De rol der Partisanen.
Een speciale verslaggever vanhei
ANP. seint:
S^nja Fester is een blond Joodsch
meisje van 20 jaar uit de oekraine.
Ik ontmoette haar in ren van de vele
kampen van Beieren, rij zette er dam
pende borden eten op lange tafels,
waaraan repatrieerenden geschaard
waren. Zij deed het met de linker
hand, want aan de rechter mist zij
haar duim. welke werd afgeschoten
in een gevecht met een Duitschen SD.
Die gewonde hand was het eenige
eereteeken, dat zij kreeg voor het
heldhaftig verzet gedurende vier jaren
in de donkere bosschen van West-
Rusland. Want Sonja was partisane.
Volgens de Duitschers heette het, dat
zij lid was van een moordenaars
bende, die terreur zaaide in een door
dappere Duitsche legers gepacificeerd
land. Maar in elk ander land ter
wereld zal Sonja voortleven als een
welhaast onbegrijpelijk voorbeeld van
moed, kracht en geloof in em betere
toekomst, want zij, die nu het een
voudigste huishoudelijke werk ver
richtte voor de weinigen, die met
haar den strijd om het leven in dt
bosschen hebben overleefd, vertelde
mij, dat zij haar ouders en broers
door Hitiers «dapperen" heett zien
wegsleepen in den dood. Zij besloot
haar eigen leven en dat van haar 3-
jarig zusje te verdedigen en sloot zich
aan bij de ontelbare mannen en vrou
wen, die wisten, dat met moordenaars
van vrouwen en kinderen geen com
promis te sluiten valt. Na vier jaren
van onnoemelijk leed en achtervolging,
door marteling en dood, is zij thans
weer vrij mensch. Nu leeft zij in een
vreemd land, alleen op de werelo
met haar zusje, wier mager bleekt
gezichtje nog de uitdrukking van dt
angst blijft behouden.
Aan Sonja en haar zusje, twee der
ontelbaar velen, moest ik denken, toen
in de rechtzaal van Neurenberg de
partisanenoorlog ter sprake kwam,
Welke bijdrage de partisanen geleverd
hebben tot de overwinning der be
schaving, blijkt misschien het best uit
Hitiers woorden zelf. In de aan hel
gerecht overhandigde strikt geheime
order van October 1942, welke alleen
aan de commandanten gericht was en
onder geen omstandigheden den
vijand in handen mocht vallen, spreekt
Hitler van de schade, welke zij aan
Duitsche legers toebrachten. Hij vreesde
een ernstige crisis aan de verschil
lende deelen van het Oostfront en
beval een meedoogenloozen strijd in
te zetten, «welke met niets ontziende
brutaliteit" gevoerd moest worden. Hij
eischte niet minder dan «absolute
vernietiging" en men weet nu, dat
men dergelijke woorden uit Duitschen
mond letterlijk moet opvatten.
In dezelfde order van Hitier wordt
ook gesproken over de geweldige
afbreuk aan de Duitsche kracht, ge
daan door de geallieerde commando
raids, tot dusver in de Duitsche pro
paganda als louter moord en terreur
bestempeld. Volgens Hitier moesten
de commando's uit de zee en de lucht
over één kam worden geschoren met
de Russische partisanen. Hitier be
schrijft, hoe de commando-activiteit
door de vernietiging van installaties
en verbindingen vaak ernstige situa
ties deden ontstaan en alle troepen
vervoer onmogelijk maakten. Hij merkt
ook op, dat de aanvallen van com
mando's vaak heele industriën lam
legden en hoe speciaal de aluminium-
productie voor vliegtuigen geschaad
werd.
Hitier beschouwde het gevaar zoo
ernstig, dat hij beval, dat de Duitsche
commandanten zich niet meer aan de
conventie van Genève mochten storen.
Commando's mochten niet meer worden
gevangen genomen, doch moesten wor
den «geliquideerd tot den laatsten
man". Wanneer het noodig was dat
commando's ondervraagd werden,
moesten zij na ondervraging terstond
worden neergeschoten. «Berichten
hieromtrent in het weermachts-com-
muniqué zullen kort en laconiek vast
stellen, dat een sabotage-, terreur- of
destructiegroep is ontmoet en tot den
laatsten man vernietigd", aldus Hitier.
