AYFTSCHF mi IR A NT AXELSCHE COURANT NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAAND EREN. J Comité voor den Nationalen Omroep. f No. 38. Verschijnt eTke Woensdag en Zaterdag. WOENDSAO 6 FEBRUARI 1946. 60e JAARGANG. IX- NO. 36. Verschijnt elfee Woensdag en Zaterdag. ZATERDAG 26 JANUARI 1946. 60e JAARGANG. Drukker-Uitgeefster: Firma J. C. VINK AXEL Adres Redactie en Administratie: Markt 12 AXEL Hoofdredactie: T. C. VINK van VESSEM V Buitenlandsche Kroniek. Zal thans de vrede worden gewonnen De conferentie van de Vereenigde Volken te Londen. De zwakste kant van den nieuwen Volkenbond. Spanje en Turkije en de grnote tegenstellingen in de wereld. Het geschil tusschen Perzië en de Sovjet-Unie. Stakin gen door arbeiders enwerk gevers De groote vergadering van de Ver nigde Volken te Londen beheerscht gesprekken over de buitenlandsche Dlitiek. Deze bijeenkomst is er eene in groote belangrijkheid. De ver achting immers mag worden uitge- uroken, dat het aan deze nieuwe ereldorganisatie zal gelukken de ereldveiligheid en vrede te waar- irgen. Wanneer wij dit zoo schrijven, m zien wij echter geenszins over it hoofd, dat de omstandigheden, aaronder de nieuwe organisatie haar erkzaamheden aanvangt, geenszins lukkige zijn en verder ontveinzen ij ons niet, dat er nog groote moei- kheden zullen zijn te verwachten, tegenstellingen van belangen zijn deze wereld zeer groot en deze rdwijnen niet, wanneer een inter zonale organisatie in het leven Drdt geroepen, maar het groote lang van een internationale organi- tie is gelegen in het feit, dat het fcreldgeweten- mogelijkheid tot uiting eft gekregen en dat de internatio- e politieke machinaties kunnen irden gesleept voor het forum der ernationale politieke meening. Daar- zit een krachtige preventieve wer- ïg tegen ongehoord optreden, maar n overschatte de beteekenis daarvan h ook weer niet. Wanneer het om rkelijk groote belangen gaat, dan en kwaadwillige staten zien door veroordeeling door de internatio- politieke meening niet van den eslagen weg afbrengen. Het ver en beeft met de voorbeelden van >an en Duitschland voldoende aan- oond, hoezeer onze meening aas 1 juist is. Ondanks de felle tiek, die uit schier alle beschaafde den hoorbaar was, hebben Duitsch- d en Japan hun politiek van chan- ;e en oorlogsdreiging gespeeld. Het en publiek werd onkundig gelaten i het oordeel van de rest der wereld Dr een aan banden leggen van de s, die alleen mocht weergeven wat propaganda-departementen uit het tenland doorlieten vaak ver- aid en door deze instanties d voorgeschreven. Vlet staten, die een dergelijke tac- toepassen als Duitschland en an, moet uiteraard ook in de toe- ast worden rekening gehouden. En is zulks voor den vrede niet zoo belang als het kleine staten 'be- 1, maar gevaarlijk wordt, wanneer groote tot zulke practijken zou rgaan. Wanneer wij over die zaak k schrijven, dan is reeds duidelijk, wij niermede een der essentialia |en: de wereldvrede zal nimmer werkelijkt kunnen worden zonder algemeene aanvaarding van den democratischen staatsvorm met alle daarmede gepaard gaande vrijheids rechten. Dictatoriaal geregeerde staten, onder welken naam de dictatuur ook voorkomt en uit welke ideologie zij ook voortspruit, zijn voor den wereld vrede de eerste groote dreiging. Voorts dient niet uit het oog te worden verloren, dat de collectieve veiligheid niet te verwezenlijken is zonder collectieve bestaanszekerheid door collectieve economie. De Brit- sche premier Attlee heeft daarop ge wezen in zijn groote openingsrede. Zijn woorden zijn waard aangehaald te worden: „Er is echter iets, dat voor den burger dreigender is dan de dreiging van den oorlogdat is de econo mische onzekerheid. Zonder sociale rechtvaardigheid heeft de vrede geen werkelijken grondslag. Bandieten en agressoren vinden hun aanhangers onder hen, die niets te verliezen heb ben. Ik ben daarom van meening, dat hoe belangrijk de arbeid van den