l
r
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
ZEEUWSCH-VLA ANDEREN.
Amerikaansche politiek.
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1945.
59e JAARGANG.
Adres Redactie en Administratie:
AXEL
Markt 12
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Hoofdredactie:
T C. VINK - van VESSEM
J
tolk van onze
Bloemen
Onze kolenpositie.
Dezer dagen werd opgericht het
Najionaal Comité „Bloemen tolk
van onze dankbaarheid", dat zich voor
stelt een eerste blijk van dankbaar
heid te toonen aan onze bondgenoo-
ten en aan het Zweedsche en Zwit-
sersche Roode Kruis voor de snelle
rulpverleening na de bevrijding
Het cqmité stelt zich voor een
bloemenhulde te brengen in den vorm
van bloembeplantingen in de hoofd
steden der betreffende landen. Waar
mogelijk zullen in de komende week
huis aan-huis-collecten worden gehou
den. Het comité heeft Z.K.H. Prins
üernhard als beschermheer en is als
volgt samengesteld VoorzitterJhr.
G. F. van Tets van Goidschalxoord,
Onder-VoorzitterDr. J. E. Baron de
Vos van Steenwijk, Secr Penningm
M. A. Reinalda, LedenMevr. J W.
Engelkens—Volk, Mr. K P .van der
Mandele, Mr. S. J R de Monchy, Mr.
P. J Oud, D. J. Schenk, A P. van den
Sigtenhorst. Wij wekken onze lezers
gaarne op met hun bijdragen even gul
te zijn als onze bondgenooten en
vrienden het met voedsel zijn geweest 1
De nationale hulpactie voor
getroffen gebieden.
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 ct
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de kom
11. 1.25
Alle andere plaatsen
11. 1.55
f Advertentiepriji
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededenllngen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentién
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
Door onzen specialen correspondent S. Koster.
WASHINGTON, 31 Juli (ANEP-ANETA)
De Vereenigde Staten van Noord-Amerika
hebben formeel hun intrede gedaan in de
Wereld-veiligheidsorganisatie der Vereende
Volken, juist een kwarteeuw nadat de presi
dentsverkiezingen in Amerika president Wi -
son's laatste hoop verdreven, dat hij het Ame
rikaansche volk kon overreden, tegen de be
slissing van den Senaat in, dat het land zich
aansloot bij den Volkenbond.
Gedurende die vijf en twintig jaren heeft de
Amerikaansche politiek een volkomen omme
keer gemaakt. De kortegeleden genomen be
slissing van den Senaat om toe te treden tot
de bovengenoemde organisatie is vrijwel una
niem geweest 98 senatoren stemden er voor,
2 er tegen en 5 waren absent. Wilsons voor
spelling, dat de Senaat eens zijn beslissing zou
herzien, is dus uitgekomen.
Tegenstanders er voor.
Zelfs welbekende tegenstanders van een in
ternationale organisatie als senator Wheeler
van Montana, stemden voor de ratificatie even
als vier andere senatoren, die indertijd er tegen
hadden gestemd, dat Amerika in den Volken
bond kwam. Slechts senator Hiram Johnson
van Califomie, die 25 jaar geleden ook lid van
den Senaat was, volhardde in zijn houding
enzou tegen hebben gestemd indien hij
niet door ziekte was verhinderd te komen.
De overwinning is grootendeels bereikt door
het staatsmanschap en den vooruitzienden blik
van wijlen president Roosevelt, die er nauw
lettend op had toegezien, dat alle struikelblok
ken van de voorstellen van Dumbarton Oaks,
ongeveer dezelfde bezwaren die de ratificatie
van Amerika van het Statuut van den Volken
bond in den weg hadden gestaan, verdwenen.
In 1919 had de Amerikaansche oppositie ver
klaard, dat het Statuut van den Bond feitelijk
de Amerikaansche souvereiniteit opofferde, dat
het den V.S. de verplichting oplegde ten oor
log te gaan als de Raad van den Volkenbond
dit wilde, dat de Amerikaansche tarieven het
onderwerp zouden worden van buitenlandsche
inmenging, enz. enz.
President Truman grijpt in.
Door Roosevelt's beleid te Yalta, waardoor
het recht van veto ten aanzien van deelnemen
aan oorlogen en dergelijke kwesties van sou
vereiniteit werd gereserveerd voor Amerika en
de andere groote mogendheden, mag misschien
niet geheel en al de goedkeuring van de kleine
mogendheden hebben weggedragen, doch hij
voerde het op toch op zijn minst te verzekeren,
dat de Amerkaansche Senaat niets had tegen
het intreden van Amerika in de organisatie.
