AXELSCHE COURANT
AXELSCHE COURANT
ioiiinghmciag.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Z E E U W S C H-V LAANDEREN.
NIEUWS- EN ADV F. RT FM TT FR t ah
- mt - 1
60e JAARQANQ. No. 97.
Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag. WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1946.
Frankeering bij Abonnement Axel.
60e JAARGANG. No. 96
VerschijBt elke Woensdag en Zaterdag. ZATERDAG 31 AUOUSTUS 1946. Frankeering bij Abonnement Axel.
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie-,
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
h het Huis van Oranje is nog altijd
[ie eenheid van ons volk gesymbo-
^eerd. Eenheid en onafha ikelijkheid
|jn onder Oranje in een zwaren strijd
jvochten. In alle kritieke ooger.blik-
en hebban wij ons later weer om een
in zijn telgen geschaard. In de jaren
>n verdrukking, die achter ons liggen,
evoelden wij opnieuw hoe wij, als
ps nationaal eifdeel werd belaagd,
in dat nationale middelpunt de
rachten moesten ontleenen, welke
hzen volksgeest in het verleden
ebben bezield. Ook in de ernstige
[den, die ons land thans nog te
oorworstelen heeft, gevoelen wij dat
n zeker op een feestdag als deze
[oninginnedag
bejaarden onder onze lezers
gullen zich als een blijden dag uit
jn kindsheid, herinneren dien 31en
lugustus 1880, die, na veel dagen
in rouw hoe vaak toch hadden
ich de deuren van den Delftschen
rafkelder geopend de hoop van
fcn geheel volk vervulde, toen het zijn
•rinses Wilhelmina geschonken kreeg,
laar die nu al zoovele, vaak zware
ren, den last der regeering heeft ge
lagen, waardig, met wijsheid en
ifde, maar bovenalvooroeeldig
etrouw, die voor Haar volk gebleven
I een Moeder.
inneer wij onze geschiedenis
^.iagaan, wanneer wij in gedachten
t Moeder in het Huis van Oranje
üdenken en aan ons geestesoog laten
porbijgaan, zien wij, dat deze reeks
bn vorstelijke vrouwen bestaat uit
jile, sterk uiteenloopende figuren,
prschillend in uiterlijk, in ontwikke-
g, in gaven en talenten, doch één
g hebben zij vrijwel allen gemeen
groote liefde voor Haar kinderen,
paard met den wensch, dat die
nderen mochten opgroeien tot man-
n en vrouwen, waardig den raam
n het Stamhuis, waaruit zij gesproten
aren, te dragen.
Het zou te veel ruimte vergen alle
ranje-Moeders in dit korte bestek
illedig de revue te laten passeeren.
aar onze gedachten gaan vanzeif het
rst uit naar Haar, die de Stammoe-
ir was, de edele Juliana van Stolberg,
e den groolen Zwijger het levenslicht
honk en die met recht het geweten
n dezen zoon is genoemd, om haar
iverpoosd aanhouden, dat hij den
iligen strijd toch nimmer zoude
rijden met onheilige wapenen en
oen in alles en ten allen tijde het
uwige meer dan het tijdelijke achten
ocht". De Stammoeder van een
oot Huis, dit Huis ten volle waardig
Verder naar Louise de Coligny, de
raarbeproefde Hugenote, die eerst
tuigewas van den moord op haar
der en haar eersten gemaal en dan
treurende weduwe zou zijn van
n Bevrijder, wiens lijdensweg zij
fd durven deelen,
QRj&izouden nog een heele reeks
r^Moranje-Moedtis kunnen noemen,
aucu we willen terug gaan naar het
jongste verleden en denken hierbij aan
de onvergetelijke Koningin Emma,
Prinses van Waldeck-Pyrmont, zij die
de jarige Koningin van heden koesterde
en opvoedde en die den Troon heeft
bewaard tot ons erfgoed voor onbe
perkte tijden.
„Holland bloeit weer Hblland
groeit weer!" zoo kon men, met
Bilderdijk's woorden uit 1813, de
stemming vertolken van ons volk, dat
zijn Oranjehuis aan den dreigenden
ondergang ontkomen zag.
Zóó was ook de stemming, het ge
voel van groote dankbaarheid na be
klemmende zorg, op dien morgen van
30 April 1909, toen het acht jaren
tevoren gesloten huwelijk van onze
Koningin met Prins Hendrik gezegend
werd met de geboorte van Prinses
Juliana.
is vandaag in vele opzichten een
Verheugende dag in de reeks
van" blijde-dagen-na-treurige, die ons
Vorstenhuis, land en volk sinds 1880
deelachtig zijn geworden.
