De mo zoQder geheugen.
4
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
No. l.
DINSDAG 1 APRIL 1941.
57e Jaarg.
Firma J. C. VINK - Axel
Binnenland.
Pijn - Pijn - Pijn
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 79 Cent; franco per post 1,04 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
UITGEEFSTER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag lt ure.
REDE VAN MR ROST VAN
TONNINGEN.
Mr. M M- Rust van Tonningen
die benoemd is tot president van
de Nederlandsche Bank heeft Vrij
dag zijn nieuwe ambt aanvaard
met het uitspreken van een rede,
waarin hij een uitvoerig overzicht
gaf van de ontwikkeling van het
geldwezen, sedert 1918 Uitvoerig
stond de heer Rost van Tonningen
stil bij wat zich bij den val van
het Engelsche pond heeft afge
speeld, om in dit verband te con-
stateeren
Met een onvergelijkelijke taai
heid had het grootkapitaal van
de Londensche City sedert het
einde van den oorlog in 1918
naar de stabilisatie van de Euro-
peesche betaalmiddelen gestreefd
Beginnend met de ineenstorting
van het pond in September 1931
poogt hetzelfde gezelschap de
door hen zoo moeizaam gestabi
liseerde betaalmiddelen met ge
weid te doen ineenstorten. Ons
land sloot ter afweer dezer po
gingen onmiddellijk na de ter
bezwering van alle economische
ziekteverschijnselen der kapita
listische wereld georganiseerde
economische conferentie van het
voorjaar 1933 met eenige landen
ren accoord. Dit z.p. goudblok
heeft 3 jaar lang tegen den storm
loop der Angelsaksische aanvallen
tegen de stabiliteit van hun be
taalmiddelen stand gehouden.
In September 1936 moest echter
ook ons betaalmiddel het onder
spit delven. De gulden werd
gedevalueerd. Dezelfde leiders,
die tot op dat oogenblik de sta
biliteit van ons betaalmiddel als
het fnancieele evangel.e hadden
verkondigd, verheugden zich nu
plotseling over de z.g. welge
slaagde devaluatie.
De heer Rost van Tonningen
stelde in het licht, hoe tegenover
deze kapitalistische economie, de
ruimte-economie tot ontwikkeling
is gekomen en betoogde
ln vier ruimte-economkë r is de
volkshuishoudelijke uitbreiding in
FEUILLETON
20)
Kenny ging aan het werk om
Zijn neeester te heipon zijn huis
te zuiveren. Giffjrd was er
benieuwd naar, hoeveel Kenny
wist van zjjn afdwalingen, als
die waren voorgekomen Hy
ging naar een boekje van Drusils
boudoir, waar een mooi bureautje
stond Daarop lag een schrijfmap
met een briet iu een gesloten
enveloppe. Het zegel was ver
sierd met het wapen der Der-
rings. G fford keerde den brief
om en was verbijsterd toen hij
zag, dat die aan hem geadres
seerd was. Hjj scheurde de
euveloppe open en las:
Het breekt mij het hart je dit
te schrijven, maar ik voel, dat
de tijd er voor gekomen is. De
schuld ligt aan mij, of ten minste,
de dwaasheid, wam ik oen slechts
een dom, bemiunend en teer
hartig wezen, dat nooit genoeg
Bchijnt te hebben van den Mars
bewoner, dien zij zoo dwaas was
ta beminnet» en te trouwen,
het huidige tijdsgewricht meer of
minder zuidwaarts gericht. Na
het afsluiten van de economische
herordening van Europa komt
Afrika aan de beurt, dat binnen
Europeesche ruimte-economie zal
worden betrokken. Het Neder-
landsche volk slaat nu temidden
van dit natuurverschijnsel, het kan
zich innerlijk van deelname aan
het geweldig gebeuren onthouden,
het kan echter ook in deze Euro
peesche herordening leidend deel
nemen. Doet het dit laatste niet,
dan wordt over de hoofden van
ons volk heen de Europeesche
opbouw onder leidirg van ande
ren voltrokker. Zulk een houding
is onzer echter onwaardig.
