AXELSCHE COURANT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
No. 39.
Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag. ZATERDAG 9 FEBRUARI 1946.
60e JAARGANQ.
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
Buitenlandsche Kroniek.
Het terrein der politieke samen-
erking is nog een rimboe. Laten wij
ïszelf niets wijs maken. De eerste
rgaderingen van de Vereenigde Vol-
n waren er op zichzelf alweer een
euw bewijs van. Als we het nog
et wisten, heeft de strijd om het
lorzitterschap het ons weer kunnen
eren. Rusland en Amerika stelden
e, den Noor, Engeland en de ande-
Spaak, den Belg. Beide mannen
aren vertegenwoordigers van de
eine machten, van de als ze
lïsoleerd blijven ongevaarlijke
achten. Maar Spaak is voorstander
n de West-Europeesche blokvor-
tng en Lie tegenstander. Rusland en
merika zijn tegenstanders van een
(est-Europeesch blok. Ziedaar de
genstellingen, die aan den dag tra-
n bij de verkiezing van den voor
tter.
Wat zit hier achter? Dit, Rusland
owel als Amerika voeren een zeer
alistische politiek. Zij moeten die
lieren vanwege hun binnenlandsche
rhoudingen. Beide groote machten
eten zich de doorslaggevende facto-
n in het internationale evenwicht,
s grootsten en sterksten beseffen zij
it hun verantwoordelijkheid navenant
Vandaar hun veto-recht, dat Rus-
nd openlijk erkend heeft feitelijk te
illen beperken tot hoogstens
ie (nog liever twee). Daarom zoekt
ngeland zich sterk te maken door
s groote leider op te treden van de
eine naties.
Dus toch groepen, machtsgroepen,
Ifs in de Vereenigde Volken Ja,
at zou men anders willen? Maar
et de machtsgroepen zijn gevaarlijk,
et komt op het behoud van het
enwicht aan. Internationale verhou-
ngen zijn geen starre toestand, maar
|n leven, dat eiken dag zijn eigen
oblemen geeft en een der schoonste
irschijnselen van dat gevecht om
it evenwicht is dat die groote mach
te staten aen Noor of een Belg noo-
g hebben om hun overleg te presi-
leren.
Dezelfde krachtlijnen teekenden
ch af, tóen Rusland zich
irzette tegen Nederlands opnemingjn
in Veiligheidsraad en wederom den
oor Lie naar voren bracht. Tegen
ustralië, Brazilië en Polen, tegen
gypte en Mexico was geen bezwaar.
Heen tegen Nederland, omdat het in
het Westen van Europa ligt. Noor
egen is op dat punt ongevaarlijk,
ndat Noorwegen dadelijk de poli-
eke overmacht van de Grooten er
ende en den kleinen Naties alleen
sn rol van beteekenis toekent op cul-
ireel economisch gebied. Alsof dit
rnder de wereld geweld aan te doen 1
- te scheiden zouden zijn i
De oorlog is wel gewonnen, maar
et winnen van den vrede is zeker
io belangrijk en zeker zoo moeilijk,
ie belangen van de grooten vooral,
ie tijdens den oorlog parallel liepen,
ijken immers nu ai weer uiteen en
zal veel worden gevergd aan goe-
En wil, aan tact en aan zelfverloo-
ïening om te bereiken, dat de mil-
oenen in Europa en in den Pacific
iet vergeefs hun leven hebben gelaten.
De weg omhoog is bezaaid met
mstige obstakels, maar het is goed,
at men voor deze vele moeilijkheden
e oogen ntet sluit en den kop niet
n het zand steekt. De struisvogel-
olitiek van 1919 tot 1939 is te funest
eweest om nog een kans op herha
ng te mogen krijgen. Omzeilen van
loeilijkheden, schipperen, leidt zeer
aker tot mislukking. Slechts door alle
westies open en zonder vrees voor
•euwe moeilijkheden te behandelen
J er een kans datgene te bereiken,
waarnaar de vrije volken der aarde
/■verlangen.
f Zal de nieuwe organisatie der Ver
eenigde Volken dezen koers varen
{Het gaat er op lijken, want in de
laatste zittingen van den Veiligheids
graad kwamen de kaarten op tafel,
«n aanzien van een drietal proble
men, welke de politieke horizon ver
duisterden Perzië, Griekenland en
Nederlandsch-Indië, waarbij Engeland
en de Sovjet-Unie de groote tegen
spelers waren.
Inzake Perzië staan de zaken nu
zoo, dat op voorstel van den Sovjet
gedelegeerde Wysjinski directe onder
handelingen tusschen Rusland en Per
zië zullen plaats hebben, terwijl de
Veiligheidsraad desgewenscgt inlich
tingen kan vragen. Een beslissing, die
dus niet onprettig is voor de Russen.
