AXELSCHE COURANT NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN. 2 VrijheidEendracht! Weerbaar! De Volkshuisvesting. De rrinsts vertelt over haar dochtertjes. De ondergrondsche had een geheim telefoonnet. Eerste zeeschepen in Rotterdamsche haven. sag. No. 70 WOENSDAG 23 MEI 1945 59e JAARGANG No. 69 ZATERDAG 19 MEI 1945 59e JAARGANG Drukker-Uitgeefster: Firma J. C. VINK AXEL Adres Redactie en Administratie: Markt 12 AXEL Hoofdredactie: T. C. VINK - van VESSEM Het Kabinet heeft zijn ontslag aangeboden. ige u. George Reuter s politieke correspon dent meldt, dat het zeker is dat koning George aan Churchill als hoofd van de grootste politieke partij in het tegen woordige Lagerhuis, zal vragen om een voorloopige regeering te vormen om tot aan de algemeene verkiezingen, die straten, gelukkig begunstigd door droog weer. Deze avond war georganiseerd door de V. V V., die hiermede na langen tgd van gedwongen rust weer met ver nieuwden moed in actie is gekomen. Abonnement»- priji. Losse nummers 5 ct. Kwartaal abonnement AXEL binnen de kom tl. 1.25 Alle andere plaatsen tl. 1.55 Advertentieprijs 7 ct per m.m. Ingezonden Mededeellngen 15 ct per m.m. Kleine Advertentién (maximum 8 regelt) 1 - 5 regelt 62 ct. iedere regel meer 12 ct. extra dienitaanbiedingen 52 ct. O, Vrijheid! Eendracht! Vaderland! Uw oude roem word' weer herboren! Dan zal geen opgeruide hand Den tempel Uwer rust verstoren! Vervloekt zij hij, die anders denkt, De wraak der Godheid moet hem treffen. Zoo moet 's Lands welvaart, zwaar gekrenkt, Het hoofd weer blij ten hemel heffen! Keer, Schoone! Sta de Vrijheid bij. Opdat ons land weer Neerland zij! We hebben, Goddank! de gulden vrijheid weer herkregen, na bijna 5 jaren van onder drukking en leed. Maar nog verkeeren we in moeilijke tijden. De heele wereld is nog in rep en roer. In ons bloed is onrust gekomen. In ons hoofd een leegte. In ons hart iets dat schrijnt. Wat moeten we nu doen? Ja wat? Er zijn heel wat meeningen uitgesproken over alles, wat in de oorlogsjaren, die achter ons liggen, gebeurd is en wat er na den oorlog geschieden moet. Ook in ons land en voor ons land. Er waren er, die, overtuigd van het be staansrecht onzer natie, bereid waren tot elk offer om dat vrije bestaan te helpen verdedigen, hetzij met de wapenen, hetzij door illegaal werken. Anderen vonden zoo'n strijd een kampen tegen het noodlot, iets doen, wat toch tot geen resultaat kon leiden en zij legden het hoofd in den schoot en predikten de leer van berusting. Er waren er ook ze zijn er nog (en helaas is deze groep veel grooter dan men wel gelooft of erkennen wil) die het behoud van eigen lijf en' het genot van eigen stoffelijk belang hoog boven de belangen der gemeen schap stellen. Zij redeneeren niet over de vraag, wat voor ons vaderland het beste zal zijn. Neen, hun belangstelling concentreert zich alleen op het eigen wel en wee. Een strak doorgevoerd individualisme verlaft hun denken. Ik zeg maar (zoo is over het algemeen hun slotsom)beter is het, dat men over mij oor- deelen moet: ,,Kijk, daar loopt jantje, dan dat men constateeren kan: kijk, daar ligt Jantje Ik meen, dat we zoo niet mogen denken of spreken. We behoeven daarom nog geen dwepers te zijn, die de volkseenheid tot een -lies beheerschende tyrannie opvoeren willen, die graag zouden zien, dat het individu zijn eigen leven, zijn eigen willen, zijn eigen den ken aan banden legt om den Staat als opper machtig, en alles omvattend, op den troon te verheffen. We mogen ons echter ook niet te eng in graven binnen de grenzen van die streek, wel ke ons vaderland werd. Wc moeten meevoelen voor de heerlijke verbroederende gedachte