Na htt spoedig na elkaar verschei
den van Koningin Emma en Prins
Hendrik, kwam er rouw over ons
Vorstenhuis, land en volkDoor
alle schaduwen heen brak in het on
vergetelijke najaar van '36 de zon
weer door, toen Prinses Juliana aan
Haar volk kwam vertellen, dat Zij
Haar geluk gevonden had. De oude
Oranjestam, reeds zoovele eeuwen ge
worteld in Holland's tuin, werd met
nieuwe looten verrijkt en het bloesemt
Wier in dien tuin.
Oranje bloeit weerin luttele jaren
zijn de witte paleizen van Den Haag,
Het Loo, Soestdijk weer bevolkt, kreeg
het leven er nieuwen, rijken inhoud.
De trots en de vreugde van het Moe
derschap en het Grootmoederschap,
een der schoonste vreugden van het
menschelijk leven, werden daar ge
schonken.
as volk moet blij zijn op dezen dag,
envoudig, ditp-menschelijk blij,
cn dankbaar jegens God. Mogen in
die vreugde om dit persoonlijk geluk
in ons Vorstenhuis na zooveel per
soonlijk leed, vooral de laatste jaren
doorslaan, zich ook mengen de natio
nale dankbaarheidom de belofte der
bestendiging in de toekomst eener
eenheid, welker diepe beteekenis niet
het minst de laatste jaren, waar zij
bedreigd scheen, aan alle oprechte
Nederlanders, hier, in Oost en in West,
opnieuw bewust geworden is, die van
aar H. M. de Koningin, die een
groot Moeder was, alvorens een
gVtukkige Grootmoeder te worden, en
het Koninklijk Gezin gaan op dezen
dag onze gedachten uit. Mogen voor
hen, ons land en volk nog vele ge
lukkige jaren van voorspoed en vrede
zijn weggelegd,
ZITTING VAN DEN T1JDELIJKEN
GEMEENTERAAD
van Dinsdag 24 Augustus 1946.
Aanwezig alle leden.
Aan de orde is allereerst het onder
zoek der geloofsbrieven van nieuw
inkomende leden.
B. en W. merken op, dat de be
noemden 1. de Feijler Wz. en W. de
Feijter Wz. wegens den tusschen hen
bestaanoen tweeden graad van bloed
verwantschap niet gelijktijdig zitting
kunnen nemen en dat ingevolge art.
24 der Gemeentewet het lot moet be
slissen, wie van hen beiden kan wor
den toegelaten.
Het hoofdstembureau meende tot
deze loting reeds te moeten overgaan,
temeer daar de wet nergens met zoo
veel woorden zegt, op welk tijdstip
en door wien de loting moet geschie
den. Er zijn inderdaad practische
factoren, die vóór lotirg door het
hoofdstembureau pleiten.
Door dhr. 1. de Feijter Wz. is ech
ter een bezwaarsennft ingediend,
waarin hij zich beroept op de aitt. 23
en 32 der Gemeentewet. Met een be
roep op deze artikelen alleen is ech
ter de handeling van het hoofdstem
bureau nog niet als onjuist te kwali-
ficeeren. Hetgeen als inhoud van art.
23 wordt aangehaald is in werkelijk
heid een uitspraak van 2 Sept. 1886
in een bepaald geschil, waarbij werd
aangevoerd, dat men niet naar de
gegevens op het tijdstip der verkie
zing, doch op het tijdstip der toelating
moei handelen. Dit is nu ook de be
doeling van het hoofdstembureau ge
weest, dat toch alleen heeft willen
uitmaken, wie, als er bij het onder
zoek der geloofsbrieven overigens
tegen geen van beiden bezwaren be
staan, zou kunnen worden toegelaten.
Bij een door B. en W. ingesteld
onderzoek is dit college echter uit de
t.a.v. deze aangeh genheid in de laatste
jaren verschenen literatuur en juris
prudentie gebleken, dat meer algemeen
wordt aanvaard de opvatting, dal de
raad als het aangewezen huiaam is
te beschouwen, om r,a onderzoek der
geloofsbrieven zoonoodig door loting
uit te maken wie kaa worden toege
laten. Op grond van een en ander
verwachten B. en W., dat in geval
van beroep de beslissende instanties
(i.e. Ged. Staten en de Kroon) zich
op het standpunt zullen stellen, dat
loting door den raad analoog is aan
de bedoeling der wet.
B. en W. stellen daarom voor, om,
nadat de geloofsbrieven zijn onder
zocht en in orde bevonden, te beslui
ten tot toelating van 11 leden en voorts
van dengene, die door het lot daarna
wordt aangewezen.
