Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeen wsch - Vlaanderen.
No. 40
DINSDAG 27 AUGUSTUS 1940.
56e Jaarg.
Firma J. C. VINK - Axel
Stichting Getroffenen Oorlogs
geweld Zeeland.
BANGE DAGEN.
V
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
UITGEEFSTER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
i.
De Stichting Getroffenen Oor
logsgeweld Zeeland verzoekt ons
opname van onderstaande
Wij willen een ieder, die in
eenig opzicht door den oorlog
schade leed, opwekken zich als
lid aan te melden.
Het aantal leden is flink groei
ende en heeft de 1000 al lang
overschreden.
Het nauwkeurig opgeven van
ieders schade op daarvoor be
stemde officieele formulieren en
het vaststellen van ieders schade
bedrag door de 4 Zeeuwsche
Schade-Enquête Commissies is
van zeer veel belang. Dit toch
moet de basis voor het schade-
herstel worden.
Vooral het volgende is van
belang
a. dat van alle beteekenende
schaden een nieuwe officieele
opgave gedaan wordt, leder is
gemachtigd zoo'n nieuwe opgaaf
te doen, alhoewel niet verplicht,
tenzij de Commissie zulks ver
langt.
b. dat men de formulieren
eerst invult, nadat de noodige
gegevens op klad, met hulp van
deskundige adviseuis en taxateurs
zijn verzameld, men zich var. de
wijze van invulling heeft laten
voorlichten en de leiddraad der
Stichting goed bestudeerd heeft.
c. dat men gewetensvol en
eerlijk het juiste schadebedrag
vaststelt en zorgt voor zooveel
mogelijk degelijke bewijzen of
deskundige verklaringen.
d. dat men zich op het stand
punt stelt, dat de getroffenen
moreel verplicht zijn de schade-
commissie in elk opzicht zooveel
gegevens omtrent de schade te
verstrekken, dat een juiste vast
stelling zoo goed mogelijk ver
zekerd is.
Als de getroffene zich al op
het standpunt zou stellen, dat hij
alles kwijt is en dus niets ver
strekken of bewijzen kan, is het
FEUILLETON
20)
Doch wat hadden een paar
van pjjn gloeiende handen te
beteekenen, vergeleken bij al
het andere leed, dat thans ge
dragen moest worden Het riet
heb ik wat uitgespreid over de
lichte dekens, doch dit bleek ten
slotte vrijwel vruchteloos werk,
want telkens werd het weer
weggewoeld door de onrustige
lotgenooten in de sloot.
We hoorden nu ook weldra
doffe slagen in de vertede
bommenwerpers, die een poosje
geleden over onze hoofden ge
vlogen waren, ontdeden zich
daar blijkbaar van hun last.
Toen ze terugkeerden, doorleef
den we ook nog angstige mo
menten, doch gelukkig liep alles
goed at en verdwenen de ma
chines weer in Oostelijke rich
ting.
In het Westen was de heme
In een roode gloed gezet. Vanuit
de richting Sai van Gent-SeizaBte
duidelijk dat de Schade-Enquête
Commissie geheel in het duister
tast.
De gegevens moeten na niet
te langen tijd binnen zijn, maar
overijlde bewerking is in het
belang van de nauwkeurigheid
niet gewenscht.
WENKEN
voor Getroffenen Oorlogsgeweld
n Zeeland inzake
Soorten van oorlogsschade
Adressen voor inlichting, ver
goeding en herstel
Mogelijkheden voor steun en
hulp.
Soorten van oorlogsschade
Oorlogsschade, waarvan ver
goeding door den Staat wordt
gewaarborgd op grond van be
staande wetten, noemt men De-
fensieschade.
Indien daartegen geen wettelijke
gronden aanwezig zijn, spreekt
men van Oorlogsgeweldschade.
Het is niet altijd gemakkelijk
vast te stellen tot welke groep
een bepaald schadegeval behoort.