De opbouw van een Europee
sche grootruimte-economie wil
geenszins zeggen, dat wij duur
zaam van de andere grootruimlen
van deze wereld zij i afgesneden
integendeel, de ontwikkeling, die
de waren- en dier.stenuitwisseling
na dezen oorlog tusschen de
grootruimten dezer wereld zal
nemen, zil des te krachtiger zijn,
haar vlucht zal des te hoog r
zijn, naarmate reeds in vollen
oorlogstijd de ordening van hel
Europeesche vasteland is voltooid.
Aan deze taak behoort zich elke
organisatie in het land en daarom
ook de met den huldigen dag aan
mij toevertrouwde Nederlandsche
bank te wijden. Naast deze al
gemeene taak, waarover wellicht
in de totkomst nog het een en
ander te zeggen zal zijn, is het
de bestemming van de Neder
landsche Bank, om zich in dienst
te stellen van het arbeidende volk
en de knechtschap onder een
steriele goudbegooch, ling af te
wijzen. In tegenstelling tot de
wisselende opvattingen der kapi
talistische volkshuishoudelijke lei
ders ben ik van meenmg, dat de
dienstvervulling aan het volk, zoo
ver het de Nederlandsche Bank
betreft, in de eerste plaats moet
gericht zijn op de onverwrikbare
handhaving van de stabiliteit van
ons betaalmiddel. Elke aanslag
op den gulden telreigt de koop
kracht daarvan en derhalve de
koopkracht van de loonen en het
Mjjn grootste vrees op dien
dag was, dat ik niet in staat zou
zjjn je altjjd en voor immer te
boeien. Ik voelde, dat de tjjd
eens zou komen, dat mijn onvol
maaktheden zich zouden ver-
toouen. Ik ben bang, dat ik te
veel een klis ben geweest, voor
e liefde, er te veel van gepro
fiteerd heb, zonder een reserve
fonds om te betalen voor alles,
wat ik eischte.
Het groote bezwaar is, dierbare
G.ff, dat ik de geestelijke hoe
danigheden mis, die een geest
als die van jou vraagt in een
vrouw, een gezellin. Mijn ver
stand houdt zich bezig met de
gewone dingen van het leven,
met de kinderkamer, de wasch-
keuken, de provisiekamer zooals
Asschepoetster zit ik aan den
haard in de keuken, terwijl jouw
geest zich verheit in hoogere
regionen.
Ik kan andere vrouwen niet
veroordeelen, omdat zij door je
bekoord worden en je bekoren,
Maar, o, Giflbrd, laten ze nietje
karakter bederven, zooals er nu
gevaar voor beslaat. Laten ze
niet mijn adelaar van een man
verwijven, mijn arend, die vleu
gellam tot my kwam om genezen
te worden,
bestaan der arbeiders of arbeid
sters in industrieë i, landbouw,
handel en andere takken van be
drijf. De koopkracht van het geld
is niet gegrondvest op de hoe
veelheid van het beschikbare
go id, maar op den omvang der
goederenproductie, die een volk
te zijner zeifverzorging kan voort
brengen. De verhooging van de
goederenproductie, die voor het
verbruik van ons volk onontbeer
lijk is, is ten volle mogelijk, voor
al in ons land, waar r.og veie
werkloozen naar werk snakken.
De krachtsinspanning van het
geheele volk is zooveel te meer
noodig, waar wij met een zware
erfenis belast zijn.
Hoe was immers de toestand
op den lOen Mei. De vlottende
schuld bedroeg op dat oogenblik
rond een half milUrd. De ge
consolideerde schuld 3,6. De
totale staatsschuld dus 4,1 millard.
Hierbij komt de door ons gega
randeerde schuld van Ind ten
bedrage van 11 m Hard en de
netto schuld van provinciëi en
gemeenten van 2,5 millard. ln
totaal een bedrag dat de 8 millard
begon te naderen. Oize staats
uitgaven begonnen reeds voor
den lOan Mei het enorme bedrag
van 2 millard te benaderen. Dc-
economie vai het land schrom
pelde ineen, want ook toentertijd
waren de overzeesche verbindin
gen grooterdeels afgesneden.