van cosmopolitische toenadering met allen, die van goeden Wil zijn. Maar we mogen ook niet zoo slap zijn, dat we weerbaar-zijn als een fout be schouwen. We kunnen dat ook niet in ons persoonlijk leven (waar kleine oorlogjes van weinig bloedigen aard wel eens tot die weer baarheid dwingen), noch in ons gemeenschaps gevoel. Allen weten we toch wel, dat het op geven van de gedachte zichzelf té zijn, zoowel voor een persoon als voor een natie, niet die verbetering brengen kan, die ideale opleving, welke het nastreven waard is. Al wie voor Nederland weerbaar is, zoo denk ik. die strijdt voor een mooi bezit. Het is geen chauvinisme van ongezonden aard, om zulks te bewijzen. Want ons land is een mooi land, dat zijn bewoners te eten geven kan, dat zijn inwoners nijverheid en ontwikkeling geeft. Ons land is een land, dat waard is als een groot bezit beschouwd te worden, in de aller- eerste plaats voor hen die er 't meeste recht op hebben: de Nederlanders. Als we over dit alles eens diep en ernstig nadenken, dan zullen we ook moeten begrijpen en gevoelen, wat thans onze plicht is tegen over het vaderland, waarin we thans als vrije bewoners weer mogen arbeiden en leven. Er zijn nog teveel menschen, die een prikkel noodig hebben om de waarde van de vrijheid en het weerbaar-zijn te doen gevoelen. Ge lukkig lang niet allen. Want dan zag het er treurig met ons uit. Maar velen toch. Die luidjes van „beter Jantje loopen, dan Jantje liggen" wel In de eerste plaats. Er zijn er véél, te véél van in ons goeje Vaderland, 't Is treurig, maar 't is waar. Ik denk nu niet alleen aan oorlog, maar meer aan den strijd, die ons allen nog wacht in het maatschappelijk leven. Eendrachtig moeten we die aangaan; slechts dan zal hij tot een goed einde gebracht kunnen worden. Elk ding, wat waard is bezeten te worden, is waard dat er om gestreden en dat het ver dedigd wordt. En wie niet de durf en de lust heeft om iets goeds te bezitten, iets goeds te veroveren, iets goeds te verdedigen, die is geen knip voor zijn neus waard. Er is thans verzamelen geblazen voor het geheele land; dat ieder zijn plichten jegens het vaderland versta en ten uitvoer brenge. De natie wacht op allen, die van goeden wil zijn! Axel. J. D. FREEKENHORST. Aan het bouwbedrijf zullen in de toekomst zeer zware eischen gesteld worden. Vernielde wegen, bruggen, sluizen, kanalen en havens zulien immers in grooten omvang moeten wor den vernieuwd, terwijl huizen, labrieken, stads wijken, ja, geheele steden herbouwd zullen moeten worden. Het zal vele jaren vorderen, vooraleer de verwoesting, die over een groot deel van ons land gekomen is, zal zijn her steld, maar dit mag geen reden zijn om het herstelwerk niet onmiddellijk krachtig aan te pakken. Vele herstelwerkzaamheden zijn voor directe uitvoering vatbaar. En dat in dit ver band in belangrijke mate aandacht zal worden besteed aan het nijpende probleem der volks huisvesting, is duidelijk en behoeft geen nader betoog. Geldt van de eene zijde het parool „aan pakkenvan den anderen kant moet vermeden worden, dat ieder maar op zijn eigen houtje aan het bouwen en het herstellen gaat. Gezien de precaire materiaalpositie ten opzichte van de geweldige behoefte, luidt het wachtwoord: Ueen verspilling van grondstotten door on doelmatig gebruik! De subsectie Volkshuis vesting van de sectie Openbare Werken van Militair Gezag is daarom belast met de taak er voor te zorgen, dat al hetgeen met de volks huisvesting in ons land verband houdt zoo snel en zoo goed mogelijk verloopt. Zij is dus geen nieuw rad in den molen, doch het centrale punt, dat de beslaande instanties zal inschake len en tot