Dhr. v.d. Bilt meende toch dat het
hoofdstembureau in dezen competent
was om een besluit te nemen.
De voorz. geeft uitleg aan de hand
van art. 23 der Gemeentewet, waaruit
gelezen dient te worden, dat het onder
zoek der geloofsbrieven in deze zit
ting dient plaats te hebben. Hij be
noemt als leaen der commissie tot
onderzoek der geloofsbrieven de h.h.
v,d. Bilt, Wondergem en Boeije. Hij
schorst hiertoe de vergadering.
Na heropening der zitting rappor
teert dhr. v.d. Bilt namens deze com
missie, dat de geloofsbrieven in orde
zijn bevonden, maar dat de h.h. Iz. de
Feijter en W. de Feijter om de bekende
redenen niet gelijktijdig zitting kunnen
nemen.
Na loting door den voorz. blijkt dhr.
W. de Feijter te zijn gekozen.
De notulen der vergadering van 16
Juli 1946 worden z.h.s. vastgesteld.
De ingekomen stukken
a. afschriften van de processen-
verbaal der stembureau*; idem van
het hoofdstembureau tot het vastellen
van de uitkomst en loting zooals be
doeld in punt 1 van het prae-advies;
idem besluit centraal stembureau tot
vaststelling van den uitslag der ver
kiezing; idem tot het bekendmaken
van den uitslag
b. idem van het besluit van den
voorzitter van het centraal stembureau
ter benoeming van U. Sijtema, aange
zien C. Hamelink geacht moet worden
de benoeming niet aan te nemen
c. de geloofsbrieven met bijlagen
en berichten van aanneming van de
benoeming door de gekozenen
d. bezwaarschrift van dhr. 1. de
Feijter Wzn., worden z.h.s. alle aan
genomen voor kennisgeving.
Punt 4 behelsde het voorstel
tot vaststelling van het bedrag
der kosten per leerling voor het uit
gebreid lager onderwijs voor het jaar
1946 (art. 55bis der Lager Onderwijs
wet 1920).
Tegelijk met de vaststelling der be
grooting 1946 werd het bedrag per
leerling voor het openbaar lager onder
wijs in deze gemeente vastgesteld.
Aangezien in deze gemeente per 1
April 1946 een Chr. ULO.-school
werd opgericht, moet thans op grond
van de bepalingen der Lager Onder-
wijs-wet 1920 alsnog het bedrag per
leerling voor het uitgebreid lager
onderwijs worden vastgesteld. Aange
zien in deze gemeente geen openbare
u.i.o.-school bestaat, moet worden na
gegaan, hoeveel die kosten zouden
bedragen, indien in deze gemeente wel
een zoodanige school zou bestaan.
Blijkens ingewonnen berichten zijn
in de gemeenten Terneuzen, Zierikzee
en Zevenbergen bedoelde kosten voor
het jaar 1946 vastgesteld op respec
tievelijk f28,75, f21,13 en f 16,— per
leerling.
B. en W. stellen voor, het bedrag
dat voor de gemeente Zierikzee werd
vastgesteld, ook voor deze gemeente
vast te stellen en derhalve dit bedrag
te bepalen op f21,13.
Z.h.s. wordt alzoo besloten,
Brieven, briefkaarten, akten gedrukte
Ijukken, braille drukwerken, monsters
I hoeft niét te worden gewacht tot de
productie weer gelijk is aan het voor-
i oorlogsche gebruik. Vóór den oorlog
Korte Berichten
De muizen, die lij
ders de atoombom-
proef te Bikini ge-
b'uikt zijn voor expe-
rimenteele doeleinden,
hebben gejongd. De
Amerikaansche marine
en het nationale kan
ker-instituut stellen 'n
onderzoek in naar de
inwerking der radio
actieve stralen in ver
band met de voort
planting. De thans
geboren muisjes zijn
normaal, maar de on
derzoekers behouden
hun oordeel, totdat het
tweede kroost gebo
ren zal zijn.
o—
Minister Spaak
heeft, naar aanleiding
van de ontsnapping
van den v lormaligen
Belgischen Rexisterv-
leider Leon Degrelle
uit Spanje, te Brussel
een onderhoud gehad
met den Spaanschen
zaakgelastigde. Hij ver
zweeg dez n de ont
steltenis niet, die de
laatste gebeurtenissen
in België hebben ver
oorzaakt en bevestigde
da! zij wellicht dj
betrekkingen tusschen
België en Spanje nog
wel moeilijker zouden
maken. Spaak heeft
den Spaanschen zaak
gelastigde verzocht om
hem oi.verwijld bekend
te maken langs weike
grens Degrelle, ter
uitvoering van het
bevel dat hem gege
ven werd, het Spaa i-
sche grondgebied ver
laten heeft.
