Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwseh-Vlaanderen. No 15. VRIJDAG 31 MEI 1940. 56e Jaarg. oH» Firma J. C. VINK - Axel De oorlog in onze naaste omgeving. Buitenland. Binnenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. UITGEEFSTER Bureau Markt 12. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. ii. In den voormiddag van den 21sten Mei vertoonen zich de eerste Duitschers in onze ge meente per auto of op motor met zijspan. De dag verloopt rustig, tot tegen den avond om zes uur een harde slag doet denken, dat in den omtrek een brug wordt opgeblazen. Het blijkt evenwel spoedig, dat een groot projectiel is terecht geko men in de school in de Nieuw- straat. Alle ruiten in deze straat zijn stuk. De straat ligt bezaaid met glasscherven. De bewoners vluchten uit hun huizen. Weldra komen nog meerdere projectielen fluitend aansuizen. Wie zich nog op straat bevindt zoekt gillend van angst dekking langs muren of in huizen. In de Buitenweg worden enkele huizen getroffen en op den hoek Prins Hendrik- straat-Ds. Jan Scharpstraat is in het huis van Jac. van Drongelen een groot gat geslagen. De be woners, die een schuilplaats in de gang hadden gezocht bleven ongedeerd. Van de huizen in de omgeving zijn de ruiten gespron gen en dakpannen afgerukt. Later fl liten nog meerdere granatendoor het luchtruim. Vele bewoners zijn naar buiten in het open veld gevlucht en zoeken daar dekking in greppels en droge slooten. Een vreeselijke nacht volgt voor velen, die niet meer naar huis durfden terugkeeren, onder den blooten hemel of in schuren. Loeiend en fluitend suizen de granaten den ganschen nacht over onze hoofden en slaan in de onmiddellijke nabijheid van onze gemeente met donderende knallen uiteen, onheilspellende echo's door de polders weerkaatsend. En dan boven ons het aanhoudend geronk van vliegtuigen. Bij het eerste ochtendgloren volgt nog een ontzettend trommelvuur, dat aanrolt als een aanhoudenden donder en meer dan een uur voortduurt. Velen die binnen zijn gebleven verwachten dat half Axel in een puinhoop zal zijn herschapen. Doch als fegen den ochtend deze helsche batterij, die inmid dels door de Duitschers van deze zijde van het kanaal wordt beschoten zwijgt, en velen zich nieuwsgierig naar buiten wagen, valt alles nog mee. Op het Plaatje, aan Drieschou- wen en op de Sassing is echter nog heel wat verwoesting aan gericht. Drie dooden vallen te betreu ren, nl. de groentenhandelaar S. Wijna, die dekking had gezocht, doch door een granaatscherf werd gedood, Adriaan Vir ke, die door een hartverlamming werd getrof fen en een oude vluchtelinge van Zuid Beveland, die te Spui gereed stond voor vertrek, werd even eens doodelijk getroffen. Jac. de Danschutter werd in de Buiter- weg door een granaatscherf ern stig gewond. Het huis van den molenaar van Dixhoorn te Spui werd deerlijk gehavend. Op de Sassing werd het gezin van den beurtschipper J. van Doorn smartelijk getroffen. De familie van Doorn had met een buurvrouw mej. N. Schieman een scnu.lplaats gezocht in de kelder. Een granaat is door het huis gegaan, waarbij J. van Doorn een groote wonde aan den arm be kwam, zijn broer Andries van Doorn werd aan het been ge wond, evenals de dochter en mej. Schieman. Allen werden naar het ziekenhuis te Hulst ver voerd. De dochter, mej. Agniet van Doorn heeft inmiddels reeds het ziekenhuis verlaten, doch mej. Schieman zal waarschijnlijk een been moeten missen. De geëvacueerden maken zich voor het vertrek gereed. Axel lijkt hun geen veilig toevluchts oord meer en aan den overkant is het