„Vluchtig" bezoek aan Amerika.
«MMttfiaHfer
De Indonesische tegenvoorstellen.
De Heer F. Canté, waarnemend
Hoofd van de Persafdeeling van den
Atierikaanschen Voorlichtings Dienst,
heeft ais gast van de K L.M. aan den
eersten trans-At'antischen tocht naar
New York op 22 Mei j 1. deelgenomen.
Dezer dagen is hij eveneens per K L.M.
in Nederland teruggekeerd. Hieronder
worden eenige notities omtrent zijr
.vluchtig" bezoek aan Amerika weer
gegeven.
I.
Allereerste indruk.
Wat is nu Uw allereerste en sterkste
indruk geweest bij Uw aankomst In
Amerika? Deze vraag, die mij na
terugkeer in Nederland pardoes gesteld
werd, heb ik eerst na eenig nadenker
kunnen beantwoorden. De indrukken
waren na zulk een korten overtocht en
na een gedwongen isolatie van bijna
zeven jaren zoo overstelpend, dat ik
eerst eens rustig over een en ander
moest nadenken. Maar dan kwam dan
ook al spoedig het antwoord: „Het
was het gevoel in een geheel andere
wereld te zijn overgeplaatst, alsof de
klok zeven jaar was teruggezet*. Het
viel mij op hoe goed gevoed en wel
gedaan de menschen er uit zagen, hoe
goed gekleed zij waren, hoe de winkels
vol lagen met allerhande artikelen, le
vensmiddelen enz., waarvan wij het
bestaan in het beroofde Europa bijna
vergeten waren.
Dat men desondanks in Amerika over
schaarschte spreekt doet den kersversch
uit Europa gtïmporteerden vreemdeling
onwezenlijk aan. Deze schaarschte is
dan ook een relatief begrip. Voor dt
Amerikanen, die aan nog grooter over
vloed in de jaren voor den oorlog en
in het begin van den oorlog gewend
waren, is de huidige toestand, waarin
men niet zonder meer al zijn huis
houdelijke behoeften aan suiker, boter
en vleesch kan dekken, inderdaad een
schaarschte-toestand.
Dat de modellen 1946 van de auto
mobielen, nieuwe electrische wasch-
machines, stofzuigers, strijkbouten, enz.
nog vrijwel niet te koop zijn, geeft den
Amerikaan inderdaad een gevoel van
schaarschte. De vreemdeling, die uit
een land komt waar vrijwel geheel
geen taxi's meer bestaan kijkt i chter
vreemd op wanneer hij de Amerikanen
over schaarschte hoort spreken, terwijl
in de straten eindelooze rijen automo
bielen drie, vier dik naast elkaar
voortsnellen.
Peukjes-Paradijs.
Wanneer men gewend is in de straten
van de steden in Nederland knaapjes
met bloote beenen en op houten
schoenklossen gretig naar sigaretten
peukjes te zien speuren en het zijn
niet alleen de knaapjes, die zich op
dit lucratieve bedrijf werpen dan
komt willekeurig de gedachte op „Wat
is New York een peukjes-paradijs".
Vele Amerikanen werpen hun cigaret
half opgerookt weg. In de hotels staan
in de hall, in de lobby, op elke ver
dieping bij de liftdeuren groote emmers
met zand waarin men zijn cigaretten-
peukje deponeert. Want in de liften
mag niet gerookt worden. Elk zoo'n
emmer bevat voor een Nederlandschen
peukjes-zoeker een kapitaal aan koste
lijke half-opgerookte cigaretten.
Een heel normaal verschijnsel in een
land, waar men de cigaretten per carton
(10 pakjes van 20 cigaretten) tegelijk
koopt. Een pakje Amerikaansche ciga
retten komt op ongeveer 17 dollarcent.
Maar down town koopt men in sommige
stores een carton van 10 pakjes var.
de populaire merken voor 1.40 dollar,
Wallstreet.
In de financiëele wp van Wall
street bevinden zich de groote Bank
paleizen. We loopen er binnen, de
•Bank of Manhattan, een geweldige
wolkenkrabber. We naderen een paar
glazen deuren, die, wanneer wij er
op ongeveer een meter afstand voor
staan, als bij tooverslag voor ons open
zwaaien. Dat is het werk van een
foto-electrische cel. Op de beneden
verdiepingen bevinden zich de recep
tion-offices, die op weelderige salons
gelpen, waar de Vice-presidents de
cliënten van de Bank ontvangen.
