DAMPO Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. No. 62. DINSDAG 12 NOVEMBER 1940. 56e Jaarg. Firma J. C. VINK - Axel Regeling voor vergoeding van oorlogsschade. BANGE DAGEN. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. UITGEEFSTER Bureau Markt 12. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENTiËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag lt ure. In de Telegraaf vonden wij het onderstaande oelangnjke bericht Drie vormen van schadever goeding dient men te onderschei den in de verordening tot rege ling van oorlogsschade, welke zeer binnenkort het licht zal zien 1. vergoeding voor huisraad enz., 2. voor bedrijfsvoorraden, instal laties e.d., 3. voor onroerend goed. Zoodoende zal er onderscheid worden gemaakt tusschen de drie categorieën slachtoffers. Als grondbeginsel is aangeno men, dat waarborgen moeten be staan, dat de uit te keeren ver goeding ook inderdaad besteed wordi tot vervanging van de ver loren gegane eigendommen, aldus werd ons van zeer bevoegde zijde medegedeeld. Alleen op deze wijze is inflatie te voorkomen. Waar niet direct tot vervanging kan worden overgegaan bijv. bij onroerend goed, dat niet on middellijk herbouwd kan worden wegens gebrek aan materialen zal het gefixeerde schadebedrag op een daartoe aan te leggen grootboek, ter beschikking van den rechthebbende worden ge houden. Huisraad enz. Gelijk reeds gemeld, zal den slachtoffers een uitkeering in bons geschieden. Het ligt in de be doeling coupures van f 10 en f25 uit te geven, die door den be zitter bij een leverancier naar eigen keuze, als betaalmiddel kunnen worden aangeboden. Verschillende maatregelen tegen verspilling van de schadepennin- gen zijn getroffen. Ten eerste zal waarschijnlijk woiden begon nen slechts de helft van deze bons uit te keeren. Van de wijze waarop deze eerste helft wordt besteed zal het afhangen of de getroffene ook het tweede deel in handen krijgt, dan wel of hem centraal aangemaakte goederen, die uiteraard min of meer uni- FEUILLETON 42) Zoo leefden we voort van dag tot dag, van week tot week en van maand tot maand. We zagen de bloeiende lente, den stralen- den zomer en den herist met zijn duizendkleunge tinten. De oorlog wierp een aonkere scha duw over al dit schoons, het steeds weerkeerende en ook steeds weer verdwijnende in de natuur.... Veel is reeds veranderd in ons maatschappelijk leven sedert dien onizettenden morgen van den lOden Mei, toen onze rust en vreae in één haal werd weg geveegd. Een tweetal weken bleet het uiterst gevaarlijk in onze omgeving, zoodat we de wijk moesten nemen naar vei liger oordendaarna keerden we terug en volgde een rust- pooze, tijdens welke we wat op verhaal konden komen. Doch de innerlijke rust keerde niet weer, kan ook met weerkeeren, zoolang we als 't ware „ais op jien vulkaan" leven. Want we' órm van karakter zullen zijn, zullen worden verstrekt. Dit denkt men te bereiken door een gemeentelijke instantie in te schakelen. Deze zou dan de be voegdheid krijgen het tijdstip te bepalen, waarop het restant van de schadevergoeding tot uitkee ring kan komen. Voorts wil men de chêque- boekjes-met-bons voorzien van een nummer, mogelijk het num mer dat op de distributiesiam- caart staat. De winkelier kan er zich zoodoende direct van over tuigen, dat slechts de rechtheb bende van de bons gebruik maakt en deze bons niet worden ver kwanseld. Er is geen bezwaar tegen, dat de leverancier bij aankoop van een artikel ter waarde van bij voorbeeld f22,30, het wisselgeld van een bon van f 25 in contanten teruggeeft, maar natuurlijk geldt dit alleen, als het slechts enkele guldens betreft. De bons ver tegenwoordigen voor den winke lier practisch contante waarde, daar hij ze direct bij een nader aan te wijzen instantie kan ver zilveren. Evenmin kan het be zwaar ontmoeten, dat de betrok kene op deze wijze toch eenige specie in handen krijgt, immers in vele gevallen toch zal hij zich bepaalde volstrekt onmisbare za ken reeds hebben aangeschaft, of daartoe geld hebben geleend, dat terugbetaald moet worden. Hoofdzaak is, dat voor het volle uit te keeren bedrag goederen worden aangeschaft en dat niet wordt toegegeven aan de begrij pelijke neiging er datgene voor te koopen wat men eerst noodig meent te hebben levensmid delen, om maar een voorbeeld te noemen in de overweging dat een definitieve woning vooreerst toch nog niet aan de orde is en men dus met den aankoop van huisraad wel eemgen tijd kan wachten. Als illustratie moge het geval dienen van een Rotterdamsch winkelier, die met geleend geld een zaak in het Gooi is begonnen. Deze toonde zich ongerust over