De bestaande wetten zijn
a. de Wet op den Staat van
Oorlog en Beleg
b. de Inundatiewet
c. de Algemeene Vorderings-
wet 1938—'39;
Tot Defensieschade behoort
1. Alle schade door Neder-
landsche militaire opruimingen,
ingebruiknemingen en vorde
ringen.
2. Alle door goede papieren
gedekte vorderingen, ingebruik
nemingen en wegruimingen dcor
Fransche, Belgische of Engelsche
autoriteiten.
3. Met zekerheid vast testellen
wegneming van goederen door
Nederlandsche militairen.
4. Goederen door Nederland
sche militairen gevorderd en later
als krijgsbuit aan den bezettenden
Staat vervallen.
Tot Oorlogsgeweldschade be
hoort
1. Niet door papieren gedekte
vorderingen, etc.
2. Alle schade door oorlogs
geweld toegebracht aan
zagen we het felle schijnsel van
vlammen, wat geen twijfel over
liet, of daar woedde een hevige
brand. Ook uit de richting
Sluiskil-Terneuzen werd een der
gelijk hel lichtschijnsel waarge
nomen. Het was een imposant,
maar tevens innig droevig en
beangstigend schouwspel, deze
felle vuurgloed aan den Weste
lijken horizon. En het werd
nog droeviger en nog meer be
angstigend, toen ook het kanon
weer begon te spreken, ditmaal
heviger dan tevoren. Loeiend
en fluitend kwamen die helsche
dingen weer door de lucht aan
suizen, een grooten boog be
schrijvend, klimmend en dalend,
om dan met donderende knallen
uiteen te slaan. Zoo is het door
gegaan, meer dan een uur lang,
terwijl we daar angstig in de
sloot lagen of zaten in alle denk
bare houdingen, gekweld door
zwermen muggen, doch ook niet
met rust gelaten door.... slakken
en kikkers, die hier anders hun
onbeperkte domein hebben. Alle
maal bijkomstigheden echter,
waarop in die benauwde oogen-
blikken zoo geen acht geslagen
werd, doch die later, toen we tot
kalmte gekomen waren, zich
als i«ti griezeligs weer in onze
a. Onroerende goederen, ge
bouwd of niet gebouwd, veldge
wassen en boomgaarden inbe
grepen.
b. Al hetgeen behoort tot
bedrijfsuitrusting, zooals machines
gereedschappen, werktuigen, vee,
winkelinstallaties, etc.
c. Bedrijfs- en handelsvoor
raden, als graan, kunstmest,
winkelvoorraad, etc.
d. Huisraad, kleeren, gebruiks
voorwerpen, schepen.
e. Beschadiging of verlies
door plundering in vele gevallen.
f. Schade aan vensterruiten,
doch alleen als deze moeilijk
door den betrokkene kan worden
gedragen.
g. Schade aan kassen en plat
glas.
Niet komen in aanmerking
kleine schaden aan huisraad en
in het algemeen schaden die in
totaal kleiner zijn dan één maal
het weekinkomen van den getrof
fene. Ook glasschade kan in
aanmerking komen.
De Oorlogsschade is niet op
wettelijke wijze geregeld, zoodat
er derhalve geen wettelijk recht
op vergoeding bestaat.
Onder de getroffenen door
Oorlogsgeweld en onder een zeer
groot deel van het Nederlandsche
volk leeft echter de overtuiging,
dat even goed als gemeenschap
pelijke betaling der mobilisatie
uitgaven wettelijke plicht en een
100 pet. vergoeding voor Defen-
sieschaden een wettelijk recht is,
een 100 pet. herstel door de
gemeenschap van de oorlogsge
weldschade een moreel recht is.
Het hoofddoel van de Stichting
„Organisatie Getroffenen door
Oorlogsgeweld Zeeland" isdit
beginsel te verdedigen.
Tot nu toe heeft de overheid
slechts het beginsel van een
tegemoetkoming in oorlogsge
weldschade erkend.
