DAMPO
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 62.
DINSDAG 12 NOVEMBER 1940.
56e Jaarg.
Firma J. C. VINK - Axel
Regeling voor
vergoeding van oorlogsschade.
BANGE DAGEN.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
UITGEEFSTER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTiËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag lt ure.
In de Telegraaf vonden wij het
onderstaande oelangnjke bericht
Drie vormen van schadever
goeding dient men te onderschei
den in de verordening tot rege
ling van oorlogsschade, welke
zeer binnenkort het licht zal zien
1. vergoeding voor huisraad enz.,
2. voor bedrijfsvoorraden, instal
laties e.d., 3. voor onroerend goed.
Zoodoende zal er onderscheid
worden gemaakt tusschen de drie
categorieën slachtoffers.
Als grondbeginsel is aangeno
men, dat waarborgen moeten be
staan, dat de uit te keeren ver
goeding ook inderdaad besteed
wordi tot vervanging van de ver
loren gegane eigendommen, aldus
werd ons van zeer bevoegde zijde
medegedeeld. Alleen op deze
wijze is inflatie te voorkomen.
Waar niet direct tot vervanging
kan worden overgegaan bijv.
bij onroerend goed, dat niet on
middellijk herbouwd kan worden
wegens gebrek aan materialen
zal het gefixeerde schadebedrag
op een daartoe aan te leggen
grootboek, ter beschikking van
den rechthebbende worden ge
houden.
Huisraad enz.
Gelijk reeds gemeld, zal den
slachtoffers een uitkeering in bons
geschieden. Het ligt in de be
doeling coupures van f 10 en f25
uit te geven, die door den be
zitter bij een leverancier naar
eigen keuze, als betaalmiddel
kunnen worden aangeboden.
Verschillende maatregelen tegen
verspilling van de schadepennin-
gen zijn getroffen. Ten eerste
zal waarschijnlijk woiden begon
nen slechts de helft van deze
bons uit te keeren. Van de wijze
waarop deze eerste helft wordt
besteed zal het afhangen of de
getroffene ook het tweede deel
in handen krijgt, dan wel of hem
centraal aangemaakte goederen,
die uiteraard min of meer uni-
FEUILLETON
42)
Zoo leefden we voort van dag
tot dag, van week tot week en
van maand tot maand. We zagen
de bloeiende lente, den stralen-
den zomer en den herist met
zijn duizendkleunge tinten. De
oorlog wierp een aonkere scha
duw over al dit schoons, het
steeds weerkeerende en ook
steeds weer verdwijnende in de
natuur....
Veel is reeds veranderd in ons
maatschappelijk leven sedert
dien onizettenden morgen van
den lOden Mei, toen onze rust
en vreae in één haal werd weg
geveegd. Een tweetal weken
bleet het uiterst gevaarlijk in
onze omgeving, zoodat we de
wijk moesten nemen naar vei
liger oordendaarna keerden
we terug en volgde een rust-
pooze, tijdens welke we wat op
verhaal konden komen. Doch
de innerlijke rust keerde niet
weer, kan ook met weerkeeren,
zoolang we als 't ware „ais op
jien vulkaan" leven. Want we'
órm van karakter zullen zijn,
zullen worden verstrekt.
Dit denkt men te bereiken door
een gemeentelijke instantie in te
schakelen. Deze zou dan de be
voegdheid krijgen het tijdstip te
bepalen, waarop het restant van
de schadevergoeding tot uitkee
ring kan komen.
Voorts wil men de chêque-
boekjes-met-bons voorzien van
een nummer, mogelijk het num
mer dat op de distributiesiam-
caart staat. De winkelier kan er
zich zoodoende direct van over
tuigen, dat slechts de rechtheb
bende van de bons gebruik maakt
en deze bons niet worden ver
kwanseld.
