Leven onder de tropenzon,
van oorkonden aa
oud-illegale werkers.
lUiüUHUib
ÜliUUiiiUlliiUliHyittyitt
h n
die echter niet terugkeerde. „Com
mandant" Boensaman wilde toen niet
langer wachten en eischte overgave
van het schip, aangezien anders gewe d
gebruikt z^u worden. Omdat g°i n
wapens aan boord waren gaven de
Japanners toe Omstreeks 10 uur
's avonds werden de Japanners ovtr
gebracht naar de houten motorscheepj
waarmee de Indonesië s aan boord ge
komen warenaangezien het Indone
sische machinekamerpersoneel nog op
geleid moest worden, werden de Ji
pansche houtdmacninist en 3 andert
machinisten aan boord gehouder, m°t
de belofte dat zij later teruggebrachi
zou en worden naar Tegal.
Ongeveer middernacht werd hei
anker gelicht en met een 10-mijls vaari
stoomde men naar japara. Voor aa t
komst aldaar, op 7 juni om c.a. 11
uur v.m., werd de rood-witte vlag ge
heschen.
Toen later Hr Ms. „Van Kinsbergea"
in zicht kwam, liet „Commandant"
Boensaman de sloepen suijken en gal
order het schip te verlaten, nadat dt
mitrailleur die men aan boord had
gebracht, in zee geworpen was.
Tijdens de achtervolging van dt
sloepen sprongen de meeste inzittenden
over boord, waarbij o.a. Boensaman
en de „Hoofdmachinist" Hoesin wist in
te onticomen. Tien „Oificieren", 26
manschappen en 3 Japanners werden
uit het water opgepikt en gevangei
genomen.
Uit deze getuigen-verklaringen blijk
dus wel duidelijk dat de I idonesiscut
„Marine" het japansche schip heet
geroofd volgens een vooropgezet plan
met de bedoeling het schip te gebruiken
voor opleiding van personeel en uit
breiding van de „vloot".
Het bovenstaande, onopgesmukte ver
haal toont wel aan, dat auor bepaalde
groepen geen middel onbeproefd woidi
gelaten om de wanorde hier te lande
te doen voortduren, ook al gaat dit ten
koste van vete misleide, goedwillende
Indonesiërs.
Om te beginnen wil ik twee dingen
duidelijk manen.
Ten eerste. Zal het onderwerp zich
grotendeels moeten beperken tot de
leefwijze op java, aangezien wij nooit
op de Buitengewesten, m.a.w. Borneo,
bumatra, enz. gewoond hebben, zodai
eigenlijk slechts het leven op java mij
benend is. Nu is dit in grote lijnen
over de gehele archipel wel zowat
hetzelfde en zal dit niet zo'n groot
bezwaar zijn.
De tweede is het feit van de geheel
veranderde toestand, vooral op java
en de gewijzigde verhouding van
Europeaan, de Hollander in het bij
zonder, tot de inheemse. Voor ik
verder ga, voel ik mij verplicht jullie
sterk op het hart te drukken en er de
nadruk op te leggen dat al hetgeen ik
vertel, betrekking neett op lndie zoals
het was voor de inval der Jappen in
19i2. Dit moet ik doen omdat jullie
je begrijpelijkerwijs anders een ver
keerde voorstelling zoudt maken van
het tegenwoordige java. De toestanden
zijn aaar m.i. op het ogenblik zelts
adnormaal te noemen en zuilen zo wel
niet blijven, hoewel alles nooit zó zal
worden als vroeger, voordat de Jappen
de rust kwamen verstoren en de in
heemsen tegen de Hollanders opzetten
zelts tegen de Westerling in het alge
meen. Velen zullen het met mij eens zijn,
als ik zeg dat het lang niet slecht is
dat er eens verandering in die maat
schappij komt, want er waren vele
fouten die verbetering behoefden.
