor
Vlas en Hennep ten aanzien van de
prijzen, de vordering en de teelt van
vlas en op de moeilijkheden in verband
met den uitvoer van vlas naar België.
De maatregelen van het
Bedrijfschap
Bij de aanmerkingen, die over de
genomen maatregelen worden gemaakt,
wordt maar al te weinig rekening ge-
nouden met de feitelijke omstandig
heden. Toen in 1940 de oorlog over
ons land losbarstte, was het noodzake
lijk een funeste prijsontw.kkeling, zoo-
ais het vlaslint gedurende den eersten
wereldoorlog heeft vertoond, tegen te
gaan en een clandestienen handel,
waardoor belangrijke hoeveelheden aan
het veibruik in Nedeiland werden ont
trokken, aan banden te leggen. De
pi ijzen van vlaslint en bewerkte afvallen
werden vastgelegd en voorschriften
voor verkoop, zoowel voor vlasser als
nandelaar, werden uitgevaardigd.
Toen het vlas gedistribueerd moest
worden over de verschillende bedrijven
ontvingen de vlassers aankoopvergun
ningen om hun deel bij de telers te
kunnen koopen. Daarbij heeft het
Bedrijfschap voor Vlas en Hennep
steeds een termijn bepaald, waarin het
vlas tegen vastgestelde prijzen vrij door
den teier kon worden verkocht. Alleen
wanneer het vlas uit speculatieve over-
ie.rd -uaslMti. aL.
koopers werden gevonden, werd het
product tegen officieel vastgestelde
laxatie-pi ijzen z.g. gevorderd.
Door ai deze maatregelen zijn een
goede distributie en een stabiele prijs
gewaarborgd en zijn over het geheel
genomen gezonde omstandigheden in
dezen bedrijfstak gehandhaafd.
Inkrimping van de teelt.
De met vlas beteelde oppervlakte is
in den loop der jaren aan vele schom
melingen onderhevig geweest. In .1914
bedroeg de uitzaai 7723 ha, na een
diepen terugval in 1918 is deze ge
stegen tot 24 354 ha in 192Ü en onder
invloed van de wereldcrisis terugge-
ioopen tot 1995 ha in 1932. Door de
daarna getroffen regeringsmaatregelen
kon de uitzaai mede ten voordeele van
de telers weer sterk uitgroeien. Na
1942, toen de met vlas beteelde opper
viakie 22.582 ha bedroeg, heeft zich
weer een daling ingezet. Deze daling
is hoofdzakelijk veroorzaakt door het
feit, dat andere gewassen, b.v. aard
appelen, een veel grootere geldelijke
opbrengst gaven, terwijl het vele werk
aan den verbouw van vlas verbonden
en het ontbreken van de noodige
werkkrachten hieraan ook niet vreemd
zijn geweest.
Zoolang er niet voldoende vlas wordt
uitgezaaid om de behoefte van de
Nederlandsche vlasserij te dekken,
kan geen vrijheid van aankoop worden
gegeven. In streken immers, waar
door clandestienen uilvoer van zaad
dikwijls tegen fantastische prijzen)
voor net ongerepelde vlas veei meer
betaald kan worden, zou het vlas zoo
danig in prijs stijgen, dat de bonafide
vlassers daardoor sterk benadeeld
zouden worden.
Moeilijkheden bij den export
naar België van oogst 1945.
Toen Belgiscne telers begin 1945
verlof kregen vlas op Nederlandsch
gebied uit te zaaien, is uitdrukkelijk
medegedeeld, dat geen enkele garantie
kon woiden gegeven, dat het aldus
geteelde vlas naar België zou mogen
worden uitgevoerd. De Belgen zaaiden
ongeveer 3300 ha in Nederland uit en
voor een belangrijk deel werden de
pachten mei zwari geld oetaald. Uiter
aard moest eerst ae behoefte van de
eigen industrie gedekt zijn voor aan
uitvoer van vlas kon worden gedacht
Er werd dan ook bepaald, dat de vlas
sers, die hun vlas door oorlogsom
standigheden verloren hadden tot 70
pet. van de verloren gegane hoeveel
heden konden terugontvangen. Er is
toen geraamd op binnengekomen aan
vragen voor aankoop van vlas door
Nederlandsche vlassers, dat 5000 ton
vlas uit Nederland voor export naar
Beigië kon worden vrijgegeven. Van
Belgische zijde werden tegen deze
Hoeveelheid ernstige bezwaren gemaakt.