Velen van het Nederlandsche
volk en daaronder vooral de
werkers zijn diep overtuigd
van de noodzakelijkheid van
groote daden in de richting van
het herstel. Vele geslachten na
ons zouden het betreuren, indien
verbeelding vertoonden. Het
was nu bittere ernst en werke
lijkheid voor ons allen gold
slechts de vraagWat zal er
van ons worden en welke ge
volgen zal dit ontzettende vuur
hebben voor onze medemenschen?
Velerlei gedacncen doemden
in mij op in deze bange stonden
en in deze vreemde omgeving,
waarmede we toch zoo vertrouwd
waren in onze onbezorgde jeugd.
Hier in deze zelfde sloot hebben
we toen wel eens stekeltjes ge
vangen, in deze omgeving speel
den we ook wel eens „oorlogje",
toen nog niet beseffend boe ver.
schrikkelijk de oorlog in werke
lijkheid is. Wie had toen kunnen
denken, dat we hier cp lateren
leefijjd nog eens zouden vertoe
ven als vluchtelingen voor het
oorlogsgeweld Toch is het zoo,
alles is droeve werkelijkheid
geworden, we zitten nu bepaald
in de vuurlinie. De kanonnen
blijven bulderen met hun zware
stemmen, staal en vuur uitbra
kend over onze vreedzame pol
derlanden.
Langzaam verstreken de uren
onder dit helsche concert. We
raken er ietwat aan gewend, we
worden er ietwat rustiger onder,
we trachten ons dat tenminste
dit herstel door zwaarmoedige
financieele overwt gingen te lang
zaam en te halfslachtig tot stand
kwam.
De eer van het Nederlandsche
volk en wij zijn overtuigd dat
wij werkelijk één volk, dus kin
deren van één groot gezin zijn
hetgeen vooral moet blijken in
tijden van nood zou onher
stelbaar schade lijden. De ware
rijkdom van ons land zit in den
rijken nationalen bodem, in zijn
waterwegen, havens, fabrieken,
schepen, zijn prachtige koloniën,
zijn ligging in het hart van Europa,
in den ijver, bekwaamheden en
de ontwikkeling van zijn bewoners
Zoodra de tijden en inzichten
weer toelaten dit alles vrucht
dragend te maken door toegewij-
den arbeid, is de inzinking
voorbij. Men vergete niet, dat
herstel arbeid brengt. Deze
arbeid zal brengen rijkdom, niet
het goud en de effecten. Indien
onze daden van nu zich zouden
baseeren op een oogenblikkelijk
groote inzinking van realiseer
baren rijkdom, dan zullen we
een groote opbouw-mopelijkheid
in de geschiedenis van het Neder
landsche volk verzuimd hebben.
Adressen.
Voor Defensieschade Afd. I is
de Advies Commissie Vorderingen
(Commissie Raaymakers) Alex-
anderstraat 15, Den Haag inge
steld. Telefoon 180027.
Regeeringscommissaris voor
Zeeland is hier de heer Van de
Brandele.
Voor Defensieschade Afd. 2 is
het Departement van Defensie
(lste Afd.) Carel van Bylandtlaan
50, Den Haag aangewezen. Tel.
180080.
Voor Oorlogsgeweldschade heeft
de Regeering de zgn. Commissie
van Leeuwen ingesteld.
Commissie Oorlogsschade, Be-
zuidenhout 87, Den Haag. Tel.
720060 (letter G). Secr. Prof.
Lieftinck.
Deze Commissie adviseert de
Regeering over de grootte van
de schade voor ieder afzonderlijk
financiering van de herstel-tege
moetkoming.
in te beelden. Het wordt kil in
de sloot, een lichte nevel spreidt
zich uit over de velden en akkers,
die op den morgenstond liggen
te wachten. Ik tnur in de rich
ting Axel, doch zie geen enkel
verschijnsel dat op vernieling of
brand wijst. Dat stemt tot een
zekere gerustheid de granaten
zoeken hun weg verder en suizen
hoog over de stad. Gelukkig,
want wat zou er anders van ons
stadje zjjn overgebleven dan een
brandende en rookende puin
hoop, een zee van jammer en
ellende
Ik hoor van een torenklok
vier stalen klankenbet ia dus
vier uur, en onwillekeurig denk
ik terug aan een versje, dat we
vroeger op school geleerd hebben:
„Vier uur heeft de klok geslagen,
Zie, 't begint al weer te dagen,
In het Oosten wordt het licht,
Ha, dat is een mooi gezicht.