Daar staat tegenover dat deze situatie
ook funest is voor de bevolking van
java en bumatra, want velen onder
jullie zullen in dit geval slechts aan
de Hollanders denken die nog in ex
tremistenkampen worden vastgehouden
ot aan nen oie in het leger daarheen
worden uitgestuurd, waarbij ze aan
grote gevaren komen bloot te staan,
terwijl uit alle hoeken de ongeordende,
op moord en roof uit zijnde benden
fanatiekelingen hen bedriegen. Hierbij
wordt altijd weer over het hoofd gezien
dat ook de Javaanse burger en platte
landsbewoner op het ogenblik zwaar
op de proef worden gesteld, want wat
is atscnuwelijker voor een volk dan
een maatscnappelijke en economische
wanorde en net totaal ontbreken van
enige rechtsinstantie, waar ieder die
dat wenst om hulp kan vragen
Wetten zijn er niet meer, allen zijn aan
willekeur overgeleverd. Tijdens de
japanse bezetting was dat al het geval
maai nu is uat nog erger,
ivieti tiiuet iu. met denken dat deze
;t slechts ot
bezittingen gemunt hebben en hen op! maar
de meest gruwelijke manieren ver
moorden. Ook de eigen mensen moeten
het soms ontgelden, als er voedsel te
kort is of gebrek aan iets anders heerst
Vermoorden zullen ze hun landgenoten
niet gauw, maar het beroofd worden
van alles wat je hebt is ook al erg
Wel moet er de aandacht op gevestigd
worden dat er natuurlijk ook meer ge
ordende troepen zijn, die slechts het
Nederlandse gezag willen ondermijnen
en de bevolking met rust laten.
iets heel andersEén van de na
delige gevolgen van de tegenwoordige
positie der bevolking is dit
Tijdens het Nederlandse bewind
waren overal in de buurt van bijna alle
dessa's (de maleise naam voor een
dorpje in Indiëj Roode Kruis-hulpposten
•of poloklinieken, waar de bewoner zich
indien hij dat wenste, kon laten be
handelen 7 hans. eigenlijk reeds tijdens
de japanse overheersing, is dit niet
meer mogelijk, óf omdat ze in het
geheel verdwenen zijn, óf omdat ze:
indien ze nog bestaan, niet meer aan
gevuld worden en er geen personee
meer voor is.
(Wordt vervolgd.)
Gedeeltelijk in verkeerde handen
Zooals eenigen tijd geleden is ge
publiceerd, zijn op groote schaal oor
konden uitgereikt als blijk van groott
waardeering voor tijdens de bezettings
jaren gedaan illegaal werk.
Zoo is er met name ook in de
neele bezettingstijd door personen uii
Oost Zeeuwsch-Viaanderen zeer be
langrijk ondergrondsch werk verricht
vooral met het overbrengen en huls
vesten van geallieerde vliegers. Een
heele perfect werkende organisatie
was hiertoe benoodigd, waarin onder
ling vertrouwen uiteraard een groote
rol spaelde.
Wij hadden t.a.v. deze kwestie eer
onderhoud met den adjudant der
Rijkspolitie, den heer A. K. Gouo
alhier, een bekende figuur in de ilie
galiteit in onze streek, aan wien ook
een oorkonde is uitgereikt.
Deze zeide zich in principe wel met
Jeze uitreiking als uiting van waar-
Jeering en erkentelijkheid voor in den
lorlog getoonde vaderlandsliefde en
trouw aan de gealheerde zaak te kun-
ïen vereenigen.
„Maar nu deze dingen op een der
gelijke en onverantwoordelijke wijze
zijn uitgereikt, hebben zij m.i geen
waarde meer. Want zij zijn ten deele
verstrekt aan personen, die zulks abso
luut niet verdienen. Deze menscher
missen veelal de gave der bescheiden
neid en doen zich zoodoende voor
als lichtende voorbeelden van moed
en vaderlandsliefde, terwijl in werke
lijkheid hun prestaties op dit gebied
volkomen nihil zijn.
