AXELSCHE COURANT NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. No. 39. Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag. ZATERDAG 9 FEBRUARI 1946. 60e JAARGANQ. Drukker-Uitgeefster: Firma J. C. VINK AXEL Adres Redactie en Administratie: Markt 12 AXEL Hoofdredactie: T. C. VINK - van VESSEM Buitenlandsche Kroniek. Het terrein der politieke samen- erking is nog een rimboe. Laten wij ïszelf niets wijs maken. De eerste rgaderingen van de Vereenigde Vol- n waren er op zichzelf alweer een euw bewijs van. Als we het nog et wisten, heeft de strijd om het lorzitterschap het ons weer kunnen eren. Rusland en Amerika stelden e, den Noor, Engeland en de ande- Spaak, den Belg. Beide mannen aren vertegenwoordigers van de eine machten, van de als ze lïsoleerd blijven ongevaarlijke achten. Maar Spaak is voorstander n de West-Europeesche blokvor- tng en Lie tegenstander. Rusland en merika zijn tegenstanders van een (est-Europeesch blok. Ziedaar de genstellingen, die aan den dag tra- n bij de verkiezing van den voor tter. Wat zit hier achter? Dit, Rusland owel als Amerika voeren een zeer alistische politiek. Zij moeten die lieren vanwege hun binnenlandsche rhoudingen. Beide groote machten eten zich de doorslaggevende facto- n in het internationale evenwicht, s grootsten en sterksten beseffen zij it hun verantwoordelijkheid navenant Vandaar hun veto-recht, dat Rus- nd openlijk erkend heeft feitelijk te illen beperken tot hoogstens ie (nog liever twee). Daarom zoekt ngeland zich sterk te maken door s groote leider op te treden van de eine naties. Dus toch groepen, machtsgroepen, Ifs in de Vereenigde Volken Ja, at zou men anders willen? Maar et de machtsgroepen zijn gevaarlijk, et komt op het behoud van het enwicht aan. Internationale verhou- ngen zijn geen starre toestand, maar |n leven, dat eiken dag zijn eigen oblemen geeft en een der schoonste irschijnselen van dat gevecht om it evenwicht is dat die groote mach te staten aen Noor of een Belg noo- g hebben om hun overleg te presi- leren. Dezelfde krachtlijnen teekenden ch af, tóen Rusland zich irzette tegen Nederlands opnemingjn in Veiligheidsraad en wederom den oor Lie naar voren bracht. Tegen ustralië, Brazilië en Polen, tegen gypte en Mexico was geen bezwaar. Heen tegen Nederland, omdat het in het Westen van Europa ligt. Noor egen is op dat punt ongevaarlijk, ndat Noorwegen dadelijk de poli- eke overmacht van de Grooten er ende en den kleinen Naties alleen sn rol van beteekenis toekent op cul- ireel economisch gebied. Alsof dit rnder de wereld geweld aan te doen 1 - te scheiden zouden zijn i De oorlog is wel gewonnen, maar et winnen van den vrede is zeker io belangrijk en zeker zoo moeilijk, ie belangen van de grooten vooral, ie tijdens den oorlog parallel liepen, ijken immers nu ai weer uiteen en zal veel worden gevergd aan goe- En wil, aan tact en aan zelfverloo- ïening om te bereiken, dat de mil- oenen in Europa en in den Pacific iet vergeefs hun leven hebben gelaten. De weg omhoog is bezaaid met mstige obstakels, maar het is goed, at men voor deze vele moeilijkheden e oogen ntet sluit en den kop niet n het zand steekt. De struisvogel- olitiek van 1919 tot 1939 is te funest eweest om nog een kans op herha ng te mogen krijgen. Omzeilen van loeilijkheden, schipperen, leidt zeer aker tot mislukking. Slechts door alle westies open en zonder vrees voor •euwe moeilijkheden te behandelen J er een kans datgene te bereiken, waarnaar de vrije volken der aarde /■verlangen. f Zal de nieuwe organisatie der Ver eenigde Volken dezen koers varen {Het gaat er op lijken, want in de laatste zittingen van den Veiligheids graad kwamen de kaarten op tafel, «n aanzien van een drietal proble men, welke de politieke horizon ver duisterden Perzië, Griekenland en Nederlandsch-Indië, waarbij Engeland en de Sovjet-Unie de groote tegen spelers waren. Inzake Perzië staan de zaken nu zoo, dat op voorstel van den Sovjet gedelegeerde Wysjinski