AXELSCHE COURANT
NIEUWS- E-N ADVERTENTIEBLAD VOOR
Z E E U W S C H-V LAANDEREN.
V
60e JAAROANQ. No. 53. Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag. ZATERDAG 30 MAART 1946. Frankeering bij Abonnemert Axel.
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
V
Met 2-14 R.I. den
boer op.
Ja, we gaan den boer op. Hamer
slagen weerklinken door het kamp,
kisten worden met enthousiasme dicht
geslagen alsof ze nooit meer open
gemaakt zullen worden, men sleurt
met koffers, plunjezakken, ransels, de
kok zet nog een reusachttge bak thee
en sluit dan den winkel. Inspectie,
voorwaarts, en we tippelen naar de
haven van Georgetown. Adieu, liefelijke
heuvelen van het wonder-mooie Pe-
nangin onze lage landen zullen wij
nog dikwijls tetug denken aan uwe
overdadige natuur en aan uw onverge
telijke stranden.
Was het in vroeger jaren al een
heel evenement als 2-14 R l.de kazerne
uitmarcheerde van Bergen op Zoom,
om af te reizen naar de Harskamp en
werd dat aanleiding tot artikels in de
krant, waardoor menigen ouder een
ernstigen, bezorgden trek om de lippen
kwam daar hun jongen zoover we,g
ging, nu draaien w(| er de hand niet
meer voor om als de reis eenige dagen
duurt.
We marcheeren door de stad, de
huizen loopen leeg en overal wordt
ter begroeting de duim omhoog ge
stoken hier en daar staat een zuur
pruim, maar bokken vind je overal.
Na eenige uren wachten het gaat
in het leger niet altijd vlot en als het
moeilijk kan, waarom het dan gemak
kelijk maken gaan we aan boord
van het Eigelsche schip „Aronda"
een vriendelijk schuitje, waarmee het
prettig was om te reizen. We gaan
niet naar de Harskamp, we gaan niet
op groote manoeuvres, we gaan er
stiekum vandoor met onbekende be
stemming.
We gaan verhuizen, wie gaat er
mee I De schroef begint te spoldTen
in het groene zeewater, de kapitein
legt den koers uit en wij zitten einde
loos uit te spinnen waar dit zeereisje
ons zal brengen.
We verblijven aan boord met 11
R.I. en die knapen beginnen al direct
met een gezellige avond, zang, voor
dracht, accordeonmuziek. Daverende
lachbuien donderen over de rustige
wateren. Den volgenden avond treedt
ons gezelschap op aloude liederen
van „Wat doen we met den keizer
van lapan" alsof de Amerikanen dat
ai lang niet uitgemaakt hadden
en „Sarie Marijs", die ze allemaal
weer eens graag willen zien al is het
„bij die oude groene boom" gorgelen
honderden soldaten-kelen en de accor
deonist rent met snelle vingeren over
zijn klavier, den Hollandschen krulle-
kop scheef gebogen over het instru
ment en heerlijk dansen de bastoonen
uit zijn speeldoos, een donkere zware
cadans tot steun van zang.