Zonder dit zou de wereldorganisatie een on
doelmatig instrument zijn geworden. Het is
mogelijk, dat een aantal senatoren dat thans
voor heeft gestemd, over eenigen tijd pogingen
in het werk zullen stellen om te nemen maat
regelen of de bevestiging daarvan tegen te
werken. President Truman heeft evenwel hun
kansen op welslagen grootendeels uitgeschakeld
door aan te kondigen, dat alle verdere kwesties
met betrekking tot het Handvest waarin
zelfs inbegrepen die, waarbij troepen de wereld
organisatie dienstbaar moeten worden gesteld
niet moeten worden behandeld als verdragen
doch alsof zij aangeled~nheden waren van
binnenlandsche wetgeving. Omdat de Senaat
tegen een en ander geen bezwaar had, zullen
genoemde kwesties worden beslist door éen
gewone stemming van den Senaat en het Huis
van Afgevaardigden, inplaats van door een
stemming in den Senaat alleen waarbij een
meerderheid van twee-derde doorslaggevend is.
Beperkte bevoegdheden van het Congres
Er moet in dit verband op worden gewezen
dat het buitenlandsche politieke beleid voor
een groot deel in de handen ligt van den pre
sident en dat het Congres in deze slechts een
ondergeschikte red speelt. De president, die na
tuurlijk optreedt door middel van zijn staats
secretaris, is de eenige Amerikaansche autori
teit die met vreemde regeeringen in verbinding
mag staan en het Congres mag zelfs bijvoor
beeld niet gelukwenschen van een vreemde mo
gendheid beantwoorden. Slechts voor verdra
gen is de twee-derde meerderheid van den Se
naat noodzakelijk. Het Huis van Afgevaardig
den heeft heelemaal geen stem, zelfs niet waar
het verdragen betreft. Een en ander moge het
duidelijk maken, dat het handelen van Amerika
in de nieuwe wereldorganisatie vrijwel geheel
bij den president berust. Hij mag bijvoorbeeld
onderhandelen voor goedkeuring is slechts
een gewone meerderheid van het Congres noo-
dig over militaire overeenkomsten met be
trekking tot de hoeveelheid en de soort troepen
welke de V.S. ter beschikking van den Veilig
heidsrad zullen stellen. En slechts hij kan den
Amerikaanschen gedelegeerde bij den Raad op
leggen welke politiek er moet worden gevoerd.
Amerika is het er mee eens.
In den komenden herfst zal het Congres de
wetten behandelen, welke de bevoegdheden der
gedelegeerden om te stemmen wanneer over
het gebruik van Amerikaansche troepen tegen
een toekomstigen aggressor zal worden beslist,
te definieeren en te beperken. Er zijn namelijk
nog vele manieren open waardoor de gedele
geerde (de eerste zal de vroegeren staatssecre
taris voor buitenlandsche zaken, Edward Stet-
tinius, zijn) tegen de inttructiea den presi
dent-alleen zal kunnen handelen.
Als men zich al deze dingen duidelijk voor
oogen stelt dan kan men pas de beslissing van
den Senaat in vollen omvang begrijpen en er
de belangrijkheid van inzien. En de beslissing
van den Senaat, om het Handvest van San
Francsco te bekrachtigen,! is genomen met
volkomen goedkeuring van de groote meerder
heid van het Amerikaansche volk. De Ver
eenigde Staten hebben met beslistheid haar wil
te kennen gegeven om een volwaardig lid te
zijn van de volkenfamilie. En zij hebben dit
gul en openhartig gedaan, zonder voorbehoud.
Berechting van politieke
misdadigers.
Het bijzonder gerechtshof te Den Haag
is op 21 Aug. in eeiste zitting bijeen ge
weest.
De eerste verdachte, welke voor het Hof
verscheen, was de fabrikant d. van Wijk uit
Pijnacker, die in 1944 als groepscomman
dant van de Nederl. Landwacht was opge
treden. Als zoodanig had verd., zooals tijdens
de behandeling kwam vast ie staan, jacht
gemaakt op onderduikers en radiotoestellen.