gaat het leven nu zooveel moge lijk zijn gewonen loop, doch de wetenschap dat de oorlog nog steeds voortwoedt en w\j temid den der kokende branding liggen, met alle gevaren daaraan ver bonden, doet ons voorzichtig zjjn met levensplannen voor de toe komst. Na al hetgeen ik hiervoor reeds beschreven heb, na al de angsten en nooden der eerBte oorlogsweken, na al die bange dagen, zijn ook nog wel bange nachten gevolgd in onze omge ving. Bange uagen en baage nacnten, we weten er allen mm ot meer over mee te praten en in deze donkerte is helaas nog geen lichtpunt zichtbaar. Hoe lang deze oorlog nog zal duren en wat ons nog boven het huotd hangt, we weten het niet. Wel z\ju we er bjj herhaling aan herinnerd en worden we er nog steeds aan herinnerd, dat rust en vrede nog niet zjjn weer gekeerd. We hoorden dezen zomef her haaldelijk dreunende slagen in den omtrekdadeljjs werd toen aan bommen gedacht. Doch niet ateedi waren dit bomexplosies, onze publicatie van eenige weken geleden, waarin op de uitgifte van bons werd gezinspeeld. Indien deze man aannemelijk weet te maken, dat hij zich voor een zeker bedrag een nieuwe instal latie en voorraden heeft aange schaft, is er niets tegen hem het equivalent in baar uit te keeren. Deze getroffene toch heeft juist datgene gedaan, wat van over heidswege bevorderd wordt, n.l. de schadevergoeding besteed voor vervangingsdoeletnden. Zoo is het dus duidelijk dat een individueele beoordeeling van speciale gevallen gewaarborgd is, in de hoop en verwachting dat hiervan door de oorlogsslacht offers nu ook geen misbruik zal worden gemaakt en dat zij niet met allerlei onbelangrijke kleinig heden zullen aankomen bij de gemeentelijke bureaux, die de uitkeering verzorgen. Aangezien het totale bedrag, dat met bovengenoemde uitkee ring voor huisraad gemoeid is, slechts eenige tientallen millioe- nen bedraagt, wordt van de fei telijke vergrooting der fiduciaire circulatie, die door de uitgifte der bonboekjes ontstaat, geen ont wrichtende invloed op de geld markt gevreesd. Slechts kan eenige beweging op de goederen markt verwacht worden, met name ten aanzien van die goe deren, die het eerst zullen worden aangekocht, zooalsmeubelen, kleeding, stoffeering enz. Bedrijven. Iets anders is het natuurlijk met de bedrijven. Hier behoeft aller eerst geen vrees voor verspilling te worden gekoesterd. Slechts dient er op te worden toegezien, dat het uit te keeren bedrag niet, bij gebreke van bepaalde goede ren, rendement gaat zoeken op een wijze, die wel storend op de geldmarkt zou inwerken. Dit zou het geval kunnen zijn bij het vergoeden van uit over zeesdie landen aangevoerde voor raden, die op het oogenblik niet aangevuld kunnen worden, of bij loon-intensieve bedrijven, die Er zaten hier in de omgeving nog niet-ontploite granaten in den grond en deze ziju inmiddels onschadelijk gemaakt door des kundigen. Zoo ook de lapd- mjjnen, en dat bracht ook nogal wat gedreun teweeg. We herinneren ons nog een tamelijk zware ontploffiug van zoo'n projectiel nabij Schapen bout, waaraan een ietwat ko misch, hoewel uiterst gevaarlijk „tintje" zat. Daar lagen ook van die helsche dingen en het opruimen liet wat lang op zich wachten, althans blijkbaar vol gens de meeuing van een land bouwer, die dus dat gevaarlijke karweitje zelt maar eens zou opknappen. Hij nam dan ook doodeenvoudig zoo'n landmijn onder den arm, stapte er lakoniek mee naar de nabije waterleiding en wierp het ding daar pardoes in het water. Wonder boven wonder liep dit geval zonder persoonlijke ongelukkeu at. Wel volgde een geweldige outploffiag, zoodat een paar knapen, die daar aan 't visschen waren, onder een dikke laag modder bedolven werden, doch zoowel zij, alsook de landbouwer kwamen overigens met den schrik vrij. Eonige ruiten m da omgeving moesten thans geen emplooi hebben voor hun werkkrachten. De neiging om met het gezamelijk personeel te gaan „potverteren" welk woord in dit verband geenszins een ongunstigen klank behoeft te hebben mag hier zeker niet worden aangemoedigd. Om den reëelen wederopbouw van zaken te bespoedigen en aan te moedigen, is reeds spoedig de gelegenheid geopend zakelijke credieten op te nemen bij de z.g. provinciale stichtingen, wcike cre dieten kunnen worden afgelost uit de schadevergoeding. Van deze mogelijkheid is slechts op beperkte schaal gebruikgemaakt, hetgeen ook al een aanwijzing is, dat lang niet alle verloren ge gane goederen dadelijk te ver vangen zijn. Uiteraard is het totaal bedrag dat op deze wijze tot uitkeering zal komen, heel wat grooter dan dat der schade aan particuliere huishoudingen. Hier staat even