Buiten wordt de boer reeds
[wakker
En hij spoedt zich naar den akker
Waar zijn dagwerk moet verricht.
Ja, 't begint alweer te dagen,
doch ik vraag me bezorgd at:
voor hoevelen zal misschien geen
nieuwe dageraad meeraanbreken
na deken bacgen nacht? En
Hoe groot de tegemoetkoming
zal worden, blijft ter beslissing
van de Regeering.
Om te komen tot een juiste
taxatie van ieders schade is thans
een groot aantal zgn. Schade-
enquête commissies ingesteld.
Van deze Commissie kan men
formulieren verkrijgen voor een
juiste officieele schade opgave.
Die worden tenslotte door deze
Commissies nauwkeurig gecon
troleerd en vastgesteld.
Voor Zeeland zijn de adressen
dezer Commissies de volgende
Middelburg, Inspectie Belastin
gen, Lange Noordstraat 39.
Goes, Insp Belastingen, Joa-
chimkade 38.
Terneuzen, Insp. Belastingen,
Markt 16,
Oostburg, Insp. Belastingen,
Volderstraat.
Mogelijkheden voor vergoe
ding, steun en hulp.
Omtrent de mogelijkheden, die
er thans voor slachtoffers van
oorlogsgeweld voor het verkrij
gen van vergoeding, tijdelijke hulp
en steun in eerste moeilijkheden
bestaan, kan het volgende worden
opgemerkt.
Van vergoeding der Oorlogs
geweldschade, of zooals het thans
nog heet tegemoetkoming, kan
eerst sprake zijn nadat deze scha
de voor elk nauwkeurig is vast
gesteld, de Regeering een beslis
sing over de vergoeding of tege
moetkoming heeft genomen en de
gelden hiervoor zijn aangewezen.
Waar dit geen eenvoudige vraag
stukken zijn, moet men er op
rekenen dat hiermee nog veel tijd
gemoeid zijn zal. Het beste dat
men kan wenschen en dat
voor de slachtoffers van buiten
gewoon groote waarde zou zijn
is een principieele beslissing
hierover in gunstigen zin.
Een beslissing die van groot
belang is voor hen die aan hun
panden een totale schade hebben
de f 10.000,niet te boven gaan
de, is op 7 Juli gepubliceerd.
De Secretaris Generaal van Fi
nanciën heeft toen n.l. bepaald,
dat het in zijn voornemen lag te
hoeveel boeren zullen zich straks
naar bun akkers begeven voor
het verrichten der dageljjksche
taak Want boe zullen de akkers
er thans uitzien Doorploegd
en omwoeld door granaten, mis
schien gedrenkt met bloed
Bange gedachten en bange
vrag-n, waarop wa vooralsnog
geen antwoord konden bokomen.
Maar die vele granaten moeten
toch ergens hun loop hebben
beëindigd en waar ze zijn neer
gekomen is vernieling teweeg
gebracht of zijn granaattrechters
ontstaan.... Welk beeld zal de
nieuwe dageraad ons bieden
Van een boerenhoeve in onze
nabijheid klinkt het eerste hanen
gekraai, dat weldra van andere
hoeven beantwoord wordL Vre
dige, vertrouwde geluiden in
ouze polders, waartusschen dan
weer plotseling een ander geluid
zich mengt, minder vredig, doch
hard en beangstigend. Ais een
aanhoudende donder komt iets
over de landerijen aanrollen, dat
nieuwe angsten doet ontstaan,
E9n trommelvuur, zoo h«vig, dat
ieder nog dieper wgduikt in da
sloot, waarover thans d« kilte van
den morgennevel hangt, die de
oaenschen huiverig maakt,
(Wordt vervolgd),
AXELSCHEüwiCOURANT
De oorlog in onze omgeving.