rustig geworden. De eer sten vertrokken reeds den vorigen avond te voet naar Walsoorden, des morgens gevolgd door velen per auto of vrachtauto en later per tram. Een bootje dat 100 personen kan bevatten vaart ge regeld heen en weer. Weer waant men zich langzamerhand veilig, doch om half drie begint het kanon weer te spreken en slaan twee granaten in den Buth- poider. Later volgen nog meer dere projectielen, die inslaan en ontploffen in de nabijheid van de Kanaalkade. De vrouw van K Wijna, die de koeien aan 't melken was op de weide achter Huize Beatrix, wordt doodelijk getroffen door een granaatsplinter. Tegelijk met de eerste tram, die vluchtelingen zal vervoeren, beweegt zich in de richting Neu zen een Duitsche troepenmacht Dezen avond moet reeds ieder een zich om 9 uur in huis be vinden Iedereen zoekt dus bij tijds zijn schuilplaats op. Vergeleken bij den vorigen nacht is deze nacht zeer rustig Alleen dreunt in Westelijke rich ting aanhoudend het kanon. In den morgen keeren velen, die buiten de stad nachtverblijf zochten, weer terug. Vooral het Land van Hulst bood een veilig toevluchtsoord. Verder dan Abs- dale werden geen granaten aan getroffen. Sedert Vrijdagnacht zwijgt de schrikwekkende „Fluiter van Sluiskil*. De Franschen zijn verder teruggetrokken. Zaterdagmorgen 8 uur begeeft een droeve stoet zich naar de R K. begraafplaats. De boeren arbeider F. Coone had zich in verdachte houding op het land bevonden en een schot had een einde aan zijn leven gemaakt. Hij laat een vrouw en drie jeugdige kinderen na. Een afdeeling Duit sche soldaten bewees hem de laatste eer. Een geheel ander beeld bood het Marktplein Zaterdagavond. Om half vijf bracht een Duitsch muziekkorps eenige opgewekte marschen ten gehoore. Een rustige Zo idag volgt, hoe wel uit Zuid-Westelijke richting aanhoudend het kanongebulder tot ons doordringt. Bijna geen militairen bevinden zich nog hier. Van een Duitsche bezetting is nog geen sprake en als wij niet zoo diep onder den indruk waren van hetgeen wij de laatste weken doorleefden, zou men kunnen denken, dat alles weer is als vroeger. Sinds Maandag wordt weer post bezorgd. Tot gisteren on dervonden wij nog vele onge makken door het gebrek aan electriciteit, want ook het gebouw van de P Z E M werd bij den aftocht door de bondgenooten vernield. Woensdagavond ongeveer hal negen werden wij aangenaam verrast, doordat de luidsprekers aangesloten op de radio distributie weer opeens in werking kwamen Ook een enkele lamp, die even was aangeknipt om te constatee ren of er nog geen stroom was, gaf opeens licht. Er was weer stroom Wat het beteekent hier van verstoken te zijn, heeft men nu pas ten volle kunnen beseffen, ook al was het jaargetijde wat verlichting betreft nog zoo gunstig. Op de l'Azóte te Sluiskil was alles in het werk gesteld om zoo spoedig mogelijk onze streek weer van electriciteit te voorzien, nu het voor de PZEM onmogelijk was geworden. We hebben nu weer contact met de buitenwereld. De won derlijke rust, die hier Woensdag heerschte, lag hoofdzakelijk in de overgave van het Belgische leger. De strijd had zich weer verder van ons af verplaatst. Gisteren trok een eindelooze rij Belgische krijgsgevangenen langs onze wegen. De jongens werden per ZVTM in opgepakte wagens verder vervoerd, naar men zegt naar 's Hertogenbosch, om vandaar huiswaarts te worden vertransporteerd. Ook onze jongens komen nog steeds bij groepjes thuis en of schoon nog velen ontbreken, heeft men gelukkig nog van geen enkel Axelaar gehoord die zou zijn gesneuveld. Allen zijn uiterst tevreden