o—
De minister van
oorlog heeft op des
betreffende vragen van
den heer Koejemans
(C P N.) geantwoord,
dat bij legeroefeningen
ter gelegenheid van
de iustrumfeesten in
de buurt van Utrecht,
drie personen lichte
inwendige verwondin
gen opliepen doordat
springstoffen e.d. wer
den gebruikt. Een der
gelijke opleiding is
alous de minister
noodzakelijk opdat de
soldaten anders de
demoraliseerende in
vloeden van den oor
log eerst op het ge-
vechtsveld zullen on
dervinden.
De minister ver-
daarde vervolgens dat
hij geenszins het voor
nemen koestert om
oefeningen zooals die
te Utrecht werden ge-
ïouden, voor de toe-
somst te verbieden.
Nochtans heeft hij
reeds eerder de op
dracht gegeven, dat
oefeningen, waarbij
van scherpe munitie
en sp ingstoffen ge
bruik wordt gemaakt,
oodanig dienen te
worden gereglemen-
teeid dat eenerzijds
de waarde van deze
oefeningen niet ver
loren gaat, anderzijds
het voorkomen van
ongelukken tot het
uiterste wordt beperkt,
Abonnement»-
prij»,
Loiae nummers 5 ct.
n
Abonnement»-
prl)l t
Lon* numnitn 3 ct.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
il. 1.23
Alle andere plaatien
il. 1.35
f Advertentleprlj» A
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeellngen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 62 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
Oranje leeft voort en een jubelzang klinkt
Langs heiden en weiden en stranden I
De hemel is blauw, de Oranje zon blinkt,
Nu strekken zich dankbaar de handen,
't ls feest in het land, waar één ras en één volk,
Met Oranje onbreekbaar verbonden,
Zijn eenheid en kracht, met de liefde tot tolk
in zijn Vorstenhuis steeds heeft hervonden
Axel. J- U. F.
f Advertentleprlj.
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeellngen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentlftu
(maximum 8 regels)
1 - 5 regels 62 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
*at een rommel,
fabelen gewor-
t in verkeerde
t men antiek is
jeugd en zij
d moet worden
e oude suffers
zijn IHier is
de wet en tot
oor terugkeer,
lad."
vraagstukken
wijsgeeren en
lan. Want hoe
voor zoovelen
is? En dht er
n Men zoekt
t goddelijk ge-
i achtergrond,
en tot de ge-
üen dageraad."
it in den achter
ft leeren sabo-
wat spr. zelf
imandant der
Ook de mora-
ar is de dans-
lan met elkaar
I verdoemenis,
lijke dansclub
n: „Looft den
dansen-. Als
ls ondermijnd
gouden kalf
B.'ers en coi
ns de grootste
idt ook„Tot
en de oorlog
londer kennis
alle vruchten
d en gezond,
;louf en geen
En wat een
ddelpunt van
n. Spr. hekelt
euw. „Ik heb
rouders, dan
eenmaal als
i." En zulke
begroet met
wetenschap
:h dit is geen
maar een
En daarom
ls."
s weg. Wij
Willem i, van
Maar vele
mee om het
lijk weg te
predikanten
I de christe-
at doet men
Nederland...
Dat deze
met het huis
dit opzicht:
Jezus Chris-
ils men be
leen andere
boen. Spr.
idsche hou-
ir Noord of
:derland en
te kijken,
i Nederland
op piinsen
ritiseert de
ait den ge-
houen."
□pa is de
- men bezig
lilies de
:en nieuwe
k in Neder-
ipr., „voor
vóór 1940
socialisme,
zig op alle
)eken met
r zoovelen
i uitsteken
Iden, maar
pooten te
ct spr. op
>f overval-
go of in
;eteisferde
iveral ge
ile steden
.eken van
ede voor-
us opzicht
irist avant
Ie is daar,
et hemel-
Spr. be-
opbouw
«jiipuai.
der deugden van ons voorgeslacht. Menige
woning is geen tent des vredes meer, maar
lijkt meer op een herberg. Ook in Christe
lijke kringen is dat zoouiterlijk lijkt alles
op de aanwezigen een diepen
Aan het slot zong men
coupletten van het Wilhelmus,
leen door
iform van
ederland
lapoieon-
met de
«-..'O spreker
indruk.
staande twee
O» W,