In de groote zalen waar de loketten
voor storting en uitbetaling zijn,
patrouilleeren zwaar bewapende man
schappen van de bank-politie, met
een revolvertasch op de heup en een
pairoongordel om. Natuurlijk zijn de
loKetten van allerlei beveiligingsappa-
raten voorzien, zoodat het beroep van
gangster-bankroover elke bestaans
mogelijkheid wordt ontnomen. Geld
transporten vinden in pantser auto's met
Zwarte markt.
De meesteg gangsters hebben zich
meerendeels op de nacht-clubs ge
worpen, waar zij op meer gelegali
seerde wijze de bezoekers door hel
bieden van allerlei kostbaar vermaak
van de overtollige dollars ontlasten.
Natuurlijk vindt er nog wel eens eer
klein schietpartijlje plaats. Dat is
wanneer een concurrent een nachtclub
zou willen stichten op een terrein, dai
een nachtclub-eigenaar als het zijne
heeft afgepaald.
Een ander terrein, waarop de lieden,
die men gewoonlp als gangsters aan
duidt zich hebben geworpen, is de
zwarte markt. Ofschoon de zwarte
markt, zooals men die in Amerika
kent, op een Europeaan nog al een
onschuldigen indruk maakt. Boter is
normaal tegen den; gangbaren prijs
van 50 dollarcent per pond bijna
niet te krijgen. Maar, verzekerde mij
een New-Yorker, zwart kun je tegen
70 dollarcent per pond net zooveel
koopen als je hebben wilt. Ik heb
daar smakelijk om gelachen. Datnoemi
men zwarte markt in Europa. Wij in
Europa spreken pas van zwarte markt
waneer de prijs zoo'n duizend procen1
of zoo boven den distributie-prijs ligt
De lichtjes van New-York.
In New-York is een zg. „Brown
out* (half-verduistering) omdat mtn
zuinig moet zijn met de steenkool in
verband met de mijnwerkersstaking.
Dat wil alleen maar zeggen, dat
de groote licht-reclames op Times
Square en andere centra's 's avonds
niet branden. Voor den New-Yorker
moet dit nog al eenig verschil uit
maken, voor den Europeaan, d e aan
half verduisterde straten en des avonds
gedoofde winkelverlichtingen gewend
is, zegt dit niets.
Want alle winkels zijn stralend ver
licht, de straatverlichting baadt de
stad in een zee van licht, vele win
kels zijn tot laat in den nacht open
schrijver dezes kocht om 12 uur
's nachts in een drukke winkel een
vulpenhouder restaurants en drug
stores, cafetaria's, zelfbedieningsres
taurants, vele bioscoop-theaters zijn
tot laat in den nacht of, zoo men wil,
vroeg in den morgen open en in vol
bedrijf. Het is niets bijzonders om
naar een late-show van een bioscoop
te gaan, die om over elven aanvangt
en tegen twee uur 's nachts is afge
lopen om daarna gezellig in een
restaurant of cafetaria, waar het een
drukte van belang is, nog iets te gaar.
eten of te gaan drinken.
(Wordt vervolgd).
De verhouding tot Nederland
De regeerings voorlichtingsdienst
deelt mede:
Op 17 Juni zijn aan den luit -gou-
verneur-generaal vanwege Sjarir de
voorstellen overhandigd, waarmede hij
die van Nederlandsche zijde beant
woordt.
De voorstellen omvatten het sluiten
van een verdrag, inhoudende in hoofd
zaak een de facto erkenning van het
gezag der regeering van de republiek
Indonesia over Java en Sumatra en de
samenwerking met die regeering tot de
vestiging van een Indonesischen vrijen
staat, die met Nederland in een bond
genootschap zal treden.
De vijandelijkheden zullen worden
gestaakt en van weerszijden zal geen
uitbreiding worden gegeven aan de
ingenomen posities en aanwezige troe
penmachten
Vertegenwoordigers der buitenge
westen zullen deelnemen aan de onder
handelingen over de vestiging van den
Indonesischen vrijen staat. Een bij
zondere verhouding daartoe en tot het
Koninkrqk der Nederlanden zal worden
geschapen voor die gebiedsdeelen, die
bezwaren maken tegen een onvoor
waardelijke toetreding. Over deze ver
houding zal na drie jarer. verder bij
volksstemming worden beslist.
Een stap achteruit.