Strenge maatregelen werden tegelijk
gelast tegen de Duitsche officieren, die
zich «te zwak" toonden om deze order
uit te voeren. Hitier hoopte op deze
wijze voor de geallieerden duidelijk te
maken dat het deelnemen aan een
commando met den dood gelijk stond
en verwachtte dat zoodoende geen
vijwilligers meer voor deze taken
zouden zijn. Dit is niet de eenige
maal, dat Duitschers toevlucht namen
tot moord wanneer zij voelden, dat
hun militaire krachten niet meer toe
reikend waren. Dezelfde geest komt
tot uiting in orders, waarvan het af
slachten van overlevenden van getor-
oedeerde schapen is bevolen. Toen
de Duitsche leiding ervan overtuigd
was geworden, dat de onderzeebooten
den strijd tegen de Amerikaansche
scheepswerven glansrijk verlorer, ver
beeldde des Fuehrers waanzin z;ch,
dat hij de geallieerde schepen zou
kunnen ontvolken door alle zeelieden,
die zich in een bruischende oceaan
aan wrakken en planken vasthielden,
weg te maaier. Op deze wijze zou
het den geallieerden onmogelijk zijn
nog zeelieden te vinden, die bereid
waren in zee te gaan. Tal van bewijs
stukken voor den georganiseerden op
zet van deze met alle oorlogsrecht
spottende moordpartijen zullen ter tafel
worden gebracht, wanneer de tweede
«Fuehrer" namelijk Doenitz, beschul-
jigd zal worden, dan zal blijken, dat
deze man, ondanks het feit, dat hi]
met zijn fijne aristocratische trekken
in het gezicht den waardigsten indruk
maakt van het heele gezelschap, een
van de trouwste, meeste toegewijde en
cynische uitvoerders was van Hitiers
moordbevelen. Deze Neurenbergsche
documenten zijn niet alleen bewijzen
tegen schenders van de elementairste
menschenrechten, maar ook bewijzen
voor den onverschrokken moed, waar
mede de commando's der partisanen
en zeelieden zijn voortgegaan de dui-
velsche macht te breken. Ontelbaren
nebben het graf gevonden in de golven
of zijn door den S.D. en S S. vak
kundig of spoorloos «geliquideerd
Slechts zelden zult ge een Sonja ont
moeten, maar als gij haar ziet, beset
tan, hoeveel moed en onverwoestbaai
geloof in het leven zij achter haar
eenvoud verbergt.
PLAATSELIJK NIEUWS.
«VEREENIGINQ VOOR ALGEMEEN
EN PLAATSELIJK BELANG".
De laatste dag van Januari hield de
«Vereeniging voor Algemeen en Plaat
selijk Belang" te Axel, haar eerste
vergadering in 1946. Verschillende
nieuwe leden konden de laatste tijd
worden geboekt.
Reeds geruimen tijd doet de ver
eeniging haar best, om de melkromp-
slomp tot eenvoudiger proporties terug
te brengen.
Ter bevoegder plaatse zal verzocht
worden, het grensverkeer tussen Z.
Vlaanderen en België te vergemakke
lijken, zoodat iedere Zeeuwsch-Vlaming
die een uitstapje wil maken de grens
gemakkeiijk kan passeren.
Het bleek, dat schijnbaar eenvoudige
dingen, soms toch nog heel wat voeten
in 'd aarde hebben. Een landbouwer
in de omgeving, heeft namelijk op zijn
erf reeds anderhalf jaar een grote gra
naat liggen, die hem heel wat last ver
oorzaakt. Vele malen heeft hij hiervan
ter bevoegder plaatse melding gedaan,
echter zonder resultaat. Op zijn verzoek
heeft de vereniging dit ter hand genu-
men. Echter moet men zich nog steeds
tevreden stellen met de «belofte", dat
hij spoedig verwijderd zal worden.
Men vraagt zich af, moet er eerst een
ongeluk gebeuren? Waarna dan in
de pers het bekende refrein komt:
Blijft er af en zeg het tegen de instan
ties die voor de opruiming zorgen.
JAARVERGADERING AFD. AXEL
Z. L. M.
Donderdagmiddag werd alhier in het
hotel Het Wapen van Zeeland jaarver
gadering gehouden door de Afd. Axel
der Z. L. M.
