AXELSCHE COURANT
ï3ini-bani...Btm-bam...
i
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
19 45.
No. 29.
Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag. DINSDAG 1 JANUARI 1946.
60e JA.
Drukker-Uitgeefster;
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie-,
T. C. VINK - van VESSEM
Wanneer wij op dezen dag onze
gedachten eens een jaar terug laten gaan
en we denken aan den len Januati
1945, dan hooren wij nog het angst
wekkende geronk van het laatste
Duitsche lucht-offensief op dien eersten
Januari, dal ons met het offensief van
Von Rundstedt niettegenstaande een
groot vertrouwen in de geallieerden
met bange zorgen vervulde. Gelukkig
waren wij bevrijd en werden niet uit
gehongerd en naar Duitschland gedre
ven zooals onze landgenooten boven
de groote rivieren, maar hoe zag ons
bevrijde deel er uit? West Zeeuwsch-
Vlaanderen één groote puinhoop,
Walcheren door het water totaal ver
nield, in Brabant en Limburg eveneens
vele verwoeste steden en dorpen, het
geheele Zuiden nog bezaaid met land
mijnen en ander gevaarlijk oorlogstuig
en dan boven onze hoofden nog dage
lijks de angstaanjagende dreunende
V I's, en soms plotseling zonder eenig
voorafgaand geluid de ontploffing van
een V 2. Onze regeering met onze
geliefde Vorstin waren nog in Londen
en hadden nog slechts weinig contact
met 't bevrijde deel. En ook onderling
tusschen de verschillende deelen van
bevrijd Nederland was het contact nog
zeer moeilijk: postverkeer buiten ons
eigen gewest was nog bijna onmoge
lijk, telefoonverkeer alleen in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen en ook dan nog
slechts enkele aansluitingen. Telegraaf-
verkeer bestaat nietreizen naar
Brabant en Limburg is eerst na vele
formaliteiten mogelijk en tenslotte 'is
zelfs in Z.-Vlaanderen de voedsel
toestand niet bestgeen boter of mar
garine, weinig melk, weinig of geen
vleesch. Zoo begon het jaar 1945 zijn
loop.
De maand Januari brengt langzame
verbetering ln het Zuiden, maar een
snelle achteruitgang van den toestand
in het Noorden, razzia's in de groote
steden, steeds slechter voedselvoorzie
ning. In Februari gaat de strijd in het
Zuiden voort. Zweden biedt hulp aan
bet hongerende Noorden. De Duitsche
terreur wordt nog steeds erger.
ln Maart gaat het geallieerd offensief
verder, de gehele provincie wordt ge
zuiverd, Nederlandse kinderen uit het
Zuiden worden gastvrij opgenomen in
Engeland en Zwitserland, ln 'sGraven-
hage worden echter door een jammer
lijke vergissing vele burgers slachtoffer
van een aanval op V-instailatie's.
Het Zuiden begint zijn actie tot
hulpverlening aan het Noorden direct
na de bevrijding, en als hoofdpunt
van deze maand: H.M. de Koningin
keert bij Ede terug in ons land, brengt
een tweedaags bezoek aan Z-Vlaande-
ren, waarbij H.M. in ons stadje over
nacht, en bezoekt na Z.-Vlaanderen,
Beveland Walcheren en de provincies
Brabant en Limburg.
^April brengt de -bevrijding van Oos
telijk Nederland, maar ook de vernie
ling van de Wieringermeer, doch ten
slotte ook de voedselpakketten uit de
lucht voor West Nederland.
Dan Meide capitulatie van Duit
sers in Nederland en een dag later
capituleert het gehele Duitse leger.
H.K.H. Prinses Juliana bezoekt onze
provincie.
Nu na de bevrijding blijkt dat ook
in het Noorden vele vernielingen heb
ben plaats genad, doch het herstel
gaat nu toch beter.