De regeeringsvoorlichtingsdienst tee
kent hierbij nog aan:
Deze voorstellen vormen een ern-
stigen stap achteruit ten opzichte van
die, welke in April j.I. aan de Neder
landsche regeering ter beoordeeling zijn
voorgelegd. Deze laatste toch voor
zagen o.a. in een intreden van de re
publiek als constitueerend onderdeel
van een vrijen staat Indonesië in het
Koninkrijk en hielden geen beperking
in van den toevoer van Nederlandsche
troepen
ln de besprekingen op de Hooge
Veluwe werd ten aanzien van 2 punten
verdragsvorm ^(waartegen uit constitu-
tioneele redenen bezwaren moesten
worden gemaakt) en de erkenning van
het de facto gezag der republiek over
Sumatra (hetwelk in strijd werd geacht
met de feiten)
Verwacht mocht worden, dat op deze
basis naar verdere overeenstemming
zou worden gezocht. Het plotseling
loslaten van het geleidelijk bereikte,
doet nu de hoogst ernstige vraag rijzen
of de gesprekspartner der Nederlanders
wel in een positie verkeert, waarvan
men zich resultaten mag voorstellen.
De regeering bestudeert de thans
ontstane situatie.
„De Kerk in de wereld
van nu".
In het kader van de vernieuwings
actie vanwege de Ned. Herv. Keik
traden Maandagavond in het kerkge-
oouw dezer gemeente te Terneuzen
op Ds. Pop en Prof. Banning.
Het groote en stemmige gebouw
was tot de laatste plaats bezet. In
lotaal waren ongeveer 1500 belang
stellenden uit heel Oostelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen aanwezig.
Na opening op de gebruikelijke
wijze door ds. Sickesz van Terneuzen,
die ook mededeelde, dat ds. Grave-
meyer wegens ziekte verhinderd was,
ving ds. Pop zijn rede aan en zeide
o.m., dat men bij een tournée door
Nederland vorig jaar Z.-Vlaanderen
vergeten had, wat hij zeer betreurde,
ornaat onze provincie voor de Ned.
Herv. Kerk van groote waarde is en
daarom wordt nu deze bijeenkomst
gehouden.
Vóór den oorlog leefde de Hervormde
Kerk haar eigen leven sterke sympto
men van slordigheid en veiwaarloo
zing vielen waar te nemen. Hieraan
waren zoowel kerkeraden als predi-
«anten en de Synode schuldig en deze
kerk, die eens zoo sterk midden in
net volk stond, was in een zijstraat
komen te staan. Men verstond de
kunst niet meer om leiding te geven
en om het juiste woord op de juiste
plaats te spreken, dit alles tot groote
schade voor het volksleven.
Na 10 Mtl 1940 verkeerde ons volk
in diepen nood en men voelde, da
de kerk over de heele linie weer kerk
moest worden. De bezetting bracht
speciale moeilijkheden en ineens stond
men voor de vraagwie heeft in de
kerk de heerschappij?
Verschillende prominente figuren
hebben doorzien, dat het eenige stand
punt slechts kan zijn „Jezus Christus
H er der Wereld." En reeds in 1940
neeft men met dit doel een comité
gesticht met aan het hoofd üs. Grave-
meycr, prof. Kraemer en prof. Scholten.
Er heerschten grove wanverhou
dingen in de Herv. Kerk (richtings-
strijd, verschillende spanningen, enz.)
en men kon zeggen, dat Jezus Chris
tus in de Kerk de deur was uitgezet.
En het is van fundamenteel belang
of Hij de Heerscher zal zijn in de
Kerk. Onze taak is te doen wat Hij
gebiedt. En daarom alle menschelijke
en duivelsche dingen uit de Kerk en
Christus alleen het centraal punt.
Prof -Banning zeide o.m., dat men
de laatste jaren bezig is het wonder
der Kerk opnieuw te ontdekken. De
on-kerkelijken waren in den oorlog
verwonderd over het optreden der
Kerk, die zich uitsprak tegen de Joden
vervolging, tegen arbeidsdienst, die
protesteerde bij Seyss Inquart tegen het
natioaal-socialisme, als in strijd met
Christus' leer. Dat was men in Neder
land niet gewoon. Dat was geen
nationaal oi politiek geluid, maar dat
was de stem uit het Evangelie, omdat
wij de verantwoordelijkheid gevoelden
voor het geheele volk. ln dien zin
voerden wij ook de strijd tegen den
honger. Er werd weer ontdekt, dat
de Bijbel een gevaarlijk boek is, waar
Je vlammen uitslaan, waar dynamiet
in zit. Evenals in de 16i en 17e eeuw
werd bewaarheid, dat ondanks alles,
de Kerk blijft staan. Dat heeft Hitier
ook ondervonden.
De Kerk moet in de wereld staan
terwille van de wereld-in-nood, en als
men de Kerk ontdekt, dan leert men
ook die wereld-in nood kennen.