directe onder handelingen tusschen Rusland en Per zië zullen plaats hebben, terwijl de Veiligheidsraad desgewenscgt inlich tingen kan vragen. Een beslissing, die dus niet onprettig is voor de Russen. De weg tot deze ontwikkeling van de zaak werd geopend door de regee- ringswijziging in Perzië, waarbij een nieuwe Iraansche eerste minister aan bod kwam, die bereid is tot onder handelen en blijkbaar in de gratie is bij de Russen. In de Grieksche kwestie, die door de Oekrainers ter tafel is gebracht en waarbij, zooals bekend, de verwijten zich tegen de aanwezigheid van Engel- sche troepen in Griekenland keeren, is door de Grieksche vertegenwoor digers een verklaring afgelegd, waarbij den nadruk gelegd wordt op den wensch der Grieksche regeering, deze troepen in Griekenland te laten ter wille van rust en orde en tevens ter voorkoming van een nieuwen burger oorlog. Met deze verklaring kwam Engeland al heel sterk te staan. Doch geheel afgescheiden hiervan zal Griekenland dit wel zoo lang in handen houden als dat noodig lijkt. Griekenland immers kan de rol vervullen van het slot op de deur der Dardanellen een positie, die niet geheel onbelangrijk is in verband met de Russen. Wij stellen ons voor in onze vol gende beschouwingen op deze kwestie en die van Nederlandsch-Indië terug te komen als ons meer gegevens ten dienste staan. Ten opzichte van Nederlandsch- Indië is reeds indirect een dubbele uitlating van beteekenis. Namelijk de mededeeling van Van Mook op een persconferentie te Batavia, waaruit diens volle vertrouwen in een weer op te nemen contact met deregeering- Sjahrir blijkt. Hoewel bij het scrijven van deze regelen dit contact nog niet heeft plaats gehad, heeft Sjahrir de bal, hem door Van Mook toegespeeld, op een voor Nederland wenschelijke wijze teruggekaatst. Hij verklaarde namelijk, dat hij het mogelijk acht, bij de komende besprekingen tot overeen stemming te komen indien de voor stellen aan de Indonesische verwach tingen beantwoorden. Nu kan men natuurlijk zeggen, dat hij daarmede niet meer dan bereidheid tot spreken heeft getoond. Inderdaad. Meer kon ook niet verwacht worden onder de gegeven omstandigheden. Maar juist dat hij van deze bereidheid op dit oogenblik blijk gaf, onderstreept en bevestigde ten slotte de bedoeling, die Van Mook bij zijn persgesprek gehad moet hebbenjuist nu toonen, dat wij op weg zijn onze eigen aangelegen heden in eigen kring op te lossen. Onder deze omstandigheden is het verder niet verwonderlijk, dat de Rus sen een troost noodig hadden. Ze kregen die in inzooverre, dat hun candidaat voor de plaats van den secr.-gen- van de Ver. Volken werd ge kozen. De Noor Lie is eenstemmig door den Veiligheidsraad gekozen. Daarmede is een vaak geuite gissing, dat op deze plaats de Nederlandsche Minister van Buitenlandsche Zaken, mr. Van Kleffens, benoemd zou wor den, vervallen. Van Londen naar Parijs, het is maar een stap. Het nieuwe Fransche kabinet, dat bestaat uit negen socia listen, zeven communisten, zeven leden van de vooruitstrevende katholieke partij en een onafhankelijke, heeft nu reedsden naam van soberheids-regee ring. Intusschen schijnt zich vooral Ame rika het ontslag van De Qauile aan te trekken. In pers en radio geven de Amerikanen uiting aan hun vrees, dat Frankrijk's politiek naar Moskou zal omzwaaien en in zelfverwijt herin nert men aan de dwaasheid van de Fransch-Amerikaansche tegenstellingen ten aanzien van de Rijn- en Ruhr- gebieden. Men geeft nu toe, dat het deels Amerika's schuld is, dat Frank rijk het den rug toe zou keeren. En men gaat nog een stap verder door te wijzen op de belangrijkheid van de definitieve orienteering van Frankrijk, welke in den loop van den tijd de orienteering zou kunnen worden van heel Europa. In het aangrenzende België heeft een proefstemming inzake de konings kwestie in de stad Lier een meerder heid van 80 pet. opgeleverd voor den terugkeer van koning Leopold. Op 17 Februari a.s. worden de Bel