H.H. Landbouwers!
Bakkersvereeniging
Laatste Nieuws.
Burgerlijke Stand.
Ingezonden Stukken
Bekendmakingen.
Openbare Vergadering
op Dinsdag 27 Februari 1940,
Advertentiën
J4NNA PIETERNELLA
VIN BEN BERGE,
Catharina Elizabeth Witte,
Vereen, van Oud-Leerlingen
der Landbouwschool te Axel.
ED DEKKER
De landbouw en suikerbietenteelt
in Frankrijk.
MESTSTOFFEN.
AANBESTEDING
KANTOORGEBOUW.
Het bouwen van een Kantoor
gebouw aan de Burgemeester
tieillstraat te Terneuzen.
Haag in de omgeving van Lizard
was aangespoeld. Gistermorgen
werd uit Londen medegedeeld,
dat 13 opvarendeu yan de Den
Haag aldaar zouden aankomen.
Uit nadere mededeelingen bleek
toen, dat het motortankschip op
15 F. bruari door een explosie
midscheeps aan stuurboord is ge
troffen. De bemanning ging in
drie sloepen. Hiervan is 1 sloep
waarin 13 opvarenden, na 75 uur
door een Engelsch schip opgepikt.
26 leden der bemanning wor
den nog vermist.
De IJmuider treiler „Petten,
IJm. 49" is ten westen van de
Noorsche kust door een ontplof
fing in de machinekamer in zin
kenden toestand geraakt.
De Vikingbank heeft de uit 12
koppen bestaande bemanning van
boord gehaald.
Het s.s. „Farmsen", welk
schip op weg is van Zuid-Ame-
rika naar Nederland, heeft de
geheele bemanning van het s.s.
„Alkmaar" dat Zaterdag nabij de
Kaap Verdische Eilanden is ge
strand, van een rots, waarheen
zij met een boot was overge
bracht, afgehaald.
De regeeringspersdienst meldt
In den afgeloopen nacht is door
een batterij luchtdoel-artillerie ten
zuiden van Amsterdam gevuurd
op een of meer vliegtuigen van
onbekende nationaliteit.
Tijdens de beschieting is een
granaat terecht gekomen op de
kweekschool voor onderwijzers
aan de N. Prinsengracht, waar
door op en in het gebouw eenige
schade werd aangebracht.
Hedenochtend is een tele
gram ontvangen van den kapitein
van de Tara, dat zijn schip zon
der waarschuwing door een duik
boot tot zinken werd gebracht.
Gisteravond meldde hij, dat de
geheele bemanning in veiligheid is
Het ijs bij Lobith is gaan
schuiven. Reeds zijn vijf booten
uit Duitschland aangekomen.
Fransch ochtendlegerbericht
Een kalme nacht.
Duitsch legerberichtTus-
schen Moezel en Falzwald groote
bedrijvigheid der artillerie.
Geslaagde overval op den vij
and bij Apacs.
Er werden verscheidene ge
vangenen gemaakt.
Geslaagde verkenningsvluchten
van de Luchtmacht boven de
Noordzee, Groot Brittannië en de
Britsche eilanden
Twee Duitsche vliegtuigen keer
den niet op hun basis terug.
Boven de Duitsche bocht werd
een Britsch toestel neergehaald.
LONDEN. Britsche vliegtuigen
maakten geslaagde verkennings
vluchten boven Oostenrijk en Bo-
hemen.
-- Een schip met een lading
koper, dat door de Roemeensche
regeering in Amerika was aan
gekocht, is door de Engelschen
in Gibraltar aangehouden.
Te Londen zijn 12 personen
gewond bij ontploffingen, die aan
sabotage worden toegeschreven.
Te Oslo doen geruchten de
ronde over een luchtgevecht bo
ven de Noordelijke IJszee. Be
vestiging hieromtrent kon nog
niet worden verkregen.
Terneuzen. Gehuwd. 15 Febr.
Jan Wisse (vau Hontenisse), 27
j. en Neeltje Gulden, 22 j.
Geboren. 2 Febr. Maria, d.
van Cornelis Eikhout en Catha-
rina Overdulve. 3 Cornelia,
d. van Simon van Hoeve en
Jacomina de Fejjter 5 Anna,
d. van Jan de Bokx en Dingetje
Dieleman. 6. Willy, s. van
Prudent van Nieulande en Au
gusta Ëlegeert (won. te Zuid-
dorpe). Amor, z. van Francois
Aatbeunis en Irma Tbomaes
(won te Axel) 8. Maria, d.
van Barnardus L evens en Sar-
flia van Hecke. Seraphina, d,
van Honoré de Njjs en Gertrud
Fuchs. 9. Francois, z. van
Adriaan de Bruijne en Leuntje
de Blaejj. 10. Reinier, z. van
Jacobus Leunis en Leuntje Loof.
