AXELSCHE COURANT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Z E E U W S C H-V LAANDEREN.
V
60e JAARQANG. No. 47.
Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag.
ZATERDAG 9 MAART 1946. Frankeering bij Abonnement Axel.
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
Buitenlandsche Kroniek.
Zal Franco wijken - De Britsch-
Russische tegenstellingen. - De
verhouding RuslandAmerika. -
Het atoomboom-geval. - Rusland
breekt zijn woord ten aanzien van
Perzië. - De rust in Bombay
teruggekeerd. - Di in Britsch-
Indië steeds smeulende lont.
Zooals bekend, heeft Hitler's leer
ling in Spanje den treurigen moed
ge onden, een aantal strijders voor
viijneid en gerechtigheid op onver
valste wijze gerechtelijk te doen
veimoorden. De gefusilleerden, tot wie
Garcia behoorde, waren Spanjaarden,
die deel hadden genomen aan den
ondergrondschen strijd tegen de Duit-
schers en die vervolgens in Spanje
werkten tegen de dictatuur van Franco.
De Franscne, Eigtlsche en Ameri-
kaansche regeeringen hadden stappen
gedaan ten hunnen gunste. Zonder
resultaat. Franco begon nieuwe pro
cessen en te Barcelona werden weer
vier doodvonnissen uitgesproken. In
Frankrijk ziedde men van verontwaar
diging en op instigatie van dit land
werden, in vereeniging van Engeland
en Amerika, o.m. diplomatieke maat
regelen tegen het land van den
Caudillo ondernomen.
Zal Franco wijken De tijd zal het
moeten leeren. Zooveel staat thans
vast, dat hij niet meer wil praten met
de monarchisten en deze uit staats
functies verwijdert, Voorts heeft hij
troepen geconcentreerd bij de Fran-
sche grens. Zijn leger van bijna een
millioen man is hem trouw, maar mist
voldoende vliegtuigen en tanks, zoo
dat het voornamelijk een goedgevoed
instrument is tot handhaving van de
binnenlandsche orde.
Natuurlijk rijst de vraag, waaraan
Franco's brutaliteit is toe te schrijven.
Vermoedelijk maakt hij zich wijs, dat
ondanks alle actie tegen zijn regiem
de Angelsaksische regeeringen hem
wenschen te handhaven als tegenwicht
tegen een rood Frankrijk. Inderdaad
vreezen velen, dat de val van Franco
in Spanje tot een rood en zelfs pro-
Russisch regiem zal leiden, wat Engel-
schen en Amerikanen ongaarne zouden
zien: Russische invloed bij Gibraltar
en dit deel van de Middellandsche
Zee acht men daar ongewenscht. Het
zal belangwekkend zijn te zien in
hoeverre de speculatie van Franco
juist en of hij zich kan handhaven
door onderlinge tegenstellingen in het
kamp der geallieerden.
Duidelijk genoeg is te Londen im
mers gebleken, dat Rusland de Britsche
posities heeft aangevallen. Toch kan
Groot-Brittannië nog steeds rekenen
op Amerikaanschen steun, en daarom
dreigt er zeker geen oorlog, want er
is geen sprake van, dat Rusland een
conflict zou riskeeren met Amerika.
Dit land produceert drie maal zooveel
staal en twee maal zooveel vliegtuigen
als Rusland, hetwelk overigens wcr
de tweede industriëele mogendheid ter
wereld is. De wederopbouw der Sov
jet-Unie geschiedt echter in belangrijke
mate met Amerikaansch geld. Enge
land kan geen groote credleten ver
schaffen. Moskou vroeg het een mil
liard gulden, doch kan slechts uit
Londen 3U0 millioen krijgen voor vijf
ja^r. In Amerika evenwel kan het de
beschikking krijgen over 6000 millioen
dollar, en reeds leveren de Vereenigde
Staten vele machines. Vandaar op het
oogenblik een vrij goede verstandhou
ding. Het rumoer over de atoombom-
spionnage is gesmoord, nadat de Rus
sen de Canadeesche regeering van een
anti-Sovjet hetze hadden beschuldigd.