De voorzitter, de heer W. de Feijter,
die voor de eerste maal de vergadering
presideerde, wees in zijn openingsrede
erop, dat de Z. L. M. weer aan het
werk is getogen en nu een taak te
vervullen heeft, die moeilijk en veel
omvattend is. Een groot aantal boeren
bedrijven zijn door den oorlog getroffen
en overal heerschen nog ontredderde
toestanden. Dank zij het gunstige weer
konden in het afgeloopen jaar de werk
zaamheden op het land tijdig klaar
komen. Er kwam ook meer vrijheid
voor den landbouw, o.a. op het gebied
van paarden en rundvee. De controle
op onze bedrijven verminderde en men
ijvert nu voor volledige vrijheid op de
bedrijven, doch als we zien op de ver
schillende maatregelen, moeten we wel
meer en meer tot de gedachte komen,
dat het niet anders kan dan door ge
leide ec«nomie. Hoe de verdere ont
wikkeling zal zijn moeten we afwachten,
doch als vaststaand mogen we wel
aannemen, dat de vrijheid op onze
bedrijven, zooals onze oudere leden
d'e gekend hebben, wel niet meer za'
terugkeeren. Op elk terrein en in elk
bedrijf zijn moeilijkheden, niet in het
minst in het landbouwbedrijf, o.a. ach
terstelling, gebrek aan medewerking op
agrarisch gebied, enz. Het afgeloopen
jaar bracht twee belangrijke loonsver-
hoogingen met volledige instemming
van alle borr n. Waarom cn terecht
werd gezegd, moeten de landarbeiders-
loonen altijd lager worden gesteld dan
in andere bedrijven. Toezegging werd
gedaan dat bij loonsverhooging dit zou
worden verdisconteerd in de prijzen
der producten, maar dit laatste b'eef
uit. Op het laatst van 'tjaar kwam
de mededeeling, dat de najaarswerk
zaamheden eigenlijk voorbereidende
werkzaamheden waren voor 1946.
Voor ons allen is dit weer eens een
aansporing om te trachten met alle
kracht en energie de landbouw weer
op het goede spoor te brengen. Onze
afdeeling is zeer zeker daartoe bereid.
Je stuwkracht daartoe moet van de
boeren zelf uitgaan.
Een groot aantal nieuwe leden zijn
toegetreden70 pet. van de Axelsche
ooeren en een groot aantal burgers
zijn lid van de Z. L. M. Dat getfi
hoop voor de toekomst om de tot
standkoming van het nieuwe orgaan
uit de Stichting van den Landbouw
met kracht te helpen bevorderen.
Daarom zal hopelijk de landbouw
worden vernieuwd en de Z L.M. ziet
dan ook reikhalzend de totstandko
ming van deze instelling tegemoet.
Het belooft een machtig orgaan te
worden, niet om stakingen te propa-
geeren, want deze mogen we als boe
ren nimmer voorstaan, maar een orgaan
dat werkt voor boerenrecht en
-billijkheid.
Laat ons dan ook eendrachtig onze
boerenbelangen met kracht blijven
oehartigen. Hoopvol lijkt het nog niet,
we hebben den wind nog niet in de
zeilen. Ten allen tijde moeten we onze
bereidheid toonen voor den opbouw
van ons land en trachten een gezonde
en welvarende boerenstand te ver
krijgen.
Dat de landbouw de plaats moge
innemen die haar toekomt als voedsel
bron van het Nederlandsche volk, want
net oude bekende woord geldt nog
steeds, dat de koning van het veld
zal worden gediend.
Nadat de notulen waren goedgekeurd,
werd mededeeling gedaan van een
iweetal ingekomen stukken, waarin
opgewekt wordt om een bestelling te
doen op het jubileumboek der Z L.M.,
ter gelegenheid van het 100 jarig be
slaan. Ter herdenking van dit feest
zal dit jaar te Goes op 3, 4 en 5 Juni
ook een groote Prov. Landbouwten
toonstelling worden gehouden.
Het financieel verslag van den Secr.-
penningm. de heer iz. de Feyter Wz.
wees uit, dat ontvangen was f 1209,12
en uitgegeven f 1092,95, zoodat er een
batig saldo was van f 116.17.
Het aftredende bestuurslid de heer
Corn, de Feyter Jacz., wenschte niet
meer in aanmerking te komen. Na
herhaalde stemmingen werd in diens
plaats gekozen de heer P. B. van
Hoeve, Als bestuursleden voor de
Kring werden gekozen de heeren W.
de Feyter en W. Koster.
Als afgevaardigden naar de algemee-
ne vergadering werden gekozen de
heeren W. den Hamer èn A. Scheele.