Het is daarom m.i. aldus adju
dant Goud een groote fout geweest,
dat men niet voor elk geval afzonder
ijk eerst de hoognoodige informaties
ïeeft ingewonnen, alvorens deze be
wijzen van lot waardige en uitstekende
(genschappen klakkeloos uit te reiken,
waardoor zij voor een deel in handen
zijn gekomen van menschen, die
laarop niet de minste aanspraak kun
aen doen gelden.
De heele ondergro-dscha wordt m.i.
op deze wijze in een bespottelijk
daglicht gesteld en deze singuliere
nandelwijze draagt er toe bij, dat de
laden van menschen, die hun leven
an gezinsgeluk ten behoeve van het
vaderland en de bondgenooten in de
waagschaal stelden, worden geklei
ïeerd."
GESCHONDEN SCHOONHEID.
Heldendaad der Axelsche
schooljeugd.
In het „nieuwe gedeelte" van ons
atedeke is een siraat die opvalt.
Booze tongen beweren, dat hei
opvallende dezer straat hierin schuilt,
lat zij in stedebouwkurdig opzicht
een onding ish hoeverre hun
oordeel juist is, blijve hier in hei
midden.
Verder draagt die straat den naam
van een groot Axelaar, destijds ziele
herder in de Herv. kerk alhier. Hij had
tevens een productieve pen en ver-
ichtte baanbrekend werk met hei
oChrijven van Axel's historie.
van vrij recenten datum is
een „bewogen" verleden. Het oorlogs
geweld sloeg er een bres in en de
<ale vlakten zjn nog altijd een pijn
ijke herinnering aan de voorbije
wereldworsteling.
Er is echter nog een opvallend feit
in deze straat.
Zij bezit natuurschoon in den vorm
van wat geboomte en struikgewas
iets waardoor zij gunstig afsteekt t.o.v
vele volksbuurten van Axel en resu
merende kan men zeggen, dat de
rood-baksteenen gevels met het groen
van net geboomte en het blauw van
Jen hemel tezamen een harmonieerende
en echt-Hollandsche schoonheid vor
men. Zij kunnen den modernen
mensch trisscne ide>ë,i geven, die
ware in Axel wat meer initiatief
een vereemging „Axels natuurschoon
ot „mooi Axel" bergen werk zouden
oezorgen.
liet levende schoon in deze straat
iets waaraan onze stad zoo arm
zalig weinig hetft was blijkbaar
oog onzer „spes
een doorn in het
patriae". Zij heeft met een mes een
dezer boomen bewerkt op zoodanige
wijze, dat de schendende hand der
jeugd waarschijnlijk den dood van
Jen boom tengevolge zal hebben, zoo
Jat deze straat, die een lustwarande
voer de bewoners zou kunnen zijn
in een nog grooter chaos dan tevoren
>s gemetamorfoseeerd.
„Gemeentewerken" zou hier graag
evenals in vele andere nieuwt
woonwijken in den lande b.v. dooi
middel van tulpenbedden de schoor;
neid der flora den mensch bijbrengen
Maar de Axelsche jeugd gebruikt aezt
tuintjes althans in deze straat
als waren zij hun privaat-eigendom
waar zij naar hartelust hun destruc
tievs ideeën kunnen verwezenlijken.
„Gemeentewerken" heeft de zaak bi
de politie aanhangig gemaakt.
Maar laten ook ouders en opvoe
ders hun steentje bijdragen en trach
ten de jeugd bij te oreugen dat Axu
zoo arm aan parken en plantsoe
nen als het is geen vandalisme
kan verdragen. D. w.
^PLAATSELIJK NIEUWS
Woensdag vergaderde het Feest
comité met het Bestuur van de Ver-
eeniging Axel—Polen.
De bedoeling van het Feestcomité
was r.adere inlichtingen te ontvangei
aangaande de plannen van laatstge
noemde vereeniging voor 19 Sept.
Deze waren nog vaag. Het ligi
echter in de bedoeling dat ieder haai
eigen programma verzorgt, met dien
verstande voor wat de regeling betreft
men zorgt elkander niet in de wielen
te rijden. De plaatselijke jeugd- en
sportverenigingen worden aangerade
eventueele plannen gereed te maken
voor deelname aan de festiviteiten.
