tfl
iè
DAMPO
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch -Vlaanderen.
De reis van vakbandbestuurders
naar Duitschland.
EENE SFINX.
No. 66.
DINSDAG 26 NOVEMBER 1940.
Firma J. C. VINK - Axel
WINTERHULP.
56e Jaarg.
Dit blad verscnijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
UITGEEFSTER
Bureau Markt 12.
Telef. 5ó. - Postrek. 60263.
AUVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Een relaas van hun indrukken.
In een persconferentie van de
Presseabteilung im Amte des
Reichskommissars hebben de
deelnemers aan de reis van ver
tegenwoordigers van vakbonden
naar Duitschland eenige mede-
deelingen gedaan over hun in
drukken.
De positie van de Neder-
landsche arbeiders.
Da heer Stapelkamp van het
Christelijk vakverband vertelde
dat hij zich vooral had geïnteres
seerd voor de loonen en voor
de sociale positie van de Neder-
landsche arbeiders. Voor zoover
het ons gelukt is, zoo zeide hij,
met Nederlandsche arbeiders in
aanraking te komen en dit
was het geval op een bouwwerk
in Berlijn was mijn indruk
dat de loonen in het algemeen
zeker niet ongunstiger zijn dan
in Nederland. Vooral de week-
loonen zijn er hoog, aangezien
er per week meer arbeidsuren
woruen gemaakt. De heer Sta
pelkamp heeft o.a. met leden van
zijn organisatie gesproken, die
zeer tevreden waren. Ook de
legering in de barakkenkampen
was zeker niet minder dan in
Nederland het geval is. De Duit-
sche regeering doet inderdaad
alles om het den menschen, die
uiteraard veel moeten missen,
zoo prettig mogelijk te maken.
De heer Stapelkamp memoreerde
nog in het voorbijgaan een bezoek
aan de Henkel-wcrken en had
daarvan een zeer goeden indruk
meegekregen.
De betrekkingen tusschen
werkgever en -nemer.
De heer A. C. de Bruijn, voor
zitter van het r.-k werklieden
verbond, deelde mede, dat er
twee commissies zijn, die Duitsch
land zullen bezoeken, resp. be
zocht hebben. De eerste com
missie hau ten doel in het alge
meen over ue sociaie positie van
FEUILLETON
i)
HODFÜSTUK I.
de arbeiders in Duitschland ge
gevens op te doen, de tweede,
welke op verzoek der vakcen-
tralen binnenkort naar Duitsch-
and zal vertrekken, zal in het
bijzonder de sociale positie van
de Nederlandsche arbeiders be-
studeeren. De heer de Bruijn en
zijn reisgenooten behoorden tot
de eerstgenoemde commissie.
Zij hadden dus tot taak een
overzicht te verkrijgen over de
sociale positie van den arbeider
in het nieuwe Duitschland. Dit
was voor hen eenigermate moei-
ijk omdat de toestanden in het
eigen land geheel anders zijn ge
broeid dan in het Duitschland
van na 1933. Als wij b.v. in
Nederland spreken over bedrijfs
organisatie dan denken wij van
zelf aan de organisaties van de
arbeiders en van de werkgevers,
welke elkander in de bedrijfsor
ganisatie vinden. In Duitschland
is aan dat woord een ander beeld
verbonden. De solidariteit, die
men daar aankweekt, d.i. de geest
van saamhoorigheid binnen het
bedrijf tusschen werkgever en
werknemers.
Het is een goede gedachte ge
weest van het Deutsche Arbeits-
front bedrijven, waarin de be
trekkingen tusschen werkgevers
en werknemers en de sociale ver
zorging van den arbeider beant
woorden aan de gestelde eischen,
te kwalificeeren als modelbedrij-
ven, hetgeen natuurlijk een onder
scheiding is, welke ten goede
prikkelt. Wat wij, aldus de heer
de Bruijn, aan modelbedrijven
gezien hebben, is inderdaad
prima. De verstandhouding werk
gevers-arbeiders was, voor zoover
we konden nagaan, goed. Na
tuurlijk konden we niet vaststel
len of het over de geheele lijn
zoo is.