Een bestuursvoorstel om de afdee-
lingscontiibutie te verhoogen van f 1.
tot f 2. werd na eenige discussie aan
genomen. Eveneens werd aangenomen
een bestuursvoorstel om het salaris van
den secr.-penningmeester van f 20 op
f 40 per jaar te brengen.
Van de rondvraag werd een druk
gebruik gemaakt. Verschillende klach
ten werden naar voren gebracht over
allerlei zaken den landbouw bctief-
tende, regeeringsmaatregelen enz. Het
bleek duidelijk, dat de weg ook hier
nog niet over rozen leidt 1
Na aiioop van de vergadering werd
nog een bonds filmvertooning gegeven
door den heer J. B. Haak, van Hoek.
STICHTING HERSTEL ZEELAND
1945.
Maandag 28 Januari j.l. vond onder
presidium van den Commisaris der Ko
ningin, Jhr. Mr. J. W. Quarles van
Ufford, de Installatievergadering plaats
van het bestuur der Stichting Herstel
Zeeland 1945.
In afwachting van de benoeming
der directeuren, wordt tot fungeerend
secretaris der stichting benoemd de
heer D. van Heyst, commies ter Pro
vinciale Griffie.
De thans door de Regeering getrof
fen regeling voor de vergoeding van
geleden oorlogsschade acht het bestuur
op tal van punten onbillijk.
Besloten wordt deze materie nader
in studie te nemen om vervolgens met
de Stichtingen in de drie overige ge
teisterde provincies een gemeenschap
pelijke actie te voeren.
Tot voorzitters van de regionale
adviescommissies werden benoemd de
heeren J. van Dongen te Oostburg,
R Gerritsen te Zierikzee en J. L. Ver
hagen te Vlissingen.
Van het optreden der bureuax, on-
middelijk na de benoeming der direc-,
teuren in de eerstvolgende bestuurs
vergadering, zal per publicatie aan de
Zeeuwsche bevolking en aan onder
scheidene rijksinstellingen mededeeling
worden gedaan.
GEVONDEN.
Een doublé armband. J. v. Lange-
velde, Magrette N 32, Axel.
HET INDISCHE VRAAGSTUK.
De Nederlandsche Stichting voor
Statistiek heeft begin 1946 een onder
zoek ingesteld naar de meening va
net Nederlandsche publiek inzake hei
Indische vraagstuk. Hierbij is gebleken
dat 27pct. van de Nederl. bevolking
boven de 18 jaar over deze vraagstuk
ken geen meening heeft. Van de 73pct.
die wel een meening blijkt te hebben
wil 17 procent de betrekkingen
lusschen Nederland en Indië gehand
haafd zien op dezelfde wijze als waarop
ze voor de oorlog geregeld waren.
Een belangrijke versterking van den
Indonesischen invloed wordt gewenscht
door 70pct., terwijl 11 pet. een van
Nederland geheel onafhankelijk Indië
wil; 2pct. bleef, hoewel men hao
medegedeeld over de houding Neder,
land-lndië een meening te hebben, op
deze vraag het antwoord schuldig.
Van hen, die een belangrijke ver
sterking van den Indonesischen invloeo
wenschen, blijkt 65pct dezen invloeo
op het gebied der binnenlandscht
politiek van doorslaggevenden aard te
willen doen zijn; 26pct wil zoover niei
gaan, terwijl 9pct zich van een oordeel
onthoudt. Van een doorslaggevenden
Indonesischen invloed op de buiten-
landsche politiek van Indië is slechts
11 pet voorstander; 77pct vei klaart zich
daarvan tegenstander, terwijl 12pci
geen meening te kennen heeft gegeven.
SCHOENEN EN FIETSBANDEN.
Volgens een mededeeling van
minister Vos kan ons land dit jaar uit
Amerika 5,5 millioen rijwielbanden en
2 millioen paar schoenen tegemoet
zien. Voor de schoendistributie worjt
in verband hiermede overwogen het
huidige systeem te verlaten en perio
diek een bon voor een paar schoenen
aan te wijzen.
OOK RADAR-CONTACT MET DE
ZON.
Australische natuurkundigen op ra-
diogebied, samenwerkende met den
raad voor wetenschappelijke en indus
trieel onderzoek, hebben voor de eer
ste maal radar-contact met de zon tot
stand gebracht.
