Nieuws- en Advertentieblad
voor Zee u w sell-V laander en.
No. 49.
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1940.
56e Jaarg
Firma J. C. VINK - Axel
Buitenland.
BANGE DAGEN.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
UITGEEFSTER
Bureau Markt 12.
Felef. 50. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
De strjjd om het Suez kanaal.
Bij de militaire acties in Afrika
moeten gvweldige afstanden wor
den overbrugd. De Middelland-
scne Zee snijdt aan de Oostelijke
grens van het ttaliaansch-Lyoische
Cyrenaica met de golf van Solloem
diep in het Afrikaansche kustge
bied in. Van deze golf uit gaat
de grens tusschen Lybië en Egypte
na enkele zwakke krommingen,
lijnrecht naar het Zuiden en stoot
na 1063 kilometer op de van
Oost naar West loopende grens
van den Engelsch-Egyptischen
Soedan. Van hier uit loopt ze
naar het Oosten en eindigt na
960 kilometer aan de Roode Zee.
Even lang als de Westelijke en
Zuidelijke grens is ook de afstand,
die in het Noorden Solloem
scheidt van Palestina en na nog
1000 kilometer in het Westen van
Egypte door Sinaï, de golf van
Akaba en de Roode Zee afsluit.
De door deze grenzen afgesloten
ruimte beslaat een oppervlakte
van 995.000 vierkante kilometer,
waarvan echter slechts 35000
vierkante kilometer bebouwd zijn,
dus 3V, Dit zijn de oevers
van de Nip, de Nijidelta en eenige
weinige vlakten in de dun ge
zaaide oases in het binnenland.
Voor de rest is alles zand en
rotsachtige hoogvlakte. Egypte
wordt bewoond door 15 millioen
menschen, voor het grootste deel
Mohammedanen.
De Nijl is de levensader van
Egypte. Zij levert het noodige
water voor de katoencultuur en
op haar berust de geheele eco
nomische welstand des lands.
In de geweldige stuwdammen van
Kalliub, Assouan, Asioet, Esna,
Sifta en Nag Hamadi worden
tijdens den vloed de watermassa's
verzameld, die in den tijd var.
laag water weder worden vrij
gegeven.
Cairo, de hoofstad, is met haar
1.100 000 inwoners niet alleen
de grootste slad van Egypte,
doch ook de grootste stad van
geheel Afrika. Zij ligt aan den
FEUILLETON
29)
Eéa ding wisten we echter
reeds vanaf de eerste kennis
making, nl. dat het hier goed
was en dat het ons hier aan
niets zou ontbreken. Dat was
een groote geruststelling in deze
tijden.
Op een boerderij is echter
altijd wel het een en ander te
doen, ook al heeft men nooit te
voren met bet boerenwerk ken
nis gemaakt. En degeen die
hier wel in thuis is, kon zijn
hart ophalen. Er wa» hier een
mooie tuin voor de hoeve en
daar was nog wat te planten en
te zaaien. Er bestond ook reeds
zoo iets als vrees voor kolen-
schaarschte. En op een boer
derij brengt hakhout dan uit
komst in den ergsten nood. Dus
èn tuinbouw èn houthakken
zouden we als tegenprestatie
voor de weldaden bieden. En
dit vrijwillige werk ging ons
uitstekend at. Reeds hadden we
met de schop gewerkt om een
schuilkelder in elkaar te zetten,
rechteroever van de Nijl, ongeveer
25 kilometer van het punt, waar
deze rivier zich verdeelt in den
Rosette- en den Damiate-arm.
Van dat punt af vormt de geheele
Nijidelta niets anders dan een
onontwarbaar net van smalle en
bijna onbevaarbare kanalen.
