NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
ZEEUWSCH-V LAANDEREN.
De boer.
De slag in de Java-Zee.
60e JAAROANQ. No. 45Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag. ZATERDAQ 2 MAART 1946 Frankeering bij Abonnement Axel.
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
Men belangstelling namen wij ken
nis van de rede, w^lke onlangs door
den heer de Feijter werd gehouden
ter gelegenheid van de jaarvergadering
van de afdeeling Axel van de Zeeuwsche
Landbouw Maatschappij. Vooral diens
woorden met betrekking tot de tot
standkoming van de Stichting van den
Landbouw waren ons uit het hart
gegrepen.
Voor den burger is de boer thans
weer niet anders dan de producent
van melk, graan en aardappelen. Er
wordt in de stad niet steeds metsym-
E lathie over hem gesproken. Hij haalde
>ns destijds het vel over de ooren,
1 '.oo zegt men daar, en mer. smeekt
T oijkans den fiscus den plattelander
3 ens extra te pakken te nemen. Dat
k men daarbij generaliseert en op het
^03 der boeren een onverdiende
oiaam werpt, wenscht men niet in te
.ien.
Doch, wat de oorzaak ervan ook
moge zijn, de belangstelling voor den
boer is ingezakt. Dit blijkt ook hieruit,
lat men in de bladen zoo weinig
eest over de nieuwe Stichting van
en Landbouw, dat over de toekom
stige positie van onze landbouw en
veeteelt, in vergelijking met industrie
en handel zoo weinig wordt gezegd.
Vij gelooven dat het lang niet overal
J is doorgedrongen, dat de landbouw
F i.o.v. het annexatieprobleem tot een
l postieve meening is gekomen, dat het
I 'raagstuk van de kleine boeren wel-
taast schreeuwt" om opgelost te
worden.enz. enz.
Het zou ons te ver voeren de vraag
.e beantwoorden, waar de oorzaak
hiervan moet worden gezocht. Maar
vel willen wij, met den heer de
*eijter, allen bij het boerenbedrijf be
rokkenen op het hart drukken, méér
'an tot dusver voor hun belangen op
;e bres te staan en zich te realiseeren,
velke kansen te Slichting van den
„andbouw biedt.
Voor ditmaal willen wij dan nog
nkele problemen van de boerderij
er in het licht stellen. Daarbij is
et goed met nadruk te zeggen, dal,
oe onze positie in de wereld ook
ïoet worden beoordeeld, aloude wet
en van vraag en aanbod nog den
uoventoon voeren.
Minister Mansholt heeft er pas nog
iet nadruk op gewezen, dat het on-
.noge'ijk lijkt in de toekomst zuivel
2 blijven uitvoeren, waarop een regee-
ngstoeslag wordt betaald. Dat zal
en verarming van het land inhouden,
Me op den duur niet kan worden
•olgehouden. Wij moeten dus andere
zuivelproducten, waarvan de wereld
wijs voor ons aantrekkelijker is, uit-
oeren. Minister Mansholt heeft in dit
erband reeds de vettere kaassoorten
genoemd. Voorts ligt er blijkbaar in
melkpoeder nog menige mogelijkheid
p. t verdienste.
Zooals in de industrie de Neder-
anders hun toevlucht hebben gezocht
en gevonden in de veredelde produc-
en, zoo zullen ook op landbouwge-
ied de fijne groenten, de zeer goede
<aas, de uitgezochte pootaardappelen,
'e beste zaden en bloembollen het
uiteniand meer dan tot nu toe ten
t1 erkoop moeten worden geboden om
I Idus den invoer van buitenlandsche
I .roducten mogelijk te maken. Het zal
us gaan om zaken van hooge kwali-
F Mt, vervaardigd door prima geschoolde
i I aklieden. Dit laatste houdt weer in,
dat goede scholen, uitstekende voor-
n chting, research-instituten van werke-
i ijke beteekenis, conditio sine qua non
'oor onze toekomstige welvaart zijn.
In het economisch bestel trekt de
wakke aan het kortste eindje. In den
"grarischen sector is de zwakke, de
.^ine boerderij. Economisch bezien
ijn dergelijke bedrijven dikwijls niet
handhaven. Waar ze door den oor-
>g verdwenen zijn, zal men ze niet
4 nieuw leven brengen. Minister
.ansholt heelt dat onlangs vrij duide-
^l^eikUar^^Wt^da^^Mei^nag,
r
tot een ander beroep dwingen. Men
moet zoeken naar andere oplossingen.
Kleine boeren laten degradeeren tot
den loonarbeider drnischt zoozeer in
tegen den drang naar vooruitgang, dat
dit tot welhaast eiken prijs dient ver
meden.
Deze slag, waarin bijna onze geheele
marine in een heroïschen strijd tegen
een overmachtigen vijand ten onder
ging, is Woensdag en Donderdag in
het geheele land herdacht.
