Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 54.
DINSDAG 15 OCTOBER 1940.
56e Jaarg.
Firma J. C. VINK - Axel
Buitenland.
BANGE DAGEN.
L)ü blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
UITGEEFSTER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag II ure.
Churchill de vasthoudende.
De Deutsche Diplomatische
Korrespondenz, het olficieuze or
gaan van de Wilhelmstrasse, wijdt
een beschouwing aan de rede,
die Churchill in het Lagerhuis
heeft gehouden. Het blad stelt
vast, dat deze rede het bewijs
levert, dat Engeland op 't Euro-
peesche continent is uitgescha
keld. De Britsche premier heeft
zich slechts terloops met de bui-
tenlandsche politiek beziggehou
den en dit moest in Berlijn wel
de aandacht trekken, wijl juist
daar de activiteit op het terrein
van de buitenlandsche politiek
uitzonderlijk groot is.
Inderdaad, Churchill heeft zijn
inzichten kenbaar gemaakt over
het Dakar-incident en voor het
overige, behoudens opmerkingen
over den Balkan, Turkije en
Spanje de buitenlandsche politiek
laten rusten. Churchill heeft zich
in hoofdzaken bepaald tot de ge
beurtenissen in Engeland en de
wijze waarop hij dat deed, mag
inderdaad kenmerkend worden
geacht voor de Britsche menta
liteit.
Churchill's rede verschaft ons
zeker een inzicht in die menta
liteit. We hebben uit zijn rede
kunnen merken, dat het in En
geland in de eerste plaats aan
komt op het moreel. Het is al
veel eerder opgemerkt, dat Enge
land vertrouwt op het moreel,
dat zoo voortreffelijk is, dat men
ondanks alle tegenslagen zijn hoop
welke bijna een zekerheid is,
vestigt op «the last battle", den
laatsten strijd.
Engeland zal eerst in moeilijk
heden komen, wanneer de honger
begint te knagen. Deze bedrei
ging is er thans, want de Duit-
schers hebben de toegangen naar
het eiland afgezet, de Italianen
bedreigen de toegangswegen en
de Japanners hebben hun oogen
begee ig geslagen op de Britsche
koloniale posities. De economi
sche bedreiging is niet denkbeel
dig meer, integendeel. Nu is het
FEUILLETON
34)
Ik dacht aan de vele soldaten
die hier gisteren binnen onze
gemeente waren en bovenal aan
ae jonge man met het medaillon
met vrouw en kinderen.... Waren
zjj misschien op weg naar een
hel van ijzer en vuur, die ginds
wel losgebroken scheen te zijn
waren zij misschien reeds in den
strijd gewikkeld temidden van
een orkaan van dood en verderf
zaaiende bommen en granaten....
behoorden z\j misschien nog wel
tot de levenden, de teedere jonge
man en vader en al die anderen,
die hier gisteravond op een rustige
weide onder het groene bladeren
dak der boomen nog zoo opge
wekt bun vaderlandscne liederen
zongen Misschien zagen ze
hier op die vredige plaats wei
voor bet laatst de zon ter kimme
neigen.... Alles gaat zoo snel...,
slechts één schrede ligt er tus-
schen leven en doodhet is in
deze dagen weer zoo duidelijk
en treffend gebleken, ook in onze
9igen omgeving....
merkwaardige, dat Churchill geen
poging heeft gedaan, om het ge
vaar van een economische in
sluiting, de bedreiging van den
honger, te verdoezelen. De met-
hode-Coué ligt den gemiddelden
Brit niet en Churchill is een ty
pische vertegenwoordiger van dit
ras. Hij heeft den Lagerhuisleden
voorgehouden, wat hun nog te
wachten staat. Lange en donkere
maanden van beproeving, on
heilen, ontberingen, teleurstellin
gen en tegenslagen zullen ons
deel zijn. Dood en lijden zullen
onze metgezellen zijn op onzen
weg, ontberingen ons kleed, stand
vastigheid en dapperheid ons
eenig schild.
Erg bemoedigend klinkt dat
niet en toch, Churchill heeft,
terwijl de nood ten top steeg,
den moed gehad, dit perspectief
op te hangen om den moed
er in te houden. De Britsche
premier heeft blijkbaar een rots
vast vertrouwen in het moreel.
