Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuvvsch-Vlaanderen.
Ruwe handen
...EnTDCHKDMT
5inT-niCDLAA5
No, 63.
VRTJD \G 15 NOVEMBER J940.
56e Jaarg.
Firma J. C. VINK - Axel
De beheersching van
de prijzen.
BANGE DAGEN.
Binnenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
UITGEEFSTER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vriidasrvoormiddaer 11 ure.
Nadat de bezetting van ons
land een feit geworden was, zijn
voor het oog eenvoudige maat
regelen genomen om te voorko
men, dat ons oeconomische leven
heelemaal in het honderd zou
loopen. Er werd een „prijsstop"
afgekondigd, waardoor in begin
sel de prijzen vastgelegd werden
op het peil van den dag, die aan
den beginne van de oorlogshan
delingen vooraf ging; er kwam
een verbod tot het ontslaan van
personeel; ten slotte werd een
verbod van verlaging van loonen
en salarissen afgekondigd.
Daarmee werd voorkomen, dat
onder omstandigheden, dat dein
omloop zijnde hoeveelheid geld
zich snel uitbreidde, terwijl het
aanbod van goederen reeds door
de zich snel vermeerderende dis
tributiemaatregelen zeer werd be
perkt, zich die wedloop tusschen
prijs- en loonsverhoogingen ont
wikkelde, die een gevreesde her
innering is uit de nadagen van
den wereldoorlogde inflatie.
Het was echter te voorzien,
dat het bij die maatregelen niet
zou blijven. Daarvoor waren zij
te eenvoudig en lag de noodza
kelijkheid von uitzonderingen te-
zeer voor de hand.
Er kwam bij, dat de maatre
gelen wel werden genomen om
een hier uit bijzondere omstan
digheden geboien noodtoestand
het hoofd te bieden, maar den
bezetter ingegeven werden door
de ervaring, welke in eigen land
was opgedaan met een geheel
ander stelsel van prijsvorming
dan het hier geldende. Onwille
keurig moest zich in de maat
regelen dan ook de kritiek ken
baar maken, welke in eigen land
tot den overgang op een nieuw
prijssysteem had geleid. Toen
dan ook onlangs een niet onbe-
teekenende verhooging van den
melk- en broodprijs aan de orde
was, werd voor het eerst van der
boeren recht op een oeconomisch
te verantwoorden prijs gewaagd,
FEUILLETON
43)
De eerste grauwe najaars
stormen hebben reeds over de
Zaeuwsch-Vlaamsche landouwen
gespooktze joegen de afgevallen
bladeren in wude vluchten over
velden en wegen en de regen
zong zjjn eentonige wijs in den
killen najaarsnacht. En door
deze donkere hertstnachen ruisch-
te de eentonige, doch veelzeg
gende muziek van den blader-
val.... De vogels die hierheen
kwamen, toen de oorlog uitbrak
en hun lied zongen tusschen het
groene bladerendek, trekken weg
ot zjjn reeds weggetrokken, flet
wordt nu stil en doodsch in de
natuurbuiten hoorden we de
laatste weken slechtB het neer-
ritselen der bladeren, zonder
ophouden. Ze gingen terug naar
de donkere, goede aarde, van
waar ze gekomen zjjn. De laatste
hangen nog droefgeestig te klep
peren aan de takken der boomen,
die straks geheel kaal zullen zjjn,
gereed voor den strijd met de
£oudo «torra- eu regeuvlagea,
in tegenstelling met den nafuur-
lijken prijs, die trouwens bij de
landbouwcrisiswet al een heel
stelsel van onnatuurlijke correc
ties had vereischt, om de boeren
niet geheel aan de wisselwerking
tusschen vraag en aanbod onder
te laten gaan.
Echter niet alleen dit streven
naar verwezenlijking van den
oeconomisch gerechtvaardigden
prijs kan ondanks den „prijsstop"
aanleiding geven tot prijsveran-
deringen, prijsverhoogingen wel
te verstaan.
Er komt bij, dat de bezetter
bij de beoordeeling van hier te
lande vereischte oeconomische
maatregelen reeds terdege reke
ning houdt met een toekomst,
waarin wij in één oeconomisch
gebied nauwer dan ooit met het
Duitsche Rijk verbonden zullen
zijn.
Dr. Fischböck, de commissaris-
generaal voor financiën en oeco
nomische zaken, heeft reeds her
haaldelijk laten uitkomen, dat aan
een" volkomen aanpassing van het
Nederlandsche prijspeil aan het
Duitsche van Duitsche zijde geen
beletsel in den weg zal worden
gelegd. Een stijging van de prij
zen boven het Duitsche niveau
zal echter onder alle omstandig
heden worden voorkomen.
Hij heeft deze aanpassing min
der als doel gesteld, dan als on
vermijdelijke uitkomst. „Nu de
invoer in hooge mate op Duitsch-
land is overgescnakeld, zeide hij
in een vraaggesprek, heeft de
producent in de toekomst met
inkoopskosten te rekenen, welke
aan de Duitsche prijzen beant
woorden. Dat leidt automatisch
tot een aanpassing aan de prijzen
van de Duitsche producenten".