Er komt vlug postverkeer uit he
Noorden en dank zij deze activiteit van
P.T.T. kan ieder aan familie vrienden
en kennissen bericht zenden over zijn
wedervaren. Reizen naar West-Neder
land wordt mogelijk, het zaken verkeer
herstelt zich, spoorwegen en particu
liere vervoerders doen al het mogelijke
om het vervoer weer te verbeterer en
langzamerhand wordt alles weer iets
meer normaal.
Juli brengt di inlevering van de
f. iüO.- biljetten. Het annexatie pro
bleem komt op den voorgrond in ver
band met de schade aan Nederland
b&roüitmcl. Et wordt hard gewgrkt
aan de opbouw.
Augustus atoombommen op japan, ca
pitulatie. Ax2l krijgt een Airstrip voor
een vlotte nieuwsvoorziening in Z.-Vld.
September: komt het eerste gat op
Walcheren dicht, in de wederopbouw
in W.-Z.-Vlaanderen begint vooruit
gang te komen. Minister Lieftinck be
gint de geldsanéering en we krijgen
allen ons tientje.
Post telefoon en telegraafverkei r
werken weer over het gehele land. Z j
het dan met vertraging, bruggen wor
den hersteld, het spoorwegverkeer
wordt langzaamaan beter en nu aan
het einde van dit jaar is de hongers
nood geheel overwonnen, l Januaii
1946 worden een aantal artikelen bor.-
vrij, de verkeersbrug over de Moerdijkis
voor het verkeer opengesteld, Walche
ren is voor een groot deel droog, de
Wieringdrmeer is droog, het girale
geld is weer vrij, we vliegen weer 3x
per week raar Indië, er zijn weer be
hoorlijke veerponten over de Schelde
voor gratis auto- en personenvervoe
Wanneer wij dit alles vergelijken mt t
de toestand in Januari 1945 dan meenen
wij gerust te kunnen zeggenEr zit
schot in. Moge ook in 1946 de op
bouw zoo mogelijk nog sneller voort
gaan en moge dit jaar ook voor Indië
een jaar van opbouw en samenwerking
worden
Weer bim-bamt en beiert en klingelt
Gij klokke omhoog in de lucht,
Weer jubelt en kleppert en tjingelt
G'in alles meesleepende vlucht!....
Op den donkeren, somberen Zondag
morgen van 23 December 1945, onder
een troosteloozen, grijzen winterhemel
met jachtende wolken, waaruit bij wijle
de regen naargeestig neerviel, heeft ae
torenklok der Ned. Herv. kerk weer
voor het eerst sedert de roof op 3
Maart 1943, met haar vertrouwde
bronzen stem de menscben ter kerke
geroepen. De bekende klanken werden
door de jagende luchten heengedragen
over ons stadje en de omringende
landen en velden in hun wintersche
rust als een blijde jubel. Het was ot
deze klanken ons weer uit een lange,
benauwende droom helder wakker
riepen.
Up zichzelf beschouwd misschien
niet zoo'n bijzondere gebeurtenis, maar
toch.... aan deze klok zijn zoo talrijke
herinneringen verbonden, ze heeft zoo
meegeleefd in al ons lief en leed, niet
alleen van ons Axel, maar ook van
ons vaderland. Nu eens luidde ze
langzaam en zwaar, schreiend als 't
ware, voor een groot verlies er treurde
een natie, een volk in haar galmend
gelui.... Dan weer luidde ze over een
blij Axel een blij Nederland, juichte
ze bim-bammend mee in een goif van
vreugde, met de wapperende vlaggen
van torentrans en huizenreeksen
Ja, onze kerkklok deelde mee in vreugde
en rouw, door vele jaren heen. Toen
kwam de onderdrukker de klok op-
eischen voor oorlogsdoeleinden, haar
bronzen lichaam zou worden versmol
ten tot vuurmonden of ander moordtuig,
misschien wel om ons zelf uit te roeien...
