AXELSCHE COURANT
r
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
V
No. 90.
WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1945.
59e JAARGANG.
Drukker-Uitgeefster:
Firma J. C. VINK AXEL
Adres Redactie en Administratie:
Markt 12 AXEL
Hoofdredactie:
T. C. VINK - van VESSEM
AMSTERDAM.
n.
iMi U vVöör.Klcn I cIN
Reuter meldt uit Londen, dat de
Koning aan den afgetreden premier
als belooning voor zijn buitengewone
verdiensten gedurende den oorlogstijd,
de orde van den Kouseband aangeboden
heeft. Dit is de allerhoogste onder
scheiding, die in Groot Brittannië ver
leend kan worden. Churchill heeft
echter verzocht, of het „hem" „onder
de tegenwoordige omstandigheden"
veroorloofd mocht worden, dit aanbod
af te slaan Men verdnderstelt, dat dit
de eerste keer is, dat een lid van het
Lagerhuis geweigerd heeft deze orde
aan te nemen Het laatste lid dat met
de orde van den Kouseband was
onderscheiden, was Sir Austin Cham
berlain, na zijn met succes bekroonde
onderhandelingen te Locarno Slechts
drie andere leden hebben deze onder
scheiding, die in 1338 door Edward III
ingesteld werd, ontvangen.
In het proces Petain is het verhoor
der getuigen a charge afgeloopen.
De rechter deelde mede, dat hij van
Pétain's dokter een briefje had ont
vangen, dat Pétain niet opgewassen
was tegen den langen duur van de
zittingen en aan een keelontsteking lijdt.
Minister Beel naar Zeeland
Breda, 28 Juli (A.A.) Het is de
bedoeling, dat min. Beel op 3 en 4
Augustus een bezoek aan de Provincie
Zeeland zal brengen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
DISTRIBUTIEDIENST.
Abonnements
prijs
Losse nummers 5 c*
Kwartaal
abonnement
AXEL binnen de koor'
IL 1.25
Alle andere plaatsen
il. 1.55
Advertentleprlj»^^
7 ct per m.m.
Ingezonden
Mededeellngen
15 ct per m.m.
Kleine Advertentlön
(maximum 8 regels)
1 5 regels 62 ct.
iedere regel meer
12 ct. extra
dienstaanbiedingen
52 ct.
De hoofdstad heeft haar bevrijdingsfeesten
achter den rug. Het waren zeer kalme feesten:
er was geen vervoer en geen alcohol en dus
ontbraken in de binnenstad de hossende en
juichende volksmassa's, die anders op hoogtij
dagen uit de buitenwijken daarheen trekken.
Andererzijds gaven de transportmoeilijkheden
het aanzien aan feestelijkheden in vele buurten,
die zich daarvoor vroeger te deftig hadden ge
houden.
Het hoogtepunt der feesten vormde het dé
filé voor H. M. de Koningin. Zeer terecht heeft
H.M. afgezien van een grootschen intocht: tè
schrijnend waren daarvoor de wonden, :n het
Nederlandsche volkslichaam geslagen. Daar
door was de aandacht ook volledig geconcen
treerd op het défilé, een imposante en diep
ontroerende demonstratie van het Verzet in
zijn vele geledingen.
De Dam was niet op zijn voordeeligst. Op
het z.g. midden-Damterrein, de ongelukkige in-
stulping, waar men reeds jarenlang geen raad
mee weet, was een weinig smaakvolle decoratie
aangebracht en op het plein zelf had men een
tijdelijk mausoleum voor gevallenen opgericht,
dat evenmin geslaagd van uitvoering kon wor
den genoemd. Ook was het jammer, dat het
publiek niet op het terrein werd toegelaten:
défardoor ontbrak a.h.w. de klankbodem. Doch
blijkbaar wilde men de zaak slechts kalm en
rustig houden en met het oog op de vele ver
moeienissen, waaraan H.M. den laatsten tijd
had blootgestaan, was dit zeker ook verkies
lijker.