,s Middags laat de scheepskapitein
zijn anker vallen op de reede van
Singapore we zijn op bekend terrein,
het is de derde maal in drie maanden
tijd dat de mannen van 2-14 hier een
bezoekje brengende zeerotten onder
ons weten elke boei al te liggende
Vlissingers zien verrassend gauw wat
voor soort schepen er al zoo gemeerd
liggen en een doodgewone dorpsche
Zeeuw zal met zijn vinger over de
reeling wijzen en doodnuchter zeggen
daar ligt dit eiland, het heet zus en
zoo en gindsWe wachten wat ver
der gebeurt, de kapitein wacht-op
orders. De machinist wacht op het
sein tot vertrek, de commandant wacht
en dus wachten wij vanzelf ook
De zon brandt op het dek, die
vuurbal zakt 's avonds snel achter de
kim en het wordt weer warm en nog
maats verdwijnt dit hemellichaam, dat
ons bruin brandt, ginds in het westen
om wat licht en warmte te gaan bren
gen in het nu kille Hol'andhet
zware anker wordt opgehaald en we
tuffen weer verder. Tot onze groote
verbazing houden de machines na een
paar uur op en we liggen weer stil
is de kapitein nu de koers kwijt o
hoe zit dat nou, want na een korten
tijd dobbert de boot weer verder,
nadat
geraasd heeft. Dat krinkelende, winke-
ende waterding met dat schoone
«apteintje er op trekt een scherpe
vore in den waterspiegel en onze
schuit gaat zachtjes aan weer vaart
nemen. Tusschen het eiland Singapore
en Malakka liggen we nogmaals dood
stil gedurende twee dagen en dan
stoomen we weer terug naar Singa-
jore. Goeie morgen, men wil ons
waarschijnlijk met alle geweld een
onvergetelijken indruk meegeven van
deze havenstad. Heel de soldaten-
familie ondergaat hier een rustkuuiy
of als gij wilt een knijpkuur van vijf
dagen en dan gaat de bus weer aan 't
rijden. De kapitein legt de koers uit,
vaarwel alweer vaarwel, we zijn
moe van het afscheid nemen.
Op haar dooie gemak zeult de boot
ons in oostelijke richting in een ver
moeiend vaartje van een mijl of acht
per uur terwijl deze bark zoo lustig
kan tippelen. Dat stukje water tusschen
Singapore en Batayia vormde een
Tantalus-reis. Ja, we, landen 9 Maart
te Batavia. Eigenlijk viel alles wel wat
tegen. Daar hadden we nu een half
meer blijkt, om de Perzische olie. Nog
niet zoo heel lang geleden rook iedereen
die aan Perzië dacht, petroleum en de
verhalen over de geheimzinnige wijze,
waarop de Engeischen in het bezit
waren gekjjmen vau de olieconcessies
door middel van een mystiek aan-
gelegden Canadees vindt men in
geschriften van ietwat sensationeelen
aard als'die van Zischka. la elk geval
is het een feit, dat de Anglo-Perzische
Oil Company groote concessies verwierf
in het Zuiden en dat de Britsche
Admiraliteit de leveringen van olie
veilig steide door zelf het grootste deel
der aandeelen in de maatschappij in
handen te houden. Op het oogenblik
worden in Abadan aan de Perzische
Golf voornamelijk benzinesoorten voor
vliegiuigen van zeer hoog octaan
gehalte vervaardigd, waarvan het lucht
verkeer der Engeischen in het Nabije
en Midden-Oosten afhankelijk is. Nu
is, sinds het einde der 18e eeuw, toen
de gunstelingen van de Russische
keizerin Catharina de Groote de gren
zen van Perzië bereikten, de valiteit
tusschen Russen en Britten groot ge-
jaar op gewacht. In een onbegrijpelijk I wees!, in 1907 werd evenwel een
zware regenbui trekt de heete boel I accoord bereikt, dat de spanning ver
naar het kamp, maar het is êé-i
groote modderpoelde petëntijd in
Zeeland. Den volgenden dag weer
foetsie en worden de verschillende
stellingen betrokken.
Het is nog met veel behelpen in
alle opzichtende dienst is niet licht,
maar we stellen het best want we
staan op „e i g e n grond*.
Het zonnetje schijnt en we worden
lekker bruin, hét nachtegaaltje zingt,
het is hier altijd lente in den tuinze
zeggen allemaalhet wordt wel beter,
maar wanneer1
Het wordt beter, wis en waarachtig,
maar de eersten moeten den kop af
bijten.
De zon, die vandaag op onze ruggen
brandde, schijnt nu in Holland laat
zij een groet zijn van de mannen van
2 14 R.I Ik blaas de lamp uit. Wel
te rusten.
Pater L. van de Vrande, m.s.c.
Aalmoezenier.
Buitenlandsche Kroniek.