gen, met uitzondering van de vrouwen en de .politiek onbetrouwbaren" (ten getale van ruim driehonderd duizend) naar de stembus geroepen en men kan gerust zeggen, dat deze stemming staat „in het teeken" van de koningskwes tie, die het land heeft gescheiden in twee groepen, één voor den terugkeer van koning Leopold, één er tegen. Wat den koning aangewreven wordt, komt in hoofdzaak hierop neer - De koning heeft een onvoorzichtige neu traliteitspolitiek mogelijk gemaakt, toen voor den oorlog het los-van-Frankrijk accoord werd gesloten. Zooals men ziet wordt nog al ver in het verleden teruggegrepen. Men kan argumentee ren, dat de koning gedekt was door zijn ministers en dat de verantwoor delijkheid te deelen is. Na achttien dagen strijd heeft de koning zich in 1940 met zijn leger overgegeven en is hij niet, zooals Ko ningin Wilhelmina b.v., vertrokken om het hoofd van den weerstand te wor den in een land, dat de huidige zege praal heeft bewerkstelligd. Waarop de verdediging antwoordt de koning mocht met zijn soldaten geen zelfmoord plegen tegenover een geweldige Duitsche overmacht, en als de vorst moest hij het lot van zijn land deelen om te redden wat er te redden was door passieven weerstand. Derde beschuldiging: Leopold heeft in België niets gedaan om zijn volk werkelijk te helpen. Hij heeft zijn krijgsgevangen soldaten verlaten en zich gerieflijk gevestigd op zijn kasteel, waar hij bovendien een huwelijk heeft aangegaan, dat hem zijn koninklijk prestige heeft ontnomen. De verdediging De koning kon niets doen, niemand is trouwens zeker dat hij niets gedaan heeft voor het lot van burgers en soldaten. Wat zijn particulier leven betreft, dit valt buiten alle recht van beschouwing. Zooals alle verkochte staatshoofden beschuldiging-heeft koning Leopold zich naar Berchtesgaden begeven om daar met Hitier op zijn minst dubbel zinnige besprekingen te voeren. Weerlegging: de koning is bij Hit- Ier op bezoek geweest om te onder handelen met het oog op lotsverbete ring van de Belgische krijgsgevangenen. Het verslag over deze samenkomst werd opgesteld door den Duitscher Schmidt en zal dus wel tendentieus zijn. Waarom laten we de beschuldiging opnieuw aan het woord, heeft de ko ning zich niet onmiddelijk bij de be vrijding naar België begeven en heeft hij integendeel blijk gegeven van ka rakterloosheid en argwaan over de te zijnen opzichte aan te nemen houding van zijn onderdanen? Repliek: Duistere machten hebben den koning belet terug te keeren. Ziedaar in groote trekken de hftidi- ge stand van zaken. Wie is de Salo mon, die zonder vooringenomenheid het geschil zal bes'echten We be- hooren niet tot hen, die meenen, dat de nieuwe verkiezingen een oplossing zullen brengen. Roept een katholieke meerderheid den koning terug, dan heden begint een nieuwe strijd Spreekt een meerderheid van links zich tegen hem uit, dan staan we even ver als nu. Slechts twee factoren kunnen de veete bijleggende koning zelf, die moet kiezen tusschen het Land en zijn persoon, ende penicillini van den Tijd. Zeeuwsch Oorlogsmuseum. Het initiatief om te komen tot de oprichting van een Zeeuwsch Oorlogs museum vindt allerwegen belangstel ling, zoowel in als buiten de Rrovincie. Alle belangstellenden worden dan ook uitgenoodigd tot bijwoning van een vergadering op Zaterdag 16 Februari a.s. in het Ned. Koffiehuis dam te Middelburg des namiddags 2 uur. Het ligt in de bedoeling om in deze vergadering te komen tot de oprichting van een Vereeniging, de verkiezing van een voorloopig Bestuur, bespreking van de te voeren actie en diverse plannen. Gehoopt wordt dat alle Zeeuwen zullen toonen hun belangstelling niet uitsluitend te beperken tot het zenden van een visitekaartje, doch dat ook zij bereid zijn deze bijeenkomst te bezoe ken om op deze wijze daadwerkelijk mede te werken aan het bereiken van het gestelde doel. Waar een dergelijk museum, mits goed ingericht, ongetwijfeld ook vele vreemdelingen zal kunnen trekken