Scherpe, vlijmscherpe tegenstelling,
indruischend tegen alle recht en wet....
De klok had hier kunnen blijven,
ook onder de bezettingeen plan heeft
bestaan om haar hier te houden, om
haar hier te doen onderduiken ot een
tijdelijke rustplaats te bezorgen, en dat
nog wel binnen het hek dat de kerk
omgeeft. Het plan kon evenwel niet
ten uitvoer gebracht worden het risico
werd te groot geacht, de onderneming
te gevaarlijk, enz.
Zoo moesten we met leede oogen
toezien, dat de klok werd weggevoerd
naar onbekende bestemming. Zou ze
nog wel ooit terugkeeren, zou ze nog
mogen luiden op vredige Zondagen,
over lief en over leed
Een andere „klok" werd aangebracht,
doch deze had geen bronzen stem
haar gelui klonk als een klaagzang
over de ellende en den nood van t
Vaderland, als een weeklacht van een
vertrapt volk. Zoo was 't trouwers
ook met de andere torenklokken in or s
stadje, die eveneens werden weg-
geroofd.
We zullen ze nu weer mogen hooren,
de bekende, vertrouwde galmen, ze
zullen weer dreunen over stad en land,
door heldere, zonnige, donkere en
regenluchten, als jubeltonen over een
vrij Axel, als deel van een vrij Neder
land
Waar blij en geloovig w'm hooren
Gods stem en de stem van Zijn Volk
Axel. J- D- F-
OPINIE-ONDERZOEK NAAR POLI
TIEKE ORIËNTATIE VAN HET
NEDERL. VOLK.
De Afd. Opirie-onderzoek |van de
Nederlandsche Stichting voor Statis
tiek heeft in November jl. een onder
zoek gehouden, waarbij het er om
ging vast te stellen aan welke be
staande, dan wel nieuwe paUij of
partijgroepeering men voornemens is
zijn stem te geven.
Van de kiezers (25 jaar en ouder)
blijkt 20 pet. zich nog geen meening
gevormd te hebben omtrent hun toe
komstige keuze. Bij hen, die in April
1946 voor het eerst ter stembus zul
len opgaan bedraagt het aantal der
onzekeren 26 pet., bij hen, die reeds
vóór den oorlog stemden bijna 19 pet.
De besluiteloosheid onder het kiezers
corps loopt voor verschillende partijen
uiteen. Het hoogst is het cijfer bij den
Vrijz. Dem. Bond (30 pet), en de Libe
rale Staatspartij (28 pet.); het laagste
cijfer vertoonde de Anti-Revolutio
naire Partij met 12 pet. De besluite
loosheid is over het algemeen grooter
bij de vrouwen dan bij de mannen.
Wanneer in November jl. verkiezin
gen plaats gevonden hadden onder
deelneming van hen die reede wisten
wat zij wilden, dan zouden de oude
partijen 65 pet. der stemmen tot zich
trekken en 35 pet. op een nieuwe
partij of groepeering worden uitge
bracht Beide percentages kunnen als
volgt worden ontleedter vergelijking
zijn tevens de cijfers van 1939 opge
nomen.
Stemmenverdeeliog over de partijen van
vóór den oorlog in April 1939 en Nov.
'45, voorzoover de meeningen
bepaald zijn.
April November
1939 1945
Percentages
R.-Kath. Staatspartij 30 23
Soc. Dem. Arb. Partij 21 18
Anti-Rev. Partij 13 9
Commun. Nederl. 3 5
Chr. Hist. Unie 10 5
Vrijz. Dem. Bond 7 2
Liberale Staatspartij 6 2
Overige oude patijen 10 1
Samen 100 65
Behalve de Communisten boeken
alle oude partijen verlies. De kleine,
niet met name genoemde partijtjes
verdwijnen geheel van het tooneel
De Vrijzinnig-Democraten, de Liberate
Staatspartij en ook de Christelijke His
torische Unie gaan zeer belangrijk
achteruit. De achteruithang is relatief
net geringst bij de S.D.A.P.