Er is geen bezwaar tegen, dat
de leverancier bij aankoop van
een artikel ter waarde van bij
voorbeeld f22,30, het wisselgeld
van een bon van f 25 in contanten
teruggeeft, maar natuurlijk geldt
dit alleen, als het slechts enkele
guldens betreft. De bons ver
tegenwoordigen voor den winke
lier practisch contante waarde,
daar hij ze direct bij een nader
aan te wijzen instantie kan ver
zilveren. Evenmin kan het be
zwaar ontmoeten, dat de betrok
kene op deze wijze toch eenige
specie in handen krijgt, immers
in vele gevallen toch zal hij zich
bepaalde volstrekt onmisbare za
ken reeds hebben aangeschaft, of
daartoe geld hebben geleend, dat
terugbetaald moet worden.
Hoofdzaak is, dat voor het volle
uit te keeren bedrag goederen
worden aangeschaft en dat niet
wordt toegegeven aan de begrij
pelijke neiging er datgene voor
te koopen wat men eerst noodig
meent te hebben levensmid
delen, om maar een voorbeeld te
noemen in de overweging dat
een definitieve woning vooreerst
toch nog niet aan de orde is en
men dus met den aankoop van
huisraad wel eemgen tijd kan
wachten.
Als illustratie moge het geval
dienen van een Rotterdamsch
winkelier, die met geleend geld
een zaak in het Gooi is begonnen.
Deze toonde zich ongerust over
gaat het leven nu zooveel moge
lijk zijn gewonen loop, doch de
wetenschap dat de oorlog nog
steeds voortwoedt en w\j temid
den der kokende branding liggen,
met alle gevaren daaraan ver
bonden, doet ons voorzichtig zjjn
met levensplannen voor de toe
komst.
Na al hetgeen ik hiervoor
reeds beschreven heb, na al de
angsten en nooden der eerBte
oorlogsweken, na al die bange
dagen, zijn ook nog wel bange
nachten gevolgd in onze omge
ving. Bange uagen en baage
nacnten, we weten er allen mm
ot meer over mee te praten en
in deze donkerte is helaas nog
geen lichtpunt zichtbaar. Hoe
lang deze oorlog nog zal duren
en wat ons nog boven het huotd
hangt, we weten het niet. Wel
z\ju we er bjj herhaling aan
herinnerd en worden we er nog
steeds aan herinnerd, dat rust
en vrede nog niet zjjn weer
gekeerd.
We hoorden dezen zomef her
haaldelijk dreunende slagen in
den omtrekdadeljjs werd toen
aan bommen gedacht. Doch niet
ateedi waren dit bomexplosies,
onze publicatie van eenige weken
geleden, waarin op de uitgifte van
bons werd gezinspeeld. Indien
deze man aannemelijk weet te
maken, dat hij zich voor een
zeker bedrag een nieuwe instal
latie en voorraden heeft aange
schaft, is er niets tegen hem het
equivalent in baar uit te keeren.
Deze getroffene toch heeft juist
datgene gedaan, wat van over
heidswege bevorderd wordt, n.l.
de schadevergoeding besteed voor
vervangingsdoeletnden.
Zoo is het dus duidelijk dat
een individueele beoordeeling van
speciale gevallen gewaarborgd is,
in de hoop en verwachting dat
hiervan door de oorlogsslacht
offers nu ook geen misbruik zal
worden gemaakt en dat zij niet
met allerlei onbelangrijke kleinig
heden zullen aankomen bij de
gemeentelijke bureaux, die de
uitkeering verzorgen.
Aangezien het totale bedrag,
dat met bovengenoemde uitkee
ring voor huisraad gemoeid is,
slechts eenige tientallen millioe-
nen bedraagt, wordt van de fei
telijke vergrooting der fiduciaire
circulatie, die door de uitgifte der
bonboekjes ontstaat, geen ont
wrichtende invloed op de geld
markt gevreesd. Slechts kan
eenige beweging op de goederen
markt verwacht worden, met
name ten aanzien van die goe
deren, die het eerst zullen worden
aangekocht, zooalsmeubelen,
kleeding, stoffeering enz.
Bedrijven.
Iets anders is het natuurlijk met
de bedrijven. Hier behoeft aller
eerst geen vrees voor verspilling
te worden gekoesterd. Slechts
dient er op te worden toegezien,
dat het uit te keeren bedrag niet,
bij gebreke van bepaalde goede
ren, rendement gaat zoeken op
een wijze, die wel storend op de
geldmarkt zou inwerken.