Intusschen: wie deze revue van geallieerde
troepen èn van de verzetsbeweging heeft mo
gen aanschouwen, zal haar zeker zijn heele
leven niet vergeten. Het was een diep aan
grijpend schouwspel.
Eén groep der bevolking heeft deze dagen
helaas niet kunnen meevieren: de Joden. Zij
kón ze niet meevieren, wantzij was er
niet meer-
Keer op keer heb ik de Jodenbuurten door
kruist, overal familie en kennissen gezocht en
ze niet gevonden. Het drukke, kleurige' gedoe
van de Jodenbreestraat, de confectiebedrijven
van de Sint Anthoniebreestraat, de bevolking
der diamantslijperijen, er is niets meer van over.
De synagoges aan het J. D. Meyerplein zijn ge
plunderd en verlaten. Slechts de ontzaglijke
Synagoge der Portugeesche Gemeente is, als
beschermd monument, volkomen intact geble
ven met al haar kunstschatten en herinneringen,
veelal nog meegebracht uit Spanje in de 17e
eeuw. Doch zij is nu nog méér monument dan
vroeger. Vrijwel alle gemeenteleden zijn weg
gevoerd en van de meer dan 1000 zitplaatsen
zijn zelfs ,op Sabbath slechts enkele tientallen
bezet.
Heele huizen, ja straten zijn hier volkomen
gesloopt door de bevolking, die zich in den af-
geloopen winter tot eiken prijs brandhout wilde
verschaffen. Er is een straat, waar zoowel trot
toirs als de rijweg volkomen bedolven liggen
onder het puin. Waarlijk, dit alles is een tref
fend symbool, want wij kunnen de balans thans
opmaken: zooals de Jodenbuurt is ook haar be
volking vernietigd.
Op 10 Mei 1940 leefden in Nederland onge
veer 140.000 Joden. Daarvan zijn ongeveer
20.000 ondergedoken en een kleine 10.000
het juiste cijfer ken ik niet ,,met rust ge
laten", als zijnde gemeend gehuwd.
De onderduikers zijn voor het grootste deel
gered. Een merkwaardig groot aantal hunner
was verborgen in Friesland, Twente en den
Achterhoek. In Friesland zaten veel Amster
dammers, in den Achterhoek velen uit de om
geving zelf. In laatstgenoemd gebied waren
heele Joodsche gemeenten bij afspraak op één
dag ondergedoken.
De gedeporteerde en thans teruggekeerde
Joden bestaan nu uit 4 groepen:
le. De uit 850 personen bestaande z.g.
Westerborkgroep, dat zijn zij, die zich tot de
bevrijding in het overgangskamp Westerbork
bij Beilen hebben kunnen handhaven. Hiertoe
behooren alle ondergedoken Joden die na Dol
len Dinsdag gevonden zijji: na dezen dag is er
geen transport van Joden naar Duitschland
meer geweest.
2e. De z.g. groep-Theresienstadt. naar mijn
schatting ongeveer 1200 personen. Het grootste
gedeelte dezer groep werd weer gevormd door
de z.g. Barnevelders, dat zijn eeen aantal Joden,
die op grond van verdiensten voor den Neder-
landschen Staat, de kunst of de wetenschap
door den Secretaris-Generaal Mr. Frederiks on
der bijzondere bescherming waren genomen en
ondergebracht op twee landgoederen in de ge
meente Barneveld. De Duitschers hadden be
loofd, hen tot het einde van den oorlog daar
te laten, doch braken natuurlijk deze belofte en
voerden ook hen naar Westerbork. Het
grootste deel hunner is later op transport ge
steld naar Theresienstadt, een stadje tusschen
Praag en de Dultsch-Tsjechische grens, alwaar
Zij werden vereenigd met soortgelijke „promi
nente" Joden uit alle bezette landen van Euro
pa. Deze groep bevindt zich, ofschoon veelal
smartelijk verouderd, lichamelijk in behoorlijke
conditie. Tot haar behooren Prof. Meyers, de
internationaal vermaarde jurist uit Leiden, ge-
neraal-majoor Dr. Praag, oud-chef van den
Geneeskundigen Dienst der Landmacht, de
violist Sam Swaab en de harpiste Rosa Spier
van het Residentie-Orkest.