Veiligheidsraad ook moge zijn, het van niet minder vitaal belang is om den Economischen en Socialen Raad te maken tot een doeltreffend instrument". Deze verklaring is belangrijk omdat zij den nieuwen Volkenbond van zijn zwaksten kant doet kennen. Want het is immers niet te verwachten, dat de twee hegemoniale economische mach ten zich op verstandelijke gronden alleen zouden beperken in hun hege moniaal economisch streven. Het is nog altijd de noodzaak die de voor uitgang in de wereld brengt, niet het verstand of de moraliteit. Zoodat de vooruitgang gepaard gaat met lessen in schade en schande. Als hoedanig de oorlogen beschouwd kunnen wor den en de diverse vormen van ar moede, die in deze rijke wereld nog altijd waar te nemen vallen. Zoodat we er concludeerend nog lang niet zijn. Daarvan getuigen in de practische politiek Spanje en Turkije, twee pun ten waarin de groote tegenstellingen in de wereld duidelijk worden, twee sleutelposities voor de economische machtsverdeeling in de wereld. Beide landen beheerschen, kunnen altnans beheerschen den zeeweg van Oost- Rusland naar den Atlantischen Oceaan de Dardanellen en de straat van Gi braltar. Dat de Strategische aanval van Ruslands diplomatie zich in het kleed steekt der politieke overtuiging, ach dat kennen we. Soms is ons dat welgevallig. Soms niet. Dal hangt af van de politieke overtuiging. Franco moet het thans ontgelden als autotitair staatsman. Hij plukt de wrange vruch ten van zijn oorlogsbeleid. Dat zijn bestrijders vergeten, dat Franco's hoofd- bestrijder en dus hun eigen toonaan gevende leider-Stalin-even autotitair in eigen land regeert als Franco in het zijne, ach dat is een van die grappige inconsequenties, die niet zeldzaam zijn en die slechts een aanwijzing te meer zijn dat men er met weerstand alieeD in deze wereld ook niet komt. De verandering in de windrichting heeft de Spaanache troonpretendent weer in den kring van het zoeklicht gebracht. Hij reisde naar Portugal en Franco ging op jacht. Natuurlijk wordt hier wederzijds getast. Belangrijker evenwel is dat Labour-Engeland Franco niet om zeep brengt, wat natuuilijk ge makkelijk zou gaan en dat niet van wege Franco's politieke overtuiging, maar vanwege Franco's tegenstander in hoofdzaak. Waardoor Don Juan's papieren stijgen, als hij ze weet te kleuren. Zelfs Frankrijk's leider, De Gaulle, distancieert zich weer van de opposilie-regeering tegen Franco's be wind. Zij ls nog steeds niet toegela ten in Frankrijk. En Franco zelf. Hij manoeuvreert. Om de eenheid van Spanje te bewaren. De situatie in Turkije is ingewik kelder van vorm, maar in wezen even simplistisch. De economische expan siedrang naar net Westen eischt ze kerstelling van de Russische vrijheid in de Dardanellen. En de Turken ma noeuvreeren ook. Evenals Amerika, waarvan verluidt dat het een vloot wil stationeeren in de Middelandsche Zee. V Een min of meer delicate kwestie voor de organisatie der Vereenigde Volken is al aanstonds het hangende geschil Perzië en de Sovjet-Unie, dat door de Perzische regeering te Londen aanhangig is gemaakt. Premier Haki- ma rechtvaardigde deze beslissing op grond van het feit, dat de onderhan delingen met Moskou vruchteloos waren gebleven inzake eerbiediging van de zelfstandigheid en souvtreimteit. De crisis te Teheran volgt np de misluk king om de kwestie te Moskou te re gelen. Gebrek aan gezag en onstand vastigheid bij de Perzische regeering eenerzijds. wantrouwen tusschen de „Big Three" anderzijds geven hier moeilijkheden. Er liggen Engelsche en Russische belangen in Perzië.Het zou een ernstige fout zijn dit te ont kennen. Ook is onafhankelijkheid ge garandeerd. Nieuwe besprekingen tus schen Engeland en Rusland zijn noodig en zij kunnen niet lang wachten. Uit de Vereenigde Staten blijven de berichten over stakingen aanhouden. Het gaat om loonsverhooging en een redelijk aandeel in de winst voor de arbeiders. Dit is van direct belang