Zelfs de artikelen van Lloyd
George, die op het oogenblik in
Amerikaansche bladen tegen de
politiek van zijn land te velde
trekt, ondermijnen blijkbaar het
moreel niet.
Het Engelsche volk wacht dus
alleen nog maar op het wonder;
dat in de eerste plaats uit Amerika
moet komen. Voornamelijk is
het hierbij Engeland te doen om
op korten termijn wapens, sche
pen, vliegtuigen en piloten te
verkrijgen. Daaruit moge blijken,
dat de eigen oorlogsindustrie zeer
lijdt onder de voortdurende bom
bardementen. Vandaar de toe
nemende invoer uit de Vereenigde
Staten.
Echter, dit brengt weer met
zich mede, dat de Britsche be-
leggingen aan den overkant snel
geliquideerd worden. De vraag
wordt steeds dringender of de
Amerikaansche wet, welke credie-
ten aan oorlogvoerenden verbiedt,
kan worden opgeheven. Het was
de maatregel, waarmee Amerika
zich ditmaal tegen het gevaar
van in den oorlog betrokken te
worden had willen beschermen.
Wij zijn in oorlog, behalve met
Het was aan geen twijfel
onderhevig, ot ginds waar dat
kanongebulder vandaan kwam,
was het een oord van dood en
vernieling. We konden het ons
tenminste niet anders indenken....
Na den middag maakten velen
zich op om eens een kijkje te
gaan nemen in den omtrek en
daar de verwoestingen in oogen-
schouw te nemen. Ook wjj
hadden aanvankelijk het plan
dit te doen, maar zjjn er van
atgezien, omdat in het Zuidwesten
een dreigende onweersbui kwam
opzetten. Bjj het aanhoudende
kanongebulder hoorden we nu
ook weldra het steeds sterker
wordende gerommel van den
donder in de verte. Ook de
elementen gingen een woordje
meespreken. De lucht werd
pikzwart, de wind stak op en
felle bliksemstralen, gevolgd door
knetterende donderslagen, ver
vulden de menschen met nieuwe
angsten. De donderslagen over-
heerschten een wijle de bronzen
stemmen van het geschut in de
verte, maar toen het onweer
afzakte, hoorden we opnieuw
dat aanhoudende gedreun. Na
de mooie, warme dagen bracht
de wapenen, zou ditmaal, naar
men hoopte, niet weer gehoord
worden. En toch heeft men het
al weer gehoord er wordt ge
sproken over de opheffing van
genoemde wet. Zelfs klinkt het
uit de radiorede van den repu-
bükeinschen candidaat voor het
presidentschap Willkie, want al
„zullen de Vereenigde Staten in
ieder geval buiten den oorlog
moeten blijven, omdat er alleen
op die wijze doeltreffende hulp
voor Engeland mogelijk is",
toch moet Engeland in afwach
ting van een verdere Amerikaan
sche bewapening in het eigen
belang worden geholpen «door
de versnelde vervaardiging van
tanks, vliegtuigen en munitie".
Voorloopig helpt Amerika En
geland evenwel om zichzelf te
helpen.
De toekomst van Antwerpen.
Tegenover persvertegenwoordi
gers, heeft dr. Delius, Duitsch
commissaris bij het stadsbestuur
van Antwerpen, een verklarende
uiteenzetting gegeven over de
vroegere ontoereikende Antwerp-
sche gemeentepoltiek en tevens
zijn plannen kenbaar gemaakt tot
het voeren eener gezonde be-
stuurspolitiek en tot verwezen
lijking van een sinds tientallen
jaren bestaand plan n.l. het schep
pen van een «Groot-Antwerpen".
Dr. Delius, die als burgemeester
van Wesermuende reeds een der
gelijk vraagstuk heeft opgelost en
verder na den Poolschen veld
tocht als burgemeester van de
vroegere Poolsche stad Koenigs-
huette gedurende het Duitsche
militaire bewind het bewijs had
geleverd van zijn groote kennis
en ervaring op het gebied van
gemeentepolitiek, behandelde in
de eerste plaats de diepere oor
zaken welke het mislukken der
vroegere gemeentepolitiek van
Antwerpen tot gevolg hadden,
die vooral, zooals in alle demo
cratische, parlementaire stelsels,
door tweedracht, partijgeest en
een egoïstisch machtstreven werd
gekenmerkt.
