Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e u w s c b - V S a a n d e r e n.
No. 19.
VRIJDAG 14 JUNI 1940.
50e Jaarg.
Firma J. C. VINK - Axel
Hoe reageert de jeugd
op den oorlog
Het verloren werelddeel
door: Conan Doyle
Bekendmaking.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
UITGEEFSTER
Bureau Markt 12.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
De kleintjes imiteeren oudere
meisjes reageeren op het leed
de jongens boeien techniek
en actie.
Welken terugslag ondervindt de
Nederlandsche scnooljeugd in
haar werk en haar gedrag van de
gebeurtenissen uit het jongste
verieden Ziedaar een vraag
welke menigeen zichzelf gesteld
zal hebben. Het „Vaderland" heeft
zich bij het zoeken naar een ant
woord om hulp gewend tot hoof
den van onderwijs-inrichtingen,
ouders en andere opvoeders en
tot de kinderen zelf. Waarne
mingen en conclusies der ouderen
komen in groote trekken opmer
kelijk overeen en het bleek dat
zelfs de jongeren aan wier mee
ning het Haagsche blad zijn ge
gevens toetste het oordeel der
ouderen mirabile dictu ten
volle onderschreven. Het blad
geeft daarvan het volgende relaas
Eerste indruk.
Oppervlakkig valt er weinig
verandering in houding en gedrag
der schooljeugd te bespeuren.
Natuurlijk gaan degenen, die ver
wanten te betreuren hebben, ieder
op eigen wijze onder dit leed
gebukt. Natuurlijk ook onder
vinden sommigen den terugslag
van de zware materieele verliezen,
welke hun ouders met zorgen
drukken. Natuurlijk ten slotte
zijn zij, die van hevige gevechts
handelingen getuigen waren, meer
geschokt dan anderen.
Maar de meerderheid onzer
zegslieden is het er over eens,
dat de eerste schooldagen zich
wel gekenmerkt hebben dooreen
duidelijke schrikachtigheid onder
de oudere kinderen en grooter
drukte in de klas kort na de ge
dwongen vacantie, maar dat er
van een duidelijk nerveuse of
anderszins onevenwichtige stem
ming in het algemeen niet ge
sproken kan worden, tenzij dan
misschien als gevolg van tekort
FEUILLETON
Eindelijk bereikten wjj de stad
Manaos, waar wij in de gastvrije
hoeve van den heer Shortman,
den vertegenwoordiger van de
Britsche en Braziliaansehe Han
delmaatschappij, den dag afwacht
ten, waarop wij gemachtigd waren
den brief met instructies, ons door
Professor Challenger gegeven, te
openen.
Van mijn twee metgezellen heb
ik u reeds het een en ander ver
teld, waardoor a zich eenig denk
beeld heett kunnen vormen van
hun karakter ea eigenaardigheden
Iutusschen hebben we in Para
nog eenige mannen in diens; ge
nomen, die in het verdere verhaal
misschien een groote rol zullen
spelen. In de eerste plaats een
reusaohtigen neger, een zwarten
Hercules, gewillig en ongeveer
even schrander als een paard.
Verder twee halt-negers, Gomez
en M« .nel, dip ju st met ee
lauiug haul de mier aUwamen,
eou paar woeste, gwtiaarue, üou-
aan slaap vanwege de vliegtuig
activiteit des nachts.
De lagere schooljeugd
speelt oorlogje.
Voor de lagere schooljeugd valt
op te merken, dat zij op het leed
en de verschrikking van den oor
log in het geheel niet reageert
persoonlijk betrokkenen daarge
laten. Wel zijn de kinderen
drukker in de klassen terugge
keerd dan na een gewone vacan
tie, maar dat laat zich wel be
grijpen, daar de ouders in de
oorlogsdagen natuurlijk minder
tijd en aandacht voor hen vrij
hadden.
De hoedanigheid van het huis
werk heeft dan ook in het alge
meen niet geleden en voor zoover
er sprake is van minder aandacht
en meer onrust in de klas moet
men dit meer zien als een terug
slag op de houding van ouders
en onderwijzers die veelal wèl
nog uit hun evenwicht zijn
dan als een directen terugslag op
de gebeurtenissen van het jongste
verleden.