samenwerking zal brengen. Reeds onmiddellijk na de bevrijding hadden de Dienst van den Wederopbouw en de In specteurs der Volkshuisvesting gegevens ver zameld betreffende de woningbehoefte en de oorlogsschede in de verschillende provincies. Deze gegevens moest verwerkt worden. En hiermede ving genoemde sectie haar taak aan. Een der belangrijkste vraagstukken betreft de noodwoningen. Het aantal, de situatie, de constructie en de indeeling van deze nood- woningen zijn problemen, die binnen den kortst mogelijken tijd moeten worden opgelost. Men heeft dan ook besloten hiermede een speciale Kleine Commissie te belasten, bestaande uit vertegenwoordigers van de drie instanties. Simpel cijfermateriaal kan een idee geven van de moeilijkheden, die overwonnen moeten worden. Van de 600.000 woningen in bevrijd gebied zijn er tot nu toe 130.000 herstelbaar en 30.000 onherstelbaar vernield, Roermond en Venlo niet meegerekend. De aanbouw van woningen bedroeg vóór den oorlog in het ge heele land 40.000 per jaar. Dit is in de oor logsjaren stopgezet, met het gevolg, dat een achterstand van 200.000 woninggen is ont staan. Men zal jaarlijks ongeveer driemaal zoo veel woningen moeten bouwen als vóór den oorlog het geval was, wil men het tekort in tien jaren opheffen. Dit is onmogelijk, als men de normale bouw methode volgt. Daarom zijn wij aangewezen op den bouw! van z.g. „pre-fabricated" huizen, waarvan alle onderdeelen al in de fabriek zijn gefabriceerd. Voor ons is dit iets ongewoons, maar in andere landen, zooals Zweden en Amerika b.v„ wordt dit principe al jaren met succes toegepast. Tachtig procent van deze Zweedsche en Amerikaansche woningen zijn van hout gemaakt. Voor Nederland is hout echter niet het geschikte materiaal, omdat op vele plaatsen de huizen zeer dicht bij elkaar staan en houten huizenrijen een te groot brand- I gevaar opleveren. Bovendien is hout niet in voldoende mate aanwezig. Daarom wordt ge dacht aan andere materialen. Een mogelijkheid zou b.v. zijn een betonnen skelet met stroo- of rietplatenbekleeding. Het is duidelijk, dat niet onmiddellijk na de bevrijding tot den bouw van nood- en per manente woningen kan worden overgegaan. De plannen hiervoor zullen eerst nauwkeurig bestudeerd moeten worden. Voorloopig zullen ale krachten gewijd moeten worden aan het herstel van licht beschadigde woningen. Van de herstelbare woningen is 70 tot 80 pet. slechts gering beschadigd, maar voorloopig toch onbewoonbaar. Daarom is men in de eerste plaats dan ook overgegaan tot nood- herstel. Dit beteekent een huis waterdicht ma ken en minstens één kamer (voorzien van een ruit met een minimum-formaat van J4 M2) bewoonbaar maken. Het benoodigde materiaal komt uit verschillende bronnen. Een gedeelte was in Nederland voorradig, een gedeelte is in België en Frankrijk gekocht, waarvoor spe ciale inkoop-officieren zijn aangesteld. Het meerendeel zal echter via eigen industrie ver kregen moeten worden. Van de materialen, die hier in vrij groote hoeveelheden voor herstel en bouw van nood woningen geproduceerd kunnen worden, zijn houtwol-, riet- en stroopiaten de belangrijkste. De moeilijkheid is echter, dat de grondstoffen voor deze materialen ook voor dakbedekking, mest, enz. noodig zijn. Of de landbouw dan wel de volkshuisvesting prioriteit op deze ma terialen geniet, is een vraag die alleen kan worden beantwoord door een instantie, welke dit in zijn geheel kan 'overzien. Men is bezig een dergelijke instantie in het leven te roepen. Bij het beschikbaar stellen van materiaal stelt men zich voor de volgende rangorde aan te houden: 1. Noodherstel en noodboerderijen. 2. Noodwoningen. 3. Volledig herstel. 