De weg tot deze ontwikkeling van de
zaak werd geopend door de regee-
ringswijziging in Perzië, waarbij een
nieuwe Iraansche eerste minister aan
bod kwam, die bereid is tot onder
handelen en blijkbaar in de gratie is
bij de Russen.
In de Grieksche kwestie, die door
de Oekrainers ter tafel is gebracht en
waarbij, zooals bekend, de verwijten
zich tegen de aanwezigheid van Engel-
sche troepen in Griekenland keeren,
is door de Grieksche vertegenwoor
digers een verklaring afgelegd, waarbij
den nadruk gelegd wordt op den
wensch der Grieksche regeering, deze
troepen in Griekenland te laten ter
wille van rust en orde en tevens ter
voorkoming van een nieuwen burger
oorlog.
Met deze verklaring kwam Engeland
al heel sterk te staan. Doch geheel
afgescheiden hiervan zal Griekenland
dit wel zoo lang in handen houden als
dat noodig lijkt. Griekenland immers
kan de rol vervullen van het slot op de
deur der Dardanellen een positie, die
niet geheel onbelangrijk is in verband
met de Russen.
Wij stellen ons voor in onze vol
gende beschouwingen op deze kwestie
en die van Nederlandsch-Indië terug
te komen als ons meer gegevens ten
dienste staan.
Ten opzichte van Nederlandsch-
Indië is reeds indirect een dubbele
uitlating van beteekenis. Namelijk de
mededeeling van Van Mook op een
persconferentie te Batavia, waaruit
diens volle vertrouwen in een weer
op te nemen contact met deregeering-
Sjahrir blijkt. Hoewel bij het scrijven
van deze regelen dit contact nog niet
heeft plaats gehad, heeft Sjahrir de
bal, hem door Van Mook toegespeeld,
op een voor Nederland wenschelijke
wijze teruggekaatst. Hij verklaarde
namelijk, dat hij het mogelijk acht, bij
de komende besprekingen tot overeen
stemming te komen indien de voor
stellen aan de Indonesische verwach
tingen beantwoorden. Nu kan men
natuurlijk zeggen, dat hij daarmede
niet meer dan bereidheid tot spreken
heeft getoond. Inderdaad. Meer kon
ook niet verwacht worden onder de
gegeven omstandigheden. Maar juist
dat hij van deze bereidheid op dit
oogenblik blijk gaf, onderstreept en
bevestigde ten slotte de bedoeling, die
Van Mook bij zijn persgesprek gehad
moet hebbenjuist nu toonen, dat wij
op weg zijn onze eigen aangelegen
heden in eigen kring op te lossen.
Onder deze omstandigheden is het
verder niet verwonderlijk, dat de Rus
sen een troost noodig hadden. Ze
kregen die in inzooverre, dat hun
candidaat voor de plaats van den
secr.-gen- van de Ver. Volken werd ge
kozen. De Noor Lie is eenstemmig
door den Veiligheidsraad gekozen.
Daarmede is een vaak geuite gissing,
dat op deze plaats de Nederlandsche
Minister van Buitenlandsche Zaken,
mr. Van Kleffens, benoemd zou wor
den, vervallen.
Van Londen naar Parijs, het is
maar een stap. Het nieuwe Fransche
kabinet, dat bestaat uit negen socia
listen, zeven communisten, zeven leden
van de vooruitstrevende katholieke
partij en een onafhankelijke, heeft nu
reedsden naam van soberheids-regee
ring.
Intusschen schijnt zich vooral Ame
rika het ontslag van De Qauile aan
te trekken. In pers en radio geven de
Amerikanen uiting aan hun vrees, dat
Frankrijk's politiek naar Moskou zal
omzwaaien en in zelfverwijt herin
nert men aan de dwaasheid van de
Fransch-Amerikaansche tegenstellingen
ten aanzien van de Rijn- en Ruhr-
gebieden. Men geeft nu toe, dat het
deels Amerika's schuld is, dat Frank
rijk het den rug toe zou keeren. En
men gaat nog een stap verder door
te wijzen op de belangrijkheid van de
definitieve orienteering van Frankrijk,
welke in den loop van den tijd de
orienteering zou kunnen worden van
heel Europa.
In het aangrenzende België heeft
een proefstemming inzake de konings
kwestie in de stad Lier een meerder
heid van 80 pet. opgeleverd voor den
terugkeer van koning Leopold.