Vermoedelijk zullen op 19 Augustus
de afgevaardigden evenals de hoofden
der scholen door middel van de peis
tot een vergadering worden opgeroepen,
leder zorge dus gereed te zijn.
Vandaag, Zaterdag 10 Augustus,
wordt door Het Groene Kiuis de al
gemeen btkende Emmabloemcollecte
weer gehouden.
Met warmte wordt deze collecte door
ons aanbevolen. Het t.b c. gevaar be
dreigt ons volk meer dan ooit. De
zeer mooie resultaten bij de bestrijdinc
dezer ziekte vóór den oorlog bereikt,
zijn tijdens de bezetting grootendeels
te niet gedaan.
Herstel daarvan is dringend geboden.
Geeft daarom met milde hand.
De opbrengst komt ten goede aar,
alle patiënten van welke gezindte zij
ook zijn.
Zooals uit een advertentie in dit
blad blijkt wordt a.s. Dinsdag een at-
gemeene ledenvergadering gehouden
van de afdeeling Axel van het Ned.
Roode Kru s.
Gezien het vele goede werk dat het
Roode Kruis in de afgeloopen jaren
neeft gedaan en waarvan velen ook
persoonlijk de resultaten hebben kunnen
bemerken, meenen wij een ieder te
mogen aanbevelen deze vergadering te
bezoeken en zich indien dit nog niet
gebeurd, als lid aan te melden.
EEN GESLAAGDE TOCHT.
De reis door Nederland der U.L 0.-
scholieren te Terneuzen.
Zingend vertrokken de leerlingen van
le 3e klasse der Chr. U L O w.o. ook
nkele van onze stadgenooten, np
Zaterdag 27 Juli onder leiding van
10-daagsche boottocht door een deel I zi«ht stellen van de
van ons land. ting rechten.
Vroeg in de morgen vertrok de boot P- de Bokx, C. M,
naar Dordrecht, dat in de late middag
uren werd aangedaan. De Zondag
werd ojk in Dordrecht doorgebracht
's Maandags werd de tocht voortgezet
via Gouda, waar de prachtige St. Jans
kerk werd bezocht met zijn beroemde
gebrand ichilderde ramen. Op verzoe
bespeelde de organist het orgel met
zijn 3851 pijpen! Via de Haarlemmer
meer kwam de boot bij Schiphol aan
en na deze luchthaven te hebben be
zocht, kwam de hoofdstad aan de
beurt. Op het IJ voer de boot voorbi
de „Ontnje" (die onlangs uit Ned
Indië is aangekomen) en langs hel
Amerikaansche vlooteskader, o.a. de
„Housto.i". In de stad werd het In
Jische museum, Aquarium, de Beurs
Je Bijenkorf enz. oezochi, doen ook
dit moest vaa>wei gezegd worden
daar Utrecht aan de beurt kwam. Hier
werd de 112 M. hooge Domtoren be
klommen. Vervolgens ging de tocht
over de Lek, via Vreeswijk en lang»
Wijk bij Duurstede naar Rnenen, waai
de militaire begraafplaats werd bezocn
en een wandeling gemaakt werd ovei
een gedeelte der Grebbeberg. Langs
Oosterbeek en Arnhem (met de prach
tige Veluwezoom) kwam Nijmegen in
zicht. Hier werd overnacht om dt
volgende morgen een stuw bij Gravt
te bezoeken. Te 's Hertogenbosch
aangi-koinen, werden de St. Jansker
en de Raadskeider bezichtigd. Dt
volgende dag (3 Aug.) werd de thuis
reis aanvaard, doen daar het weei
aiet al te gunstig was werd besloten
Je Zondag in Willemstad door tt
orengen. Vandaar dat op Maandag
Augustus bij heerlijk zomerweer de
laatste étappe werd afgelegd. Dt
stemming aan boord was u tstekend
Een woord van bijzondere dank aan
den heer Koster-Deij, alhier, die, dooi
een piano beschikbaar te stellen ons
prettige „muziekdagen" heeft bezorgd
Niets dan lof ook voor schipper
Breevaart en de N.V. „De Hoop", dit
Joor het beschikbaar stellen van hti
motorschip „San" ons de reis heeft
mogelijk gemaakt.