Dit gold voor den inuustrieelen
sector. Voor den landbouw ge
waagde hij opnieuw van de mo
gelijkheid, dat de prohibitieve
rechten, die in Duitschland nog
van een aantal artikelen geheven
worden, zouden komen te ver
vallen, zoodat op den duur ook
de voor de landbouwproducten
te maken prijzen den Duitschen
prijzen nabij zouden komen.
Een veelzeggend beeld voor
ons allen, mauatigen en nede-
rigengeboorte, groei, rijpheid
en,... verval en stervensnood, de
eeuwige natuurwet van worden
en vergaan, waaraan geen ding
en geen schepsel ter wereld kan
ontkomen. In de natuur zien
we het, otscboon dit altijd niet
zoo direct tot ons doordringt,
doch we kunnen ons hieraan
toch niet onttrekkenimmers,
ons leven biedt heizeitae beeld
worden en vergaan....
De tjjd, waarin de wereld van
thans leett, is als een woeste,
Btormachtige zee. Nog waart
het atgrijseljjk monster, dat
oorlog heec, rond over de aarde
en zaait daar dood en verdert.
Ook wjj siaau in deze ontwrichte
wereld en moeten ons een weg
banen door deze tjjden vol angst
en verschrikkingen, terwjji nu
ook weer elders in Europa de
kanonnen buideren en motorge
ronk over uitgestrekte land- en
zeegebieden davert. Midden in
de kolstende branding staan ook
wij. En dan vragen wjj ons
wel eens athoe moeten wjj nu
tegenover dit alles staan en
welke kouding ia da beats onder
Dr. Fischböck dacht bij dit
alles in de eerste plaats aan de
producentenprijzen. Indien hij de
stijging daarvan van zelf vond
spreken, zoo niet noodzakelijk
achtte, dan wilde hij niet zeggen,
dat de prijzen, die de consument
betaalt, de stijging op den voet
moesten volgen. Men diende
zich af te vragen, of de produ
centenprijzen niet verhoogd kon
den worden, zonder lasten op den
verbruiker te leggen. Hiertoe
konden maatregelen op het ge
bied van de verdeeling en van
de organisatie in overweging ge
nomen worden.
In het algemeen was het niet
wenschelijk, dat de verhooging
van de prijzen zich in een al te
stormachtig tempo voltrok. Het
streven moest zijn, de aanpassing
zich in een vorm te laten vol
trekken, welke tot zoo min mo
gelijk stoornis in het oeconomi
sche leven leidt.
Zoo min mogelijk stoornis be-
teekent dat het niet geheel zonder
stoornis zal gaan. En bij alle
streven om den verbruiker onge
moeid te laten, voelt deze reeds
duidelijke bevingen door zijn bud
get gaan. Hij in het bijzonder
zal dan ook met verlichting ken
nis genomen hebben van de te
verwachten benoeming van een
gemachtigde voor de prijzen.
Deze zal, naar men gelezen
heeft, zeer uitgebreide bevoegd
heden krijgen. Hij zal belast Jjn
met de coördinatie van de ver
schillende maatregelen op het
gebied van de prijsvorming,
welke door de verschillende de
partementen zullen worden uit
gevaardigd en te dien einde de
noodige richtlijnen vaststellen.
Zijn bemoeiingen zullen zich uit
strekken tot de prijzen van roe
rende en onroerende goederen,
de huidige omstandigheden Een
vraag, cue niet zoo gemakkelijk
is te beantwoorden. Hoe moet
onze houding thans zijn Moeten
wij bij de pakkeu gaan neerzit
ten, ot denken.- het zal nog wel
losloopen Of zullen we ons
neerleggen bij de gedacnte, dat
er van de wereld toen niets goed
meer te maken is, of beweren,
dat er toen niets aan te ver
anderen is, dus we het leven
maar moeten nemen zooals het is.
Neen, dit is zeker niet de
juiste houding in deze bange
tijden. Wy mogen ons niet ont
trekken aan de verantwoordelijk
heid die op onze schouders is
gelegd. Meer dan ooit hebben
wij in dezen tijd een taak en
een grootsche opdracht te ver
vullen.
Welk een gruwelijke hel heb
ben de menscnen gemaakt van
deze aarde, die toch zulke goede
en kostbare dingen in zich draagt,
van de wereld met haar geeste
lijke en zedelijke waarden, als
schoonheid, liefde, vrede, waar
heid en recht. Het is uan ook
onze heilige pneut om straks
deze verwoeste en omredderde
wereld tezamen weer op te bou
wen met aiie araebten, waarover
wij besemfcken. Gemakkelijk is
tot diensten, huren, pachten, ver-
voerstarieven en renten. Verder
i zal zijn taak bestaan in een uit
breiding en verscherping van de
prijscontrole. Daarnevens ver
krijgt hij nog bepaalde bevoegd
heden ten aanzien van de berech
ting van overtredingen der prijs-
voorschriften.