Onvermoeid htb ik in het par
lement en in woord en geschrift
daarbuiten tegen de methoden d
ontreddering van slaats- en volks
huisvesting gestreden. H t is
merkwaardig, dat degenen, die
daarvoor verantwoordelijk zijn,
die verantwoord lijk zijn voor d-
devaluatie van den gulden in 1936,
zich up het oogenblik pogen uit
te geven als de vijanden der in
flatie, die zij zelf hebben beoreven.
Als men mij de i fhtk-methode
dezer leiders thans in de schoenen
wil schuiven, dan kan ik een der
gelijke laster van mij afschudden.
Mijn geheele ervaring is gebouwd
op de onverbiddelijke handhaving
van de behoorlijke huishouding in
openbare financiën en in banken.
Als je dit leest, zal ik op weg
zijn naar Frankrijk met G ff en
Anna. Ik ben baDg, dat de kin
deren niet meer mee tellen in
je levfiD. Toch weet ik, dat je
ons zeer zult missen, tenminste
in het begin, want eigenljjk htb
je ons nog lief. Als ja ons dus
bljjft misseD, behoef je ons slechts
achterna te reizen ik ben er
benieuwd naar ot je dat zult
doen.
Lieveling, de beslissing ligt
daarin of je we! of niet zult
somen om den verjaardag van
ons huwelijk te vieren, cf dat
zaken of andere belangen je
zullen verwijderd houden Ik
werp geen schuld op je. Mijn
dwaasheid want een schuld
kan ik het niet noemen is
geweest, dat ik te veel vroeg,
dat ik de bruid wilde blijven
van zes jaar geleden, terwijl ik
niets meer bezat dan het recht
een plaats in te nemen als
tevreden huismoeder, een man
bezittend, dien men niet met een
keten van kussen kan boeien.
Het is nu het unr, waarop zeB
jaar geleden ons huwelijk vol
trokken werd... vier uur... en
alles wat ik van je heb ontvan
gen, dat is een massa blopmen
en een telegram, waarbij ik erg
Ik kan diegenen, die in Den
Haag en Amsterdam in het ver
leden land en volk door hun
methoden in gevaar hebben ge
bracht, de verzekering geven, dat
ik onverbiddelijk aan de stabi
lisatie van ons betaalmiddel zal
vasthouden, hoe diep ik ook het
mes in de uitwassen zou moeten
zetten. Het zou anderzijds echter
dwaas zijn te willen loochenen,
dat door den oorlogstoestand de
staatsfinanciën aan een sterkere
belasting zijn blootgesteld dan in
vredestijd. Doch hier komt ons
de ontwikkeling van de Euro
peesche ruiinte-economie te hulp.
De aanleuning van den Neder-
Undschen gulden aan de Duitsche
mark is een nieuw element van
kracht, daar de Duitsche mark
bezig is, zich tot een Europeesch
betaalmiddel te ontwikkelen.
Tenslotte stond de heer Rost
van Tonningen stil bij de situatie
van het oogenblik welke aan een
ieder de verplichting oplegt, zijn
uiterste krachten in te spannen.
DE SAMENSTELLING VAN HET
NIEUWE KOFF1ESURROGAAT.
Naar het Centr. verneemt, zal
over drie weken het nieuwe kolfij-
surrogaat, dat onder toezicht van
d. overheid zal worden vervaar
digd, in den naudel komen. Ken
ners hebben het nieuwe preparaat
gekeurd en uitstekend van smaaK
bevonden. Het zal tegen cer>
vasten piijs woiden veikocnt.
Het vervaardigen en in den
handel brengen van dit nieuwe
preparaat geschiedt onder leiding
van de Meelcentrale. Van dt 400
in den lande aanwezige brande
rijen zullen 19 worden ingescha
keld in het eigenlijke brandproces.
De ovi-rige fabrieken zullen wor
den belast met de verpakking en
verzending. De omzetting van
deze groote industrie blijft van
zelfsprekend bezwaren met zich
meebrengen. Zoo zullen de kuf-
fi ^branderijen nieuwe installaties
moeten aanschaffen, iets dat met
groote kosten gepaard gaat.
Wat de samenstelling van het
koffie-surrogaat betreftdeze
wordt zorgvuldig geheim gehou-
Door hun uitdrijvende- en
pijnstillende werking helpt
hierbij altijd veilig en vlug als
geen ander een poeder of cachet
van Mijnhardf. Mijnhardt's Poe
ders per stuk 8 cf. Doos 45 ct.