Waar gaan de verloren stemmen
naar toe
Hieronder volgt het politieke ver
langlijstje van nen, die iets nieuws
willen.
Stemmenverdeeling over de partijen,
welke de kiezers zich denken.
Percentages
Nederl. Volksbeweging 9
Chr. Nationale Volkspartij 8
Algemeene Socialistische Partij 5
Nieuwe R.-Kath. Partij 4
Democratische Middenpartij 3
Chr. Dem. Partij 2
Eenheidspartij 1
Volksfrontpartij 1
Overige nieuwe partijen en
groepeeringen 2
35
Ter toelichting zij opgemerkt, aat de
Nederlandsche Volksbeweging in de
gedachte der nieuw-lichters de grootste
rol speelt.
Bijna even sterk vertegenwoordigd,
nl. met 8 pet. zijn zij, die een Chris
telijke National Volkspartij (combinatie
van A.R. en C H.) begeeren. indien
de voorgestelde fusie doorgang zou
vinden, zouden de cijfers van deze
beide partijen althans ten deele (bij
de C.H.U. is de begeerte aanmerkelijk
geringer dan bij de A.R aan deze
nieuwe groepeering feu goeie komen.
Een nieuwe Socialistische-Partij stond
5 pet. van de kiezers voor oogen.
Velen verklaarden hierbij aan de En-
gelsche Labourpartij te denken.
Bijna 4 pet wilde een nieuwe
Roomsch-Katholieke groepeering met
een sterk socialen inslag en grooter
invloed van het arbeiderselement o.a.
tot uitdrukking komend donr samen
werking met de S D.A.P. en andere
linksche partijen,
Dit is geen verkiezingsvoorspelling;
het is niet meer dan een indruk van
wat er in November 1945 leefde en
werkte in de geesten der kiezers.
Uiteraard kunnen de stemmen van
degenen die zich nu nog geen oordeel
gevormd hebben, alsmede de oprich
ting- of niet oprichting van nieuwe
partijen nog belangrijke verschuivingen
veroorzaken.
ZH. DE PAUS HEtFT 32 NIEUWE
KARDINALEN BENOEMD.
De nationaliteit der nieuwe kardinalen
s als volgt verdeeld
De Ver. Staten van N.-Amerika 4,
rankrijk 3, Duitschland 3, Spanje 3,
Brazilië 2 en Italië 4.
Nederland, Canada, Hongarije,
Argentinië, China, Polen, Australië,
ChiH, Portugal, Cuba, Peru, Engeland
en de patriarch van Armenië.
De voor Nederland benoemde kar
dinaal is Mgr. Johannes de Jong,
aartsbisschop van Utrecht.
BONVRIJ
Met ingang van 1 Januari zullen o.
a. bonviij pn beperkte mate verkrijg
baar zijn: gort, vermicelli, peulvruchten
en gebak.
PRINCIPIEELE UITSPRAAK.
Inzake verbreking dienstbetrekking.
De Groningsche rechtbank deed een
principieele uitspraak in de zaak tegen
een bontwerker, die zonder toestem
ming van het arbeidsbureau en den
rijksbemiddelaar en zonder geldende
reden zijn dienstverband verbrak. De
rechtbank oordeelde dat de man weer
naar zijn firma terug moest gaan en
voor eiken dag, welken hij niet zou
werken, aan zij firma f. 50 zou moeten
betalen.
Deze uitspraak is eenig in de Ne-
derla dsche jurisprudentie.
Den bontwerker staat nog hoogei
beroep open.
o
Meer dan 1000 voormalige leden
der N.S.D.A.P., S.S. en S.A. zijn na
een klopjacht, georganiseerd door het
Britsche militaire bestuur, te Keulen
gearresteerd.
o
Schout-bij-nacht Sjigamatoesakai
bara, Japansch commandant op het
eiland Wake tijdens de Japansche be
zetting is met zijn plaatsvervanger,
Soitsji Tachbar.a veroordeeld tot den
dood door ophanging wegens het exe-
cuteeren van 98 emhloyé's van de Pan-
American Airways op 7 Oct, 1943.