Wel zonderling, omdat ze erkennen,
geheime inlichtingen te hebben ver
kregen, die zij waardeloos noemden.
Hoe het zijde Amerikaansche pers
is wonderlijk verzoeningsgezind, ook
in deze kwestie. Gebleken is overigens,
dat deze beide machtigste staten voor-
loopig een afbakening van invloeds
sferen zoeken. Te Jalta hebben Stalin#
dat Mantsjoerije een Russische in-,
vloedssfeer zal worden, China een
Amerikaansche. Vandaar dat de staf
chef der Russische troepen heeft ge
zegd dat zijn troepen, die 1 Februari
reeds dit gebied hadden moeten ver
laten (behalve de spoorwegen, Port-
Arthur en Dairen, welke Russische
protectoraten blijven), uit Mantsjoerije
zullen zijn vertrokken, zoodra de laatste
Amerikaansche soldaat uit China zal
zijn heengegaan. In China zelf worden
grootsche demonstraties gehouden te
gen de aanwezigheid der vreemde
troepen en tegen de „infame" afspraak
van Jalta (Februari 1945) waarbij Chi-
neesch gebied is verkwanseld. De
Amerikaansche minister Byrnes heeft
toegegeven, dat op de vredesconferen
tie de Vereenigde Staten gebonden zijn,
de Russische aanspraken op Sachalin
en de Koerillen (voorheen Japansch)
en op deelen van Mantsjoerije (voor
heen Chineesch, hoewel door Japan
ners bezet) te steunen. In ruil voor
de vrije hand in Japan en China. Het
ziet er dus naar uit, dat ondanks wrij-
tot uitdrukking
reacti 3 sinds de
tijdens de onlusten
kwam, elke vorige
muiterij van 1857.
Hetgeen nu is geschied is een van
de zich van dag tot dag vermeerde
rende symptomen, die ons er steeds
weer op wijzen, dat de ontwaking van
Azië niet meer isde kennisgeving
van 1905 en de daarop gevolgde
sluimerjng tot in onze dagen. De
wereld staat hier voor een probleem
van vollen omvang en verre draag
wijdte.
Radio-verbindingen met
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Dit jaar nieuwe zeekabel door de
Westerschelde.
Vaak ondervinden de abonné's in
Z.-Vlaanderen, dat de verbinding met
overig Nederland niet zoo v>ot tot
stand komt als men wel zou wenschen,
terwijl het soms een halve dag of nog
langer duurt eer de verwachte aan
sluiting komt. Men is dan geneigd om
te gaan mopperen en de P.T-T. ervan
te beschuldigen, dat zij Zeeuwscn-
Vlaanderen verwaarloost. P.T.T. doet
vingen en belangentegenstellingen voor-
loopig de grootste twee tot een accoord
zijn gekomen, wat voor de wereldvrede I echter al het mogelijke en P.TT.-meuws
dan weer wat hoop geeft. I schrijft hierover o.a.