reeds dit jaar worden vele Amerikanen in Europa verwacht ligt hier onge twijfeld ook een belang voor vele zakenlieden. J. Ph. Koene. DEMOBILISATIE VAN SEDERT MEI 1940 OPGEKOMEN DIENSTPLICH TIG PERSONEEL. De marlnevoorlichtingsdienst meldt Maatregelen zijn in uitvoering om het dienstplichtig reserve-en hersteld actief personeel beneden den rang van offi cier, dat in Nederland is opgekomen en dat sedert 10 Mei 1940 onafgebro ken in werkelijken dienst is, uiterlijk 1 Juli 1946 uit Oost- en West-Indië naar Nederland te doen terugzenden ter demobilisatie. Het overeenkomstige personeel, dat in Nederland of in het Vereenigde Koninkrijk in werkelijken dienst is, zal niet meer naar Oost- of West-lndië worden uitgezonden en zoo spoedig mogelijk na 1 Juli 1946 wor den gedemobiliseerd. In verband met het vorenstaande, wordt de aandacht gevestigd op de mogelijkheid voor zeemiliciens in de kwaliteiten kok, waschmeesters en be dienden beneden den leeftijd van 36 jaar, om vrijwillig in werkelijken dienst te komen. Gegadigden kunnen zich daartoe schriftelijk melden bij den commandant der zeemacht in Neder land, flat Duinwijk te 's-Gravenhage. Zij krijgen als soldij het aanvangssoidij voor het vrijwilligerspersoneel. Voor zooveel noodig kunnen hun verwanten een beroep doen op de regeling voor kostwinnersvergoeding. Hoe meer zee miliciens zich voor vrijwillige opkomst aanmelden, hoe sneller de demobilisatie van het personeel, dat reeds geduren de den geheelen oorlog in werkelijken dienst is, zal verloopen. Een hulp-bestel ler der P. T. T., die zich had schuldig ge maakt aan diefstal van een uit Amerika ee komen pakket, werd conform den eisch door de Haarlemsche rechtbank tot zes maan den gevangenisstraf veroordeeld. o— A.n.p.-aneta ver neemt, dat een over eenkomst tusschen Nederland en Groot- Brittannië over de levering door Neder land van een millioen oesters is gesloten. Wekelijks zullen honderduizend oesters naar het Vereenigd Koninkrijk gezonden worden. De eerste par tij van 60.000 oesters zal dit weekeinde in Engeland aankomen. o— „Framewood Ma- nor" het opleidings centrum van de marine vrouwen afdeeling in Engeland, is overge bracht naar „Leiduin" bij Aerdenhout. De laatste leden van de „vaste bemanning" zijn in Nederland aan gekomen, nadat het huis, waarin alle mar- va's tot nu toe hun driewekelijksche trai ning gehad hebben, overgedragen was aan de Engelsche admira liteit. De eerste recruten, die in Nederland hun opleiding zullen ont vangen, zijn 45 meis jes, hoofdzakelijk be stemd voor den huis- houdelijken dienst. Haar opleiding wordt verlengd tot vier we ken, aangezien naast de gewone militaire vorming nog extra aan dacht zal worden be steed aan dit speciale vak. o— Katholiek Nederland zal den aartsbisschop ter gelegenheid van zijn verheffing tot kar dinaal, een grootsche hulde brengen. Op Donderdag 28 Febr. zal te Utrecht door den Pauselijken gezant de kardinaalsbaret op plechtige wijze wor den uitgereikt. Daarna zal de kar dinaal een pontificale H. Mis opdragen met assistentie van het geheele episcopaat. Hierbij en bij de daar opvolgende middag feesten zullenvertegen- woordigers uit het geheele land en uit ieder dekenaat aan wezig zijn. Tevens zal dien dag in alle katholieke ker ken een H. Mis wor den opgedragen tot intentie van den kar dinaal-aartsbisschop. Zondag a.s. zal in alle kerken collecte worden gehouden. De opbrengst is door den kardinaal bestemd tot hulp aan door den oorlog getroffen kerken masnacp verl conci Abonnements prijs Losse nummers 5 ct. Kwartaal abonnement AXEL binnen de kom il. 1.25 Alle andore plaatsen 11. 1.55 Advertentieprijs 'N 7 ct per i urn. Ingezondc a Mededee Lngen 15 ct per m.m. Kleine Advertentlön (maximum 8 regels) 1 5 regels 62 ct. iedere regel meer 12 ct. extra dienstaanbiedingen 52 ct. „Ja baas, ik dacht weer aan échte thee, Niemeyer's Gala thee. Die is fijn!" Zijl

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1946 | | pagina 1