Ouders en onderwijzers mogen
hierin een aanwijzing zien, dat
zij zelf heel veel kunnen toe- en
afdoen aan de rust en het even
wicht hunner kinderen.
Houdt den oorlog en het oor
logsgebeuren buiten de muren van
schoollokaal en huiskamerBe-
heerscht u voor uw kinderen en
beperk uw zorgelijke, opgewon
den of anderszins emotioneele
gesprekken er over tot de oogen-
blikken, dat het kind niet in de
kamer is 1 Want al wordt hun
gemoedsleven niet in beslag ge
nomen door de oorlogsverschrik
king, welke volkomen langs hen
heengaat, hun gedachtenwereld
wordt zeer sterk beheerscht door
het oorlogsgebeuren. Dat blijkt
uit den hartstocht voor oorlogs
spelletjes, welke onder de kin
deren heerscht.
Deze spelen ontspruiten aan
hun drang tot nadoen, welke ook
leidt tot vadertje-en-moedertje-
spelen, tot schooltje-spelen e d.
In hoe sterke mate hun nieuws
gierigheid door het oorlogsge-
kere kerels, vlug en taai als
panters. Ze hadden beiden hnn
leven doorgebracht op dat ge
deelte van de Amazone, hetwelk
wjj van plan waren te onderzoe
ken, en het was op die aanbe
veling dat Lord John ze in dienst
nam. Bovendien had een van
hen, Gomez, het voordeel dat h\j
uitstekend Eogelseh kon spreken.
Deze mannen waren bereid voer
onze maaltijden te zorgen, ons te
roeien, of zich op andere wijze
nuttig te maken tegen betaling
van vijftien dollar per maand.
Behalve van dezen hadden we
ons nog de diensten verzekerd
van drie Mojo Indianen uit Boli
via, waarvan we den voornaam-
sten Mojo noemden, naar zjjn
stam, en de andere bjj hun namen
José en Fernando. Dus drie
blanken, twee halt-negers, één
neger en drie Indianen maakten
het personeel uit van de kleine
expeditie, die te Manaos haar in
structies afwachtte, voordat ze den
zonderlingen tocht ondernam
Eindelijk, na een lange week,
waren de dag en het nnr gekomen.
Stel u de zitkamer van de St.
Ignatio Hoeve voor, twee mjjlen
ar. de Ma M *os ver*y» »-r<1
Bo ten bctmtr at- h t xounHiCui
met teilen gloed, afgewisseld tioor
beuren geprikkeld is hebben wij
allen ervaren. Het sprekendst
getuigenis ervan wordt afgelegd
door den ongeloofelijken oogst
aan kogels, hulzen en scherven
(ja, zelfs onderdeelen van vlieg
tuigen zijn ingeleverd!) welke op
last der overheid door de school
hoofden is ingehaald.
Voor zoover er sprake is van
reacties zijn deze sterker naarmate
de kinderen ouder zijn en dien
overeenkomstig reageert de lagere
schooljeugd als geheel be
halve door den aard van haar
spelen nagenoeg niet en die
van de middelbare school duide
lijk wel op het huidige lands- en
wereldgebeuren. Maar ook van
deze laatsten blijkt de reactie
meer uit de resultaten van het
werk dan dat men den klassen
aanziet, dat zij in een nerveuse
of gedrukte stemming verkeeren.
Zoo op het oog is alles bij het
oude gebleven.
De terugslag op de
middelbare schooljeugd.
„Het is mij opgevallen", schrijft
een onzer bekendste rectoren,
„dat onze jongens en meisjes
meer geschokt waren door het
uiterlijk der gebeurtenissen dan
door haar wezen. Zij zien niet
door die gebeurtenissen heen en
hebben ook niet de behoefte over
die onmiddellijke gebeurtenissen
te kijken om de gevolgen te
schatten, welke zij zouden kunnen
hebben. M.a.w. het onmiddellijke
trof en schokte hen meer dan
hetgeen eens de consequenties
van het heden zullen zijn." Deze
algemeen onderschreven meening
vonden wij nader gedifferentieerd
door een scholier, die terecht
meende, dat de scheidslijn tus-
schen de jeugd, welke niet rea
geert en die, welke wel geschokt
is, niet samenvalt met de scheids
lijn tusschen lager en middelbaar
onderwijs maar getrokken moet
worden in de 2de of 3de klas van
de middelbare school.