3e. De groep Bergen-Belsen (pl.m. 1200 per
sonen), ook wel genoemd de uitwisselingsgroep.
Direct bij het uitbreken van den oorlog toch
hadden de Engelschen in Palestina een troep
Duitsche kolonisten geinterneerd, die reeds se
dert vele tientallen jaren nederzettingen bij
Jaffa en Haifa bewoonden (en van daaruit de
Arabieren ijverig opstookten tegen de Joden en
het Engelsche bewind). De Duitsche Regeering
wilde deze onderdanen gaarne uitwisselen en
het is een bekend publiek geheim, dat zoo de
Engelschen zich aan deze zaak iets hadden
laten gelegen liggen, het leven van duizende
Joden nog had kunnen worden gered. Intus
schen werd door beide partijen reeds vanaf
1941 met deze uitwisseling gecoquetteerd en
zelfs zoo sterk, dat de Zionistische organisaties
in de bezette landen z.g. uitwissejingslijsten op
stelden van actieve Zionisten en Joden die
familieleden in Palestina hadden. Wie op zulk
een lijst voorkwam, werd niet naar Polen ge
deporteerd, doch in de overgangskampen (b.v.
Westerbork of Mechelen) vastgehouden, in
België soms zelfs losgelaten en vrijgesteld van
hef dragen der Jodenster. Persoonlijk is mij den
ochtend, dat ik onderdook, ten tweedemale
plaatsigg op deze Palestinalijst aangeboden,
doch ik heb haar na kort beraad geweigerd.
Het is, gezien in het licht van hetgeen thans
bekend is, waarschijnlijk het behoud van mijn
gezin geweest.
Hun, die in Westerbork op uitwisseling
wachtten, werd medegedeeld, dat zij, alvorens
naar Palestina te vertrekken, eerst nog naar
het „overgangskamp" Bergen-Belsen bij Han
nover zouden worden vervoerd. In de grootste
vreugde immers het beloofde land in het
verschiet vertrokken zij daarheen.
Opdat geen misverstand ontsta: Het Joden
kamp Bergen-Belsen was een geheel afgesloten
deel van het beruchte concentratiekamp van
dien naam. De folteringen, waarvan de pers
ons een en ander verteld heeft, werden in dit
„Judenblock" niet toegepast. In hun plaats tra
den andere martelingen: hard werk, honger,
koude, vervuiling.
Eenige mijner collega's, afgemat en spierwit
geworden dóór vlektyphus, hebben mij lange
verhalen over dit kamp gedaan. Zij praatten
rustig over de gruwelijkste gebeurtenissen en
hun relazen waren een eindelooze doodpnlijst.
Doch dit alles was niets, vergeleken bij wat
verteld en vooral wat niet verteld verd door
de 4e groep: de teruggekeerden uit de hel van
Auschwitz.
Doch evenals de Engelsche Regeering bewust
de films van de concentratiekampen deed ver-
toonen, zoo mag in de Nederlandsche pers ook
daarover niet gezwegen worden.
Opdat wij niet vergeten.
Mr. JACOB FRANKEL.
Onze gulden in W«llstreet.
„Financial News" schrijft
Hier zijn eenige gegevens uit WalUtreet.
Het zijn praatjes en ze dienen als zoodanig
beschouwd te worden. De lezers behoeven
het met die meeningen niet eens te zijn.
Maar zij kunnen niet geregeerd worden,
aangez en ze nu eenmaal uit het financiëele
hart van 's werelds grootste crediteuren
natie komen.