De Egyptische steden, die aan
de kusten van de Middellandsche
Zee liggen, zijn door de Italiaan-
sche legercommuniqué s reeds
bekend geworden. Solloem, Ras
Haleima, Sidi Barani en Marsa
Matroeh waren bereids het doel
wit van de Ilaiiaansche bommen
werpers. Teneinde een beeld te
geven van de moeilijkheden,
waarmede een militaire operatie
in dit verkeerstechnisch opzicht
niet misdeelde gebied van N.-
Afrika te kampen heeft, herinne
ren wij er slechts aan, dat van
de Lybische grens tot aan Marsa
Matroeh slechts primitieve kust
wegen zijn aangelegd. Eerst te
Marsa Matroeh begint een spoor
weg, die over Ralem-Ram, Ra-
lem-el-Khamais en Ghoeka naar
Alexandrië en vervolgens naar
het Suezgebied voert. Deze spoor
weg heeft speciale beteekenis,
daar hierlangs de materiaal- en
troepentransporten van Engelsche
zijde van Suez en Alexandrië in
de richting van de Italiaansch-
Lybische grens plaats vinden.
Na de voortdurend voortgezette
bomaanva len op Malta en na de
verzameling van een groot deel
van hun vroeger in Gibraltar ge-
stationneerde vloot hebben de
Engelschen Alexandrië tot hun
voornaamste vlootbasis uitver
koren. De op de reede en in
de binnenhaven van Alexandrië
liggende Engelsche oorlogssche
pen zijn reeds herhaalde malen
door ltaiiaansche bommenwerpers
aangevallen. Engeland verzamelt
steeds meer onderdeelen van zijn
vloot in Alexandrië, Rosette, Da-
miate en Port-Said, daar het van
de Middellandsche Zee uit met
alle middelen den toegang tut net
Suezkanaal wil verdedigen. De
verdediging van den zeeweg naar
lndië via Suez vormt in den grond
thans werden bijl en hark ter
hand genomen. Twaalf ambach
ten, dertien ongelukken, was
echter bij ons werk niet van
toepassingalleen weer eenige
blaartjes op de handen, doch dat
heelt niet veel te beteekenen in
deze dagen, 't Voornaamste was
dat de bewoners van de boeve
tevreden waren over ons werk,
zoodat we ons tenminste hier
toch niet als een soort niets-nut
gevoelden.
Verwonderlijk rustig was het
hier overigens in de omgeving.
In de wijde polders overal nijvere
aroeiders bezig met hun werk;
slechts af en toe keken ze op in
de zonnige lucht, als eenige
vliegtuigen hoog over vlogen,
doch verder was bier niets te
zien of te hooren, dat aan aen
oorlog herinnerde. Zoo was het
althans in de eerste morgenuren.
Daarna veranderde echter dit
rustige aspect en werden we
weer op den oorlogstoestand ge
wezen. Af en toe kwamen
kleine groepjes militairen langs
de hoe-e, Nedertanascüe solda
ten, voor wie de strijd gestreden
was en die nu op weg waren
naar huis. Sommigen, die groote
marschen achter den rug had
don, weren gekleed in luoiuigo
de kern van alle maatregelen, die
Engeland in Egypte heeft ge
nomen.
Bij een marsch door het bin
nenland van Egypte leidt de weg
over karavaanwegen. Het be
langrijkste knooppunt ligt onge
veer 200 kilometer ten Zuiden
van de Middellandsche Zee, dicht
achter de Italiaansch-Lybische
grens, bij de oase Siwa. Als
de stralen van een spinneweb
verspreiden zich van hier de
wegen, die naar het ltaiiaansche
Cyrenaica en naar de Egyptische
oases van Chargha, Dachla en
Baharija voeren. Van daar uit
spreidt zich het wegennet uit
naar de kustplaatsen en naar de
handelscentra aan de Nijl.
De Engelsch Egyptische Soedan
strekt zich onder Italiaansch Lybië
en Egypte 700 kilometer ver uit
in de richting van Italiaansch
Oost-Afrika. Aan den oever van
de Roode Zee bevinden zich de
uitgangspunten voor den spoor
weg Port Soedan en Soeakin.
Van Italiaansch Oost-Afrika uit
zijn reeds weken geleden aanval
len ondernomen in het gebied
van den Soedan, die hebben ge
leid tot de verovering van Casalla
en den terugtocht van de Britsche
troepen. Het schijnt, dat daar
mee de operaties in deze buurt
voorshands tot stilstand zijn ge
komen, doch deze week weer
het Westen van Afrika in het
midden der belangstelling staat.