De procureur fiscaal was vau oordeel, dat is
vast komen te staan, dat de Ned. Land
wacht, welke onder de bevelen van Rauter
stond, een onderdeel uitmaakte van de S S
Derhalve heeft verd. zich schuldig gemaakt
aan het in dienst treden van een vreemde
krijgsmacht, ja erger van de krijgsmacht van
den vijand. Mr. Zaaier hekelde in zijn requi
sitoir zeer de Landwacht. Hij noemde het
een hyenainstituut, waarvan de leden niet
wilden vechten aan het front, maar er in het
op dat oogenblik voor hen veilige Neder
land geen been in zagen de burgers op te
jagen, te kwellen en soms zelfs te berooven
van het kleine beetje voedsel, dat zij op
moeizame hongertochten hadden weten te
verkrijgen. De procureur-fiscaal meende dan
ook, dat de lieden, die van deze
organisatie lid zijn geweest, stuk voor stuk,
op enkele zeer zeldzame uitzonderingen na,
den dood verdiend hebben. Mr. Zaaier
requireerde dan ook tegen dezen verdachte
de doodstraf.
De verdediger, mr. Niessen uit Rotterdam,
bestreed de conclusie van mr. Zaaier, dat
de Ned. Landwacht een Duitsche organi
satie zou zijn. Hij verzocht naar het geestes
vermogen van verdachte een onderzoek te
laten instellen, daar hij bekend >taat als
zeer excentriek, terwijl zoowel aan vaders-
als aan moederszijde imbiciliteit in de
familie voorkomt,
De verdachte, welke tenslotte nog het
woord kreeg, verklaarde steeds getracht te
hebben iets goeds te bereiken en op fcijn
manier een goed vaderlander te zijn.
De tweede verdachte, welke in de zaal
verscheen, was J. Breedveld uit Delft, die
terecht stond wegens het plegen van ver
raad. Hij had verschillende loden en leden
van een organisatie, welke hulp aan Joden
verleende, aan den s D. of aan een als N.S B.-
er bekend siaanden reehercheur van politie
te Delft uitgeleverd.
De proc. fiscaal noemde het verraad, zoo
als dit dojr verdachte is gepleegd, gluiperig,
Het gevolg is geweest, dat een aantal men-
schen de dood is ingejaagd. Op grond hier
van meende mr. Zaayer, dat verdachte niet
minder dan de doodstraf heeft ve diend.
Bovendien requieerde hij ontzetting uit het
actieve en het passieve kiesrecht.
De verdediger mr. Droogleever Fortuyn
uit Rotterdam, maakte het hof er op attent,
dat verd. noch lezen noch schrijven kan
Men kan een mensch met dergelijke
beperkte geestelijke vermogens niet verant
woordelijk stellen voor zijn daden. De ver
dediger verzocht ook \oor dezen verdachte
instelling van een psychiatrisch onderzoek
Hierna volgde nog een aantal lichtere
gevallen waarin straffen van 1—5 jaar wer
den geëischt.
In alle zaken zal over veertien dagen
uitspraak worden gedaan.
Annexatie
De Regeering benoemt een commissie.
Den Haag, 18 Aug. De regeeringsvoor-
lichtingsdienst deelt mede
Na het accoord van Potsdam is het vraag
stuk der annexatie door Nederland van
Duitsch gebied l angende gebleven. De re
geering meent, dat deze aangelegenheid op
dit oogenblik nog niet rijp is voor het doen
van een voorstel, doch wel voor het doen
insteLen van een zakelijk onderzoek naar de
verschillende aspecten daarvan.
Bij dit onderzoek zal tn de eerste plaats
de vraag worden gesteld of annexatie moreel
geoorloofd, juridisch rechtmatig en politiek
isociaal-economisch cultureel,! verantwoord
zou zijn. Reeds zijn door allerlei particu
liere instanties onderzoekingen, o.a. inzake
militaire en strategische kanten van het
probleem, doch in de meeste gevallen had
den zulke werkgroepen zich genonden aan
een bepaald, van te voren reeds vaststaand
standpunt.
Thans is de regeering overgegaan tot het
instellen van een staatscommissie, die op
korten termijn een duidelijk omlijnd, zakelijk
en zedelijk gefundeerd voorstel zou moeten
doen Deze commissie is samengesteld uit
peisonen, niet aangewezen op grond van
hun meening te dezer zake, doch op gron
den van bekwaamheid en integriteit.
Noodwoningen naar Walcheren.
Een Engelsche landing meerde aan het
terrein van de Nederlandsche scheepsbouw
maatschappij om de eerste ze«tig gereedge
komen noodwoningen naar Walcheren te
brengen.