Op het pu"t van de Nederlandsche gul
den is Wallstreet in een baisse stemming
De Nederlandsche banken noemden in
kabeltelegrammen aan hun Amerikaaasche
correspondenten een verkoopkoers van 37.93
dollarcent per gulden. Wat een daling van
bijna Va weergeeft vergeleken bij den voor-
oorlogschen koers van 53 08 cent. Sommige
menschen van de buitenlandsche geldmarkt
beweren dat deze nieuwe koers wel eens te
hoog zou kunnen blijken wegens de ern
stige economische slagen, die Nederland
tijdens den oorlog ontvangen heeft en
wegens de groote vermindering van de
Neder'andsche goudreserve
Volgens onofficieele berichten is de goud
voorraad van Nederland, die 577.800 kg.
bed'oeg, gedaald tot 240 000 kg. Het grootste
deel ervan is geborgen voor de Duitschers,
doordat het vóór den inval in de V.S. en
Gr. Brittannië in bewaring is gegeven. Op
de basis van ien pas vastgestrlden koers,
verklaren deze particuliere berichten, is de
Nederlandsche goudvoorraad gerevalueerd
van de oude prijs van 2009 guldens per kg.
op 2970 guldens. De Nederlandsche regee
ring hoopt de gulden op deze nieuwe goud
basis «e kunnen stabiliseeren. Winst op
bankpapier veroorzaakt door de revaluatie
van den goudvoorraad door de Nederland
sche regeering zou, volgens deze berichten,
209 miliioen gulden bedragen,
Nederlandsche onderscheidingen voor
Eisenhower en Bedell Smith
Prins Bemhard heeft in het hoofdkwaj-
tier te Frankfurt a.d. Main aan generaal
j Eisenhower en stafchef Bedell Smith het
grootkruis van den Ned, Leeuw overhan
digd De Prins noodigde generaal Eisen
hower uit en bezoek aan Nederland te
biengen, ordat het volk persoonlijk zijn
dankbaarheid voor de bevrijding zou kun
nen uiten. Eisenhower zegde een bezoek
aan ons land toe.
voor generaal Eisenhower wordt ook een
eeresabel vervaardigd, die hem namens
Koningin en regeering zal worden aange
boden.
De Fransche raadgevende vergadering
heeft het door de regeering opgestelde min.-
ontwerp voor de grondwet verworpen met
210 teeen 19 stemmen. De Gaulle had in
zijn toespraak tevoren verklaard, dat hij
waarschijnlijk zou aftreden indien de ver
gadering het ontwerp verwierp. Zij keurde
een motie over „het principe vaneen regee-
rine, die verantwoordelijk is tegenover een
constitutioneele vergadering' met 268 tegen
0 stemmen goed, alsmede het principe van
het „stabiele kabinet" Later hechtte de
raadgevende vergadering haar goedkeuring
aan het principe van een „souvereine
assemblé."
—op
volgers mededeeling van het Fransche
ministerie van buitenlandsche zaken zal
Rusland deelnemen aan de conference over
den status van Tanger. De besprekingen
zullen a.s. Vrijdag worden hervat.
o—
Anp Aneta verneemt, dat op korten ter
mijn in 2uid Limburg een groote staal
fabriek zal worden gevestigd.
Volgens de zegsman iz er in beginsel
overeenstemming bereikt tusschen de geall.
legerleiding en vertegenwoordigers van
België, Nederland en Frankrijk tor het over
brengen van enkele groote staaffabrieken
uit het Ruhrgebied naar de drie genoemde
landen Grondstoffen, o.a. ijzererts, zullen
uit het Ruhrgebied en den Elzas worden
aangevoerd,
De Belgische minister van Buitenl Zaken
Spaak verklaarde, dat de regeering besloten
heeft aan te dringen op de uitlevering van
den Rexistenleider Degrelle. Op 8 Mei
moest deze in Spanje een noodlanding
maken. De Spaam-che regeering heeft toen
zijn uitlevering geweigerd.
Zaterdag is het eerste civiele vliegtuig
op Schiphol geland, een DC 3 machine uit
Zweden met passagiers en goederen. H.N.
Vrijdag is bij Den Helder een Neder-
landsch visschersvaartuig op een mijn pe-
loopen. 1 opvarende kon worden gered ter
wijl de overigen, waarschijnlijk 6 man, om
het leven kwamen. (H.N.)
—o
Prinse'gk gezin naar Soest tgk.
Het Pr'nselijk gezin zal Zaterdag 4 tug.
a.s. het paleis Soestdijk betrekken. Na een
officieele ontvangst van verschillende auto
reiten zal in den tuin van het paleis een
kinderfeest worden gehouden voor de
kinderen van de lagere scholen, waaraan
ook de kleine prinsesjes zullen deelnemen.