11. Abraham, z. van Adriaan
Qubregtse en Janceke Klaarsen.
15 Jeanina, d. van Cornelius
CappeDdük en Prudentia Bufjs-
rogge Roelof, z. van Jan Phi-
lipsen en Grada de Wit.
Overleden. 1 Febr. Maria
Falter, 66 j., d. van Gerrit en
M >rtina Hennekus (beiden overl.)
4. Jacobus de Zeeuw, 14 j., z.
van Johannes en JohaDna Ro-
meijn. 8. Sara de Brauwer,
71 j., wed. van Jacob Willemsen.
11. Thomas Deij (van Hoek),
40 j z. van Jacob en Catbarina
Vinke. 13. Reinier Scheele,
92 j., wedn. van Fijgtje Klaassen.
(Tem. Crt.)
Finland hulpactie.
Als in zooveel andere gemeen
ten heeft zich ook te Axel een
Finlandcomité gevormd.
Zeer binnenkort zal een beroep
worden gedaan op de milddadig
heid onzer stadgenooten en we
zijn overtuigd, dat het beroep niet
te vergeefs zal zijn.
Er leeft daar in het Noorden
van Europa een hoogstaand, be
schaafd en ontwikkeld volk, dat
niets anders wenscht dan in
vreedzame arbeid zijn levens
onderhoud te winnen. Dit land is,
zonder daartoe de geringste aan
leiding te geven, aangevallen door
een tientallen malen sterkere
overmachtigen vijand en verdedigt
zich met een moed, welke in de
historie nimmer overtroffen is. De
vijand, die dit kleine volk militair
niet overwinnen kan, richt nu van
uit de lucht zijn gruwelijke aan
vallen op weerlooze vrouwen en
kinderen
Wie trilt niet van verontwaar
diging bij zulk een bedrijf! Maar
ookwiens hart gloeit niet van
bewondering voor de heldenmoed
der Finnen I
Is het wonder, dat zelfs kinde
ren hier en daar hun spaarcenten
en hun maandgeld afstaan voor
de Finlandhulpactie Verwondert
het ons, dat een oude vrouw te
Bunschoten, die geen geld te
missen had, haar gouden trouw
ring gaf? Eere deze vrouw, die
ons allen zulk een schoon voor
beeld gaf van offervaardigheid
Het plaatsje Bunschoten met
zijn 5500 inwoners, bracht meer
dan tweeduizend gulden
op ten bate van de Finnen.
Men heeft daar en elders be
grepen, dat Finland een voorpost
misschien de laatste vormt
tegen de vreeselijke gevaren, die
Europa bedreigen en dat de Fin
nen strijden ookvoor ons
volksbestaan.
Medeburgers van Axel, ook de
kleinste gave zal straks welkom
zijn. Niemand late de lijst voorbij
gaan. Wij weten ook Axel zal
een goed figuur maken.
Wij deelen nog mede, dat er in
ons land een kleerencomiié be
staat en dat kleeren voor Finland
kunnen worden opgezonden aan
„Loods Stockholm,
IJselhaven, Oostzijde, Rotterdam"
Namens het Finland-comité,
Het Bestuur
J. BUMA, voorzitter
J FANOY, secr.-penningm.
Eere-voorzitter de Edelachtb.
Heer Burgemeester van Axel,
F. BLOK.
Ondergeteekenden bevelen de
te houden collecte met warmte
aan
P. J. van Bendegem, weth.
W. A. den Boggende
Dr. K. Boor
K. Booij, hoofd I landbsch.
C. Th. van de Bilt
Pastoor A. Geerts
J. J Mechielsen
J. d. Hamer, vz. afd. Z.L.M.
F. Hiemstra
Dr. J. W. Kalhorn
P. de Kort, hfd. r.k.-school
Ds. P. v. Oeveren,
pred, Herv. Gem,
C. de Putter, lb. Looseshof
Ds. J Post, pred. Ger. Kerk
J. J. d Ridder, hfd. chr. rch.
Dr. C. A. Schiltman
U. Sijtema, dir. postkant.
J. Visser— Koole
Cand. W. J. de Ruyter,
hulppr. Ger. Kerk, Spui
J. W, Bakker
Jac. Koster-v. Langevelde
S. v. Harn, hfd. chr. sch.
J C. Verhoef
G. v. d. Berg, Sluiskil
Ir. Hommes
Ir. J. van Waes
Rotterdam, 21 Febr. 1940.
