AXELSCHE COURANT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR tfXL
ZEEUWSCH-VLAAND EREN.
No. 102.
Verschijnt elke Woensdag en Zaterdag. WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1945.
59e JAAROANQ.
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
De gouverneur-generaal van Nederl.-
Indië in Nederland aangekomen.
Zondagmorgen kwart over e'f is de
gnuouverneur-generasl van Nederl.
Oost-Indië, jhr. mr. O. W. L Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer, in ge
zelschap van luitenant-generaal H. ter
Poorten, commandant van het Kon.
Ned. Indische Leger bij den li val va.
de Japanners in Ned. Oostindië, op
het vliegveld Welschap bij Eindhoven
aangekomen. De landvoogd werd bij
zijn aankomst namens H.M. de Konin
gin begroet door H.K.H. Prinses Juli
ana en namens de regeering door den
min-president en den minister van
buitenlandsche zaken. Kori na zijn
aankomst is de gouverneur-generaal
per vliegtuig naar Schiphol doorge
reisd, terwijl lt.-generaal ter Poorten
zijn reis naar Den Haag zou ver
volgen.
Voor den vierden dag heerschte er
dezen ochtend een feestelijke stem
ming, een sfeer van gespannen ver
wachting op het vliegveld. Er was
een groote eerewacht van troepen van
de genie, de pioniers en de grens
wacht opgesteld. Daarnaast stond de
Kon. Mil. Kapel aangetreden en onder
de vele belangstellenden bevonden
zich de Britsche ambassadeur in Den
Haag met zijn echtgenoote.
Vandaag had het gezelschap de
zekerheid, dat het wachten niet ver-
geefsch zou zijn. Het was nog slechts
enkele minuten na elf uur, het uur,
dat als uur van aankomst was opge
geven, toen een zilveren vogel uit de
grijze lucht kwam gedoken. Het was
een zware Liberator en er kon geen
twijfel zijn of dit was het toestel,
waarop nu reeds vier dagen was ge
wacht. Ongeveer tegelijkertijd kwam
uit Noordwestelijke richting een twee-
motorig vliegtuig, dat H.K.H. Prinses
Juliana en de beide mini«ters voorde
ontvangst naar Eindhoven bracht.
Terwijl de Liberator nog even boven
het vliegveld bleef rondcirkelen, streek
het andere vliegtuig neer.
De Prinses stapte het eerst uit,
gevolgd door den minister-president
en minister van Kltffens. Zij werden
begroet door lt.-generaal Vernier van
der Loeff, overste Thomas, jhr. Smits
van Oyen, Sir Neville Bland en den
burgemeester van Eindhoven. Overste
Thomas bood de Prines een bouquet
bloemen aan. De Kon. Mil. Kapel
speelde het Wilhelmus. N"g tijdens
het ceremonieel van de ontvangst
streek het toestel van den landvoogd
neer. Op het moment dat het toestel
den grond raakte, werd de Neder
landsche vlag uit de cockpit gestoken,
tenleeken dat de groote reis volbracht
was. De uit negen personen bestaande
bemanning wipte kwiek uit het zware
toestel en stelden zich in eerehaag op,
waarna de landvoogd het vliegtuig
verliet en lachend toeliep op het ge
zelschap, dat hem opwachtte. Hij werd
gevolgd door lt.-generaal ter Poorten,
die gekleed was in de uniform van
het Kon Ned. Ind. Leger.
Na het begroetings-ceremonieel on
derhield zich jhr. van Starkenborgh
korten tijd met H.K.H., den minister
president en minister van Kleffens en
vervolgens met Sir Neville Bland en
diens echtgenoote. Hij vertelde in het
kort zijn ervaringen in de Japansche
kampen en over zijn reis. De kapel
zette vervolgens het volkslied in-
Hierna had de inspectie van de eere.
wacht plaats. Na de ontvangstplech
tigheid dankte de gouverneur-generaal
de kranige bemanning van (iet toestel,
dat hem naar het vaderland terug
bracht. Hij schudde deze gebruinde
vliegers, meerer deels Indonesiërs, allen
de hand. De Nederlandsche vFegers
behooren tot het Nederlandsche Libe
rator-squadron, dat op Ceylon gesta
tioneerd is, en welks laatste cp ratie-
terrein lag op de Cocos-eilanden in
het midden van den lndischen Oceaan.
De landvoogd was vergezeld van zijn
adjudant, luit. ter zee W. E. van Gel-
deren. De reis had een buitengewoon
gunstig verloop gehad. De tocht van
Tsjoengking naar Calcutta was ge
maakt in een Amerikaansch toestel.
Het vertrek van het Nederlandsche
vliegtuig vond plaats op 4S°ptember.