«Het leven van ieder mensch op
aarde kan materieel beinvloed worden
als resultaat van deze unieke prestatie",
deelde een van de onderzoekers mede.
De echo's, welke de zon terugkaat
ste, waren van een speciaal karakter
en totaal verschillend van de normale
echo's, welke vernomen werden, toen
radar-contact met de maan werd ver
kregen. Het waren geluidsgolven,
ontstaan aan de oppervlakte en in het
inwendige van de zon.
De laatste nasporingen hebben den
geleerden in staat gesteld, de tempe
ratuur van de zon te bepalen. Men
schat deze op 1.000.000 graden en van
tijd tot tijd tot 10 000 000 graden stij
gend. Het is mogelijk, dat vele be
langrijke en nieuwe ontdekkingen zullen
volgen, welke ongetwijfeld het leven
van ieder mensch zullen beinvioeden.
Het eerste Nederlandsche schip is
thans met voedsel uit Australië naar
Java vertrokken.
In Madrid zijn monarchistische
demonstraties gehouden ten gunste
van Don Guan. Een aantal studenten
werd gearresteerd.
Het motorschip «Alcantara" is uit
Singapore vertrokken met 2461 Neder
landsche repatrieerenden. Het schip
zal rechtstreeks naar Amsterdam varen
en alleen Colombo en Suez als tus-
schenhavens aandoen. Momenteel zijn
met verschillende schepen in totaal
ruim 8000 reptarieerenden op weg
naar Nederland.
25.000 NEDERLAN
DERS VAN HONGER
GESTORVEN.
Naar wij vernemen
waren de oorlogsver
liezen van de Neder
landsche bevolking
1940—1945 van rond
200 000 personen als
volgt verdeeld
Hongersterfte circa
25.000, in Duilschland
'overleden Joden circa
105.000, verliezen door
executes en kamp-
sterfte in Nederland,
door in Duitschiand
overleden politieke ge
vangenen, tcwerkge-
stelden en vermisten
ca. 47.000, burgers
gedood door oorlogs
handelingen ca. 17.000
gesneuvelde militairen
ca. 3000 en verliezen
ter zee eveneens ca.
3000.
o
OPHEFFING VAN
RANTSOENEFRING
IN BELGIË.
Het ministerie van
voedselvoorziening
neeft medegedeeld, dat
cacaopoeder, dadels,
vruchtenpuree en
vruchtensap, alsmede
gerookte, gezouten en
ingelegde visch, niet
meer gerantsoeneerd
zijn en onbeperkt te
gen de wettelijke vast
gestelde prijzen, op de
binnenlandsche markt
verkocht mogen wor
den.
o—
Naar de P.Z. Crt.
meldt zal tot inspec
teur van het lager on
derwijs, inspectie Mid
delburg, worden be
noemd de heer A. A.
Leenhouts, hoofd van
de openbare lagere
school te Terneuzen.
H.M. de Koningin
heeft aan jhr. mr. A.
W. L. Tjarda van
Starkenborgh Stachou-
wer, thans ambassa
deur te Parijs, het
grootkruis in de orde
van de Nederlandsche
Leeuw verleend.
Op Zaterdag 2 Feb.
1.1. heeft de Koningin
tijdens een particuliere
audiëntie de versier
selen dezer orde aan
den heer Tjarda van
Starkenborgh Stachou-
wer overhandigd.
o—
Den gedelegeer
den van de UNO is
aangezegd, dat zij niet
meer voedingsmidde
len dan ter gewicht
van 15 Engelsche
ponden in totaal uit
Engeland mogen mee
nemen, terwijl daar
onder niet meer dan
2 pond van elke soort
mag zijn. Voorts is
hun verboden postze
gelverzamelingen van
groter waarde dan 5
pond sterling, bestemd
voor landen buiten het
sterlinggebied uit te
voeren. Zij mogen
evenwel 2 pond ge
wicht aan zeep mee
nemen, maar het is
hun verboden vuurwa
penen, patronen, rub
ber, buiten- en bin
nenbanden uit te voe
ren. Juwelen, voor
zover zij persoonlijk
bezit zijn. worden
vrijgegeven.
o—
900 leden van het
pantserschip «Admiral
Graf Spee", dat in
Dec. 1939 voor de
Argentijnsche kust
door Engelsche krui
sers tot zinken werd
gebracht, zullen 15
Februari a.s. Argenti
nië verlaten.
H9—s i ik jüiitÉsi
O—