T i F mJ m Nieuws- en Advertentieblad a voor Zeeuwsch-Vlaanderen. Axel bevrijd! Uitgeefster: Firma J. C. V9NK - Axel Bureau Markt 12. Postrekening 60263. NOODUITQAVK Verschijnt Dinsdag en Vrijdag. Abonnementsprijs: Per 3 maanden f 1.25 franco p. p. f I.55 Afzonderlijke nummers 5 ct. ADVERTENTIËN Voorlopig tarief 10 ct. per m m. kleine advertentie's van 1-5 regels 62 ct. dienstaanbiedingen 50 ct. Advertentie worden ing wacht tot uiterlijk Donderdagavond. A. TH 'tO. Als op een treffende en bondgenootschappelijke symbo liek staren wij op onzen beschoten stadhuistoren waarvan ook de Poolsche kleuren wapperen en die tevens de bezegeling moge blijken van de vrijheid, de vriend schap en de herwonnen onaf hankelijkheid onzer beide volke ren. En naast het „Leve de Koningin" en „Leve het Vader land" klinke het „Leve Polen I" En zoo is Axel één van de eerste steden in ons geliefde Vaderland die weer „vrij" zijn 1 Nogmaals wij kunnen ons nog niet volkomen realiseeren dat dit zoo is. Hoe sterk ons vertrouwen gedurende de bange eerste oor logsdagen van 1940 altijd geweest en gebleven is, het heeft ons, zelfs nu wij het aanzagen komen nog verrast 1 Vrij te zijn voortaan, weer vrij te kunnen ademen, spreken en schrijven 1 Vrijheid 0 gulden woord met zulk een weerklank in onze roemrijke historie 1 Wat een kostelijk goed is er verankerd in dit heerlijke woord Hebben wij Axelaars, Zeeuwen en Nederlanders dit ooit zoo leeren verstaan als in deze ruim vierjarige periode, waarin zelfs het „vrije denken" niet meer ge tolereerd werd. Deze periode, die zeker als één der donkerste uit onze historie zal worden ge boekstaafd, was zoo volkomen gespeend van dit begrip dat wij aan de beteekenis ervan moesten gaan twijfelen en het als een fiché dreigden te gaan beschou wen. De doodstraf stond op het luisteren naar onze eigen radio, het concentratiekamp op het be zitten van een eigen radio toestel 1 Is het wonder daarom, dat wij nog als in een bange roes rillen bij de gedachte aan al die vree- selijke dingen die wij dezen oor log moesten medemaken. Geen vrijheid van vergadering, van pers, van politieke of religieuze overtuiging meer. Alleen vrijheid voor een handvol ellendige hand langers van den vijand, die het vaderland in 1940 bleken te heb ben verraden en die nu de gan- sche pers en de openbare mee ning vrijelijk mochten vergiftigen met hun gruwelijke leugenpro paganda. Dit belachelijk kleine percentage van het Nederlandsche volk, nadat ons volk in zijn over- groote kern immuum gebleken was voor „nazificeering" kon slechts versterkt worden door hen die aan den zelfkant der samenleving leefden of persoon lijk gewin op het oog hadden. Wij weten het uit onze eigen stad 1 En toen honderdduizenden radio's aan het Nederlandsche volk ontstolen werden, mochten deze lieden, als een uittarting en bevoorrechting boven hunne „volksgenooten" (waarover zij met zooveel ophef spraken), hunne toestellen behouden en ons vrije volk mocht naar niets anders meer luisteren dan naar dé heidensche leugenpropaganda die van over onze oostgrenzen geïmporteerd via de Hilversum- sche zenders tot ons kwam. Zoo ging het met de pers, het verenigingsleven, kortom met alles I Maar, het vrijheidsbesef bleef levendig in ons volk en hoe duivels de toeleg ook was, het bleef gelooven in het heiig recht dat geschonden en vertrapt was; ten spijt van alle satanische po gingen om wat krom was recht te praten. Hoezeer hebben wij geleden onder het gemis onzer kostelijke vrijheid, de grootste zegening van ons volk. die weleer met zooveel bloeds onder Oranje werd be vochie 11 Hoeveel bloed en tranen kleven aan de namen Vucht en Amersfoort 1 Het slaafsche „Herren-volk met zijn beruchte kadaver-discipline had geen begrip meer van den inhoud van het woord „vrijheid Niet voor zich zelf en niet in het minstvoor ons. En daar door kon de leugenpropaganda ook nimmer vat krijgen op ons degeiijk onderlegde en denkens- bewuste Nederlandsche volk. Daartoe faalden alle pogingen, alle beloften van gouden bergen bleken ijdel en vergeefsch, hei Nederlandsche volk stond vijandig tegenover de vergiftigde theoriën van over de grenzen geïmporteerd onder het motto van ras, bloec en bodem 1 Maar er was en er bleef een diep en vast geloof in het uiteindelijke zegevieren van het recht, een zekerheid dat daar boven in opperste majesteit zetelt een „wrekende Gerechtigheid". En zoo is Axel tha is bevrijdt En wij zingen nu met Bilderdijk Ja, zij zullen zich vervullen Deze tijden van geluk 1 Dees ellenden gaan volenden En, verpletterd wordt het juk. Holland leeft wtêr, Holland streeft weêr, Met zijn afgelegde vlag, Door de boorden van het Noorden Naar den ongeboren dag. Holland groeit weêr I Holland bloeit weêr 1 Hollands naam is weêr hersteld I Holland, uit zijn stof verrezen Zal opnieuw ons Holland wezenI Het uur der algeheele bevrij ding is nakende. Het vertrouwen in de eindoverwinning zal niet beschaamd worden. En wanneer wij dan de donkere tijden van de gewelddadige onderdrukking voor onzen geest terugroepen, dan zal het inderdaad zijn, alsof wij ver lost zijn van een bange nacht merrie. Een schrikbewind erger dan de Fransche revolutie in zijn bloedigste episoden heeft over ons den schepter gevoerd. Alle bladen die mochten blijven ver schijnen konden dit slachts doen door een van karakterloosheid getuigende slappe houding aan te nemen en „orgaan" te worden van de nationaal-socialistische z.g. „nieuwe orde". En aldus ging het in allerlei opzicht. Een „kultuur"-kamer dwong al wat in ons land op literair gebied en op het breede terrein der ver schillende takken van kunst scheppende arbeid verrichtte tot een lidmaatschap en smadelijke opoffering van eigen vrije meening en levensuiting. Daarom was er in de laatste eeuw geen tijdperk in ons Vader land, dat zoo arm is geweest aan voortbrengselen van werkelijke „kultuur'-scheppende strekking op alle gebied. Onze schrijvers, dichters, schilders en componisten of musici van naam, zij lieten de pen rusten of hingen de lier aan de wilgen. En wat vij ie lezen kregen en ons in allerlei vorm van „kuituur" wsrd opgediend het waren louter en alicen pro ducten van de Duitsche „nazi"'- propaganda die ons door de NJderiandschs satellieten slaafsch en volgzaam werden opgedron gen. In strijd met eer en ge weten lieten talloozen zich dwin gen lot lidmaatschappen van or- sraiisatie's die op allerlei terrein opdoken om de breede massa gelijk te schakelen. Zoo is er gewroet en geïntrigeerd gedu rende vier volle jaren op een w jze die iedere beschrijving tart, maar die wij allen in en igerlei vorm heboea ondervonden aan den tijd. En de werkiuigen om al deze lugubere praktijken van volksvreemden aard uit te voeren waren de N.S B.ers, die Hitier mede hielpen vereeren en openlijk proclameerden tot „Führer aller Germanen", terwijl zij op schan delijke wijze onze Geëerbiedigde Koningin openlijk in pers en radio hoonden en beleedigden en door het slijk haalden. In 0 s eigen stadje hebben wi van dit alles ruimschoots genoeg ons aandeel gehad. Op 20 De cember 1941 werd hier een „bur gemeester" geïnstalleerd, die zoo als spoedig bleek, de Duitsche zaak met hart en ziel was toege daan. Ieder Axelaar weet, tot welke uitwassen op alle gebiec dit heeft geleid. Onderdrukking, pressie, onrecht, mitsgaders de meest volslagen willekeur vloei den voort uit zijn optreden. Zijn satellieten, wier namen wi den lezers maar besparen omdat zij te overbekend zijn en te versch in aller geheugen liggen, toonden zich gewillige handlangers. En zoo werd, trots de