Cachets, genaamd „Mynhardtjes''
Doos 10 en 50 ct.
den. Vermoedelijk behooren tot
de grondstoffen bloemboller,
waarvan net bekend is, dat zij
het meest smakelijke vervangings
product opleveren, alsmede gers'.
Zeker is intusschen, dat ook een
deel zal bestaan uit werkelijke
koffie.
MAUSOLEUM OP*DEN
GREBBLBERG
Het ligt, naar De Telegraaf
verneemt, in de bedoeling om op
den Grebbeberg een groot ge
meenschappelijk Nederlandsch-
Duitsch mausoleum op te richt i.
Een ontwtrp hiervoor is reeds
vervaardigd door den 'Duitschen
kunstenaar prof. Vahrenkamp.
Na bezichtiging door de ver
schillende instanties hier te lande
zijn in de oorspronkelijke ma
quette enkele wijzigingen voor
gesteld, welke thars worden aan
gebracht.
Hoewel te dien aanzien rog
geen beslissing is genomen, be
staat er een stroomi'-g, om de
sti ffeiijke resten van alle gesneu
velden naar dit mausoleum over
te brengen.
DE OPVARENDEN VAN DE
«NEDERLAND"
IN VEILIGHEID.
Hier te lande is ber'cht oni-
vangen, da' de op.arenden van
het tot zinken gebrachte N rK r-
landsche motortankschip „N der
land" zich veilig en wel te ban
Francisco bevinden.
De «Nederland" bahoorde toe
aan de iM.V. Nederlandsche Pa
cific Tankvaart Maatschappij in
Den Haag
gehuild heb. En toch, wat ik
wil, dat ben jy, jjj, en nog eens
jij-
Wij vertrekken vannacht mat
het stoomschip State ot Maine.
Vergeet my, lieveling. Terwjjl
k schrjjf, hoor ik een vliegtuig
ergens in de buurt en plotseling
schijnt de motor stil te staan.
Ik hoor niets meer. Maar je
kunt het niet zijn, want een jaar
geleden heb je mij op eere woord
belootd op vasten grond te blij
ven, ter wille van mjj en de
kinderen.
Met al onze liefde, D."
Eanige minuten lang bleef
G.ffjrd als versteend staan met
dien aandoenlijken brief in de
handen. Zjjn onderzoek van de
toiletkamer had hem reeds een
wenk gegeven tot wat voor soort
individu hjj verworden was.
Het was te hopen, dacht hjj,
dat alleen Drusil en tot zekere j
hoogte Kenny alles wisten en
dat zij die wetenschap voor zich
zouden houden. Het verklaarde
den plotselmgen glans van goed
keuring, die over de wel gedres
seerde gelaatstrekken van den
huisknecht was gekomen, toen
bjj het bevel kreeg, dat vertrek
te zuiveren,
Het was niet moeilyk voor
Giffjrd om zich voor te stellen,
wat er een week geleden ge
beurd was. Drusil was vroeg
tijdig naar het landgoed gegaan
om het voor het zomerverblijf in
orde te maken en bad de kin
deren meegenomen. G fford was
in New-York gebleven, voor
gevende drukte in zaken, het-
geeu mogeljjk wel waar was, of
misschien een minder prijzens
waardige uitvlucht Dan, toen
de verjaardag van bun buweljjk
naderde, had Drusil hem den
hartaiochteljjtten brief geschre
ven, tiien hjj in zjjn portefeuille
had gevonden, die h um verbaasd
had en dan in de war gebracht.
Zy had van dien lietdevollen
brief een soort van proef voor
zjjn genegenheid gemaakt. Blijk
baar had zjj voldoende reden
om te vreezen, dat hjj wel een
voorwendsel zou vinden om af
wezig te bljjven... zoodat zjj te
voren reeds haar maatregelen
had genomen voor een reis naar
Europa, als haar vermoedens
waar zouden bijjken. Maar Git-
lord was op het laatste oogenblik
door wroeging aangegrepen ge
worden.
(Wordt vervolgd)
„Giff, «ctiat