De afstand van Calcutta tot Cairo
werd in een recordtijd van 24 uren
afgelegd, met tusschenlandingen te
Karachi en te Delhi. Het zou moge
lijk zijn geweest, dat de vlucht naar
het vaderland reeds den volgenden
dag zou zijn beëindigd, ware het niet,
dat de landvoogd van de gelegenheid
had willen gebruik maken om een
ontmoeting te hebben met den minis
ter voor overzeesche gebiedsdeelen,
prof. Logeman, die juist onderweg
was naar Ned. O >st Indië en die van
plan was den gouverneur-generaal te
Ceylon te ontmoeten. Thans maakte
de landvoogd een fxtra vlucht naar
Lydda in Palestina, waar hij gedurende
twee uur confereerde m*"t den minis
ter. Op 7 Sept. werd de reis vervolgd
en nog dienzelfden dag werd Mar
seille bereikt. Vandaar vloog hij op 8
September naar Londen en vandaar
kon de laatste etappe worden afgelegd.
Na de ontvangstceremonie vertrok
de G.-G. met de Prinses en de beide
ministers om twaalf uur weer per
vliegtuig. Luit.-Generaal ter Poorten
vertrok even hter in gezelschap van
den Britschen ambassadeur en mevr.
Bland naar Den Haag.
Een
gouverneur-
intervieuw met den
generaal.
Uiterlijk volkomen beheerscht, ge
brutnd en jeugdig ondanks zijn 57
jaren, stapte de G.-G. van Ned. Pd
uit den Liberator, die hem v^ Cal
cutta naar het moederland ha I ge
bracht. Ruim drie jaar is „de held
vau Isola" in krijgsgevangenschap ge
weest. Met de waardigneid, waarmede
de landvoogd de tragische capitulatie
van de Ned.-Indische strijdkrac' ten op
8 Maart 1942 heeft gedragen, heeft
hij ook de, naar zijn eigen woorden,
„onwaardige" krijgsgevangenschap
onder de Japanners doorworsield. In
het meest indrukwt kkende imervieuw
van mijn carriers, aldus de Indische
redacteur van a n.p.-aneta, toonde de
gouverneur-generaal zijn innemend
optreden en innerlijke kracht te heb
ben bewaard.
„U ziet, ik ben magerder geworden
dan ik vroeger was. Vergeleken bij
vroeger jaren weeg ik heel wat kilo
grammen mindei", aldus de landvoogd
op een eerste vraag naar zijn per
soonlijk welzijn.
„De voeding in de kampen wasjuist
voldoende om ons gezo d te houden,
doch ontoereikend voor een behoor
lijke lichame'ijke conditie. Ik zelf ben
er goed afgekomen. De een kan nu
eenmaal beter tugen een geringe voe
ding dan een ander. Ik voel me vol
komen gezond".
Tijdens ot ze gevangenschap waren
we vi ij wel afgesloten van de buiten
wereld. In het kamp kregen we in
den beginne wel Japansche kranten,
doch deze waren zeer propagandistisch
op ongelooflijk kinderachtige manier.
berchtte men bijv. van tijd tot tijd
hoe een Japansch vliegtuig wel tien
tegenstanders neerschoot. De kranten-
voorziening werd evenwel gestaakt bij
de landing in Normandië toch werden
we hierdoof niet geheel geïsoleerd.
In het kamp bevond z'ch een radio
installatie, die alleen in het Japansch
uitzond. Door het handige optreden
van generaal Pearson geraakte men
echter toch op de hoogte van de lan
ding in Frankrijk en van de voor
naamste andere militaire feiten, doordat
deze er zich op toelegde de geogra-
phische namen die in de verschillende
beiiehten voorkwamen, nauwkeurig op
te nemen. Dit duurde tot begin Oct.
1944. Toen werden wij van Formosa
naar Mandsjoerije overgebracht, en
sindsdien hebben we niets feitelijks
meer gehoord van de vorderingen der
geallieerden. Deze stilte duurde tot
19 Aug. j l. toen eensklaps een groepje
Amerikanen in het kamp kwam en ons
bevrijde. Toch kwam de bevrijding
niet geheel en al als een verrassing.
Onze oppassers kwamen namelijk ge
regeld in contact met de Japansche
bewakers, en maakten met hen zoo nu
en dan een praatje, hoewel deze „be
richtgeving" wel zeer gebrekkig en
onbetrouwbaar was, leverde zij toch
eenig materiaal aan de hand waarvan
we overigens meer konden gissen dan
concludeeren.
Op 13 Aug. hadden we plotseling
bevel gekregen om naar elders tè ver
trekken. We hadden alles al gepakt
doch toen een tegenorder kwam kregen
we al de idee, dat er iets gaa'de was,
trouwens tevoren reeds hadden we uit
hetgeen uitlekte door intermediair der
bewakers den indruk gekregen, dat de
oorlog op zijn einde liep. Deze order
en tegenorder hielden, naar achteraf
bleek, ve bind met den Russischen
inval in Mandsjoeiije
Van rijn ervaringen kort voor en na
den |apa schen aanval op Ind gaf
de G.G het volgende overzicht:
Ik vertrok 21 Febr. 1942 uit Batavia
naar Bandoeng om bij het leger te
blijven tijdens de laatste dagen.