Om de olie van Perzië. Heeft
Rusland zelf geen olie genoeg
Regeeringsverschuivingen in Rus
land. Britsch-lndië weldra on
afhankelijk Blum op reis.
De Polen van generaal Anders.
De tweede zitting van den Veilig
heidsraad is te New-York begonnen.
Wanneer wij het resultaat der eerste
zitting te Londen nog eens bezien, dan
krijgen wij een beeld van veel voor
bereidend werk en ernstige pogingen
tot vooruitgang, Maar tevens is dit
resultaat niet in overeenstemming ge
weest met de uitgebreide en breede
opzet der wereld-organisatie. Dit mocht
dan ook nauwelijks verwacht worden.
Reden tot geweldig optimisme was er
niet. Wel heeft het open debat veel
opgehelderd, maar een daadwerkelijke
betere verstandhouding heeft het niet
opgeleverd. Het Perzische vraagstuk
werd naar de betrokken mogendheden
teruggewezen. Het .Grieksche vraag
stuk scho k Engeland wel, Rusland
geen voldoening. Het Indonesische
vraagstuk bleef er een tusschen Neder
land en Ind.ë en tenslotte leverde de
bespreking der Syrische en Libaneesche
eischen een Russisch veto op. Het
eerste optreden van den Veiligheidsraad
heeft zeker onvoldaanheid achtergelaten.
Men heeft nagelaten in deze tusschen
periode het veto-recht nader te preci
seeren en het versthil tusschen en
beteekenis van een bepaalde «situatie
en een „meeningsverschil" duidelijk te
formuleeren. Juist dit veto-recht gaf
te San Francisco reeds zulke strubbe
lingen. Dat pleitte voor die Volken'
bijeenkomst.
kort, mede als gevolg van de geweldige
mechanisatie van den landbouw, die
de vraag naar olie sterk heeft doen
stijgen. Vandaar dat men uitkijkt naar
Reserves.
Zooals gezegd heeft de Veilgheids-
raad zich andermaal met dit netelige
vraagstuk te bemoeien.
Tot dusver hebben de zittingen van
den Veiligheidsraad de kwesties nog
niet verder gebracht. Was er in het
begin van de week optimisme in de
Angelsaksische landen, waardoor de
behandeling een dag werd uitgesteld,
bij de zitting van Dinsdag iiepen de
meeningen sterk uiteen en kreeg Rus
land zijn zin niet. Bij de zitting van
Woensdag heeft de Russische afge
vaardigde Growyko uit protest de ver
gadering verlaten, hetgeen in Engeland
weer veel onrust heeft veroorzaak',
waarbij zelfs voor Donderdagmiddag
een speciale Lagerhuiszitting werd
uitgeschreven.
Opnieuw stond het Perzische vraag
stuk, maar nu in veel ernstiger en
de seinlamp knipoogde en een beslissende» vorm, op de agenda. Het
minderde. Perzië werd nl. in twee
invloedssferen verdeeld (Teheran kwam
in de Russische zone te liggen) en
ieder der partijen zou zich onthouden
fan inmenging in de zöne van den
ander. Dat beteekende, dat de olie
van Perzisch Arbeidsjan aanslui
tende bij de velden van Bakoe en
van de gebieden ,bij de Kaspische Zee
door de Russen zou worden geëxploi
teerd. De Persian Oil heeft de exploi
tatie ter hand genomen der Zuidelijke
velden, bij de Perzische Golf
De Russische revolutie veranderde
de machtsverhoudingen wezenlijk. In
den loop van den eersten wereldoorlog
en van den strijd in de Arabische
landen, was Perzië, bondgenoot der
Engeischen, ook operatieterrein van
Britsche troepen geworden. Toen de
Engeischen tot interventie overgingen
in Georgië, het olierijke gebied van
den Russischen Kaukasus en een auto
nome Georgische republiek steunden
om hun olie-concessies daar te redden,
werd ook Perzië min of meer als basis
gebruikt tegen Rusiand. Deze actie
liep op niets uit, maar de Russen
waren sindsdien vol wantrouwen tegen
Britten en Perzen beiden. In 1921
sloten ze niettemin een verdrag met
Perzië, waarfti zij geleid door
beginselen der revolutie afstand
deden van hun invloedssfeer, op voor
waarde, dat de Perzische regeering
geen olie-concessies zou schenken
behalve de reeds aan de Persian Oil
verleende aan vreemde mogendheden
of hun maatschappijen. Inderdaad is
dit niet geschied, maar de Russen
beweren, dat in 1944 drie buitenland
sche maatschappijen, de Amerikaansche
Standard en Sinclair-groep en de
Engelsche Shell, concessies zouden
hebben verworven in'gebieden, die
feitelijk of voorheen voor de Russen
waren gereserveerd of vielen onder
het accoord van 1921. De Perzische
regeering zou deze laatste overeenkomst
dus hebben geschonden het is de
voorstelling van zaken van de „Iswes-
tia* weshalve Rusland zich ge
rechtigd achtte, voor 'eigen belangen
op te komen.