over de behandeling die zij niet alleen na, doch ook vóór den wapenstilstand van de Duit schers ondervonden. Ook de bevolking is vol lof over de Duitschers, die ons wel willend tegemoet treden en alles betalen, wat wordt gekocht. Bij gebrek aan vrachtauto's geschiedt het goederenvervoer als in den goeden ouden tijd met paard en wagen, zoodat men zich weer gerust op straat kan bewegen. Sedert Woensdag staat onze stadsklok op Duitsche tijd, zoodat we met de kippen op stok kunnen en 's morgens ongemerkt vroeg in de weer zijn, want we zijn nu 1 uur en 40 minuten vóór zonne tijd. Ieder gaat nu langzamerhand weer aan den arbeid en ook de school begint weer. Hopen we, dat we voor verder oorlogswee blijven bespaard en doen wij allen ons uiterste best om de geleden schade weer in te halen en eikan der het leven zoo aangenaam te maken als het onder deze om standigheden mogelijk is. Wanneer wij een kijkje nemen in onze omgeving blijkt wel, dat Axel er nog niet het ergste aan toe is. De bruggen te Sluiskil zijn vernield. Behalve de schade, die het eerst door de Duitsche bom men op de l'Azóte te Sluiskil is aangericht, werd deze fabriek later door de bondgenooten onder vuur genomen. De gashouders vertoonen verscheidene gaten. Gelukkig bleef de centrale ge spaard, die nu onze electrische stroom levert. Aan de Oostkade zijn alle huizen door brand ver woest, terwijl de huizen aan de overzijde ernstig zijn beschadigd, omdat deze werden ingericht voor dekking en opstelling van geschut. Ook vee! onnoodige vernieling en plunderin heeft hier de be volking getroffen. Zoo werden in het ziekenhuis alle instrumen ten vernield, bij anderen winkels leeggeplunderd en huisraad be dorven. Ook in Terneuzen, werd danig huisgehouden. Nadat de bevolking was gedwongen de huizen te ver laten werd op zinnelooze wijze vernield en gebrast. In de om geving van de bruggen werd veel schade geleden. De bakkerij van de heer Koene in de Noordstraat werd door brand vernield. Westdorpe en Sas van Gent heb ben evenals Sluiskil ontzettend geleden. Een landbouwer te Westdorpe vond bij zijn thuis komst zijn tuintje herschapen in de laatste rustplaats voor een ge sneuvelde Duitscher. Het aantal granaten, dat te Zuiddorpe neerkwam in de rich ting van de Sterre schat men op 20C. Hoewel de huizen daar erg verspreid staan, werd veel schade aangericht. Eén persoon, die zich op het land bevond werd gedood. Toen men zich te Koewacht reeds veilig waande en de burge meester met een Duilscher op het dorp wandelde, werd deze laatste onverwacht door een Fransch schot gedood. Overbodig wellicht te vermel den, dat het beroemde stadhuis van Middelburg ernstig is be schadigd, evenals de bekende Lange Jan. Onder den druk van de ver nietigende uitwerking var, de Duitsche wapenen, heeft de Ko ning der Belgen het besluit ge nomen den verderen tegenstand te staken en om wapenstilstand te verzoeken. Hij heeft inge stemd met den Duitschen eisch tot onvoorwaardelijke capitulatie. Het Belgische leger heeft daarom de wapenen neergelegd na 18 dagen zwaren strijd. Naar het D.N.B. meldt, is het besluit van Koning Leopold tot capitulatie genomen tegen den wensch van de meerderheid der Belgische regeering. Dit minis terie, dat in de eerste plaats ver antwoordelijk is voor de ramp, welke België trof, aldus het D.N B., schijnt dus zijn Fransch- Engelsche opdrachtgevers te wil len blijven volgen. De Filhrer heeft beslist, dat aan het Belgische leger tegemoet moet worden getreden op een wijze, waarop dappere strijders recht hebben. Koning Leopold, die zich bij zijn