voor de industrie en haar leiders, die zich in hun leiding en materiëele be langen zien bedreigd. President Truman heeft slechts in incidenteele gevallen eenig succes we ten te bereiken. Daarbij komt de critiek op het langzame tempo der demobilisatie. Generaal Eisenhower heeft echter zijn volk berispt, dat het de onrust onder de troepen verhoogt en dat verstrekkende gevolgen voor de bezetting van üuitschiand op het spel staan. Ook werkgevers weten te staken 1 ln Argentinië is alle handel en in dustrie drie dagen stil gelegd door een staking van de werkgevers. Zij teekenden protest aan tegen een ver plichte loonsverhooging en een maand extra salaris voor de werknemers, om dat zij deze maatregel zien als een „verkiezingsstunt" van de regeering om Peron, een van de nog bestaande dictatoriale figuren bij de verkiezingen van 24 Februari te steunen. Het Comité voor den Nationalen Omroep heeft zich tot het Nederland- sche publiek gericht met een manifest van den volgenden inhoud „Er bestaat bij velen in den lande een groeiende onrust over de huidige ontwikkeling van het Nederlandsche omroepherstel. Men maakt zich ernstige zorg over het feit, dat de uitvoering van het on- ■angs gepubliceerde vergelijk tusschen regeering en omroepvereenigingen vrij wel is uitgeloopen op het herstel van den vooroorlogschen toestand, daar de oude omroepvereenigingen elk voor haar eigen deel, practisch de volledige voorbereiding van de radioprogramma's in handen hebben gekregen. Door talrijke Nederlanders wordt dit ten zeerste betreurd. Onder hen leeft sterk de overtuiging, dat het beroep op „rechtsherstel" nooit den terugkeer kan dekken naar een situatie, die in haar totaliteit allerminst representatief mag worden geacht voor de binnen het Nederlandsche volk bestaande ver houdingen en verwachtingen. Het is hierom, dat Nederlanders van de meest verscheiden overtuiging zich in dit manifest vereenigd hebben, den be voegden autoriteften met den meesten aandrang te verzoeken, zonder conces sies aan een verouderd en onsamen hangend radiobestel, met de grootst mogelijke voortvarendheid te streven naar de totstandkoming van een waar lijk nationalen omroep, Zij verstaan daarbij onder nationalen omroep niet een z.g. neutralen of staatsomlevende verscheidenheid van omroep, maar een omroep, die aan het volk op reli gieus, cultureel en sociaal terrein ge stalte geeft in een met eerlijke zorg vastgestelde en wettelijk gegarandeerde verhouding. Een omroep, die zich bij zijn arbeid bewust is, dat zijn kunste naars en sprekers de dagelijksche gast zijn van het Nederlandsche gezin die zich dienend stelt tegenover de geestelijke en materiëele nooden van vandaag een omroep, die geassis teerd door commissies van de beste deskundigen, in zijn programma bewust en met kracht den strijd aanbindt tegen het goedkoope en triviale en die een prositieve bijdrage levert tot een waar achtig Nederlandsche cultuur. Voorstanders van een nationale op lossing van het hoogst urgente radio probleem wordt verzocht adhasiebe- tuigingen te adresseeren aan het Comité Nationale Omroep, postbus 110, Am sterdam". De onderteekenaars van het manifest zijn: ds. B. J. Arts; mr. dr. E. Bron- gersma, advocaat en procureur; ds. J. J. Buskes prof. dr. F. J. J. Buyten- dijk; mej. mr. P. E Eldering; ds. K. H. E. Gravemeyer; dr. C. P. Gunning Pieter 't Hoen, (F. J. Goedhart)A. J. KoejemansH. M. van Randwijk; mr. dr. A. A. van Rhijnprof. dr. Th. Rutten; dr. Jos. M. A. F. Smits van Waesberghe S. J. j N. StufkeiMJ. O, Suurhoff, telooze i. Wij is uur- vrije 4 ctie). e R.K. Kint, Borm, al haar eft ge- die ja- l allen liefde fscheid wallen. vangen an van ngstel- inzage. amme, izitting gem.