Op 17 Februari a.s. worden de Bel
gen, met uitzondering van de vrouwen
en de .politiek onbetrouwbaren" (ten
getale van ruim driehonderd duizend)
naar de stembus geroepen en men kan
gerust zeggen, dat deze stemming staat
„in het teeken" van de koningskwes
tie, die het land heeft gescheiden in
twee groepen, één voor den terugkeer
van koning Leopold, één er tegen.
Wat den koning aangewreven wordt,
komt in hoofdzaak hierop neer - De
koning heeft een onvoorzichtige neu
traliteitspolitiek mogelijk gemaakt, toen
voor den oorlog het los-van-Frankrijk
accoord werd gesloten. Zooals men
ziet wordt nog al ver in het verleden
teruggegrepen. Men kan argumentee
ren, dat de koning gedekt was door
zijn ministers en dat de verantwoor
delijkheid te deelen is.
Na achttien dagen strijd heeft de
koning zich in 1940 met zijn leger
overgegeven en is hij niet, zooals Ko
ningin Wilhelmina b.v., vertrokken om
het hoofd van den weerstand te wor
den in een land, dat de huidige zege
praal heeft bewerkstelligd.
Waarop de verdediging antwoordt
de koning mocht met zijn soldaten
geen zelfmoord plegen tegenover een
geweldige Duitsche overmacht, en als
de vorst moest hij het lot van zijn
land deelen om te redden wat er te
redden was door passieven weerstand.
Derde beschuldiging: Leopold heeft
in België niets gedaan om zijn volk
werkelijk te helpen. Hij heeft zijn
krijgsgevangen soldaten verlaten en
zich gerieflijk gevestigd op zijn kasteel,
waar hij bovendien een huwelijk heeft
aangegaan, dat hem zijn koninklijk
prestige heeft ontnomen.
De verdediging De koning kon
niets doen, niemand is trouwens zeker
dat hij niets gedaan heeft voor het lot
van burgers en soldaten. Wat zijn
particulier leven betreft, dit valt buiten
alle recht van beschouwing.
Zooals alle verkochte staatshoofden
beschuldiging-heeft koning Leopold
zich naar Berchtesgaden begeven om
daar met Hitier op zijn minst dubbel
zinnige besprekingen te voeren.
Weerlegging: de koning is bij Hit-
Ier op bezoek geweest om te onder
handelen met het oog op lotsverbete
ring van de Belgische krijgsgevangenen.
Het verslag over deze samenkomst
werd opgesteld door den Duitscher
Schmidt en zal dus wel tendentieus
zijn.
Waarom laten we de beschuldiging
opnieuw aan het woord, heeft de ko
ning zich niet onmiddelijk bij de be
vrijding naar België begeven en heeft
hij integendeel blijk gegeven van ka
rakterloosheid en argwaan over de te
zijnen opzichte aan te nemen houding
van zijn onderdanen?
Repliek: Duistere machten hebben
den koning belet terug te keeren.
Ziedaar in groote trekken de hftidi-
ge stand van zaken. Wie is de Salo
mon, die zonder vooringenomenheid
het geschil zal bes'echten We be-
hooren niet tot hen, die meenen, dat
de nieuwe verkiezingen een oplossing
zullen brengen. Roept een katholieke
meerderheid den koning terug, dan
heden
begint een nieuwe strijd Spreekt een
meerderheid van links zich tegen hem
uit, dan staan we even ver als nu.
Slechts twee factoren kunnen de
veete bijleggende koning zelf, die
moet kiezen tusschen het Land en zijn
persoon, ende penicillini van den
Tijd.
Zeeuwsch Oorlogsmuseum.
Het initiatief om te komen tot de
oprichting van een Zeeuwsch Oorlogs
museum vindt allerwegen belangstel
ling, zoowel in als buiten de Rrovincie.
Alle belangstellenden worden dan
ook uitgenoodigd tot bijwoning van een
vergadering op Zaterdag 16 Februari
a.s. in het Ned. Koffiehuis dam te
Middelburg des namiddags 2 uur.
Het ligt in de bedoeling om in deze
vergadering te komen tot de oprichting
van een Vereeniging, de verkiezing van
een voorloopig Bestuur, bespreking
van de te voeren actie en diverse
plannen.
Gehoopt wordt dat alle Zeeuwen
zullen toonen hun belangstelling niet
uitsluitend te beperken tot het zenden
van een visitekaartje, doch dat ook zij
bereid zijn deze bijeenkomst te bezoe
ken om op deze wijze daadwerkelijk
mede te werken aan het bereiken van
het gestelde doel.
Waar een dergelijk museum, mits
goed ingericht, ongetwijfeld ook vele
vreemdelingen zal kunnen trekken
reeds dit jaar worden vele Amerikanen
in Europa verwacht ligt hier onge
twijfeld ook een belang voor vele
zakenlieden.