Dit zou het geval kunnen zijn
bij het vergoeden van uit over
zeesdie landen aangevoerde voor
raden, die op het oogenblik niet
aangevuld kunnen worden, of bij
loon-intensieve bedrijven, die
Er zaten hier in de omgeving
nog niet-ontploite granaten in
den grond en deze ziju inmiddels
onschadelijk gemaakt door des
kundigen. Zoo ook de lapd-
mjjnen, en dat bracht ook nogal
wat gedreun teweeg.
We herinneren ons nog een
tamelijk zware ontploffiug van
zoo'n projectiel nabij Schapen
bout, waaraan een ietwat ko
misch, hoewel uiterst gevaarlijk
„tintje" zat. Daar lagen ook
van die helsche dingen en het
opruimen liet wat lang op zich
wachten, althans blijkbaar vol
gens de meeuing van een land
bouwer, die dus dat gevaarlijke
karweitje zelt maar eens zou
opknappen. Hij nam dan ook
doodeenvoudig zoo'n landmijn
onder den arm, stapte er lakoniek
mee naar de nabije waterleiding
en wierp het ding daar pardoes
in het water. Wonder boven
wonder liep dit geval zonder
persoonlijke ongelukkeu at. Wel
volgde een geweldige outploffiag,
zoodat een paar knapen, die
daar aan 't visschen waren, onder
een dikke laag modder bedolven
werden, doch zoowel zij, alsook
de landbouwer kwamen overigens
met den schrik vrij. Eonige
ruiten m da omgeving moesten
thans geen emplooi hebben voor
hun werkkrachten. De neiging
om met het gezamelijk personeel
te gaan „potverteren" welk
woord in dit verband geenszins
een ongunstigen klank behoeft te
hebben mag hier zeker niet
worden aangemoedigd.
Om den reëelen wederopbouw
van zaken te bespoedigen en aan
te moedigen, is reeds spoedig de
gelegenheid geopend zakelijke
credieten op te nemen bij de z.g.
provinciale stichtingen, wcike cre
dieten kunnen worden afgelost
uit de schadevergoeding. Van
deze mogelijkheid is slechts op
beperkte schaal gebruikgemaakt,
hetgeen ook al een aanwijzing
is, dat lang niet alle verloren ge
gane goederen dadelijk te ver
vangen zijn.
Uiteraard is het totaal bedrag
dat op deze wijze tot uitkeering
zal komen, heel wat grooter dan
dat der schade aan particuliere
huishoudingen. Hier staat even
wel tegenover, dat de uitkeering
slechts zeer geleidelijk zal ge
schieden. Hei vaststellen van den
omvang der schade toch is juist
bij de bedrijven het moeilijkst en
"vergt derhalve den meesten tijd.
Niet het totale bedrag wordt dus
op een enkel tijdstip vergoed, de
uitkeering wordt over een aan
zienlijke periode uitgesmeerd, al
naar gelang de taxaties haar be
slag krijgen. Ook deze omstan
digheid dient ter voorkoming van
inflationistische tendenzen, die
mogelijk aanwezig mochten zijn.
Onroerend goed.
Veel eenvoudiger zal de taxatie
van de verloren gegane vaste
goederen zijn. Hier zal, om zoo
te zeggen, reeds dadelijk de
waarde vergoed kunnen worden,
doch hier is eerst recht voor
zichtigheid geboden. De mate
riaalpositie is van dien aard, dat
slecnts geleidelijk en op kleine
schaal tot herbouw kan worden
overgegaan. Daarom zullen de
gedeputeerden genoegen «moeten
nemen met een conto in een
grootboek.
Het door de schade-enquête-
hei verder ontgelden, terwjjl ook
een aantal visschen als gevolg
van de ontploft! ig een gedwon
gen luchtreis maakten 1 Er is
om dit geval achtera! hartelijk
gelachen omdat het zoo goed
afliep, doch het had even goed
anders kunnen zjjn. Nadien zijn
dan ook geen ondeskundige
„mijnenvegers" meer opgetreden.