leger bevond, is als voor- oopige verblijfplaats een lande lijk kasteel aangewezen. Nader wordt gemeld, dat de socialistische minister De Man in deze kwestie aan de zijde van den Koning staat. In veertien dagen tijds zijn de duitschers er in geslaagd, om dwars door de Fransch-Belgische grens-gebieden door te stooten naar de kust van het Kanaal, het vaarwater tusschen Frankrijk en ingeland. Zij bezetten oa de "ransche havenstad Calais. Hier door wordt Engeland thans rechtstreeks bedreigd door de mogelijkheid van een inval. Na poleon moet eens gezegd hebbe dat wie het Nauw van Calais beheerscht, Engeland een pistool op de borst kan zetten. De capitulatie van het Belgi sche leger heeft de openbare meening in Engeland volkomen verrast. De stemming is onbe schrijfelijk. Overal ih het ge- heele land heerscht de grootste neerslachtigheid. Het bericht van de capitulatie van het Belgische leger heeft, volgens het D.N.B., in politieke en journalistieke kringen te Parijs de grootste onrust en terneerge slagenheid gewekt. Men verheelt zich niet, dat Frankrijk en Enge land na het neerleggen der wa penen door het Belgische leger, zich in een veel ernstiger toe stand bevinden dan ooit tevoren. De Fransche troepen trekken zoo snel terug, dat zij nauwelijks tijd hebben het belangrijkste oor logsmateriaal mee te nemen, aldus meldt een frontbeiicht aan het D N B. De buit van de oprukkende Duitsche troepen is dan ook zeer groot. Prins Wilhelm van Pruisen gesneuveld Het D.N.B. meldt uit Berlijn, dat Prins Wilhelm van Pruisen, oudste zoon van den voormaligen Duitschen kroonprins, 13 Mei aan het front ernstig gewond en Zon dag j l. in een veldiazaret over leden is. Hij is te Potsdam bij gezet. Prins Wilhelm van Prui sen was eerste-luitenant en com pagniescommandant in een regi ment infanterie. Reeds in 1939 was hij met het ijzeren kruis eerste en tweede klasse begiftigd. In het burgerleven was hij land bouwkundige. Hij was gehuwd. Ambtsaanvaarding Rijks commissaris Rijksminister Seyss Ie quart. In de Ridderzaal te 's-Graven- hage heeit Woensdag generaal von Falkenhausen, die tot dusver bevelhebber was van de Duitsche legergroep in ons land, de mili taire bevoegdheden overgedragen aan zijn opvolger, generaal Chris tiansen, waarna Rijkscommissaris Seyss-Inquart de leiding van het burgerlijk gezag op zich heeft ge nomen en de volgende rede heeft uitgesproken Proclamatie. Met ingang van heden heb ik htt hoogste regeeringsgezag in burgerlijke aangelegenheden in Nederland op mij genomen. De grootmoedigheid van den Filhrer en de kracht van de Duitsche weermacht hebben het mogelijk gemaakt, dat reeds wei nige dagen na de catastrophe, welke door het vroegere bewind van Nederland veroorzaakt is, weder een ordening van het open bare leven tot stand wordt ge bracht, welke in den bestaanden gang van zaken slechts in zooverre zal ingrijpen, als de gegeven bij zondere omstandigheden nood zakelijk maken. Als rijkscommissaris zal ik het hoogste regeeringsgezag in bur gerlijke aangelegenheden in de onder de bescherming der Duit sche troepen staande Nederland- sche gebieden uitoefenen, om de openbare orde en het openbare leven te beveiligen. Ik zal alle maatregelen, ook van wetgeven- den aard, treffen welke noodig zijn om deze opdracht te ver vullen. Het is mijn wil, hierbij het tot dusver geldende Neder- landsche recht zoovee! mogelijk van kracht te laten blijven, in de uitoefening van het bestuur de Nederlandsche autoriteiten te be- AXELSCHESffi COURANT.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1940 | | pagina 1