Later Jbleek, dat de afname van de
Nederlandsche vlasseis door onvoor
ziene omstandigheden belangrijk min
der was, zoodat enkele maanden ge
leden met België een overeenkomst kon
worden gesloten, waarbij werd bepaald
dat 15000 ton ongerepeid stroovias kon
worden uitgevoerd. De Belgische en
de Nederlandsche regeering stelden
zich daarbij beide op het siandpunt,
dat geen rekening kon woiden g«-
nouden met de gedane zwarte be
talingen van de pachten. Daarom is
in de overeenkomst bepaald, dat deze
15000 ton vias uitgevoerd mocht
worden tegen off.cieeie betaling van
de destijds overeengekomen pachten.
Nederland zat daartegenover 8 pet. van
het ongerepeid ten uitvoer gebrachte
vias aan lijnzaad, dat Nederland noodig
heeft voor de vetvoorziening, op de
Belgische markt mogen aankoopen, en
..aar Nederland uitvoeren.
Daar inmiddels is gebleken, dat aan
het nogmaals betalen der pachten tech
nische Dczwaieu zijn verbonden, zal
déze betaling vervangen worden door
een heffing per uitgevoerde hoeveelheid.
Oogst 1946.
Ook ten aanzien van den export van
voor, die hun oorzaak voornamelijk
vinden in het verschil in den prijs van
lijnzaad in België en Nederland. In
Maart j.l. bedroeg deze in Nederland
1 0.25 en in België frs. 12, thans
respectievelijk f 0.30 en ongeveer
frs. 11.
Met betrekking tot oogst 1946 is
overeengekomen, dat de opbrengst
van de door Belgische telers uitge
zaaide 'oppervlakte, groot ongeveer
1650 ha, zal mogen worden uitgevoerd.
In het protocol van 1 Maart 1946,
waarin deze uitzaai officieel is geregeld,
staat o.m. als voorwaarde vermeld, dat
het stroovias in Nederland moet worden
afgerepeid. Tegen export van onge
repeid vlas echter bestaan geen be
zwaren mits teruglevering van het
lijnzaad tegen Nederlandschen prijs,
ofwel dat toestemming wordt verkregen
tot het aankoopen van lijnzaad of
andere oliehoudende zaden in België,
waarbij de Belgen een heffing zullen
moeten betalen ter dekking van den in
België te hoog te betalen prijs.
Uit het protocol blijkt duidelijk, dat
men van Belgische zijde geen rechten
kan laten gelden ten aanzien van het
lijnzaad en het zou wel zeer onjuist
zijn, dat Nederland, nu het tegemoet
gekomen is aan het Belgische verlangen
ongerepeid te mogen uitvoeren, den
belangrijk hoogeren Belgischen prijs
voor terugkoop van lijnzaad zou moeten
betalen.
sische
DE EX-KROONPRINS.
Al mijn goederen liggen in de Rus-
zöie. Ik heb al wel twintig
maal gereclameerd. Ik krijg niet eens
antwoord". Aldus klaagde „Seine
Kaiserliche Hoheit" de (ex )kroonprins
van Duitschland. Hij kwam zijn be
klag doen bij den commandant der
Frai sche bezettingstroepen in Hechin-
gen, een klein stadje in de Fransche
bezettingszone, in de buurt waarvan
Seine Kaiserliche enz. het oude stam
slot der Hohenzollern bewoont. Herr
„Gouverneur", aldus jammerde hij „wie
soil ich mit 300 Mark im Monat aus-
kommen Inderdaad niet zoo een
voudig voor 'n man van de vroegere
standing van Seine enz.
„Gelooft U, dat het Duitsche volk
het herstel van de monarchie wenscht
zoo vroeg hem een reporter, die tot
den eertijds hoogen gast was doorge
drongen.
Ziehier het antwoordman dezen man,
(die nog niets van zijn Pruisische
zelfverzekerdheid schijnt verloren te
hebben).