Een Engelsch schip met
weggevoerde kinderen
verongelukt
Omtrent de Engelsche berichten
over de zoogenaamde torpedee
ring van een Britsch evacuatie
schip wordt in bevoegde Duitsche
kringen verklaard, dat op het
tijdstip van de ramp noch in,
noch buiten het blokkadegebied
een Duitsche duikboot een als
passagierschip kenbaar Britsch
schip getorpedeerd heeft. Boven
dien is vastgesteld, dat de Duit
sche zeestrijdkrachten op het
aangegeven tijdstip in het geheel
geen vijandelijke scheepsruimte
tot zinken gebracht hebben.
overalls ot ketelpakken. Ze
kwamen meest uit Limburg en
Noord-Brabant, waar hun korp
sen gelegerd waren geweest en
waar ze wellicht in den strijd
waren geweest. Nu kwamen ze
Hierlangs, als kameraden, doch
verspreid als scnapen zonder
herder. We onde hielden ons
met hen en op de boerderij
vonden ze lalenis. De jongens
vertelden ons, dat ze heel wat
meegemaakt hadden tijdens de
oorlogshandelingen. Onder hen
waren ook eenige stadgenocten
het was vanzelt een bljj weder
zien. Een van hen, die reeds
doodgewaand was, zagen we in
levenden lijve voor ons in den
besten welstand I Wel een be
wijs, hoeveel onware en onrust
en angstverwekkende berichten
er in deze dagen de ronde
deden. Slechts datgene wat men
zeit gezien, doorleetd en mee
gemaakt had, kon men als ge
loofwaardig en vaststaand aan
nemen al het andere was onbe
trouwbaar ot berustte enkel op
tantasie.
Eet waren allen Zeeuwen,
deze jongens, woonachtig in
Oost- en West Zeeuwsch Vlaan
deren na veel wedervaren had
ma» den geboortegrond beneden
Dezelfde bevoegde instanties
constateeren het opmerkelijke
feit, dat noch de naam van het
schip, noch zijn afmetingen, noch
zijn nauwkeurige positie in de
Engelsche berichten opgegeven
worden, waardoor de geloofwaar
digheid van de Britsche voor
stelling van zaken op zijn minst
zeer twijfelachtig wordt.
Anderzijds acht men het vol
gens het D N.B. zeer wel moge
lijk, dat een mijn van Britsche
herkomst de oorzaak van de
catastrophe is geweest.
Te Berlijn is men volgens het
D.N.B algemeen van overtuiging,
dat het uit Engelsche bron af
komstige en door de New-York-
sche bladen overgenomen bericht
over de z.g. torpedeering van een
ongenoemd Engelsch schip met
kinderen aan boord enkel een
propagandatruc is.
Klaarblijkelijk gaat het er slechts
om, naar men hier opmerkt en
in welke meening men door het
opzien, dat van Engelsche zijde
gewekt wordt, enkel versterkt
kan worden, de Amerikaansche
openbare meening tegen Duitsch-
land in het harnas te jagen zoo
als reeds getracht werd bij het
begin van den oorlog met de
„Athenia". De toentertijd door
Churchill verspreide bewering,
dat de „Athenia" door een Duit
sche duikboot was getorpedeerd
kon, zooals men zich zal herin
neren, door de onder eede be
vestigde getuigenverklaringen van
vooraanstaande Amerikaansche
burgers als propagandistische
zwendel evenals de ontelbare
Engelsche valsche berichten tij
dens den wereldoorlog ontzenuwd
worden. De aanwijzingen dwon
gen zelfs tot de conclusie, dat
het tot zinken brengen van de
„Athenia" door Churchill zelf na
veelomvattende voorbereidingen
bevolen was. Hieiop zijn, zooals
steeds gemeld werd, soortgelijke
gevallen gevolgd. Telkens weer
doken z.g. S.O.S. seinen van
Amerikaansche schepen op die
door Duilsche duikbooten zouden
zijn aangevallen en getorpedeerd.
Hetgeen bij het huidige geval
de Schelde weer bereikt. De
jongens wisten niet, dat er in
deze streek nog strijd gevoerd
werd en dat ook wjj uitgeweken
waren. Het was een vragen
over en weerhoe is het hier
en hoe is hfet daar gesteld.