Des middags zal voorts nog ten rijtoer wor
den gehouden.
o
Een 2-motorige Michell-bommenwer-
per is waarsc''ijnlijk tengevolge van den
dikken mist in botsing gekomen met den
grootsten wolkenkrabber ter wereld, het
Empire State Building te New York. De
machine sloeg te pletter 'egen de 70ste ver
dieping, hetgeen met een hevige ontplof
fing gepaard ging. De brandweer rukte on-
midddellijk uit daar het gebouw in brand
was geraakt. (A.A.)
—o.
Wederopbouw Fröbelschool.
Een aantal belanghebbenden heeft voor
dit noodzakelijk werk een voorloopige rege
lingscommissie gekozen. Binnenkort wordt
een algemeene vergadering uitgeschreven,
in wetke een schoolvereeniging zal worden
opgericht en een schoolbestuur gekozen.
(Zie advertentie in het volge d nummer
De commissie heeft haar werkzaamheden
ingeleid door het organiseeren eener alge
meene colleete. Deze zal reeds dezer dagen
worden gehouden.
Wij hopen en vertrouwen, dat bij het
bepaten harer bijdrage de Axelsche nurgerij
bezield zal zijn door den geest, welke voor
den wederopbouw noodig is.
De Regelings-Commissie,
J. BUMA,
W. DE jAGER,
C. DE SMET.
Gevonden voorwerpen.
Portemonnaie met inhoud F. Groothaert,
Molenstraat 3, Axel.
BONNENL1JST voor Z.-Vlaanderen,
geldig t/m 4 Aug 1945,
(tenzij aade>s is aangegeven).
Aardappelen a, b, c, d, e, m32, l'/« kg.
Vlee«cha, b, c, d, e32a, 125 gr,. m32a
„vleesch" 100 gr.
Eng. Huishoudzeep voor vuile arbeid.
De aanvraagformulieren MD 223 -72 voor
vuilen arbeid moeten worden afgehaald en
ingediend voor 31 Juli 1945, dit is voor
de 9e en 10e periode i945.
De Inspectie voor de Distributie
in Zeeuwsch-Vlaanderen.
O—
DISTRIBUTIEKRING TERNEUZEN.
Na-uitreiking bonkaarten voedingsmiddelen
9e periode 1945 te Axel, Sas van Gent en
Zaamslag op Vrijdag 3 Augustus '45 van
9.30 tot 12 uur v.m.
DISTRIBUTIEKRING HONTENISSE.
Petroleum voor verlichtingsdoeleinden.
Gezinnen, niet aangesloten op het gas- of
electriciteitsnet kunnen in aanmerking komen
voor twee liter petroleum per maand voor
veriichting. Hiervoor dienen belanghebben
den een aanvraagformulier bij den distri-
butiedienst af te halen en in te dienen voot
31 |uli a.s.
Extra melk giftigen arbeid.
Aanvraagformulieren MD223—73 voor melk
giftigen arbeid moeten eveneens afgehaald
en ingediend worden voor 31 Juli a.s.
Mededeeling.
De Directeur van het Centraal Distributie
kantoor te Vught maakt het volgende
bekend.
Pe'sone", die zich van uit het Zuiden
naar de overige deelen des lands wenschen
te begeven worden er op gewezen, dat zij
zich aldaar niet meer van distributiebeschei
den kunnen voorzien. Zij worden echter in
de gelegenheid gesteld ten distributiekantore
van hun woonplaats, onder overlegging van
hun reispas, bepaalde bonnen van de bon
kaart te doen omruilen tegen rantsoenbon-
nen, zoodat zij zich op die wijze tijdens
hun reis van levensmiddelen kunnen voor
zien.
De aandacht van winkeliers wordt er
speciaal op gevestigd, dat eenzelfde rege
ling ook in de overige deelen des lands is
getroffen.
Alle rantsoenbonnen, waar dan ook uit
gegeven, zijn in bet geheele land geldig,