De geest van kameraadschap,
die het reisgezelschap heeft kun
nen vaststellen, achtte de heer de
Bruijn het mooie in het Duitsch
land van na 1933 en wel juist
omdat hier te lande steeds het
zelfde ideaal is nagestreefd. In
hetgeen op dit gebied tijdens de
reis kon worden opgemerkt ligt
Kolonel Vanen was ryk, vijf
en veertig jaar en ongetrouwd
Tengevolge van een zware ver
wonding was hij genoodzaakt
geweest in de volle kracht van
den manneljjken leettyd ontslag
uit den dienst te nemen, welken
hjj met den rang van kolonel
verlaten had. Die gedwongen
terugkeer tot het ambteloos leven
was een harde slag voor hem
geweest. Niemand, zelfs zijn
beste vriend niet, had er eenig
begrip van gehad, met welk een
hartzeer hij tot de overtuiging
was gekomen, dat voor hem alle
droomen van roem, alle hoop
om zich te onderscheiden in den
dienst van koningin en vader
land, alle uitzicht, zich een glo
rieryken naam te verwerven
waren verloren. By enkele ge
legenheden slechts liet hij zich
soms uit, dat het onduldbare
licnameljjk lijden, 't welk h\
doorstaan had, niets was geweest
vergelijking van de zedelijke
marteling, die hij had moeten
verduren. Hij was er echter
doorgeworsteld en, hoewel een
geheel ander mensch geworden,
nad hij er toch volstrekt niet
zyne geestkracht of levenslust
by ingeboet. Allengs werd zyne
neerslachtigheid minder, evenals
de pijn in zjjn gewond been
atnam, dat echter steeds min of
meer kreupel bleef. Maar wan
neer hy soms in de club het
bericht las van eene schitterende
zegepraal in Indië behaald, van
eene expeditie, waarop zyn voor
malig regiment zich had onder
scheiden, of van- zoovele zaken,
welke een soldaat dierbaar zijn,
dan kon hjj een onweerstaanbaar
verlangen krjjgen nog eens bjj
zjjn oude kameraden te mogen
wezen en zijn vingers klemden
zich zenuwachtig samen, alsof
zij weer het zwaard omvatten,
dat thans nutteloos lag te roesten
geljjk zjjn meester.
Kolonel Varien zat in zjjn
studeervertrek voor een helder
brandend vuur, een sigaar die
troost voor zoovele mannen
tusschen de lippenboeken
het beste middel van ontspan
ning naast zich brieven
stille getuigen van atwasige
vrienden in de handen.
UW KINilJE
VERKOUDEN
zeker reden tot verheugenis. Na
tuurlijk was niet alles volmaakt,
ook het D.A.F. is nog niet geheel
tevreden. Doch een vergelijking
tusschen de beide landen interes
seert spreker betrekkelijk weinig.
Ongetwijfeld zullen de vertegen
woordigers van het D.A.F. bij het
tegenbezoek, waartoe de Neder
landers hen hebben uitgenoodigd,
ook hier te lande heel wat goede
sociale instellingen en modelbe
drijven kunnen zien. Het inte
resseert spreker vooral, dat er een
gemeenschappelijke basis bestaat,
waarop beide partijen dien gees-
telijKen ruil kunnen aangaan, n.l.
de geest van kameraadschap,
welke in beide landen wordt na
gestreefd. Met een dergelijk ge
meenschappelijk element voor
handen zullen beide landen on
tegenzeggelijk veel van elkander
kunnen leeren.
In de metaalindustrie.
De heer Landman van het
N.V.V. heeft zich bijzonder voor
de metaalindustrie geïnteresseerd.
Het gezelschap heeft drie metaal
bedrijven bezichtigd, waarvan
twee modelbedrijven. Ter ver
duidelijking diene, dat het gezel
schap niet louter modelbedrijven
heeft gezien.