Speciaal in de marine-garnizoens
plaatsen Vlissingen, Den Helder, Am
sterdam, Rotterdam en Delfzijl, droeg
deze herdenking, die voor het Noorden
des lands het eerste openlijk eerbetoon
aan de gevallen mannen van onze
marine was, een bijzonder karakter.
In Den Helder werd de plechtigheid
bijgewoond door H. M. de Koningin
en door een broer van schout-bij-nacht
Karei Doorman, de schout-bij-nacht
L. A. C. M. Doorman (de vroegere
marine-commandant Zeeland), terwijl
in Amsterdam luit.-admiraal Helfrich
en professor Schermerhorn aanwezig
waren bij het onthu'len van een ge
denkplaat. In Rotterdam voerde prof.
Logemann het woord, terwijl de Min.
van Oorlog, Mr. Meijnen in Vlissingen
de herdenking bijwoonde.
Bij den slag in de Java-zee heeft
onze marine haar beste traditie hoog
gehouden door heldhaftige opoffering
ter wille van de goede zaak der geal
lieerden. Met uitzondering van den
kruiser «Tromp" en enkele onderzeeërs
ging onze geheele vloot ten onder.
Maar dit alles is geen ziniooze opof
fering van menïchen en materiaal
geweest. Uit na de capitulatie van
lapan gepubliceerde documenten is
wel vast komen te staan, dat de opzet
van het Japansche opperbevel was om
de hoofd-eilanden van Ned.-Indië bij
den strijd «over te slaan" en recht
streeks Australië aan te vallen, waarbij
dan de ingesloten linden later zouden
worden bezet. Dink zij de prestatie's
van de «Combined Striking Force"
onder schout-bij-nacht Doorman mis
lukte echter deze opzet en moesten
de Jappen hun aaidacht bepalen op
Neder'. Indië en hun troepen anders
groepeeren. Dit kostte tijd en voorda'
de strijd in Indië was beëindigd en
alles klaar was voor den aanval op
Australië waren ettelijke weken, ja
zelfs maanden verstreken, zoodat de
geallieerden zich van de geleden ver
liezen konden herstellen en de Jappen
toen zij hun aanval -begonnen een
nederlaag toebrengen.
Dat het gedrag van deze mannen
van onze Koninklijke Nederlandsche
Marine een voorbeeld zij voor de
jongeren die thans hun plicht moeten
doen.
Buitenlandsche Kroniek.
Rusland en de Middellandsche
Zee. - De spionnage rond de
atoombom. - Het wantrouwen tegen
Rusland wordt in China gevoed.
- Nieuwe zorgen voor Engeland
in Egypte en Britsch-Indië. - De
regeertngscrisis in België.
Over Ruslands belangstelling voor
de Middellandsche Zee schreven wij
reeds eerder naar aanleiding van de
Qrieksche kwestie. Zij bleek ook weer
bij de behandeling in den Veiligheids
raad van de klacht van de beide jonge
(of zoo men wilzeer oude) staten
in den LevantSyrië en den Libanon.
Deze waren, zooals bekend, niet tevre
den met het feit, dat hun landen nog
steeds bezet zijn door Fransche en
Engelsche troepen. Hun klacht was
voornamelijk tegen Frankrijk gericht.
Ja zelfs, ze wilden niet, dat de Engel
sche troepen wegtrokken als ook de
Fransche niet zulks deden. De heele
behandeling van deze kwestie is een
bittere episode voor Frankrijk geweest.
Fens ie meer kwam uit, hoezeer zijn
macht in de laatste jaren getaand is.
Hoewel de Veiligheidsraad lormeel
Levantkwestie is kunnen komen (door
dat de Russen van het recht van veto
gebruik maakten), komt het er'toch
op neer, dat Frankrijk zoo snel moge
lijk zijn troepen uit den Levant zal
terugtrekken. Voor wiens invloed
maakt het daar plaats? Deze landen
zijn te arm om niet vroeg of laat in
een of ander vaarwater terecht komen.
Het is duidelijk dat Rusland op deze
positie speculeert. Zijn steun, aan de
Syrische en Libaneesche eischen ver
leend, was te apart om aan andere
mogelijkheden te denken. Van liefde
voor kleine staten als zoodanig heeft
het noolf blijk gegeven. Men denke
aan de Biltische staten en.... aan
Perzië. Het was reeds bekend, dat
Rusland meer dan gewone belangstel
ling had voor de Arabische wereld.