jarenlange propaganda de tegenzin en afkeer van N.S.B.ers en Duit schers met den dag grooter. Zoo'n volslagen gemis aan begrip voor wat er in doorsneê in het gemoed van ons, Hollanders, leefde werd door den vijand en zijn trawanten aan den dag ge legd, dat men zich bepaald ver bazen moet over zulke mentaliteit. Op eenzelfde pagina, ja in één en dezelfde koiom werden soms tot 20 doodvonnissen van Neder- anders gepubliceerd die zich waarachtige Vaderlanders hadden betoond, terwijl mer. terzelfdertijd oproepen zag, tot dienstneming in het Duitsche leger of bij de marine, etc. Gemis aan begrip voor onzen vrijheidszin, brute Pruisische ver watenheid en gemis aan gevoel voor wal in een van vrijheids- iefde blakend volk heeft en ver ankerd is, deden ons met ieder uur meer van den overweldiger vérvreemden. Zoo worstelden wij meer dan 4 jaren door, waarin wij de wreedste folteringen ver namen van onze eerste en meest vooraanstaande menschen die ge vangen werden gezet of gegijzeld. O .ze jongens, verloofden en man nen werden bij duizenden naar Duitschland gesleept om er te werken in de wapen-industrie. De meest tamelooze willekeur vierde hoogtij. Was het wonder, dat ieder met smart en zuchtend naar de be vrijding verlangde, ook in ons Axel. (Wordt vervolgd). Een opwekking tot steun aan hen, die door het oorlogs geweld getroffen zijn. Temidden van een wereld in branding bereikte ons binnen het uur twee totaal verschillende ge luiden. Wij zullen U eerst vin het ene geluid vertellen, dat tot ons doordrong, een mager schril toontje. Bij de straatcollecte in de ge meente Axel deed zich het geval voor, dat een rijkaard als motief voor zijn „niet-geven" opgaf, reeds enige malen iets in de bus jes op siraat gedaan te hebben. Omdat deze rijke man dus al iets in passerende busjes had gegooid meende hijverder van die „rompslomp" af ie wezen. Maar is het wel eens tot jouw hersens doorgedrongen man, dat er Polen zijn geweest, die hon derd malen en opnieuw hun leven gaven om jouw eigendommen veilig te stellen en te beschermen. Wat jij op het oogenblik bezit rijkaard, is een geschenk, het- welke je van die Polen ontvan gen hebt; een geschenk, dat jou gegeven is met de gedachte, dat je er een gezond gebruik van zoudt maken. Wij hebben de dode Polen op het twede Plaatje gezien, Poolse' Soldaten, die in stukken gescho ten zijn om jouw erf en hof vrij te maken. Wat zouden die Poolse soldaten, wanneer zij dit nog eens konden aanschouwen, zeg gen, als ze zagen, hoe hun stuk geschoten lichamen slechts dien den om jouw beurs te sluiten voor de getroffenen van het oor logsgeweld. Veie Polen heb ik hier in Axel gesprokenniet één Pool heb ik gesproken, die tot mij zeide „Nu heb ik er genoeg van mijn leven telkens in te zetten voor de vrijheid van vreemde volken, ik heb al een paar keer mijn leven gegeven, ik scheid er mee uit. Uit de kampen in Hongarije zijn zij ontsnapt; via Yoego-Sla- vië, Italië en Middellandsche Zee kwamen zij te Marseille aan en vochten voor het bestaansrecht van hun natie. Axel, 27 Sept. 1944. Een Oud Onderduiker. Jacob WolfertIk zou je vrouw willen zien. Onze Burgemeester heeft dt jongens van de „tra isportploet gewonden' geëerd. Dit was a niet naar hun zin, en om ze maai niet kwaad te maken, zalikovei hen maar niet sch-ijveu. Me> zulke mannen van stavast kun jij boter geen ruzie maker. Mis schien zit er r.og een schrijve! in den dop tnsschen, die latei eens een dik boek over het doot hen gedane senrijtt. Een stukje ov.r de vrouwen! moet echter nog in de krant. De vrouwen, die dikwijls alleen of met kleine kinderen m den keldert zittend, hun mannen toch naari het stadhuis lieten gaan, om daar1 het eigen leven voor de slacht offers te riskeeren. Jacob, je gezin zat in de vuur-| lijn, je bracht