Gerust stellen konden we hen
niet deze jongens, die aan het
eene gevaar pas ontkomen, nu
weer voor andere gevaren kwa
men te slaan, die zij zich niet
hadden kunnen indenken. Dat
deze gevaren lang niet denk
beeldig waren, begrepen ze ook
wel, nu ze ons zeil hier in deze
vreemde omgeving zagen. Maar
dit drukte hun allerminst ter
neer. „We zijn nu al zoo lang
aan 't zwerven", zeiden ze, „dus
kan er nog wel een dagje bij".
Een sigaret ot wat tabak om de
'pijp te stoppen, aanvaardden ze
dankbaar en daarna trokken ze
verder.
Verder op den dag zagen we
nog meer dergelijke groepjes
Nederlandsche militairen voorbij
trekken, allen ongewapend en
soms m de meest vreemdsoortige
kleedyZe zagen er niet droef
geestig uit na de doorgestane
zware dagen, doch opgewekt eh
vel leveusluet, alleen wat ver
moeid van het soma dagenlange
de aandacht trekt is, dat de En
gelschen tot op dit oogenblik
nog niet in staat zijn den naam
van het z.g. tot zinken gebrachte
schip of dien van den kapitein
te noemen, ofschoon het tot zin
ken brengen reeds zes dagen ge
leden zou hebben plaats gehad.
Overigens is men hier van mee
ning, dat de verantwoordelijkheid
voor het verlies van menschen-
levens in een geval, zooals dit
thans door de Engelsche propa
ganda is geconstrueerd, uitslui
tend bij de Engelsche regeering
berust.
Want Duitschland heeft ten
einde den hem opgedrongen oor
log spoedig tot een zegevierend
einde te brengen mededeeling
gedaan van de totale blokkaae
van de Engelsche kusten.
Een schip, dat, naar de Times
met betrekking tot het zgn. tot
zinken gebrachte schip mededeelt,
in konvooi vaart en bovendien
evenals alle Britsche schepen be
wapend is en daarenboven nog
in oorlogsgebied vaart, moet er
op rekenen in oorlogshandelingen
verwikkeld te worden. Van Duit
sche zijde is herhaaldelijk ver
klaard, dat kindertransporten aan
een dergelijk gevaar bloot te
stellen onverantwoordelijke licht
zinnigheid is. Wie kinderen b -
wust in een operatiegebied voert
en hen daardoor aan de gevolgen
van den oorlog blootstelt, bewijst,
dat hem het leven van de kin
deren minder waard is dan een
geschikt propaganda-object.
Engelsche goudschat naar
Canada.
Het D.N.B. meldt uit Genève
Het is kenmerkend voor de
steeds verder om zich beengrij-
pende onzekerheid in de Engel
sche regeeringskringen, dat vol
gens hier ontvangen berichten uit
Londen de Bank van Engeland
opdracht heeft gekregen maat
regelen te nemen om den in
Engeland liggenden goüdschat
naar Canada over te brengen.
Dientengevolge zal de directie
van de Bank van Engeland den
bezitters van goud per circulaire
dolen. Alweer een stukje van
den oorlog, dat we hier te aan
schouwen kregen. Ja, het was
ons nu wel recht duidelijk ge
worden dat overal, waar men
ook kwam, een stuk van den
oorlog en van al het leed dat
deze teweegbracht, tot ons door
drong, zelfs in de schijnbaar
meest rustige omgeving. Zoo
ook bier.
Tegen het vallen van den
avond hebben we nog een wan
deling in de omgeving gemaakt
en het viel ons daarbij op, welk
een groot aantal stadgenooten in
deze streek een toevluchtsoord
gezocht hadden Enkelen, die
'8 morgens in Axel nog eens een
kykje waren gaan nemen, ver
telden dat zij, die de gemeente
niet hadden verlaten, ook den
vorigen avond nog bange cegen-
blikken hadden meegemaakt.
Nogmaals was Axel toen be
schoten de granaten waren
terecht gekomen in de omgeving
van de Kanaatkade en hei zgn.
Plaatje. Enkele huisjes en een
schuur waren danig door de
projectielen beschadigd, terwijl
ook enkele granaten in en nabij
de Kleine Kreek waren n er»
geploft.
(Wordt vervolgd).
AXELSCHE
if)
COURANT
De oorlog in onze omgeving.