Wanneer men deze alleraardigste huisjes
ziet kan men zich voorstellen, dat velen in
de woningarme groote steden wat graag
zoo'n huisje zich zouden zien toegewezen,
een woonkamer met tafel, 6 stoelen, buffet
en haard, kast en aanrecht met gootsteen,
ouderskamer met 2-persomsopklapbed en
kast, twee slaapkamers met boven elkaar
ingebouwde bedden de bedden zijn van
spring- en bovenmatrassen voorzien) en
kasten, voorts een schuur met kolenkist
De vloer in de huiskamer is belegd met
houtgraniet. Zoo zien deze huisjes er ui'
die ter p aa'se op betonnen regels en grond
platen in elkaar worden gemonteerd. Als
tastbaar bewijs, dat er ernst gemaakt wordt
met een spoedige leniging van den nood
's-Gravenhage, 14 Augustus. De heer H. H.
Wemmers jr., directeur van het rijks kolen-
bureau, heeft hedenmiddag in een persconferen
tie de volgende mededeelingen gedaan inzake
de kolenvoorziening.
Huisbrand.
Zooals de omstandigheden momepteel zijn
en wanneer geen onvoorziene remmende fac
toren optreden (b.v. strenge vorst) zal het
mogelijk zijn, pl.m. 7 bonnen voor vaste brand
stof aan te wijzen. Het publiek zal echter niet
lastig kunen zijn t.a.v. de kwaliteit. Er zullen
ook bruinkoolbriketten worden verstrekt. Dat
zal ongeveer 10 pet. zijn, maar het zal kunnen
gebeuren, dat op een bepaald oogenblik, als
een handelaar niets anders kan krijgen, 100 pet.
aan briketten moet worden afgenomen. Er komt
30.000 ton uit Duitschland. Vroeger werden
die aan de bakkers en boerenbevolking ver
strekt, maar nu zullen ze ook naar de steden
worden vervoerd. We moeten roeien met de
riemen, die we hebben. Men moet ook beden
ken, dat er maar één spoorlijn van de mijn
streek naar het Westen leidt, die dan nog over
een grooten omweg door België loopt, om het
Westen te kunen hereiken. Zoo goed als alles
zal dus per waterweg moeten worden ge
transporteerd. Komt daar stremming, dan on-
dervndt de verzending dus groote moeilijkheden
2.300.000 gezinnen zullen een kolenkaart krij
gen. Om de bevolking 1 bon toe te wijzen, is
noodig pl.m. 240.000 ton vaste brandstof. Ook
de rijksbureaux' enz., die buiten de distributie
vallen, zijn sterk gerantsoeneerd. Zij krijgen
pl.m. 50 pet. van hun normale verbruik toe.
gewezen.
Met de gezinsgrootte kan men geen rekening
houden. Eer men van 7 tot 8 eenheden per ge
zin kan overgaan, zal eerst overwogen moeten
worden, wat men kan doen voor hen, die in
niet «tochtvrije woningen zitten doordat de
ruiten vernield zijn en hierin niet behoorlijk
kon worden voorzien.
De aanvoer van steenkolen uit Duitschland
bedroeg in Juni 17.258 ton, in Juli 57.208 ton
Uit Amerika werd in deze maanden aange
voerd resp. nihil en 44.804 ton.
Er zal 100 kg. cokes worden verstrekt, als
ef cokes op de bonnen wordt geleverd, ter ver
vanging van 70 k.g. steenkolen of briketten
De cokes der gasfabrieken zal ter plaatse wor
den gedistribueerd en niet, zooals vroeger, ook
naar andere gemeenten worden veroerd, daar
de transportmiddelen beter voor andere doel
einden kunnen worden aangewend.
Op een vraag, of dezen winter nog zwarte
handel in brandstoffen zal kunnen worden be
dreven, antwoordde de heer Wemmers ter
persconferentie, dat de voorinlevering der bon
nen is ingesteld, om den zwarten handel tegen
te gaan, daar de handelaren met een klein
overwicht nauwkeurig op de door hen inge
leverde bonnen worden bevoorraad.
De productie per werkdag bedroeg in Juni
14.316 ton, in Juli 15.395 ton en in de eerste
week van Augustus 16.800 ton. Gemiddeld
zijn per dag van de mijnen naar de overige
deelen van Nederland verzonden: in Juni 7.650
ton, in Juli 15.600 ton en in de eerste week van
Augustus 16.005 ton. De voorraad steenkool
bij de mijnen bedroeg op 1 Juli 412.200 ton en
op 8 Augustus 266.000 ton. Tegenover de pro
ductie in Januari Augustus 194? bedraagt de
productie thans 50 pet. Dat is voor een deel
te wijten aan arbeidsmoeheid, zooals die overal
voorkomt, maar is vooral toe te schrijven aan
het feit, dat thans 75 pet van het vroegere aan
tal arbeiders in de mijnen arbeidt en aan de
slijtage van de technische inrichting der mijnen,
die thans nog niet kan worden hersteld. Boven
dien is er nu geen Zondagsarbeid meer en Is
de arbeid op Zaterdag Ingekrompen.
dankbaarheid".