toen je gezin naarf de betrekkelijke veiligheid van de Cathannapoid ;r. De weg doorj de Beoostenbiij werd erg gevaar lijk. Niemand van ons verwachtte je terug. Opeens stond je weer voor ons, boven aan de trap en je zei Mijn vrouw vindt dat ik maar terug moest komen, ze zei tegen me, ga maar direct terug, in Axel zijn er menscnen die geholpen moeten worden. Medeburgers, wat een naasten liefde 1 Wat een opoffering van een moeder, die haar man terug stuurde naar de hel der bescnie- ting. Jacob Wolfert, ik zou je vrouw willen zien, om haar de hand te drukken en om daarmede haar en die andere vrouwen, die ter- wille van hun medemenschen zichzelf uitschakelden, te eeren. Pete. Landbouwmededeelingen voor Oost Zeeuwsch-Vlaanderen. De Poolse Kpl.J. E. Jankowski zeide letterlijk tot mij„Wij zul len vechten voor de vrijheid en het levensrecht van alle vreemde volkei', die verdrukt worden. Deze Polei hebben de beurs van hun levens wijd open gezet en telkens weer vliedt hun leven weg, maar de beurs van hun op offering blijft open; jouw geld beurs sluit zich wellicht reeds na het weggeven van e enige kwartjes. Het andere geluid, dat ons bin nen het uur bereikte, voortge bracht door Radio Oranje kwart over zeven, klonk als een klok, machtig over velden en akkers. De heldhaftige opoffering van de lste Divisie Engelsche Luchtlan dingstroepen, Engelsche soldaten, die bij Arnhem ingezet werden, teneinde o.is Hollanders spoedi ger de vrijheid te kunnen herge ven. Deze 1ste Div. Eng. Luchtl. troepen is na 10 dagen onafge broken strijd voor een groot deel bij Arnhem ten onder gegaan een deel van hun taak hebben zij mogen vervullen. Vele familie's n Engeland zijn getroffen Vele gezinnen in Arnhem lieten het leven temidden der puinhopen. Gezinnen in Engeland hebben hun zonen afgestaan teneinde de ïollanders hun eigendom en vrij heid te kunnen weergeven. Daar tegenover een Hpllander, die meent met een paar kwartjes van die „rompslomp" af te kunnen comen. Zij, die gevallen zijn voor de viijheid en het levensrecht van hun medemensen, zij zijn geval- Levering Rundvee en Varkens. Vóór 8 October moet door de veehouders bij de plaatselijke vertegenwoordigers opgave wor den gedaan van 1. De sedert 1 Januari 1944 aan het B.O.V.V. atgeleverde, in nood geslachte en gestorven rundvee, onder overlegging van de afrekeningen en bewijzen van afkeuring. 2. Het aantal stuks rundvee, dat in voorraad was op9Januari 1944. Veeboekje medebrengen. 3. Indien kennisgeving aan slag rundvee 1944 reeds ontvan gen, deze kaart dan eveneens medebrengen. 4. De aanwezige contractvar kens boven 71) Kg. levend gewicht. O.ijuiste of te late opgave zal verplichte levering van een ge deelte van den veestapel tenge volge hebben. Aflevering Boter. Veehouders-zelfkarners worden er hierbij nogmaals uitdrukkelijk op gewezen, aat de geproduceerde boter bij de bekende detaillisten moet worden ingeleverd. Recht- streeksche aflevering van boter aan consumenten is ten strengste verboden. Er wordt wat de af levering van boter betreft, op de volie tnedewertiiug gtrekend, daar anders de aflevering van boter voor Kinderen en zieken in ge vaar komt. Opgave oorlogsschade. Waar en wanneer opgave kan gedaan worden van oorlogsschade in den landbouw, in verband met eventueele leveringsplicht, wordt nog nader bekend gemaakt. Zelfverzorging Boter. De melkveehouders, welke de boter betrekken van de Room boterfabriek Kloosterzande, die nen deze met hun noodbonnen af te halen aan de fabriek. Deze regeling geldt alleen voor de melkveehouders ten Oosten van het kanaal Nt uzen—Sas van Gent. De melkveehouders be- trekken dus hun boter op de 1 aangewezen noodbonnen en be- I hoeven deze bij hei afhalen van

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1944 | | pagina 1