Het feit, dat de burgemeesters
een plasregeD, gevolgd door een
zachter regentje, intusschen een
welkome verfrissching. Degenen,
die het er op gewaagd hadden
een fietstochtje in de omgeving
te makeD, werden echter meer
dan veririscht en kwamen groo
tendeels kletsnat thuis, voorzoo
ver zjj onderweg geen schuil
plaats hadden kunnen vinden.
Tegen den avond werd ook
weer grootere activiteit in de
lucht waargenomen. Talrijke
vliegtuigen koersten in de rich
ting van de Belgische grens en
bjj tusschenpoozen hoorden we
zware slagen als van ontploffende
bommen. En daartusschen door
maar steeds dat angstaanjagende
gerommel en gedreun van de
kanonnen. Blijkbaar werd in
Belgisch Vlaanderen hevig ge
streden, wat later ook bevestigd
werd. Velen hebben nog een
avondwandeling gemaakt, doch
ver waagde men zich niet van
huis, want de lucht bleet dreigen
en cok verkeerde men niet in
een ware wandel-stemmiDg,daar
voor waren de tijden te ernstig.
Toen de duisternis begon te
vallen, verminderde ook het
schieten, dat nu bjjna onafge
broken den geheelen dag had
voortgeduurd. Slechts enkele
der 17 gemeenten van de agglo
meratie mede het recht van be
slissing hadden en er dientenge
volge nooit een overeenstemming
ko worden bereikt, noemde dr.
Delius een der moeilijkste hinder
palen bij de uitwerking van het
plan tot het scheppen van een
Groot-Antwerpen en tot het voe
ren van een eensgezinde, breed
opgezette gemeentepolitiek. De
verwezenlijking van grootscheep-
sche toekomstplannen, zoo ver
volgde dr. Delius, dient uitsluitend
en alleen te worden uitgevoerd
door de Belgische autoriteiten.
De Duitschers zullen zich hier
mede geenszins bemoeien, doch
slechts de gewenschte richtsnoe
ren aangeven Een eerste ver-
eischte bij de vorming van een
Groot-Aniwerpen is het aanleggen
van een net van autowegen naar
Nederland en naar belangrijke
Belgische centra en Brussel. Het
plan tot het scheppen van een
Groot-Antwerpen zal vooral na
afloop van den oorlog van be-
teekenis blijken, daar Antwerpen,
evenals Rotterdam in de toekomst
ongetwijfeld een veel grootere rol
zal spelen als wereldhaven dan
tot dusver het geval was.
Hoe Dnitschland zfln
leger verzorgt.
Uit een interessant, in de pers
gepubliceerd ooggetuige-verslag
over de bedrijvigheid in een ra-
vitailleeringskamp der Duitsche
troepen in Frankrijk, blijkt, hoe
ruim en verschillend de voor
raden zijn, die uit het Rijk aan
de Duitsche weermacht worden
gezonden. De dag is nauwelijks
aangebroken, zoo begint het ver
slag, of een eindelooze rij vracht
auto's verschijnt voor den ingang
van het kamp, dat slechts een
van de vele ravitailleeringskampen
der Duitsche weermacht in Frank
rijk is. Over afstanden van on
geveer tweehonderd kilometer be
vinden zich deze reusachtige op
slagplaatsen overal in die middel-
groote steden, waar de gelegen
heid voor de verdeeling der le
vensmiddelen onder de troepen
het gunstigst is. Van den vroegen
Duitsche en Naderlandsche mili
tairen zag men nu nog in de
straten, die overigens een mis-
troostigen en verlaten aanblik
boden in tegenstelling met de
drukte van gisteren. Da Duit
sche tjjd was nu ingevoerd, dus
lang dag en dan ook ongemerkt
reeds vrij laat voor men zich
ter ruste begaf, hopende opeen
kalme nacht, na de vele onrus
tige die voorafgegaan waren.
Het is vr\j rustig gebleven, be
houdens enkele zware slagen
die uit de verte kwamen en ons
deden opschrikken. Eu zoo brak
weer de morgen aan van een
nieuwe dag.