V
Het zou eentonig en misschien
ook wel vervelend worden om
al<e volgende min of meer be
langrijke gebeurtenissen nader
van dag tot dag en van nacht
te gaan beschrijven na de eerste
bange weken. Misschien dat
later hiervoor nog gelegenheid
bestaat, wanneer de geheele
zuivere balans van dezen oorlog
is opgemaakt.
Een en ander staat ons nog
zoo levendig voor den geest en
we willen aan dit alles liefst
maar niet meer terugdenken, wjj
die niets liever wenschen dan in
vrede te leven en met eerlijken
arbeid ons brood te verdienen.
Het is echter moeilijk om alie
leed en zorgen op zij te zetten
de doorgestane emotie's zijn te
diep tot ons innerlijk wezen
doorgedrongen en gelegenheid
SLA^PIIW
VERKOUDHEID WEG
commissie beschikbaar gestelde
bedrag zal ten gunste van den
getroffene worden geboekt in een
daartoe aan te leggen grouibo k
en de gelegenheid zal woracn
geopend van dit „open credict"
zooveel op te nemen, als aan
toonbaar voor vervanging of we
deropbouw der onroerende goe
deren wordt aangewend.
De vraag zou kunnen rijzen of
een vergoeding volgens de waarde
per 9 Mei voor velbez iters geen
enorm nadeel beteekent. Vaste
goederen immers zijn sedert dien
nogal in waarde f stegen. Dit
zou echter slechts dan net geval
zi|n, indien de monetanc tutsiand
van vóór 10 Mei te ecniger tijd
weer zou terugkeeren en dit moet,
op zijn minst gesproken, twijfel
achtig worden gtdht.
Heeft men derhalve een huis
verloren ter waarde van f 10.000,
dat thans f 14.000 zou doen, dan
moet de eigenaar dus i 4.000 bij
passen. Gaat hij ecnut tot ver
koop over van het pand, dan
krijgt hij hiervoor v. c. f 14.000
in handen, zijnde 14 O00 meer
dan hij op 9 Mei zou hebben
ontva gen.
Het wachten is tha s, voor
wat meer definitieve gegevens
betreft, op publicatie va,, de ver
ordening, die naar ons werd
verzekerd zeer binnenkort kan
verscnijnen.
In verband met het boven
staande deelt de bchade-enquête-
commissie te Terneuz n mede,
dat thans aan alle bij haar be
kende belanghebbenden de be-
noodigde formulieren zijn ver
zonden.
Zij, die tot dusver geen formu
lieren ontvingen, zullen dus goed
doen, zich thans bij de schade-
om volledig tot rust te komen
hebben we ook nog niet gehad,
want zoowel des daags als des
nachts bedreigen ons nog allerlei
gevaren. Misschien beseit ieder
dat zoo niet, maar toen valt het
niet te omkennen. Zoowel in
helderen maannacht als in storm
achtige donkere nachten leggen
we meermalen ons oor te luis
teren. Ais we dan motorgeronk
hooren in de lucht en ook
al verbeelden we het ons slechts
dan is het met de zoete rust
gedaan en als dan uit de verte
ook nog wat fl kert aan ueu
nachtelyken htmel, machtige
stralenbundels de lucht atzoeken
en dreunende slagen daartus
scnen weerklinken, uau wet* a
we, dat ginds angstige oogen-
blikken doorleefd woiden en
misschien veel onnerstelbaar leed
en vernieling uitgestort wordt
ever onschuldige menschen Eu
wat ginds gebeur aan nier ouk
gebeuren. Zoo zyn reeds vele
heldere en donkere n&cbten m-t
onrustigen slaap en rr l ot meer
angsten doorgem aki, en dan
waren we blij, aai weer een
nieuwe dag aanlictiite, zonder
dat onheilen ovr ot a war n
gekomen,
l^lQt V0lgt)<
AXELSCHE
COURANT
])e oorlog in ouzo omgeving.
g en borst in piet Dampo Dan
U den volgenden morgen beter I
50 ct. Tube 40 ct Doos 30 ct.