Zeer geachte Redactie.
Wilt U zoo vriendelijk zijn
onderstaande in Uw geëerd blad
op te nemen Bij voorbaat mijn
beleefden dank.
Weledelgestrenge en Hooggeachte
Heer Mr. Dieleman.
Ik was nog bezig mijn „galgen"
(pardon „bretels", o, dat muzikale
van de „Axelsche" taalvast te
maken, toen mijn vrouw, na in
zage van de Axelsche Crt. (altijd
le werk van beteekenismet
eenige stemverheffing zeide „Mr.
Dieleman heeft het over zijn
naam". „Dat is nogal eenvoudig",
zei ik direct, „Dieleman komt van
„Deelman". Ik argumenteerde
verderFrans Weemaes zei altijd
„miester" in plaats van „meester"
en in 't Vlaamsch hoort men vaak
„ie" voor „ee", h. „Kèk n'n
kier" 't Za mè nie mier gebeure,
zulle Zè duut den ielen dag
niets of kommiere
Dus „Dieleman" vervlaamscht
„Deelman".
Hoe kwam ik zoo op eens aan
dat woord „Deelman"
Zou het mij gaan als met het
woord „Thialf", veel gebruikt
dezer dagen, maar ook nergens
te vinden
Eindelijk eenig houvastIk
vond „Deelwijn" (in „Woorden
en Uitdr. verklaard door Dr. C. H.
Meyer, uitg. Maatsch. voor goede
en goedk. lectuur, Amst.) ontleend
aan hgd. „Theilwein" (thans Teil,
zonder tb) eig. het aandeel in het
gewas van een wijnberg, dat den
landheer toekwam. Bij ons ge
bruikt voor Rijnwijn.
Ha, nu opgeslagen„Schetsen
uit onze Beschavingsgeschiedenis,
door Piuim en van Hesteren",
uitg. Muusses, Purmerend.
Om te bewijzen, dat er behalve
door dat woord „Deelwijn* grond
is te veronderstellen, dat het
woord „Deelman" ook bestaat,
schrijf ik voor de lezers(-essen)
over een gedeelte over het Bjzit
en een over de Rechtspraak alles
bekort.
Een Saksische Marke 400)
TooneelOverijsel of de Veluwe,
in het land der Saksers dus. De
hoeven verspreid, meestal be
schaduwd door hoogopgaand ge
boomte, zoo mogelijk aan den
vruchtbaren oever van de rivier of
haar takken. Elke hoeve omgeven
door de bouwlanden, die het
bijzonder eigendom van den hoe
venaar zijn. Rondom de geza
menlijke hoeven weiden, heide
velden, waterplassen of bosschen,
welke als algemeen en onverdeeld
eigendom aan de gezamenlijke
vrije bewoners behooren. Dat is
de marke.
Ieder, die hier eigendom heeft,
is marklgenoot (Deelman of, al
naar de plaatsnaam maalman,
buur, boer.
Doch gelijk er verschil is van
bezitting, is er ook verschil van
recht. Gindsche arbeider, in
grauw linnen gekleed, heefi meer
der rechten dan deze herder. De
eerste, een vrij man, heeft als
kenteeken ongekorte haren. Dat
is zijn eenige rijkdom. Hij bezit
geen enkel stukje grond, maar
hij werkt bij anderen. Daarom
bedraagt zijn aandeel in de alge-
meene weide niet eens een vollt
koe, doch slechts één poot, d.w.z.
hij moet met drie anderen van
zijns gelijken koppelen om te
zamen één koe in de weide tt
mogen brengen.
De herder (van de koeien dei
hoevenaars) wordt om beurtei
bijgestaan door een der markge-
nooten, bezit slechts een hut oi
kot met wat moes en grasgront
daarom heen, Hij heeft hierdooi
het recht van anderhalve koe,
d.w.z. hij kan dus met een „kotter"
(vgl. keuterboer) van zijn ra g
samen drie koeien weidenrecht
op den houthak in de bosschen
bezit hij evenwel niet. Maar de
hoevenaar is een volle markge-
noothij bezit een eigen huis,
omgeven door vrij uitgestrekte
bouw- en graslanden hij heeft
dus recht op een vol aandeel in
woud, water en weide (dus een
„deelman"
J. BLANKERT.
Schieweg 154b Rotterdam).