Maandag 27 Mei.
Het leven neemt laugzaam
weer zijn gewonen loop.
Na al de doorgestane emotie's
der laatste twee weken, waarbjj
de gewone dageljjksche werk-
zaamneden slechts ten deele of
zelts in het geheel met konden
worden verricht, heeft heden
alles weer zooveel mogelijk zijn
gewonen loop genomen, wat
echter in geenen deele wil zeggen
dat alles nu normaal ging. Inte
gendeel. De fabrieken te S uiskil
b>T,| waar steeds honderden
morgen tot den laten avond
heerscht hier bedrijvigheid. Thar s,
in deze stillen lijd in Noord-
Frankrijk, vormen de ravitaillee
ringskampen voor het leger een
organisatie, welke het meest van
alle in beslag genomen wordt.
Eén enkel kamp beschikt over
reusachtige voorraden. Het kamp
moet dagelijks minstens zooveel
voorraden hebben dat het alle af-
deelingen, die onder zijn ressort
vallen, gedurende tien dagen kan
verzorgen, zoodat bij troepenver
plaatsingen of onvoorziene ge
beurtenissen geen stagnatie en
geen gebrek intreden. Wie de
spijskaart van het kamp leest,
verbaast zich over de variatie.
Er staan rond tweehonderd ver
schillende soorten levensmiddelen
ter beschikking om den troepen
een zoo verschillend mogelijk
menu te bereiden. Voor zoover
mogelijk zijn de levensmiddelen
in blikken geconserveerd kaas,
boter, naast de gebruikelijke
fruit-, groente-, vieescn- en visc'.i-
conserven. Zelfs de aardappelen
kunnen in gedroogden toesta d
in voldoende hoeveelheden voor
verscheidene maaltijden in blikk.a
worden medegevoerd. Voorts
ziet men pakjes ter grootte van
een klein sigarettendoosje. Men
is niet weinig verwonderd ie
vernemen, dat deze verpakkingen,
in gepersten toestand, gedroogde
zuurkool voor tien man bevatten.
Voor het maken van marschen
wordt geen kommiesbrood meer
verstrekt. Iedere soldaat optvangt
een soort beschuit, in den vorm
van blokjes of schijven, die nij
gemakkelijk in den ransel kan
bergen. Uit de kisten, pakjes,
blikken en alle andere soorten
verpakkingsmateriaal blijkt, dat al
deze levensmiddelen voortdurend
uit het Duiische Rijk naar Frank
rijk worden gezonden. Wanneer
iemand beweert, dat de Duitsche
weermacht de troepen voorziet
van levensmiddelen uit de voor
raden der veroverde landen, dan
behoeven wij slechts te wijzen
op de spoorwagons, die iederen
dag uit het Duitsche Rijk in
eindelooze treinen aanrollen en
arbeiders werkzaam waren, lagen
stil en deze menschen liepen
dan ook vrijwel doelloos rond.
In de landbouwbedrijven, waar
anders omtrent dezen tijd tame
lijk veel werk is, werd ook
slechts het allernoodzakelijkste
gedaan. Reeds was er groote
werkloosheid en nu nog dagelijks
militairen thuiskwamen, werd
de toestand er niet beter op.
Degenen, die met tuinarbeid op
de hoogte waren, hielden zich
wat bezig in hun tuintjeB, ande
ren en vooral de jeugd waagden
het er reeds op om utvisscben
te gaan, hoewel officieel het
vischseizoeu nog niet geopend
was. Maar lediggang is des
duivels oorkussen, dus trachtte
ieder zich zooveel mogelijk bezig
te houden. Eu een beetje ont
spanning was voor velen ook
wel gewenscht na de zenuw-
sloopende eerste oorlogsweken.
Ook wij hebben heden onze
gewone werkzaamheden, na e.a
week van onrust, dolea en trek
ken, weer hervat. Het mooie
zomerweer is na het onweer van
gisteren geheel omgeslagen, met
bepaald slecht, doch ietwat bu I;
geworden, met afwisselend reg u
en zonneschijn.
(Wordt vervolgd).
AXELSCHE
COURAN
De oorlog in onze omgeving.