4. Permanente bouw van nieuwe huizen. Het voorafgaande moet tot de conclusie lei den, dat alle krachten worden aangewend om aan het woningtekort, zooals dit zich nu in ongekende vormen gaat voordoen, zoo goed mogelijk het hoofd te bieden. Men kan er van overtuigd zijn, dat de Subsectie Volkshuis vesting den urgenten woningnood zoo spoedig en afdoend mogelijk zal bestrijden. (Door een ANEP-ANETA-medewerker). EINDHOVEN, 6 Mei 1945. Anep-Aneta). Onze geliefde en charmante Kroon-Prinses is, na 5 jaar ballingschap, in ons land terugge keerd. Met H.M. de Koningin heeft H.K.H. ergens in bevrijd gebied een voorloopige resi dentie gekozen, waar een onzer medewerkers een gesprek met Haar mocht voeren. Gekleed in een lichtgroene jurk, waarop een dof-zilveren margriet, ontving de Prinses hem in een der rustige kamers van het buitenver blijf. „Zelf ben ik pas drie dagen hier en nu vraagt U mij al wanneer ik de kinderen zal laten overkomen? Neen, dat weet ik werkelijk niet", „Ook heb ik nog niet besloten, waar wij ons zullen vestigen. Er zijn nog zooveel dingen te bekijken. Zoo weet ik bijvoorbeeld niet, of Soestdijk te oneconomisch in het kolenverbruik zal zijn". „Trix zit nu met haar Nederlandsch vrien dinnetje in de eerste klas van een Canadeesche school bij ons in de buurt, waar zij voor de derde klas worden klaargestoomd. Irene volgt van haar derde jaar af een kleuterschool en 's middags volgt zij met hear klas het rooster van het eerste leerjaar. Zelf bereid ik hen door lessen in lezen en schrijven van de Nederland- sche taal voor op het Lager Onderwijs hier te lande". „Ik hoop, dat ze daar gauw veel vriendinne tjes zullen maken". De Prinses vindt blijkbaar een dagelijksche omgang van haar meisjes met Nederlandsche (kinderen zeer gewenscht. „Haar Nederlandsche jaargenooten", ver volgt H.K.H.hebben, ondanks hun jeugdige leeftijd veel onder de bezetting geleden en on willekeurig is «en groot gedeelte van hun ge- dachtenleven daar ook nog mee verweven. Uit gesprekken met hun vriendinnetjes zullen Trix en Irene dan spoedig begrijpen, wat de jeugd hier in de afgeloopen jaren heeft meegemaakt". ,Weet U, waar Trixje dol op is? Natuurlijk op poppen, maar zij is het meest verdiept in haar spel, wanneer zij haar fantasie kan uiten in verkleedpartijtjes, het verzinnen van ver halen en het maken van allerlei teekeningen. Ireentje blijkt meer sportief te zijn aangelegd. Aan de ringen is zij haar makkertjes verreweg de baas. Margriet draaft en speelt den geheelen dag door ons huis. Zij probeert, op haar manier, zooveel mogelijk de „grooten" na te doen". „Ik mis ze allemaal erg. Den laatsten tijd vroegen zij mij steeds: „Mama, wanneer mogen we nu naar Holland toe? Dat zal hun grootste oogenblik zijn". Prinses Juliana toonde hierop een teekening door Prinses Beatrix gemaakt, haar terugkeer naar Nederland op een groot schip voorstellen de. Hopelijk zal dit blij gebeuren, waarnaar zoo wel het Koninklijk Gezin als het Nederlandsche Volk met zooveel verlangen uitzien, niet ver meer af zijn. Thans kan worden openbaar gemaakt, dat de ondergrondsche beweging in Nederland over een geheim telefoonnet beschikte met ver takkingen over het geheele land. Zelfs kleine dorpen waren aangesloten. Elke groote plaats had zijn eigen centrale. Toen de Duitschers de IJselbruggen hadden opgeblazen, was de ver binding met het Oosten van het land verbroken, maar leden van de verzetsbewegingen brachten een nieuwe telefoonkabel met een roeiboot naar den anderen oever van de rivier. Ook Duitsche telefoonlijnen werden afgetapt. De leider van deze enorme organisatie luisterde op 7 Sept. een gesprek af tusschen