J. Ph. Koene.
DEMOBILISATIE VAN SEDERT MEI
1940 OPGEKOMEN DIENSTPLICH
TIG PERSONEEL.
De marlnevoorlichtingsdienst meldt
Maatregelen zijn in uitvoering om het
dienstplichtig reserve-en hersteld actief
personeel beneden den rang van offi
cier, dat in Nederland is opgekomen
en dat sedert 10 Mei 1940 onafgebro
ken in werkelijken dienst is, uiterlijk
1 Juli 1946 uit Oost- en West-Indië
naar Nederland te doen terugzenden
ter demobilisatie. Het overeenkomstige
personeel, dat in Nederland of in het
Vereenigde Koninkrijk in werkelijken
dienst is, zal niet meer naar Oost- of
West-lndië worden uitgezonden en zoo
spoedig mogelijk na 1 Juli 1946 wor
den gedemobiliseerd.
In verband met het vorenstaande,
wordt de aandacht gevestigd op de
mogelijkheid voor zeemiliciens in de
kwaliteiten kok, waschmeesters en be
dienden beneden den leeftijd van 36
jaar, om vrijwillig in werkelijken dienst
te komen. Gegadigden kunnen zich
daartoe schriftelijk melden bij den
commandant der zeemacht in Neder
land, flat Duinwijk te 's-Gravenhage.
Zij krijgen als soldij het aanvangssoidij
voor het vrijwilligerspersoneel. Voor
zooveel noodig kunnen hun verwanten
een beroep doen op de regeling voor
kostwinnersvergoeding. Hoe meer zee
miliciens zich voor vrijwillige opkomst
aanmelden, hoe sneller de demobilisatie
van het personeel, dat reeds geduren
de den geheelen oorlog in werkelijken
dienst is, zal verloopen.
Een hulp-bestel
ler der P. T. T., die
zich had schuldig ge
maakt aan diefstal van
een uit Amerika ee
komen pakket, werd
conform den eisch
door de Haarlemsche
rechtbank tot zes maan
den gevangenisstraf
veroordeeld.
o—
A.n.p.-aneta ver
neemt, dat een over
eenkomst tusschen
Nederland en Groot-
Brittannië over de
levering door Neder
land van een millioen
oesters is gesloten.
Wekelijks zullen
honderduizend oesters
naar het Vereenigd
Koninkrijk gezonden
worden. De eerste par
tij van 60.000 oesters
zal dit weekeinde in
Engeland aankomen.
o—
„Framewood Ma-
nor" het opleidings
centrum van de marine
vrouwen afdeeling in
Engeland, is overge
bracht naar „Leiduin"
bij Aerdenhout. De
laatste leden van de
„vaste bemanning"
zijn in Nederland aan
gekomen, nadat het
huis, waarin alle mar-
va's tot nu toe hun
driewekelijksche trai
ning gehad hebben,
overgedragen was aan
de Engelsche admira
liteit.
De eerste recruten,
die in Nederland hun
opleiding zullen ont
vangen, zijn 45 meis
jes, hoofdzakelijk be
stemd voor den huis-
houdelijken dienst.
Haar opleiding wordt
verlengd tot vier we
ken, aangezien naast
de gewone militaire
vorming nog extra aan
dacht zal worden be
steed aan dit speciale
vak.
o—
Katholiek Nederland
zal den aartsbisschop
ter gelegenheid van
zijn verheffing tot kar
dinaal, een grootsche
hulde brengen. Op
Donderdag 28 Febr.
zal te Utrecht door
den Pauselijken gezant
de kardinaalsbaret op
plechtige wijze wor
den uitgereikt.
Daarna zal de kar
dinaal een pontificale
H. Mis opdragen met
assistentie van het
geheele episcopaat.
Hierbij en bij de daar
opvolgende middag
feesten zullenvertegen-
woordigers uit het
geheele land en uit
ieder dekenaat aan
wezig zijn.
Tevens zal dien dag
in alle katholieke ker
ken een H. Mis wor
den opgedragen tot
intentie van den kar
dinaal-aartsbisschop.
Zondag a.s. zal in
alle kerken collecte
worden gehouden. De
opbrengst is door den
kardinaal bestemd tot
hulp aan door den
oorlog getroffen kerken
masnacp
verl
conci
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
il. 1.25
Alle andore plaatsen
11. 1.55
Advertentieprijs 'N
7 ct per i urn.
Ingezondc a
Mededee Lngen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentlön
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
„Ja baas, ik dacht weer aan échte
thee, Niemeyer's Gala thee. Die
is fijn!"
Zijl