Zijn partijtrekken voor de Arabieren
in Zionistische kwestie was voor hen,
die vreemdelingen zijn in het politieke
Jeruzalem, een groote verrassing. Men
zou denken, dat het groote sympa
thieën zou hebben voor de Joden,
maar neen, een totalitaire staat laat
zich in zijn politiek niet leiden door
sympathiën of antipathiën. Dat hebben
we met Duilschland reeds meegemaakt
(denk b.v. aan het voor velen verras
sende Duitsch-Russische verbond van
Augustus 1939. Met Rusland is het
niet anders. Langzaam maar zeker
tracht het vasten voet te krijgen aan
de Middellandsche Zee. De Darda
nelles de Dodekanesos, de Levant
zijn begrippen, die nauwe associaties
wekken met Ruslands streven, en in
de jongstleden gehouden conferentie
te Moskou heeft Molotow herhaald,
dat Ruslands verlangen naar een pro
tectoraat over de Italiaansche koloniën
Cyrenaïca en Tripolis heusch ernstig
gemeend was.
Spreken wij over Rnsland, dan den
ken wij in deze dagen ook aan de
Russische spionnage rondom de atoom
bom, waarbij het blijkbaar gaat om
wetenschappelijke waardevolle doch
niet beslissende gegevens Maar de
verwarring en beroering onthullen het
bestaande wantrouwen, en dit is zeer
wezenlijk. Ook in de nieuwe wereld.
I-der weet, van welk belang de Groote
Oceaan is geworden, waaraan Ameri
ka, Australië en Azië grenzen, en
waaromheen zich het grootste deel van
de bevolking der aarde groepeert. De
Amerikanen beschouwen deze zee als
de hunne. Ze zijn bereid, in het Zui
den deelneming van Engelschen, Fran-
schen, Nederianders en Australiërs - te
dulden, maar in het Noorden en Mid
den willen zij opperheerschers zijn.
Slechts een machtige mededinger dringt
naar voren het is Rusland. Het grenst
aan de Behringstraat, heeft een uitweg
naar den Grooten Oceaan via Wladi-
wostok en de pas geannexeerde Koe-
rlllen. Het vestigt zich in Mandsjoerije
en Noord-korea. Wat zal het in de
toekomst doen?
Reeds wijdt generaal Eisenhouwer
bijzondere aandacht aan de verdedi
ging van de kust van Canada en Alas
ka en van de Aleoeten in het hooge
Noorden van den Pacific. Men bouwt
er speciale duikbooten voor het pool
ijs, die indien ze opduiken door ver
warmingsapparaten het ijs doen smel
ten. Men bouwt er installaties voor
olie, die men langs de kust, gedeelte
lijk onder water, wint. Enorme lucht-
basessen worden er gebouwd. Doch
de vooruitgeschoven posten mogen niet
worden verwaarloosd. Ze liggen op de
Pnilippijnen, Okinawa in |apan. Op
de conferentie van Moskou heeft Ame
rika zelfs de vrije hand gelaten aan
Moskou in Oost-Europa, om zelf in
Japan de baas te kunnen blijvep,
Stootblok tusschen beide was China,
het is duidelijk, hoe groote waarde de
Amerikanen ook hechten aan de Chi-
neesche markt. De regeering van Tsang
Kai Sjek is door Washington gesteund
met geld en troepen. In het Noorden
hadden echter de communisten zich
van de centrale regeering afgescheiden.
Laugt^naaadet^udeüei^verwai-hM^
gelukken de communisten te verzoenen
met de regeering. Ook Moskou erkende
Tsjang Kai Sjek schijnbaar als eenige
autoriteit.
Ook hier echter vervloog de hoop.
De communisten laten zich niet inlijven
in het Chineesche Rijk. Ze maken aan
spraak op de macht in Binnen-Mon-
golië en Mantsjoerije, de gebieden die
aan Rusland grenzen. Ze beze'ten de
toegangswegen naar deze gewesten
en versperren den weg aan de regee-
ringstroepen. Nieuwe gevechten ont
brandden. En intusschen blijven de
Russen in Mantsjoerije, dat ze al op 1
Februari hadden moeten verlaten, en
ze brengen de zware industrie en het
spoorwegmateriaal over naar Rusland
terwijl ze de volledige controle eischen
over scheepvaart, treinverkeer en han
del, ook indien ze Mantsjoerije ooit
officiëel zouden prijsgeven.
Ja, de oorlog is wel ten einde,
maar de vrede is nog niet gewonnen.
De tegenstellingen in de wereld zijn
nog groot en mede als gevolg hiervan
gist het op vele plaatsen. Denken we
slechts aan de onlusten in Egpyte en
Britsch-lndië, waardoor Engelands
zorgen weer vermeerde d worden.
Ook Frankrijk heeft zijn zorgen.
Hier voert het nieuwe kabinet zelfs in
letterlijken zin een strijd om zijn be
staan, terwijl België midden in een
regeeringscrisis zit als gevolg van den
uitslag der pas gehouden verkiezingen.