- d, die ■gernis in met :n van Aünzer laarde, vas en e brief an het twee gehad. .Jonge er op, >em in patent >p een a brief r hem geen stroop n sme- j voor voor woord brief r aan moest naar ie hem tl hem idat u rden ander- maakt, teester tichtte id van ;s niet Waar- ar de er ge- r pro- lat hij n niet Igestie tuigen ert en sprak besch. in het ar en woor- ar een uiken. amdat chorst in ver- i reeds vallen •Ja- il kt» d vertelt men en wij geven het hier onder de noodige reserve door dat aanwas, gemaakt door personen en lichamen door hulpverleening aan den vijand of door gebruikmaking van den nood van ons volk, voor 90 pet. zal belast worden. De overblijvende 10 pet. wordt daarna nog getroffen door Na een kort openingswoord van dhr. M. Dieleman, sprak dhr. mr. v. d. Feltz uit Middelburg een propa ganda-rede. Spr. richtte zich in zijn critiek vooral tegen de Nederl. Volksbeweging, die vrucht Is van de bezettingsjaren. Hun leuze; «Niets van vóór 1940 terug", wat Detrett net antwoora op oe vraag over het isolement van Zeeuwsch- Vlaanderen komt het ons vreemd voor dat, ongeacht het beschikbare mate rieel, nu een goede veerdienst niet meer mogelijk zou zijn door de finan- cieele gevolgen van het kostelooze vervoer, Wanneer dit inderdaad zoo Louisa rcusana ae wijn, Demen te Zuiddorpe, die er van beschuldigd werden met leden der Duitsche bezetting omgang gehad te hebben en den marechausée W. C. Priem bij de Duitschers te heb ben aangegeven. De besch. werd echter voor beiden vervallen verklaard. (Z. Dagbl.) Korte Berichten. Op uitnoodiging van de stichting Nieuw Walcheren zullen de voorzitter van de Tweede Kamer, mr. J. R. H. van Schaik, benevens ean zestien tal leden dier Kamer deze week een bezoek brengen aan Zeeland. Eerst gaat de reis naar Schouwen, waar na Walcheren en W. Zeeuwsch- Vlaanderen aan de beurt komen. In Middelburg zullen verschillende autoritei ten de volksvertegen woordigers voorlichten over het herstel van Walcheren, over den wederopbouw en het schade vergoedings- vraagstuk. o— Bij hun pogingen het zwarte geld on zichtbaar te maken en zoodoende aan den greep van den fiscus te ontkomen, zijn vele duistere elementen ge vlucht in,... postzegels en wel in die van de zg. symbolen en zee heldenserie, welke voor het eerst tijdens de bezetting in omloop is gebracht. Na onze bevrijding kon de ver koop hiervan niet di rect worden stopgezet, omdat vervangende wnarden toen nog niet gereed waren. Dit is thans het geval. Het ligt in het voor nemen op 1 Maart a.s. de hierbedoelde zegels niet meer op de post kantoren te verkoopen. Ze zullen van 1 Juni a.s. af niet meer voor frankeering geldig zijn. Laatstgenoemde datum is gekozen om bona fide bezitters in de gelegenheid te stellen hun zegels op te ge bruiken. Inwisseling daarvan zal niet plaats hebben. In verband met de regelmatige plaats vindende na-uitreiking van brandstoffenkaar- ten ten behoeve van nieuwe gezinnen en om hen, die door om standigheden de bon nen 47 en 48 niet binnen den voorge schreven termijn bij hun leveranciers heb ben knnnen inleveren, daartoe alsnog in staat te stellen, is besloten deze bonnen van 2 Februari 1946 af tot een nader bekend te maken tijdstip op nieuw geldig te ver klaren. Ook bon 46 blijft nog tot nader aankondiging geldig. De vroeger verlengde geldigheidsduur van de bonnen 43, 44 en 45 i9 4 Febr. geëindigd. —o De tijdens de be zetting fung. Comm. van Zeeland, Mr. P. Dieleman, die in Nov. 1944 te Middelburg is geïnterneerd, is ontsla gen met gelijktijdige oplegging van huis- arreit. «muiracM L\w, nin-ihr tami-a *nuuu'.ti i*£t liMFUWü I" tredende Abonnements- prl]« i Loaie nummers 5 ct. Kwartaal abonnement AXEL binnen de kom fl. 1.25 Alle andere plaatsen fl. 1.55 Advertentieprtj, 7 ct per m.m. Ingezonden Mededeellngen 15 ct per m.m. Kleine Advertentlto (maximum 8 regels) 1 5 regels 62 ct. Iedere regel meer 12 ct. extra dienstaanbiedingen 52 ct. Advertentieprijs 1 7 ct per m.m. Ingezonden Mededeellngen 15 ct per m.m. Kleine Advertentién (maximum 8 regels) 1 5 regels 62 ct. iedere regel meer 12 ct. extra dienstaanbiedingen 52 ct.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1946 | | pagina 1