Denken wij aan de Britsche-Russische
tegenstellingen dan gaan onze gedach
ten in deze dagen ook weer uit naar
Perzië. Verrassing, om geen sterker
woord te gebruiken, is vooral te Lon
den verwekt door de Russische mede-
deeling, dat met ingang van Zaterdag
2 Maart een begin zou worden gemaakt
met de ontruiming van een viertal
streken ten Oosten van Teheran, doch
dat de Russische troepen in de andere
gebieden van Perzië, lees in Ater-
beidsjan, zouden blijven totdat de toe
stand is opgehelderd' Daar op het
oogenblik te Moskou onderhandelingen
tusschen de Russen en Perzen gaande
zijn, waarbij het lot van Azerbeidsjan
ten nauwste betrokken is, zou het Rus
sische besluit op zichzelf geen verba
zing behoeven te verwekken. De ver
rassing, of liever gezegd ontstemming,
berust dan ook meer op het feit, dat
de Russen dezen maatregel eerst op
het laatste moment bekend maken, niet
langs een gewonen officieelen weg,
maar via radio-Moskou en zulks on
danks het feit, dat de Russen gebonden
waren aan de Engelsch-Amerikaansch
Russische afspraak, volgens welke bei
de landen op 2 Maart hun troepen uit
Perzië zouden hebben teruggetrokken,
De verrassing, hetzij echt ot voorge
wend, is des te grooter omdat Rusland
in November in antwoord op een Ame
rikaansche nota te kennen gaf, dat het
zich stipt zou houden aan het verdrag
van 1942, en omdat het zich op de
bijeenkomsten der Vereenigde Volken
zoo pijnlijk bezorgd toonde over het
verblijf van troepen van groote mo
gendheden op vreemden bodem.
Tot de gebieden waar Engeland
voortdurend met moeilijkheden te "kam
pen heeft, behoort ook Britsch-Indië,
waar Bombay nog maar pas het
brandpunt was van muiterij op de
Britsch-lndische vloot. Zeker, de rust
is thans teruggekeerd, doch dit wil
nog niet zeggen, dat die rust algeheel
en eeuwigdurend zal blijven, als alles
bij het oude blijft. Die indruk komt
als voornaamste naar voren uit vele
gebeurtenissen, waar het Britsch-Indië
van heden rijk aan is. Sprekend ook
voor de huidige geestesgesteldheid van
dit rijke land, met zijn door te geringe
voeding millioenen magere menschen,
is de gevaarlijke sympathie, die de
bevolking van Bombay voor de muiters
heeft getoond. Gevaarlijk, omdat de
smeulende lont hier altijd zichtbaar of
onzichtbaar, door geheel Britsch-Indië
loopt. Het is niet tot een openlijken
opstand gekomen. Of dit te danken
is aan afkeuring voor de daad, door
Britsch-lndische leiders openlijk uitge
sproken, valt moeilijk met zekerheid
vast te stellen. Wel overtrof de haat
schiijft
Vroeger waren er twee kabeltrajecten
die -Zeeuwsch-Vlaanderen met Zuid-
Beveland verbondenTerneuzen Elle-
woutsdijk en Walsoorden—Waarde,
in den oorlog legden de Duitschers
bovendien nog een kabel tusschen Vhs
singen en Breskens.
Ni het in geallieerde handen komen
van de Schelde vond het wisselen van
de zeeloodsen met de Scheldeloodsen
niet meer voor Vlissingen, doch voor
Terneuzen plaats. Veel zeeschepen
lieten nu voor Terneuzen hun anker
vallen, en sleepten met deze ankers
over den Scheldebodem, met het resul
taat dat de telefoonkabels al spoedig
het loodje legden. Dit was een ge
voelige slag voor het telefoonverkeer
met Z.-Viaa ideren, temeer daar ook de
üuitsche kabel Vlissingen—Breskens
vernield was. Engelsche militairen
herstelden deze kabel weliswaar doch
toen het loodswezen weer van Ter
neuzen naar Vlissingen werd verlegd,
speelde zich voor deze plaats hetzelfde
af wat eerder voor Terneuzen was ge
schied. Ook deze kabel werd het
slachtoffer van krabbende scheepsar.-
kers. Het eenige dat nu nog rentte,
was dus de kabel Walsoorden—Waarde
met 10 kanalen.
Intusschen had P.T.T. andere maat
regelen getroffen. Ter vervanging van
de weggevallen kabelverbindingen wer
den eenige z.g. Radio-link-sets van de
geallieerden overgenomen, voor gebruik
in het normale telefoonverkeer.