Dat wil dus zeggen, dat eerst
kinderen van omstreeks 14, 15
jaar duidelijk beginnen te reagee
ren, welke grens natuurlijk zeer
de schaduw van de palmboomen,
scherp en denker als die boomen
zelt. Er beerschte een diepe
stilte, alleen verbroken door het
voortdurende gegons van insecten,
het zoemen van bjjen, het hooge,
schrille gepiep van de muskiet.
Voor de veranda strekte zich een
klein tuintje uit, omgeven door
cactnsheggen, en versierd met
bloeiende heesters, waar groote
blauwe kapellen omheen fladder
den in het schitterende lieht.
Binnen, in de kamer, zaten wjj
om de groote taiel, waar een
verzegelde enveloppe op lag, met
de woorden
^Instructies voor Lord John
Roxton en gezelschap. Te
openen in Manaos, den 15deD
Juli, precies om 12 unr.<
Lord R xton had zijn horloge
óór zich neergelegd.
»We hebben nog zeven minu
ten,* zei hij.
Professor Sammerlee nam met
een znur gezicht de enveloppe op.
»Wat kan het in hemelsnaam
schelen of we die nn openmaken
of over zeven minnten zei hjj.
>0, kom, we atomen Diet van
ft i«( 1 sis i zej Lord
R x.oi »Het zou sciiatidni k
zyn als we de bevolen van dien
individueele afwijkingen toelaat.
Een andere aanvulling op het
bovengezegde leverde ons een
opvoeder, die opmerkt, dat de
meisjes eerder en meer reageeren
op het oorlogsleed en de jongens
voornamelijk geboeid werden door
de oorlogstechniek en de oorlogs
actie.
Zeer sterk warden vooral de
oudere jongens in hun drang naar
daden geprikkeld. Waar zij maa'
een werkzaam aandeel in de ge
beurtenissen konden nemen (b.v
door te helpen bij de ontruiming
van de school of bij het graven
van onderkomens voor de school
bevolking) meldden zij zich in
grooten getale aan en legden zij
een opmerkelijken ijver aan den
dag. Bij de jongens ook be-
heerschten de oorlogsgebeurte
nissen het gesprek, zóó zeer, dat
een eindexaminandus uit eigen
ervaring vertelde, dat na het schrif
telijk examen even de uitkomsten
en antwoorden vergeleken werden
en dat dan „de toestand" terstond
weer in het brandpunt der be
langstelling stond. „Bij oogen-
blikken vergat je totaal dat je
eindexamen deed" aldus deze
zegsman. En die uitspraak strookt
dan weer met de algemeene er
varing, dat de leerlingen het
schoolwerk in deze dagen aan
voelen als buitengewoon onbe
langrijk en in waarde gedaald.
Daar onze oudere kinderen wel
zeer sterk hebben meegeleefd,
echter zonder het beleefde ook
maar eenigszins genoegzaam te
kunnen verwerken of overzien,
laat het zich hooren, dat de oor
logsdagen op hen wel een duide-
lijken terugslag gehad hebben.
Dat blijkt dan ook uit de aan
zienlijk verminderde concentratie
en de daaraan evenredige daling
van de huiswerkresultaten. Waren
zij in staat geweest hun aandacht
van het huiswerk met vrucht op
den oorlogstoestand te verleggen,
dan zou de ontreddering thans
minder groot zijn. Maar hun
aandacht is niet verlegd naar een
ander terrein, maar veeleer ver
brijzeld tegen het onbegrijpelijk
probleem waarop zij stootten,
onden Challenger niet «tipt na
kwamen.*
»Eeu mooie boel t< riep de
professor bitter. >Ik weet niet
wat er in deze enveloppe zit,
maar als het niet iets beel be
paalds is, heb ik grooten lustom
met de volgende boot terug te
gaan. Ik heb wel iets beters te
doen dan een onderzoek in te
stelleD naar de beweringen van
een krankzinnige. Nu, Roxtou,
nu is het toch zeker tijd
>Ja, dat is het.* Hij nam de
enveloppe op, sneed die met zijn
pennemes open en haaMe er een
opgevouwen velletje papier uit,
dat h(j zorgvuldig op tafel glad
streek. Er stood niets op. Hjj
keerde het om. Ook aan den
andereD kant was het onbeschre
ven. Wij keken elkaar met open
mond in doodsche stilte aan, die
verbroken werd door een spottend
gelach van professor Summerlee.