wel tegenover, dat de uitkeering slechts zeer geleidelijk zal ge schieden. Hei vaststellen van den omvang der schade toch is juist bij de bedrijven het moeilijkst en "vergt derhalve den meesten tijd. Niet het totale bedrag wordt dus op een enkel tijdstip vergoed, de uitkeering wordt over een aan zienlijke periode uitgesmeerd, al naar gelang de taxaties haar be slag krijgen. Ook deze omstan digheid dient ter voorkoming van inflationistische tendenzen, die mogelijk aanwezig mochten zijn. Onroerend goed. Veel eenvoudiger zal de taxatie van de verloren gegane vaste goederen zijn. Hier zal, om zoo te zeggen, reeds dadelijk de waarde vergoed kunnen worden, doch hier is eerst recht voor zichtigheid geboden. De mate riaalpositie is van dien aard, dat slecnts geleidelijk en op kleine schaal tot herbouw kan worden overgegaan. Daarom zullen de gedeputeerden genoegen «moeten nemen met een conto in een grootboek. Het door de schade-enquête- hei verder ontgelden, terwjjl ook een aantal visschen als gevolg van de ontploft! ig een gedwon gen luchtreis maakten 1 Er is om dit geval achtera! hartelijk gelachen omdat het zoo goed afliep, doch het had even goed anders kunnen zjjn. Nadien zijn dan ook geen ondeskundige „mijnenvegers" meer opgetreden. V Het zou eentonig en misschien ook wel vervelend worden om al<e volgende min of meer be langrijke gebeurtenissen nader van dag tot dag en van nacht te gaan beschrijven na de eerste bange weken. Misschien dat later hiervoor nog gelegenheid bestaat, wanneer de geheele zuivere balans van dezen oorlog is opgemaakt. Een en ander staat ons nog zoo levendig voor den geest en we willen aan dit alles liefst maar niet meer terugdenken, wjj die niets liever wenschen dan in vrede te leven en met eerlijken arbeid ons brood te verdienen. Het is echter moeilijk om alie leed en zorgen op zij te zetten de doorgestane emotie's zijn te diep tot ons innerlijk wezen doorgedrongen en gelegenheid SLA^PIIW VERKOUDHEID WEG commissie beschikbaar gestelde bedrag zal ten gunste van den getroffene worden geboekt in een daartoe aan te leggen grouibo k en de gelegenheid zal woracn geopend van dit „open credict" zooveel op te nemen, als aan toonbaar voor vervanging of we deropbouw der onroerende goe deren wordt aangewend. De vraag zou kunnen rijzen of een vergoeding volgens de waarde per 9 Mei voor velbez iters geen enorm nadeel beteekent. Vaste goederen immers zijn sedert dien nogal in waarde f stegen. Dit zou echter slechts dan net geval zi|n, indien de monetanc tutsiand van vóór 10 Mei te ecniger tijd weer zou terugkeeren en dit moet, op zijn minst gesproken, twijfel achtig worden gtdht. Heeft men derhalve een huis verloren ter waarde van f 10.000, dat thans f 14.000 zou doen, dan moet de eigenaar dus i 4.000 bij passen. Gaat hij ecnut tot ver koop over van het pand, dan krijgt hij hiervoor v. c. f 14.000 in handen, zijnde 14 O00 meer dan hij op 9 Mei zou hebben ontva gen. Het wachten is tha s, voor wat meer definitieve gegevens betreft, op publicatie va,, de ver ordening, die naar ons werd verzekerd zeer binnenkort kan verscnijnen. In verband met het boven staande deelt de bchade-enquête- commissie te Terneuz n mede, dat thans aan alle bij haar be kende belanghebbenden de be- noodigde formulieren zijn ver zonden. Zij, die tot dusver geen formu lieren ontvingen, zullen dus goed doen, zich thans bij de schade- om volledig tot rust te komen hebben we ook nog niet gehad, want zoowel des daags als des nachts bedreigen ons nog allerlei gevaren. Misschien beseit ieder dat zoo niet, maar toen valt het niet te omkennen. Zoowel in helderen maannacht als in storm achtige donkere nachten leggen we meermalen ons oor te luis teren. Ais we dan motorgeronk hooren in de lucht en ook al verbeelden we het ons slechts dan is het met de zoete rust gedaan en als dan uit de verte ook nog wat fl kert aan ueu nachtelyken htmel, machtige stralenbundels de lucht atzoeken en dreunende slagen daartus scnen weerklinken, uau wet* a we, dat ginds angstige oogen- blikken doorleefd woiden en misschien veel onnerstelbaar leed en vernieling uitgestort wordt ever onschuldige menschen Eu wat ginds gebeur aan nier ouk gebeuren. Zoo zyn reeds vele heldere en donkere n&cbten m-t onrustigen slaap en rr l ot meer angsten doorgem aki, en dan waren we blij, aai weer een nieuwe dag aanlictiite, zonder dat onheilen ovr ot a war n gekomen, l^lQt V0lgt)< AXELSCHE COURANT ])e oorlog in ouzo omgeving. g en borst in piet Dampo Dan U den volgenden morgen beter I 50 ct. Tube 40 ct Doos 30 ct.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1940 | | pagina 1