Deze zend-ontvang installaties waren
geheel ingericht voor gebruik van het
leger. Er moest heel wat verbeterd
en geëxperimenteerd worden, voordat
zij beantwoordden aan het gestelde doel
Wat de opstelling betreft heeft men
talrijke proeven genomenaanvankelijk
waren de antennes te Terneuzen op
het telefoonkantoor aangebracht. De
ontvangst van Terneuzen naar Goes
was toen bevredigedd. Er werd veel
last ondervonden van geruisch. Om een
meer storingsvrije ontvangst te hebben
werden de antennes op het dak van
ner postkantoor, dat booger gelegen is
en een vrij „uitzicht" over de Scnelde
heeft, aangebracht. Inderdaad bracht
dit een aanzienlijke verbetering.
Twee link-sets konden nu in gebruik
genomen worden, hetgeen een groote
verlichting beteekende van het inter-
locale-telefoonvcrkeer van Midden met
Zuid-Zeeland. Een verdzre uitbreiding
was het plaatsen van een link-set te
Ellewoutsdijk in plaais van te Goes,
eveneens verbinding gevende met Ter
neuzen. Deze link-set was met den
draad verbonden met het telefoondis
trict Goes. Door den korteren afstand
en het onbelemmerde „zicht* over het
water werd dit een nog betere verbin
ding dan de oorspronkelijke van Ter
neuzen naar Qoes.
Als proef heeft men vtrder een ra-
Het Nederland-
sche schip Waterland,
dat 9 Maart uit Ame
rika vertrekt, zal, naar
het A N P. meldt, hon
derd auto's meebren
gen, bestemd voor de
Fordfabriek te Amster
dam. De Edam van
de Holland—Amerika
Lijn is te verwachten
met gereedschappen
en machines voor de
Fordfabriek. Intusschen
wordt de verscheping
van z.g. dokters-auto's
uit Engeland regelma
tig voortgezet. Er zijn
er deze week weer 50
aangekomen, zoodat er
thans totaal 130 in
Nederland zijn ontvan
gen. Gemiddeld zullen
per week van dertig
tot vijftig van deze
auto's aankomen tot
een totaal van vijfhon
derd.
o—
Het bureau we-
tusschen Goes en Breskens. Ook deze
proef kan als geslaagd beschouwd
worden.
Deze radio-'ink-verbindingen wor
den tusschen de draadverbindingen
ingeschakeld in plaats van de zeeka
bels en de abonnè merkt hiervan niets.
Ten hoogste kan hij tijdens zijn ge
sprek het typische ruischen onderken
nen.
In totaal beschikt Z.-Vlaanderen thans
aan telefoonverbindingen met de rest
van het land over IC wegen in de
kabel Walsoorden—Waarde, 2 radio-
linkverbindingen Terneuzen Elle
woutsdijk en 1 radio-linkverbinding
Breskens—Goes.
Het is mogelijk langs- deze verbin
dingen de noodzakelijkste gesprekken
af te wikkelen. Dat nochtans het
contact met de overige deelen van het
land veelal aan groote vertraging
onderhevig is, kan niet zoozeer geweten
worden aan het feit, dat voor Zeeuwsch
Vlaanderen niet voldoende gedaan is,
doch vindt veelmeer zijn oorzaak daarin,
dat de kabel Goes—Roosendaal zwaar
beschadigd is; aan bet herstel wordt
evenwel gewerkt.
Tot zoover het relaas in P.T.T.-
nieuws, dal een juist beeld geeft van I ™cl uu'c°"
de toestand tot begin vori|e week. 1 deropbouw boerderij
Toen echter viel ook de laatste zee
kabel Walsoorden—Waarde aan de
scheepvaart ten offer. Een bagger
molen vernielde bij baggerwerkzaam-
heden deze laatste draadverbinding.
Vanzelfsprekend doet P.T.T. wat zij
kan om de nu weer sterk achteruit
gegane toestand te verbeteren en door
middel van meerdere radio-link-sets
is weer eenige uitbreiding aan de
resteerende verbindingen gegeven.
Momenteel zijn er nu 2 radio-link-
verbindingen Terneuzen—Goes en 2
Terneuzen—Ellewoutsdijk in bedrijf,
terwijl aan twee radio verbindingen
Walsoorden—Waarde wordt gewerkt.