Wat den heer Landman opviel
is, dat inzake de leerlingopleiding
er een tegenstelling was op te
merken met de situatie in ons
land. Hier stonden de werk
gevers de twee-jarige ambachts
school voor en de werknemers de
drie-jarige. Daarenboven was er
een aantal fabrieksscholen, waar
van de crisis er intusschen eenige
heeft opgeruimd. De leerlingop
leiding in Duitschland nu komt
overeen met wat wij een fabrieks
school zouden noemen. De op-
„Wat een hoop!' zei hjj, op
zyn gemak de adressen bekij
kende. „Voor het grootste ge
deelte uitnoodigingen, denk ik
uitnoodigingen om mijn geld,
niet om mijzelf. Ha, badaar
is al wat I" En hjj opende een
rozerood briefje, waarin een
zekere Mrs. Detbomas met vier
huwbare dochters het genoegen
hoopte te hebben, hem met
Kerstmis bjj zien te zieD.
„Neen, neen, mjjn waarde Mrs.
Dethomas Het spyt me, dat ik
u moet teleurstellen, doch C. is
zeKer de plaats niet, die ik ver
kiezen zou boven mjjn eigen
kwartier. Ik kan het niet best
vinden met de kleine zielen,
welke in uw stadje den toon
voeren. Hoeveel ik ook op heb
met gezelschappen, waarin aller
lei standen vertegenwoordigd
zyn, zoo komt het mjj toen voor
dat leger en vloot bij u zich wel
wat al te veel op eigen voor
treffelijkheid laten voors'aan.
Daar ga ik niet heen en ook
daar niet en daar niet", ging hij
voort, den eenen briet ua den
anderen weglegg nde. „Ik houd
veel te veel vau trouwe, narte-
lijke vriendschap om mjj te
kunnen vergenoegen met de ge
maakte glimlachjes, de gevel as-
leiding is drie-jarig, waarin de
spreker een bewijs ziet dat het
bier te lande door de werknemers
ingenomen standpunt ook in het
buitenland wordt gedeeld.
De inrichting van de werk
plaatsen was van dien aard, dat
het werk er in een prettige steer
gedaan kon worden.
De opleiding zelve komt over
een met die in de fabrieksscholen
Stork en Philips.
Van het metaalbedrijf zelf heeft
het gezelschap weinig gezien,
behalve dan een zeer goede film
van het bedrijf van Siemens. De
sociale verzorging in de fabrieken,
bijv. de waschgelegenheid voor
de arbeiders, was in de bezoente
fabrieken zeer goed, zooals bier
te lande in de groote fabrieken
trouwens ook. Het is hier in het
land in het scheepsbedrijf wel
eens heel wat minder, waarbij
echter moet worden opgemerkt
dat scheepsbedrijven in Duuscn-
land niet tot het reisprogram be
hoord hebben.
Van de Henkelwerke had spre
ker den indruk, dat de loopende
band er te snel liep. Het alge-
meene arbeidstempo in de metaal-
fabrieken echter is wel gelyk aan
dat ten onzent.
Over den vrouwenarbeid heeft
spreker vragen kunnen stellen aan
diegenen, die daarvoor aangesteld
waren, n.l. de Sozial-arbeiterin-
nen, die belast zijn met de zorg
voor de arbeidsters !r. de onder
nemingen. Spreker achtte dit een
zeer belangrijk instituut. Hij ver
nam bij die gelegenheid, dat de
vrouwen niet mogen werken in
de zware industrie en des Zater
dagsmiddags, des Zondags en
des nachts geen arbeid mogen
verrichten.
Kraft durch Freude.
De heer Bakker van het N.V.V.
was bijzonder getroffen door het
werk van de organisatie Kraft
durch Freude. Deze s er in
geslaagd het arbeiderspuoliek aan
theaterbezoek te gewennen. Het
reisgezelschap heeft tijdens zijn
verblijf van zes dagen te Berlijn
op weekdagen driemaal K.D.F.-
de belangstelling en den kouden
handdruk van wat men de
Wereld noemt. Ik zou gaarne
de Kerstdagen doorbrengen bjj
een vriend van myn jongen tjjd",
ging hjj nadenkend voort„om
te luisteren naar onschuldig
gesnap en waar ik overtuigd
zou wezen, dat er de woerden
met werden gebruikt om ge
dachten te verbergen. Doch
wyt dar nu eenmaal niet mogelijk
is, blyf ik bij jou thuis, oudej.
en Dij streelde den kop van
een grooten hazenwind, die aan
zjjn voeten lag ,en samen
zullen wjj het ons wel gezellig
weten te maken, is 't niet
Hij zuchtte en richtte zich min
ot meer driftig in zyn stoel op,
als om een onaangename ge
dachte van zich af te scnudden
Door deze beweging viel er een
briet, weiken hjj tot nu toe niet
had opgemerkt, op den grond.