Als de Kerk wat wil zeggen over
de wereld, zal het moeten zijn over
de wereld van 1946, nu de mensch
heid in angst verkeert over atoom
bommen, over een 3en wereldoorlog
en worstelt met sociale vraagstukken,
met Indonesië, met de N.S.B.-ers.
Evenwel, geen politiek op den
kansel 1
Aan de hand van het voorbeeld uit
Jesaja geeft spr. richtlijnen aan voot
In het Nieuwe Testament staat de
Kerk in het teeken van het Kruis en
daarom is het de plicht om te spreken.
Dacht u aldus prof. Banning
dat men zou kunntn zwijgen over
armoede, onrecht of slavernij De
Kerk heeft gesproken tegen Hitier.
Maar dan zal zij ook moeten spreken
tegen de knechting door een Ameri-
kaansch, Engel&ch of Nederlandsch
kapitalisme.
Maar niet in den zin van de vak
beweging, geen propaganda op den
kansel
Doch men moet oniecht onrecht en
leugen leugen noemen en wie dat
niet doet is niet waard dat hij op den
kansel staat. Dan stikt de Kerk in
haar burgerlijkheid. Zoo heeft de Kerk
te sprtken, niet uit machtsbegeerte,
of om zieltjeswinst, maar alleen van
wege „Ik ben de weg, de waarheid
en het leven."
Wij hebben ontdekt, dat de levende
Kerk een aambeeld is, waarop alle
hamers kapot slaan. Er is wat ge
beurd met de Kerk en ook met ons.
En als we nog uit dit smartelijke
dieptepunt onzer histoiie een weg
omhoog vinden, dan zal de Kerk moe
ten spreken. „Hoe zouden we mogen
zwijgen", vraagt spr. „Dan waren we
waard door een zondvloed te worden
weggevaagd". Hij betoogde verder,
dat J-zus Christus het centraal punt
van het kerkelijk leven dient te zijn.
Met klem bepleitte hij staking van
Jen richtingsstrijd.
Verschillende schriftelijk gestelde
vragen werden door beide sprekers
uiivoerig beantwoord.
Dr. Cazemier sloot deze indrukwek
kende bijeenkomst.
Beide redevoeringen hadden bij hel
talrijke auditorium een aandachtig
gehoor. Ook uit Axei waren veler,
aanwezigmenschen „over wie men
spreekt" vallen hier helaas niei
te hcorcnD. w.
K.V.P.-P. V.D. A.
Minister Beel heeft Woensdagoch
tend minister Lieftinck te zijnen depar-
temente aan het Binnenhof ontvangen.
Jhr. Mr. M. van der Goes van
Naters heeft aan het A.N.P. verklaard,
dat de P. v. d. A. gaarne volledige
medewerking wil geven aan het voor
uitstrevende programma van ministei
Beel, wanneer dit wordt uitgevoerd.
„Er bestaat de oprechte wensch, dat
de K.V.P. en de P. v. d. A. elkaar
begrijpen en waardeeren en niet als
het ware een verstandshuwelijksluiten."
Duizenden hebben Woensdagavond
deelgenomen aan een demonstratie
van de C.P.N. in Amsterdam. Op het
Museumplein heeft het Tweede Kamer
lid Gerben Wagenaar de menschen
toegesproken, waarbij hij zich in felle
bewoordingen kantte tegen het nieuwe
kabinet en met name tegen den for
mateur. Hij laakte de houding van dr.
Beel o.a. inzake de vertraagde ver
kiezingen en de zuivering van binnen-
landsche zaken. „Deze minister staal
aan de zijde der reactie ',ta zal dus
tegen de belangen der arbeiders han
delen. Een kabinet-Beei zal ongetwij
feld den toestand in Indonesië ver
scherpen. De toezeggingen van Febru
ari door dit kabinet zullen niet wor-
den nagekomen, hetgeen wellicht tot
een oorlog tusschen Nederland en
Indonesië zou kunnen leiden." Hij
releveerde hoe de Nederlandscht
strijdkrachten in lndië de bevolking
provoceeren en hoe deze bevolking
thans, meer nog dan in den aanvang,
„terugslaat als zij geslagen wordt."
Wij willen vervolgde spr., een
nationale democratische regeering en
roepen alle democratisch gezinden op
te strijden tegen een formateur Beel.
Gaarne willen wij een vertegenwoor
diger van de P. v. d. A. in diens
plaats aanvaarden.
Tenslotte eischte hij erkenning vooi
de E.V.C. en de belofte, dat men
zich zal onthouden van rancune
maatregelen tegen de stakers.
De demonstranten, die later naar
den Dam trokken, waar zij uiteen
gingen, gedroegen zich ordelijk.