De Japanners kwamen de wacht be
trekken rond de villa lsola, waarin ik
mijn intrek had genomen. Een J ipans
kolonel had snikte ordersgegeven.dat
de wachten daar geplaatst werden niet
om te bewaken doch om te be
schermen Op 6 April werden wfe
weggehaald en overgebr cht naar de
strafgevangenis bij Ba- doeng. Na tien
dagen werd- n wij overgebracht naar
Batavia tezarmn met ade officieren
boven den rang van kolonel en de staf
officieren. Daar. bleven wij tot eind
December 1942
Toen voeidcn de Japanners ons naar
Japan, waar wj in het kamp M idja-
op het eiland Kioi sje, werden order,
gebracht. Vandaar ging het naar For
mosa, en wel naar Karengkoe. Dit was
h; t eerste kamp op Formosa. Later
werden we nog naar een tweede en
een derde kamp op Formosa getrans
porteerd. In het laatste kamp werd een
groep van 16 personen geselecteerd,
die voortaan een uitz mderlijke gunsti
ge behandeling genoten. Begin Oct.
1943 bracht men ons naar Mandsjoerije
waar wij ter slotte zijn bevrijd
Van de andere Nederlanders weet ik
«einig. Er was absoluut geen contact
meer. Voor den tijd, voor wij de vonr-
k ursbehandeling genoten, kan ik wel
zeggen dat het vords>l sl ctrt was ei
behandeling dito, doch ons lot vas
natuurlijk niet te vergelijken met dal
van de mannen, die den veldtocht van
Bataan hebben meegemaakt, of aan 4e
spoorlijn in Siam hebben moeten wer
ken, doch niettemin was de behande
ling zeer onaangenaam. Wij zouden
zelfs zeggen„onwaardig".
Na dit onderhoud zette het vliegtuig
koers naar Schiphol waar een aantal
autoriteiten ter begroeting aanwezig
was. Een eerewacht van 't gewest XIII
en der binnenlandsche strijdkrachten
stond opgesteld. Nadat de G.G. de
eerewacht tezamen met kapitein C. G.
Fomeinen had geinspecteerd, vertrok
het gezelschap, dat nu met den mil.
gouverneur der residentie, Lt -Gen.
Van Voorst tot Voorst, en den Burge
meester, Mr S. J. R, de Monchy, was
uitgebieid, nsar plein 1813 no. 2.
In dit gebouw, waar vroeger de
Jappen-legatie huisde, en waar de plan
nen voor de verovering van Indië
waarschijnlijk lang voor den oorlog
bekend waren, zat nu de bevrijde
gouverneur-generaal van datzelfde Indië
zijn intrek nemen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Door het feestcomité alhier werd aan
den reportagedienst van Herrijzend
Nederland het volgende schrijven ver
zonden
Op Dinsdag 19 Sept 1944 wer4, na
een beschieting van 4 dagen, A*el
door de Polen bezet. Hiermee werd
een eind gemaakt aan den terreur der
moffen en de bende van onzen surro
gaat burgemeester.
Hoewel Axel het ergste geleden had
van geheel O.-Z.-Vlaanderen eif*ook
van onze bevrijders de onvergetelijke
Polen, honderden voor onze iveste
waren gevallen, kon nergens grooter
blijheid voor de herwonnen vrijheid
gevonden worden.
Dit feest wordt Woensdag 19 Sept.
a s. herdacht. Axel viert feest.
Een detachement Polen zal opnieuw
Axel binnentrekken. Fen grootsche
optocht van 50 afdeelirgen is in voor
bereiding terwijl het programma
voorts de gewone rummers als: wij
dingsuur, aubade, concerten, enz. enz.
bevat.
Axel wordt algemeen versierd en
verlicht.
Er zijn vliegdemonstraties en sport
wedstrijden, dans en ontspanning.
Mocht er gelegenheid zijn, Axel met
dpn repnrtagewagen te bezoeken, wij
zijn geheel ten Uwen dienste
PE EMMABLOEMCOLLECTE.
Eindelijk kan de alom bekende
Emmablof mcollecte weer gehouden
worden. Na 1940 moest deze collecte
achterwege blijven, omdat de vijand
de zorg voor lijders aan tuberculose
niet belangrijk achtte Een groot aantal
andere collecten pasten beter in zijn
systeem.
Gelukkig kon de zorg voor t. b. c.
patënten toch doorgaan, al ging dat
m t moeilijkheden gepaard.
Thans hetft de N d. Centr. Vereen,
tot Bestrijding der Tuberculose weer
een landelijke collecte georganiseerd.
Het bekende Emmabloempje ontbreekt
nog door gebrek aan het r.oodige
mate'laai, maar laat ieder zich aanst.
Zaterdag 15 September met het schildje
tooien dat ten verkoop zal aangeboden
worden.
Fr is veel g ld noodig, omdat de
tuberculose, de groo'ste vijand van
onze volksgezondheid, helaas sterk is
uitgebreid.
Gaarne wordt de collecte in ieders
bijzondere aandacht aanbevolen.
Plaatselijke Afd. tot Bestrijding
der Tuberculose.
Abonnement!-
pri)«i
Losie nummers S ct.
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
11. 1.25
Alle andere plaatsen
il. 1.55
Advonentleprl]!^^
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeellngen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