Kolonel VarieD nam hem op
en verbrak werktuigeldk het
zegel.
Onder het lezen verhelderde
allengs zjjn gezicht en nam
weldra een opgeruimde uitdruk
king aan. Terwijl men hem zoo
aanzag, kwam men op eens tot
de ontdekking, dat by een zeer
achoohe taaa was, pjU&vajjaa
theaters bezocht, waar het een
opera, een operette en een vari
été voorstelling heeft bijgewoond.
Er was telkens zeer veel arbei
derspubliek. Deze voorstellingen
zijn zeer in trek, door de guede
propaganda, welke ervoor ge
voerd is, door doeltrtff-nuen
voorverkoop van kaarten in de
bedrijven zelf en door de lage
entréeprijden. DcZcltue gunstige
indrukken deed het gezelschap
op in een kleine plaats bij N u-
renberg, waar een reizend gezel
schap een variété-avond van zeer
goed gehalte gat en ook bij een
uitvoering in de Löwei o aukeiler
te Mü.ichen voor een puoluk van
bouwaibeiders.
Ook heeft het gezelschap ge
legenheid gehad turn- en sport-
demonstraties van Betriebs-sport-
gruppen bij te wonen. Ook nier
van heeft het bijzonder goede in
drukken mee naar nul» genomen.
Nog iets anders nau den ht r
BaKker sterk getroff op eeu
Zondagmorgen bracht net gezel
schap een bezoek aan het Haus
dei Deuischen Kn st te MiUchen
en het was trcffr d te zien, dat
ip dit vroege uui zooveel een
voudige arbeiders tn soldaten zich
m net museum opii.uden. Op
dit punt valt zek.r iets van ue
Juitscne toestanden te leeren.
Men heeft er de menschen toe
gebracht om mus a te oezoek a
door in de propaganda hieiup
nadruk te leggen en door ut
entié.prijzen zeer laag te stellen.
Het schijnt dat er, niettegen
staande de pers verslag deed van
een ter inlichting dienend onder-
nuud met den laudeiijken leider
der Winterhulpaciie, in onzt pro
vincie nug aiicilci wantrouwen is
olijven bestaan.
Het is daarom dat ik als bij-
zonaer mij verantwoordelijk ach
tend voor den ga. g van zak i
ui mijn provincie, mij veiplitnt
rtken een kiachtig en tr.ishg b
roep te doen op aller medewer-
gelaatstrekken op regelmatigheid
Konden bogenmaar in dien
kracntigen oogopslag, in de ge-
ueeie uitdrukKing van dat door
weer en wind donker getinte
gezicht, lag iets, dat u voor hem
innam, meer dan at de ouberis-
pelykneid vau vormen vau deu
meest volmaakten Adonis.
Had bij ooit bemind Had
hjj ooit wederliefde verworven
Ja, beide. Doch diep in zjja
hart lag de heugenis aan eou
dierbaar grafgesteente, waarop
een naam stond: „Audrey". En
als hjj mat vochtige oogeu terug
blikte in het verleden, zag hij
het lieve, bevallige gez uhije vau
een jonge vrouw, nog b jna eeu
kind, wier hootd aau zyn borst
nad gerust, wier trisscüe lippen
hadden gefluisterd „Ik bemin u"
en wier neldere biauwe oogen
sinds tien lange jaren reeds,
waren gesloten in dien slaap,
die de eeuwige rust brengt.
De briet, welken hy met zor
veel belaugstelll Us, luictü
als volgt
(Worut vei olgdj.
AXELSCHE
COURANT
Wrijf dan keel. rug en borstje in met
Dampo. Wonderlijk zooals dat helpt!
.Pot 50 et Tube 40 ct. Doos 30 ct.