Rauter en Hitier, toen Rauter den Fuehrer mededeelde, dat Brussel was opgegeven. Ook telexgesprekken werden afgetapt, zoodat men kennis kreeg van belang rijke inlichtingen, die via eigen telefoonlijnen aan de geallieerden werden doorgegeven. (A.A.) Londen, 9 Mei 1945 (A.A.). Volgens mede- deeling van de Britsche admiraliteit zijn in de laatste dagen Britsche koopvaardijschepen in de haven van Rotterdam aangekomen. Zij zijn beladen met steenkool en voedsel voor de Nederlandsche bevolking. De regeeringsvoorlichtingsdienst meldt het volgende: De voorzitter van den raad van ministers, prof. mr. P. S. Gerbrandy, daartoe gemachtigd door een eenstemmig genomen besluit van den ministerraad, heeft aan H.M. de Koningin het ontslag van het thans zittende kabinet aangeboden, zulks ter voldoening aan de toezegging meerdere malen asn het Nederlandsche volk bekend gemaakt. H M. de Koningin heeft het ver zoek tot ontslag van de leden van het thans zittende kabinet in overweging geno men en de ministers verzocht zich niet slechts met de afwerking van de ioop< ntie zaken te belasten, maar tevens al datgi ne te verrichten, wat het landsbelang vereischt. Deze taaiste, van den gebruikelijk n vorm afwijkende toevoeging, waaidooi hel kamnet lijdelijk normaal kan doorg'an, is noodzake lijk geacht, omdat H. M. de Koningin af doende tijd en gelegenheid zal vinden de formatie van het nieuwe kabinet te bevor deren, zonder dat de duur van het raad plegen, die daarvoor noodig zou kunnen blijken, de behartiging van 's lands zaken in dezen moeilijken tijd in den weg zou staan. Het kabinet is thans derhalve demissionair cn kan, tot in de opvolging is voorzien, al datgene verrichten, wat een niet demissionair kabinet behoort te doen. ïtieprij» nqen n.m irertentiet. 8 regels) 62 ct el meer >ledingen zijn bevrij ay trok een uit De Or Sep vluchte- Br ni i De .elliny en tot t leest vuort- edeeld, data.s* van evacuatie de week van jureau Axel. NdE NfcuER- HL.iNu. er brengi het ormaücouieiu lureren cu »er- etfenuc iNeaer- nd ziju öede- eente zijn for te into.mceren t tiet roi van uisch.anu ver- eruggekeerd. ren iets oekend jmstig uu deze aie in i.uuscn- iirottci., a.aaur ot aiiuciszins, spoedi&sie ter :entraal 'e ver- tamme kunnen u, waai ui deze i van uiticiëeie uueu vernemen /ameu. medewerking irnoemd, 1 OEVEKÈN. s bekend ge- de ee.ste drie de pzoviucies irechi mag. vormeu mili- ,n voedsel- en idere personen, overheidswege worden aange- Lommissaris van Vlaanderen, P. O. M. Koch. en Commissaris anderen d.d. 15 ling Jeugdbe- van het district itoefende de be- t Militair Gezag van het in bij- keerende grond- heid van den :n worden gege- ugd; bepalingen van staat van beleg; G. inder: mannelijke en den leeftijd van jehuwde marine man zeventien en 'ogden. ugdige personen -staurants, lunch- jkheden. Onder vorden ten deze toegelaten voor lucht tusschen 22 ang. en aaar is aues mee gezegu. «t cm geven heeft de Prinses heel wat kleine, kleverige handjes gedrukt en in vele paren schitterende oogen gekeken. Na de uitdeeling van het speelgoed, waarvan nog een groot deel overbleef voor zieke en geëvacueerde kinderen en zij, die niet konden komen, werd de dankbaarheid van de kinderen in een spreekkoor tot uiting v J emd in artikel 2 ugdige personen, ap en onder toe zicht van een hunner opvoeders, of b. behooren tot de Nederlandsche of Ge allieerde Strijdkrachten. Artikel 4. 1. Hij, die een der in artikel 2 genoemde ver bodsbepalingen overtreedt, niet nakomt, of de uitvoering daarvan verhindert of belemmert, wordt, onverminderd het bepaalde in den

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1945 | | pagina 1