Het heeft de olie in Azerbeidsjan
aansluitende bij die van Bikoe nu
veilig gesteld door steun te verleenen
aan een autonome republiek Azerbeids
jan en voorts dient de durende bezet
ting, om druk uit te oefenen op de
Perzische regeering, opdat deze eener-
zijds deze nieuwe republiek zal erken
nen (onder Russische voogdij) en ander
zijds pro-Russisch zal zijn, opdat
Moskou niets heeft te vreezen.
De vraag rijst, of Rusland dan zelf
geen olie genoeg heeft. Neen, niet
meer. Voor 1930 produceesde het 5
millioen ton en voerde daarvan nog
een millioen ton uit. Daarna is de
olieproductie bij de opeenvolgende
vijfjarenplannen gestegen toi bijna 30
Zooals wij in ons vorig overzicht
konden meedeelen, hebben de Russen
die gebieden in Mantsjoerije verlaten,
waar ze geen rechten hebben. Maar
de havens Port-Arthur en Dairen re
serveeren ze voor zich. Hoewel ze
Dairen gemeenschappelijk zouden ex-
ploiteeren met de Chineezen, weigeren
ze, er Chineesche troepen toe te laten.
Eenige reden hebben ze daarvoor wel,
omdat op het oogenblik Amerikaansche
deskundigen, onder leiding van gene
raal Marshall, buitengewoon ambassa
deur der Ver. Staten in China, een
groot aandeel hebben in de leiding
van het Chineesche leger. Van de
250 divisies hebben de Amerikanen er
40 uitgerust en opgeleid, zoo ver
klaarde Marshall, en men kan zich
voorstellen, dat de Russen er geen
lust in hebben, ertoe mede te werken,
dat de Amerikanen ook Mantsjoerije
gaan controleeren. -v
Overigens zal het belangwekkend
zijn te zien, hoe China zich met Ame
rikaansche hulp zal ontwikkelen. Het
zal er wel mee gaan, als met Japan,
dat (aanvankelijk groot geworden door
Wtstersche techniek) tenslotte poogde,
de blanken uit Azië te verdrijven. De
Franschen in Indo-China kunnen van
dit gevaar meepraten. Volgens het
verdrag met de nationalisten, wier re
publiek ze erkenden, mogen de Fran-
sche troepen nog vijf jaar in lndo-
China blijven ter afwikkeling, en ver
dediging der erkende belangen. Maar
bij de landing in Haipnong schoten de
Chineezen op hen, en toen ze later
Hanoi, de hoofdstad in het Noorden
binnentrokken, werden ze zoo dreigend
ontvangen, dat men elk oogenblik een
uitbarsting vreesde. De wereld schijnt
niet tot rust te kunnen komen, aller
minst in Azië.