HEUGELIJKE DAG VOOR
SCHIPHOL.
Zaterdag verwelkomde Schiphol de
100.000 ste K.L.M.-passagier sedert de
ner-ingebruikstelling van het vliegveld
voor het burgerluchtverkeer in Juli
1945.
Het was mevr. P. G. Beguin uit
Voorburg, die met haar zoontje Jan
Erik de vacantie had doorgebracht in
Zwitserland en thans zich als 100.000
Haar werd een keurende
overhandigd met het z? de
KLM. en de handteekenden
president-directeur, den h les-
man. Een fraai blauw herii iord
met een afbeelding van mo-
torige Dakota werd aa eine
Jantje gegeven, die zie dels
ook van de roode rozen ster
gemaakt, die zijn moed den
chef der afdeeling passagi jan
geboden.
De ontwikkeling van ssa-
giersvervoer via Schiphol 945
toont het volgende verras eld
Juli 1945: 55 passagii stus
138, September 463, 0(418,
November 1924, Decembj jnu-
ari '46 3620, Februari 6 aart
11631, April 16080, Mei van
Juli 1945 tot 15 Juni 19 trd-
duizend. Het gemiddelde jas-
sagiers bedraagt moment
per dag, het maximum ai
dag bedroeg 1616. ln 193 den
er dagelijks 800 passagte hip-
nol. Het topjaar voor üen was
1939 met 98.000 passagie
Tot en met April 1946 ven-
staande cijters de regi ieg-
dienst in het binnenland ige-
rekend. Van 1 Mei af is ielft
der cijfers binnenland et lere
helft buitenland.
400
een
PLAATSELIJK NI
Zuster C. J. Galie, is doo lene
Kruis alhier thans in v enst
aangesteld. Zuster Galle, teds
ongeveer een jaar deze ;ing
hetft waargenomen, heeft tien
ijd, onder haar patiënte! vele
goede vrienden gemaakt.
HULP-ACTIE „SCHELDE iN."
Zooals deze week wei ïon-
ceerd, zal Maandagavoi ,Het
Centrum" de bekende ri tres
Kie Heimig optreden ra iter-
nationaal programma, na wd-
sche en Zeeuwsche liedet
Ook de film „De 400
Je Residentie", een oe
oekende collecte der Zeeu Den
Haag zal worden vertoont
Deze avond wordt geor
in
net kader van de „Hulp-aftde
monden", die reeds zoo I is,
Jat we kunnen volstaan|p te
wekken tot een bezoek.
GEVONDEN VOORW
Een portemonnaie met
bevragen bij J. v. a. Ree, laat.
PREDIKBEURTEN TE
Ned. Herv. Kerk. Voo
Leeskerk en nam. 2.30 ufier-
manides, van Hulst.
Geref. Kerk. Voorin.
Post en nam. 2.30 ure Ds.
Geref. Kerk. (Ds. JanS
Voorm. 10 ure en nam.
Couvée.
Geret. Gem. Voorm. 10
2 30 ure Letskerk.
Christ. Geref. Kerk. (fiool
Nieuwstraat). Des avonds
Ds. J. C. van Ravenswaaij.
in
de
ure
Ds.
U).
Ds.
lam.
ure
TRIBUNAAL TE TER
Uitspraken van zaken dejvan
6 Juni 1946
Alphons N. van Hulle, |den
geïnterneerd geweest.
1. Interneering voor ee|uur
/an 1 jaar; met bevel tot
stelling;
2. Verbeurdverklaring rlstel
3. Ontzetting van hel om
openbare ambten en bedA te
üekleeden, alsmede van hejvan
itiezen en verwesbaarnei
Anna F. van OekeL Befing
vervallen verklaard.
Hendrikus F. ten Hoor, fden
gtïnterneerd geweest, j
1. Verbeurdverklaring rsAtei
2. Ontzetting van net lom
openbare ambten en bedf te
oekleeden, enz.
Maandag 17 Juni werd be
handeld tegen den 40-jarigelick-
man, tijdens de bezetting dfvan
het G.A.B. te Terneuzen
Onze lezers zulien zich (field
nog herinneren dat in Apr een
aantal personen eigen recti [aan
spelen en toen het huis van man
is binnengedrongen waarbij ede
aan stukken werd geslagen rand
gestoken.
De beschuldiging tegen chte
luidde als volgt:
Zich als lid te hebben Men
bij N.V.D. en W.H.N., v*oc.
gezindheid te hebben blipen
door te verklaren dat alWt.-
soc. regeeringsvorm voor Nftó in