Allen, die ons op eenigerlei wijze
hebben geholpen om deze tocht te
doen slagen, hartelijk dank.
Bij de leerlingen zal deze prettige
en leerzame reis zeker nog jaren in
Herinnering blijven.
Wellicht valt ook voor andere scnolei
een dergelijk uitstapje voor een volgend
jaar te overwegen
Het is zeker een voorbeeld dat na
volging verdiend.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Parapluie, portemonnaie met inhoud
en acteiasch met inhoud. Marechaussee
xazerne Axel.
Een zilveren armbandje, Prins Hen
drikstraat 62.
PREDIKBEURTEN TE AXEL.
Ned. Herv. Kerk. Voorm. 10 ure
Leeskerk en nam. 2 30 ure Ds. v. d.
Graaf, van Sas van Gent.
Geref. Kerk. Voorm. 10 ure en nam
2 30 ure Slud. Verkade.
Geref. Kerk. (Ds. Jan Scharpstr. 1).
Voorm. 10 ure en nam. 2 30 ure Ds
Couvée.
Geref. Gem. Voorm. 10 ure en nam.
2.30 ure Leeskerk.
Gebouw (Nieuwstraat). 's Avonds
ure Ds. Ravenzwaay.
WACHTEBEKE-OVERSLAG.
Motorongeluk.
Maandag j.l. kwam de motorrijder
C. alhier door een ongeluk met df
motor te vallen. Hij werd zoodanig
gewond dat hij kort nadien aan de
verwondingen is overleden.
TRIBUNAAL TERNEUZEN.
De Off cierer-fiscaal bij h t Bijzon
der gerechtshof te 's Hertogenbosch
voor de provincie Zeeland hebben de
volgende personen buiten vervolging
gtsHd
Th. v d. Winckel en D. P. Man-
naert, Terneuzen, A. Baert, Sas var
Gent. Overwogen werd, dat de gere
zen verdenkingen niet o igegrond zijn
gebleken, doch dat de schuld van
betrokkene van zoodanigen ta d Is,
Jat oplegging van een straf of maat-
egel ingevolge het Besluit Buitenge
woon Strafrecht of het Tribunaaibe-
sluit niet gerechtvaardigd is te achten.
Margaretha L. M. Wilking te Hulst,
Pieternella Coppieters geb. Sol te Sas
van Gent, wed, Sa^a Donze geb. Die-
ieman te Hoek, Geertruida M. van
atenhove, Neeltje E Hamelink geb.
Koiijn en Elisabeth Schuit geb Witte,
ontzet-
Anna
neuzen
ernaerü
jansteen
Qoetheer
g, ver-
E. A. van Meir, allen]
A. J. Bours te Koewa
te HulstM. Broeckae
H. Clarysse te Ciinge;
te Axelonder toen
plichting tot arbeidei|ontzetting
rechten.
Janna M. Meijer g4u Luijk te
Terneuzen, onder toeziXng, f 500
betalen en ontzetting
Pieternella Andriessd irneuzen,
onder toezichtsteliing,^, f 1000
betalen en ontzetting
Voor allen geldt deAbting zich
te gedragen ais een gtlieriander.
HERSTEL MOERDIÉQGEN.
Vrijdagmorgen is eei nader op
ien weg naar het ddi Herstel van
de verkeersbrug en va voorbrug
te Moerdijk.
De laatste spoorbrup finning in
de Verkeersbrug moesi nu gelicht
en vervangen uoor eet re, dtfini-
tieve overspanning. II rerkzaam-
neden hadden een p verloop,
zoodat het verkeer reed slO. 15 uur
in plaats van om 11 ,i worden
vrijgegeven. Nu is H utten nog
op nieuw materiaal, ii iiAmerika
moet komen, om de la nog aan
wezige hulpbruggen du Callender-
namilton-bruggen, teugen. Tot
zoo lang zal men ziel leen rich
tingsverkeer moeten I elpen. De
spoorwegen kunnen I teer over
nun overspanning bescü en, indien
zich geen tegenslagen nloen, zal
eind dezer maand, 261 de spoor
wegverbinding tusscüa den Zuid
nersteld zijn.