In dit verband wqzen wij er op, dat
wat Britsch-lndië betreft, Attlee nu
onomwonden hel recht op onafhanke
lijkheid heeft erkend. Dezer dagen
vertrekt de Britsche missie, bestaande
uit drie ministers, om in India met de
vooraanstaande Hindoes en Mohamme
danen te spreken over de toekomstige
status van het land. Een der grootste
Engelsche zorgen is, dat een vrij India
misschien niet in staat zou zijn de eigen
onafhankelijkheid te verdedigen, b.v.
tegenRusland. Een der Indische
leiders, Asaf Ali, heeft Londen gerust
gesteld. Zijn land zou als politieagent
optreden, goed bewapend worden, en
«indien India eenmaal op marsch is,
zullen de Russische aspiraties wel ge
ringer worden", zoo zeide deze waar
schijnlijk toekomstige Indische minister
van defensie.
Om nog even bij Rusland te blijven
er "hebben eenige verschuivingen in de
regeering plaats gehad. De oude Ka
linin, schoonvader van Stalin die reeds
van het begin af president der Sovjet
republiek is geweest, is met pensioen
gegaan. Hij wordt opgevolgd door
Sjermyk, die nu de hoogste maar niei
de machtigde functie gaat bekleeden
Op Vrijdag 10
Mei a.s. organiseert
de Landelijke Vereeni-
ging van Ex-politieke
Gevangenen uit den
Bezetttngstijd op het
Eregrafhof ln Bloe-
mendaal een grootsche
herdenking van de ge
vallen vrijheidstrijders
waarvoor zij rekent op
de deelname van alle
oud-gevangenen en
gijzelaars. Na afloop
van de Herdenking
zal in Haarlem een
gemeenschappelijke
maaltijd worden ge
houden, terwijl in
aansluiting daarop tij
dens een reünie, de
doelstellingen van de
Vereeniging nader zul
len worden toegelicht.
In deze massale
samenkomst zullen de
gerechtvaardigde grie
ven en verlangens van
deze groep onder de
aandacht van de Re
geering en het Neder-
landsche volk worden
gebracht, Weer klinkt
voor alle oud-gevan
genen en gijzelaars het
vroeger zoo gehate
woord: AANTREDEN.
Alle inlichtingen vei-
strekt het Uitvoerend
Comité „Herdenking
en Reünie", p/a W.
Bakker, van Pallandt-
straat 2 te Velp (Gld).
o—
Het bestuur van
de De Ruijterschool te
Vlissingen is voorne
mens mat ingang van
1 September a.s. de
geheele zeevaartoplei
ding uit Nijmegen weer
naar Vlissingen terug
te brengen. Om dit
plan te kunnen doen
slagen onderzoekt het
schoolbestuur thans
de mogelijkheid om
♦en minste 200 leer
ingen te kunnen
huisvesten, tot welk
doel een oproep tot de
Vlissingsche bevolking
s gericht.
o—
De verjaringster
mijn voor het aanvra
gen van kraamgeld
(uitkeering van f 55.-
bij geboorte) ls in de
Ziektewet vastgesteld
op drie maanden.
Men dient dus uiter
lijk binnen drie maan
den na de geboorte
het kraamgeld te heb
ben aangevraagd.
Aan deze bepaling
is na Augustus 1944,
toen de toestanden
zeer verward werden
en de verbindingen
zeer gebrekkig, niet
streng de hand ge
houden.
De aandacht wordt
er thans op gevestigd,
dat, nu weer van nor
male omstandigheden
kan worden gesproken,
in het vervolg niet
meer van deze verja
ringstermijn kan wor
den afgeweken.
o
Met ingang van
23 Maart zijn invali
dewagens, racerijwie
len, carriers, onderdee-
leti van carriers en
frames voor deze arti
kelen, vrü van fllitri-
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal*
abonnement
AXEL binnen de kom
II. 1.25
Alle andere plaatsen
il. 1.55
Advertentieprijs
7 ct per m.ia.
Ingezonden
Mededeelin gen
15 ct per m m.
Kleine Advsrtentiën
(maximum i regels)
1 5 regels S2 ct.
iedere rage. meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.