Al deze lijnen zullen worden bediend
vanuit de centrales te Goes en Ter
neuzen, terwijl voor West Z-.VIaande-
ren een radio-verbinding Breskens—
Goes in bedrijf is. P.T.T. heeft echter
nog goede plannen om de verbindin
gen te verbeteren: een 10 kanalen
radio-verbinding Breskens—Vlissingen
en een 48 kanalen radio-verbinding
Goes—Terneuzen. Er is evenwel nog
meer.
P.T.T. beschikt tijdelijk over een
kabelschip. Een nieuwe zeekabel door
de Wester-Schelde staat op het pro
gramma voor 1946. Zeeuwsch-Vlaan
deren zal daarmede definitief en af
doende geholpen zijn.
NEDERLANDSCHE TROEPEN OP
BALI EN IN SOERABAJA.
Nederlandsche troepen onder com
mando van overste Termeulen hebben
bij de Sanoerbaai op Bali voet aan wal
gezet. De landing verliep zonder in
cidenten en had veel weg van een
filmrepetitie, aldus een correspondent
van A.N.P.-Aneta
Japansche militairen, die den laatsten
tijd de Indonesiërs op Bali hadden
geterroriseerd, stonden vriendelijk te
buigen. Twee Thunderbolts vlogen
laag boven de baai en de Kortenaer
lag gereed om eventueel in te grijpen.
Maar alles verliep vredig.
Ook in Soerabaja loopen thans Ne
derlandsche militairen door de straten.
Zij lagen al sinds 25 Februari voor de
kust voor anker. Het is nog niet be
kend of deze groepen in Soerabaja in
garnizoen zullen komen.
Zeventien ton goud hebben de
Duitschers bijeengegaard uit de gebit
ten van de 4 millioen slachtoffers te
Auschwitz
Vertegenwoordigers van 4 Cara-
bische landen hebben op 2 Maart
deelgenomen aan een eerste radio
programma dat ooit van de Virginia-
en in Zeeland heeft in
samenwerking met de
stichting voor land-
bouwherstel een sfu-
dieprijsvraag uitge
schreven voor het ont
werpen van 2 boerde
rijen, die passen in
het Zeeuwsche land,
en voldoen aan de
eischen die in Zeeland
gesteld worden. De
termijn van inzending
eindigt op 15 Juni a.s.
Nadere bijzonderhe
den worden verstrekt
door het districtsbu
reau Wederopbouw
boerderijen Zeeland"
te Goes.
—o
Naar het A.N.P.
verneemt is het waar
schijnlijk, dat de data
der a.s. verkiezingen
als volgt zullen wor
den vastgesteld 17
Mei voor de Tweede
Kamer, 29 Mei voor
de Provinciale Staten
en 26 Juli voor de
gemeenteraden.
o—
Thans komen ook
personen, geboren in
1925 of vroeger, in
aanmerking voor 500
gram sinaasappelen.
Zij moeten hiertoe bon
A 16 der bonkaart
KA 603 uiterlijk op
Zaterdag 17 Maart
inleveren.
—o—
Als gevolg van
de vergrooting der
melkproductie zullen
de kinderen van de E
en D groep (0 t/m 4 j.)
met ingang van 17
I Maart weer 6 liter
per week krijgen.
Zoodra de omvang
der productie zulks
toelaat, zullen ook de
andere consumenten
groepen weer de vroe
gere rantsoenen ont
vangen.
o—
De directeur van
de K.L.M., de heer A.
Plesman heett gisteren
besprekingen gehou
den over het instellen
van een vliegdienst
Amsterdam-New-York
Curagao. De voorbe
reidingen zijn ln een
-
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
li.' 1.25
Alle andere plaatsen
11. 1.55
A d verten; ieprijl^N
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeelin gen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentlën
(maximum i regels)
1 5 regels 62 ct.
Iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.