BONAANWIJZING PE OLEUM.
Het C.D.K. deelt oniKdat voor
net tijdvak 11 Aug.—7a.s. de
bonnen 474 en 974 al|
gewezen voor het k
petroleum.
zijn aan-
nn 2 liter
Burgerlijke SM.
(gedurende de maadtt 1946.)
A X EL
Huwelijks-aangifien. li Johannes
Ludovicus Petrus Spoudt (van Vo
gelwaarde) 31 j., jm. ëhHiiDorothea
van Goethtm, 26 j., jd Cornells
Witte, 27 jjm. en TuiiVolfert,
28 j, jd. Jan Jacob JolmÉtloogstad
(van Breskens), 34 j., tnlftriaAdriana
Oppeneer, 25 j.„ jd. lilu Diele-
man, 41 j, weduwn. utatje van
Dixhoorn, 32 j.„ jd. Jiifcijtenburg,
35 j., jm. en Neeiije ÜiÉ,31 j., jd.
Jacobus Anthonij Leuniflj, jm. en
Janna Cornelia Bakker,Dj,jd. 25.
Benjamin Dieleman, 38j,p,in Maria
Je Fcijter, 40 j., jd. ZjiComelis
Hamelink, 24 jjm. enjiüpbina van
Mol, 26 jjd. 31. LMui Georg
Abraham van Hese («Ytoi/igen),
21 j., jm. en Paula CeoiLouisa de
Soomer, 25 jjd.
Huwelijks-voltrekkingftj l Theo-
dorus Joannes Stalkowdf31 j.„ jm.
en Anna Maria Baert, 21j,jil, Antno-
nie Louis Ruqtenburg, Ij, jm. en
Janneke Santina Verpooii 22 j., jd.
16. Gerardus Johanna Lambertus
Heerspink, 21 j., jm. enCdina Sophia
Beerens, 25 j., jd. 23,1% Con-
stantinus Serrarens (vanlfelvaarde),
28 j., jm. en Irene Mptia Mat-
tbeeuws, 24 j., jd. 25. jade Zeeuw
van Zaamslag), 26 j., jalti Pieter
nella de Bruijne, 23 j., |ij3l, Dries
Agterhuis, 28 j., jm. enjivan Jole
van Hontenisse), 27 j., jij
Geboren. 1. Pieternellil van Nelis
Rokven en Boukje PietenÉaMiitlen-
berg. 2 A it je Louise, i tan Pieter
Vermaart en Gerritjc Maaa Wilfried
:mile Maria, z. van Robe Qustavus
Marie van Poecke en li Üreepoel.
Andriesina Janneke, d. i Marinus
Cornells Gans en Neellji artha van
Orongelen. 3. Jacobus Co is, z. van
Geleijn Willem Naeije i laria van
Hoeve. 7. P,eter, z. van Ll itBakker
en Prijntje Cornelia van i Berge.
0. Wilhelmina, d. van Ji hristiaan
Ollebek en Catharina Pu sella van
e Velde. 11. Anna, dn Pieter
Jamelink en Jacomina taelia de
Visser. 13. Cornelia Geerli la, d. van
Cornelis Buijze en Jan Lourens.
31. Willem Jan, z. van nnus de
Koeijer en Francina Schf
Overleden. 3. Willy Mai oséQieie,
jd. van René en Hf Manna
de Bruijü. 9. Benignus LUdus ljse-
baert, 61 j echtg. van Nluidovica
de Smet. 12 Cornelia W(jn|i>, echtg.
van Marlnus Dieleman.J Rensko
acoba Kramer, 50 j., ec^van Jan
^eendert Jacob Maris. 21. ÏAdnana
Vcschelling, 5 jd« vacuous en