Niet omogelijk zal er tenslotte een
regeering van nationale eenheid wor
den gevormd, want thans de katho
lieken uitsluiten, die zoo sterk zijn
geworden, lijki ons niet eenvoudig.
Intusschen beteekent voor ons land
een eventueele lange regeeringscrisis
een vertraging van het afsluiten* van
een handelsverdrag. De onderhande
lingen zijn op verzoek van België
gestaakt.
De kortgeleden te Lissabon gevoerde
besprekingen tusschen de vertegen
woordigers van Franco en Don Juan
hebben geen sensationeele onthullin
gen gebracht en het ziet er naar uit,
dat die, voorloopig althans, op zich
zullen laten wachten, onverwachte
gebeurtenissen daargelaten. Intusschen
heeft Franco reeds een aantal repu
blikeinen ter dood doen brengen,
waaronder een bekend Fransch vrij
heidsstrijder, waardoor vooral in het
land van Marianne, groote beroerirg
heerscht.
DE ATOOMBOM PROEVEN.
Teneinde de physieke en biologische
uitwerking van de atoombommen op
levende wezens na te gaan, zullen er
aan boord van de schepen, waarop in
begin Mei in de Marshall-eilanden
atoombommen zullen worden geworpen
een klein aantal geiten, schapen en
varkens worden gebracht. Het besluit
hiertoe werd genomen, nadat was ge
bleken dat alle beschikbare middelen
om deze uitwerking langs mechani-
schen weg te meten, ondoeltreffend
waren.
Ook leger-kleeding, amunitie, uit
rustingstukken en materialen zullen
aan proeven worden onderworpen. Op
de dekken van de schepen zullen bij
voorbeeld tanks, pantserwagens, truks,
allerlei militaire wapens, radio-instal
laties, brandbluschmiddelen, radar,
kleeren, levensmiddelen enz. worden
opgesteld.
Van het leger zullen ongeveer 60
officieren en 300 manschappen aan de
proeven deelnemen.
o—
VERMINDERING RANTSOEN.
Het dagelijksche rantsoen in de
Britsche zöne van Duitschland zal
verminderd moeten worden van 1500
op 900 calorieën, indien de voedsel-
invoer niet verhoogd wordt. Aldus
zal volgens de Daily Express de
De in 1915 op
gerichte Vereeniging
«Nederlandsch Fabri
kaat" in de oor
logsjaren door de be
zettende autoriteiten
verboden heeft haar
veel omvattende werk
zaamheden hervat en
is thans gevestigd
Prinsegracht 73, te
Den Haag.
Méér dan ooit kan
zij ons land thans
dienen op een wijze,
aangepast aan de ver
anderde nieuwe eco
nomische omstandig
heden.
—o
PRINS BERNHARD.
Prins Bernhard
is in ernstige mate
overwerkt door de op-
eenhooping van taken,
welke Hij vervult, en
moet op medisch ad
vies eenige weken vol
strekte rust houden.
Te dien einde heeft
Z.K.H. zich naar een
herstellingsoord bege
ven, dat uitsluitend is
gereserveerd voor ge
allieerde officiereh, die
rust behoeven.
De gezondheidstoe
stand van Prinses Ju
liana is langzaam voor
uitgaande, doch laat
nog niet toe.datH.K.H.
den Prins vergezelt.
Het ligt in de bedoe
ling van de Prinses,
om zich, zoodra Zij
geheel zal zijn hersteld,
naar de verblijfplaats
van den Prins te be
geven.
Na volkomen te zijn
uitgerust zullen Hunne
Koninklijke Hooghe
den vervolgens de in
spannende reis naar
Scandinavië aanvaar
den.
o—
MINISTER
VAN KLEFFENS
AFGETREDEN.
Het lidmaatschap
van den permanenten
te New-York zetelen
den Veiligheidsraad
der Vereen. Naties ver-
eischt, dat Nederland
daarin, evenals de an
dere staten-leden, per
manent vertegenwoor
digd is.
De regeering heeft
besloten dat mr. E. N.
van Kleffens Nederland
in den raad zal ver
tegenwoordigen. Aan
gezien de minister van
buitenlandsche zaken
als regel te 's Graven-
hage aanwezig moet
zijn, heeft H. M. de
Koningin goedgevon
den. dat mr, Van
Kltffens aftreedt als
hoofd van het depar
tement van buitenl.
zaken en in deze hoe
danigheid wordt op
gevolgd door mr.J.H.
van Royen, tot dusver
minister zonder porte
feuille, terwijl de heer
van Kleffens deel blijft
uitmaken van het ka
binet als minister zon
der portefeuille.
Politieke beteekenis
he if deze cPrstuaaga
Abonnements
prijs
Losse nummers S ct.
Kwartaal*
abonnement
AXEL binnen de kors
fl. 1.25
Alle andere plaatsen
il. 1.55
Advertentieprijs
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeelmgen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentlön
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
Iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.