GENERAAL PATTON OVERLEDEN.
Nadat de ziekte van generaal Patton
was verergerd, waarbij een long
complicatie hem de ademhaling ten
zeerste bemoeilijkte, is de generaal,
naar Reuter meldt, op 21 December
te Frankfort a.d. Main overleden,
—o
Z.Exc. Mr. Dr. Ringer deelde
Maandagmiddag om 1 uur mede, dat
de Moerdijkbrug is gereed gekomen.
Zij zou Maandagmiddag omstreeks 3
uur worden geopend. Weliswaar is
de brug gedeeltelijk slechts voor een
nrichtingsverkeer geschikt, maar de
vaste verbinding bestaat over en he'
lange wachten aan «Je pont is voorbij
Korte Berichten
Op Nieuwjaarsdag,
te 8.15 uur, zal over
Hilveisum 1 onder den
titel „Halio, met wie
een internationale
Roode Kruis-luister-
wedsirijd worden uit-
gezonded ten bate van
Nederland Helpt Indië'
Koos Koen zal deze
uitzending verzorgen.
Hij zal daarin een
aantal karakters uit
beelden en wel1. de
ingebeelde zieke, 2.
de kwaadspreekster,
3. de nieuwsgierige,
4. de verliefde, 5. de
pantoffelheld, 6. de
fantast, 7. de gemak
zuchtige, 8. de gewich
tige, 9. Oe nerveuzt,
1U. de tevredene.
Het zal de taak der
luisteraars zijn deze
karakters in juiste
volgorde van uitzen
ding te plaatsen en in
cijfers, u.v. 8, 3, 1, 6
enz. in te zenden.
De oplossingen moe
ten woiden ingezon
den op een brittkaart
aan het nootdbesiuur
van het Ned. Roode
Kruis, te Den Haag,
met op de achterzijae
in den linkerboven
hoek de vermelding
Hallo, met wie Op
ae briefkaart moet,
behalve ae noimale
porto, f U.30 tot 1 1
aan postzegels wor
den Dtjgeplaki. Dat
extra-porto komt len
goede aan het fonds
„Nederland neipt
indie". Er zijn 1UUU
fraaie^prijzen, w.o. een
aantal complete nieuwe
fietsen.
o
MELK ACHTER HET
ORGEL
Bij onderzoek door
controleurs van den
C.C.D. oiijkt, dat er
nog sieeas veehouders
zijn, die hun levenngs-
pnent van melk met
len volle nakomen door
een gedeelte voor de
clandestiene bereiding
van boier en kaas ach-
ter te houden.
Zoo werden bij een
veehouder te Momtouri
twintig frauduleuze be
reide kazen in beslag
genomen en op een
bedrijf te jutnaas vier
en twinlig, welke, vol
gens de verklaring van
den veehouder, geneel
voor eigen geOiuik De-
stemd waien.
Te Leeisum vonden
de controleurs 2 kg.
clandestien Oereiue Ou
ter onder een teil
acnter het orgel in een
kast bovendien nog
ongeveer veertig liter
voile melk, welke van
de levering was achter
gehouden. De boer
werd in beslag geno
men en proces-verOaal
opgemaakt.
Uok in vele andere
gemeenten werden der
gelijke overtredingen
geconstateerd. In de
meeste gevallen werd
proces-verbaal opge
maakt en de ongemerk
te boter en kaas in
beslag genomen,
Abonnements-
Pril"
Lom nummert 5 et.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
<1. 1.25
Alle andore plaatien
11. 1.55
f Advertentieprijs
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeelingen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentiön
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
Iedere regel meer
12 ct. extra
dlenstaanb ledingen
52 ct.