De Nederlandsche minister van Buiten
landsche Zaken, dr. Van Kleffens, keert naar
ons land terug Zijn departement heeft
Londen reeds verlaten en hij zelf gaat tegen
tiet einde van deze week. Van Kleffens
bevond zich sinds Mei 1940 in Engeland.
Wegens het gebrek aan goede intema'ionale
telegrafische verbindingen in Nederland, was
het met direct mogelijk naar Nederland
terug te keeren.
Een beroep op aller hulpvaardigheid.
's-Gravenhage, 27 Juli 1945. (A.N.P.-
ANETA).
De nationale hulpactie Roode Kruis deelt
het volgende mede:
Er is in den lande een roep om hulp. Ge
lukkig is er ook een vraag, om te mogen hel
pen. Het adoptie-plan is thans als volgt vast
gesteld: Friesland zorgt voor Gelderland, Gro
ningen zorgt voor Limburg. Drenthe zorgt
voor Limburg. Overijssel zorgt voor Zeeland
en Gelderland. Utrecht zorgt voor Zeeland en
Limburg. Zuid-Holland zorgt voor Noord-
Brabant en Zeeland. Noord-Holland zorgt voor
Noord-Brabant en Gelderland. In het oor
spronkelijke plan zijn enkele wijzigingen aan
gebracht. Op aandringen Van de prov. Noord-
Holland en Overrijssel zijn deze thans geen
reserve-gebied meer. Als gevolg hiervan die
nen nu de geteisterde prov. eep deel der afge
leverde goederen te reserveeren. De op deze
manier gevormde voorraad kan worden benut
om straks na de verdeeling mogelijke onbillijk
heden weg te nemen. Het spreekt van zelf, dat
oorlogsslachtoffers uit de z.g.n. niet geteisterde
prov. op de inzameling uit de eigen gemeente
zoo noodig uit de omliggende plaatsen
zijn aangewezen. Vertrouwd wordt, dat met de
geboorte van dit plan „wilde" hulpverleening,
hoe prijzenswaard ook op zichzelf, tot het ver
leden zal behooren. Wij zijn geenszins van
meening, dat het feilloos is. De mogelijkheid'
bestaat, dat er plaatsen zijn, die niet werden ver
meld. De plaatselijke afdeelingen van Neder-
landsch volksherstel kunnen alle inlichtingen
verstrekken welke plaats zal worden geadop
teerd.
Vijf bittere jaren liggen achter ons. Schier
niet te dragen lasten waren ons deel.
Vrijheid en recht waren zoek. We werden
gebogen maar niet gebroken. We hielden steeds
voor oogen: „deez' allenden gaan beenden". De
vrijheid is herkregen. Zeker, de rechtvaardig
heid niet. Is het rechtvaardig, dat niet ieder zijn
minimum heeft? Dat nu nog wordt geleden, ter
wijl de helpende hand kan worden geboden?
Zoolang in Zeelapd, Brabant, Limburg, Gel
derland en elders de schrijnende nood, veroor
zaakt door direct oorlogsgeweld, roof en van
dalisme onzer onderdrukkers, ni-t naar ver
mogen is gelenigd, zoolang heeft het eenvou
dige begrip van rechtvaardigheid nog geen
onderdak gevonden.
Laten wij beginnen met de rechtvaardigheid
te betrachten door televen. Te geven met het
hart. Te geven, niet van wat wij over hebben,
neen, zoo: van wat wij hebben en eigenlijk
liever niet willen missen. Helpt Uw beroo'de
landgenooten vrjjwillig met: huisraad (meubi
lair, stoffeering, keukengerei, enz.) werktuigen,
gereedschappen, glas, melkbussen, winkelinven
tarissen, kleeding, schoeiselmet alles.
Zamelt in van huis tot huis. Slaat niemand
over. Dat ook ieder geve. Dit is Christenplicht.
Dit is slechts een daad van simpele menschelijk-
heid. Zoo toonen wij onze liefde tot den even-
mensch, onze nationale eer. onze gevoelens van
saamhoorigheid, die de pijlers zijn, waarop het
herstel van tjns dierbaar vaderland met ver
trouwen kan worden gebouwd.