>Dat is een aidoeud bewijs,*
riep hij. Wat wilt ge nog meer
De vent is een eerste bedrieger.
We kannen gernst weer naar hois
gaan en als zoodanig rapport van
hem uitbrengen
»0 zichtbare inkt 1* opperde ik.
»Dat geloof ik nieil* «ei Lord
RoXton, het papier tegen het lieht
houdend, »Je hoeft jetelf uiet»
Hierdoor verklaart onder
geteekende, D J VAN W1JCK
dat hij H ARBNIAN, wonende
Leeuwenlaan 8, Terneuzen,
valschelijk heeft beschul
digd, waardoor deze en zijn
zoon zijn gearresteerd en
naar Frankrijk zijn wegge
voerd geweest
D J. VAN WIJCK,
Wilhelminaplantsoen 24,
Terneuzen
zoodat zij zich op geenerlei ge
bied meer concentreeren kunnen.
Moeders klagen dat zij aan hun
dochters geen hulp in de huis
houding hebben, leeraren klagen
dat de lessen niet geleerd worden
en de altijd actieve opvoedings
drift dier beide categorieën loopt
te pletter op een muur van apa
thie en verstrooidheid.
Moeilijke dagen voor
examinatoren.
Examinatoren en hun, die proef
werken te beoordeelen en rappor
ten samen te stellen krijgen, wacht
een moeilijke taak.
Eenerzijds is er wat betreft de
jongere kinderen in het algemeen
wel geen reden om milder maat
staven aan te leggen, maar hier
zal het noodig zijn zorgvuldig te
letten op de huiselqke omstandig
heden en de persoonlijke erva
ringen van verschillende kinderen
afzonderlijk.
Anderzijds zal voor het oudere
gedeelte van de schooljeugd, dat
wèl op den oorlogstoestand ge
reageerd heeft, eenige clementie
betracht moeten worden bij de
beoordeeling van hun werk. En
ten slotte mogen ouders en onder
wijzers, kortom alle opvoeders en
beoordeelaars van onze school
jeugd en haar prestaties niet ver
geten, dat de afgeloopen dagen
ook hunzelf niet ongemerkt voor
bijgegaan zijn. En een examina
tor wordt geacht nerveus noch
prikkelbaar te zijn
meer wijs te maken. Ik sta ja
borg dat er nooit ietB op dat pa
pier gestaan heeft
»Mag ik binnen komen bal
derde een stem van de veranda.
De schaduw van een gedwongen
figuur verduisterde do deurope
ning. Die stemDie breede
schouders We sprongen met een
kreet van verbazing op, toen Cbai-
leoger, met een ronden jongens-
achtigen strooien hoed met ge
kleurd lint op, Challenger met de
banden in zijn ja«'a<>keD, id ons
midden verscneen. Hg wierp bef
hootd in den nes. en Dieet iu het
gouden zonoelicbt staan, zjjn we-
ligen baard vooruit, zijn hait-ge-
sloteu oogen met onverdragelyken
blik op ons gericht.
>Ik vrees,* zei hij, zjjn horloge
uithalend, »dat ik een paar mi
nuten te laat ben. Ik moet be
kennen, dat toen ik u deze enve-
loppe gaf, het niet mjjn bedoeling
was dat n die zoudt openmaken,
omdat ik vast van plan was óór
dien tyd bier te syo. Do nood
lottige vertraging moet geweten
worden aan een anoeierigen loods
en een vervelende zandbank. Ik
vrees dat het anjn collega, pro-
tessui Summerlee, aanleiding heeft
gegeven tot vloeken.*
(Wordt vervolgd)
AXELSCHEÜ COURANT.
21)