„OngetwijfeldOnder het bewind
van mijn vader was het Duitsche volk
gelukkig en vrij. Het toenmalige
Duitschland was zoo weinig een dic
tatuur, dat mijn vader over minder
macht beschikte dan zelfs president
Truman."
„Verwacht u zelf ook nog eens aan
de regeering te komen
Het antwoord van den kroonprins
„Dat is nauwelijks te verwachten.
M^ar misschien mijn zoon."
Ach so
Het doet een tikje dwaas aan, dit
verhaal van den ex-kroonprins. En
behalve een Duitscher zal wel niemand
gelooven, dat de H -henzoUerns inder
daad een kans hebben om ooit weer
op de troon te komen. De Duitsche
vorsten hebben afgedaan en hun kansen
zijn minimaal. Maar ja, je kunt rooit
weten. Wie gaf na de vorige oorlog
Hitier ook maar een schijn van kans
En toch maakte hij van Europa een
heksenketel...
EEN ATOOMSTAD.
De Amerikaanse journalist Walter
Wincheli schrijft, dat de Sowjet Unie
een reusachtige stad, „Atoomstad" ge
naamd, aan het bouwen is, waar ge
leerden zich bezig houden met de
cosmische bom, die de atoombom als
een „kleine voetzoeker" in de schaduw
zal stellen, aldus de New Yorksche
correspondent van de Daily Mail. Men
zegt, dat de stad, met een bevolking
van 400 000 zMen gelegen Is nabij het
Korte Berichten
Dezer dagen hebben
de N S. uit Frankrijk
twintig Amerikaansche
diesel-electrische loco
motieven ontvangen,
welke door de N.S.
zijn aangekocht uit
Amerikaansche leger-
voorraden. Het betreft
hier moderne locomo
tieven voor den goe
derentreindienst met
een vermogen van 660
P.K. Elke locomotief
bestaat uit een frame,
dat rust op 2 twee-
assige draaistellen. In
het midden van het
frame bevindt zich de
bestuurderscabine.
Voor en achter deze
cabine bevinden zich
de door een plaatijze
ren kap afgesloten
machine-ruimten. De
beide kappen zijn zoo
gebouwd, dat de be
stuurder in beide rich
tingen een goed uit
zicht op de baan heeft.
Onder elke kap bevindt
zich een 6 cylinder
dieselmotor, welke een
dynamo aandrijft. De
stroom van deze dyna
mo's wordt toegevoerd
aan de vier electro-
motoren, welke ieder
één van de vier assen
aandrijven. De diesel
motoren zijn voorzien
van uitlaatgas-turbo-
compressoren, evenals
de dieselmotoren in
onze diesel-electrische
vijfwagentreinen.
De locomotieven
kunnen een maximum
snelheid van 75 km
per uur bereiken, het
gewicht bedraagt 59
ton. De locomotieven
kunnen, indien de
zandstrooier wordt ge
bruikt, een trekkracht
van 20.000 kg. uit
oefenen.
—o—
Op een Dinsdag
gehouden persconfe
rentie heeft de chef
van de economische
recherche een lans ge
broken voor den vrijen
verkoop van import-
cigaretten. Er worden
maandelijks millioenen
cigaretten ingevoerd,
clandestien en legaal,
waarvan het grootste
deel in den zwarten
handel terecht komt.
75 pet. van den zwarten
handel leeft van de
tabak en men zou deze
gifslang van de samen
leving de tanden kun
nen uitrukken, als de
cigaretten vrij en tegen
een acceptabelen prijs
in den handel konden
worden gebracht. De
economische recherche
staat in deze dan ook
lijnrecht tegenover het
rijksbureau voor tabak,
dat van meening is,
dat aan een vrijen
verkoop van import-
cigaretten niet kan
worden gedacht.
o—
Chifley, de eerste
minister van Australië,
heeft in een radiorede
gezegd, dat Australië
en Eigeiand zich te
samen gaan toeleggen
oo het maken. yaiLüec^.,
Abonnement!-
prljü
Lo>ie nummert 5 ct.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
11. 1.25
Alle andere plaaUer
11. 1.55
f Advertentieprijs
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mede deelingen
15 ct per m.m.
Kleine Aavertentiön
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
Una
r*