Deze bevoegdheden zijn zoo
uitgebreid, dat men allicht zal
vragen: en de loonen? Wel is
door een verordening van den
Rijkscommissaris de verlaging van
loonen en salarissen verboden,
maar zal in het belang, van het
evenwicht ook willekeurige ver
hooging niet verboden moeten
worden
üok in Duitschland is dat, tot
aan het uitbreken van den oor
log, niet noodig gevonden. Dit
verbod is eerst op het eind van
1939 gevolgd, en dat vooral ter
onderdrukking van de onmatige
en stelsellooze verhoogingen,
welke het gevolg waren van het
voor den oorlog reeds bestaande
en nu nog verscherpte gebrek aan
werkkrachten.
Ook de te verwachten belas-
tingverhoogingen zullen er het
hare toe bijdragen om den werk
gevers een onder omstandigneden
ongewenscht toegeven aan aan
drang tot loonsverhooging onmo
gelijk te maken. Het is immers
de bedoeling der belastingen, al
dus dr. Fischböck, om de over
tollige koopkracht weg te schep
pen. Dat doen zij ook, wanneer
zij den werkgever het toegeven
aan onredelijke looneischen on
mogelijk maken.
Het is niet de bedoeling, dat
de belastingverhoogingen tot stij
ging van de prijzen aanleiding
zullen geven. Eerst moet worden
onderzocht, of de gestegen on
kosten niet door den ondernemer
gedragen kunnen worden, heeft
dr. Fischböck gezegd. Een af
wenteling zou niet zoo maar aan
het doel van de belastingwetge
ving beantwoorden. Maar om
gekeerd moet ook de vrees, dat
door het uitloopen van de loonen
toch de achtervolging tusschen
loon en prijs zou kunnen worden
deze taak voorzeker niet, doch
zullen wjj niet slagen, ais we
een vast vertrouwen hebben in
het hoogste Opperwezen, die de
vertegenwoordiging is van al de
onschendbare waarden en zeden
der menschheid
Laat ons dus aan dezen op
bouw beginnen in het nu, in het
heden en niet wachten tot bet
te laat is. Laten we trachten
met eerlijke oogen onze iouten
en tekortkomingen uit den goeden
ouden tijd te ontdekken en daar
uit leering te trekken voor de
toekomst We moeten streven
naar verbetering en trachten
goede eigenschappen als zelf
verloochening, naastenliefde en
reinheid aan te kweeken. Als
wjj oprecht willen medewerken
aan den opbouw van een wereld,
waarin liefde, vrede en recht
zullen gelden, dan moeten deze
hooge waarden in ons zelt eerst
verwezenlijkt worden. Dat zijn
we verplicht aan onzen Schepper
en tegenover onze medemen-
schen.
En wanneer we op onzen weg
naar zelfverbetering struikelen,
laat ons dan niet outmoedigd
worden ot bang zjjn om verder
te gaan. Want wy zullen nieuwe
kraqbteu voor
ingezet, denkbeeldig worden ge
acht. De belastinggaarder zal den
gemachtigde voor de prijzen niet
in den steek laten, wanneer het
er om gaat het evenwicht in c s
oeconomische leven, en in de
oeconomie van ieder onzer af
zonderlijk, te ha dhavenI
(N. R. Crt.)
Banketbakkers kragen sniker
▼oor St Nicolaa* en Kerstmis
In de komende dagen met St.
Nicolaas en in vervolg daarop
Kerstmis, waren wij wel alb maal
gewend wat meer te snoepen da i
anders. Bij St. Niculaas hooren
suikerbeestjes, borstplaat en mar
sepein bij Kerstmis zoetighede
Het is misschien voor dezen f
genen reeds een zorg gew^ st
hoe het hiermee dit jaar zou
moeten gaan, nu de suiker onder
de distributie zit.
Naar ons bij informatie is ge
bleken behoeft men zich in dit
arbeid ontvangen, als het stil,
heel stil wordt binnen in ons.
Als we niet het rumoerige, holle
leven der straat zoeken, maar
de serene rust van de alijjd
schoone en indrukwekkende na
tuur, of met overgave luisteren
naar de schoone, verheven klan
ken van een muziekwerk, of ons
verdiepen in een ernstig, serieus
boek. Zoo zullen wjj innerlijk
rjjker en rustiger worden en daalt
er vrede neer in onze ziel en
sterke kracht om weer vol goe
den moed onzen levensweg te
vervolgen.
Ons hart moet warm kloppen
voor alles wat leett, ljjdt eu
strjjdt. Wij moeten den mensch
als persoonlijk wezen liefhebben,
ondanks zjjn (outen en tekort
komingen wjj moeten behouden
ons geloot in het goede van den
mensch. Laten wjj nu ieder
trachteD in eigen huis, in des
vriendenkring en in de maat
schappij, deze kracht -n, die toch
in ieder menschenkind sluime
ren, te versterken
Zoo moeten wij zjjp, iriseh «n
niet versagend, s'etos in v-r
trouwen vooruhzii ri naar t
goede. In pet hene. werken
voor de Toekomst, ai-, bomel
▼oor om gesleteu t u atg dwto
AXELSCHEffiCOURANT
De oorlog in onze omgeving.
-eOctajApotiienOrajotM