(We zullen dit stuk in een vol
gend nummer besluiten met de
„Rechtspraak". Red.)
F i 1 m n i e u w s.
Luchtduivels der Marine
is de titel van de hoofdfilm, die
hier Zaterdag en Maandag draait.
Een imposante, schilterende film
op het gebied der vliegerij, met
onvergetelijke luchtopnamen, sen-
sationeele vluchten en evenemen
ten, die het publiek in ademlooze
spanning houden, leder moet
deze prachifilm, die opgenomen
is met de volledige medewerking
van de oorlogsmarine der Ver.
Staten, gaan zien.
De Circus-koning
geeft beelden uit het veelbewogen
leven in een groot circus, met
veel sensationeels en emotie. Dit
is echter niet alles, want het
meest belangwekkende speelt zich
af achter de schermen, waar een
tragedie op liefdesgebied dit film
werk tot iets buitengewoons
maakt.
Het bijwerk bevat ook zeer
interessante beelden.
We verwijzen verder naar de
desbetreffende advertentie van Het
Centrum in dit nummer.
BUREAU VOEDSELVOORZIENING
ZEELAND.
keuriDg en levering van granen
en peulvruchten.
De Provinciale Voedselcommis-
saris voor Zeeland brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat,
in verband met de vertraagde
aflevering uit de pakhuizen ten
gevolge van de langdurige vorst
periode, in het tijdvak van 19
tot en met 24 Februari a.s. de
keuring en in het tijdvak van
26 Februari tot en met 2 Maart
a.s. de levering van granen, veld-
boonen en groene erwten aan
den Voedselcommissaris zullen
worden stopgezet.
De keuring en levering van
tarwe, schokkers, capucijners,
bruir.e en witte boonen gaan dus
gewoon door.
De Burgemeester der Gemeente
AXEL maakt bekend, dat eene
van den Gemeenteraad van Axel
des namiddags ten twee ure»
ten Raadhuize zal worden ge
houden.
Axel, 22 Febr. 1940.
De Burgemeester,
BLOK,
Tot mijn diepe droefheid
overleed heden zacht en
kalm mijn innig geliefde
Zuster
Mejuffrouw
in den ouderdom van ruim
83 jaar.
Haar bedroefde Zuster,
P. C. VAN DEN BERGE.
Axel, 21 Februari 1940.
Heden overleed onze
innig geliefde zorgzame
Echtgenote, Moeder^ Be
huwd-, Groot- en Over
grootmoeder
in den ouderdom van 66
jaar en 4 maanden.
Haar diepbedroefde familie,
JOOST DEN ENGELSMAN
en Kinderen.
Axel, 20 Februari 1940
Op DINSDAG 27 FEBR. a. s.
zal voor de Vereen, optreden in
„HET CENTRUM" de heer
van Braschaete, handelend over
het onderwerp
Na de lezing wordt de KCHN-
FILM vertoond.
Belangstellenden v> lkom.
Aanvang 6 uur
Ondergeteekenden houden zich
beleefd aanbevolen voor het
leveren van
DE RUIJTER en Co.
2SL X+3 SLm,
Alle bakkers Ma udag*vord
ter vergadering.
Belangrijk ouderweip te be
handelen.
HET BESTUUR.
DAMES!
Wij vestigen Uw aandacht op
onze KAPSTER in de Dames
salon, voor knippen, wassen,
onduleren en permanenten. Ook
voor speciale kapsels. Des Za
terdags de gehele dag geopend.
R. KRUISiFiKX, Dames- cn
Herenkapper, Piins Hendrikstr. 32
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Zceuwsch-Vlaan
deren te Terneuzen, zal op
MAANDAG II MAART 1940,
des voormiddags 10 unr, in Hotel
„Du Commerce", bij den heer
H. de Vrieze te Terneuzen, in
het openbaar aanbesteden, zoowel
in massa als in perceelen en
combinaties
De inschrijving staat open voor
alle aannemers en bouwvakpa
troons, ingeschreven in het Han
delsregister bij een der Kamers
van Koophandel en Fabrieken in
Nederland.
Inschrijvingsbiljetten moeten
vóór 10 Maart 1940 (en
kantore der Kam zijl inge
zonden, hetzij per post, hetzij
persoonlijk gedurende de kan
tooruren, zijnde v m. 9 12 en
n m. 2 5 uur, 's Zaterdags v.m.
9-12 uur.
Inlichtingen worden verstrekt
door den architect, den heer J.
Hennink te Sas van Gent.
Bestek en teekeningen zijn ver
krijgbaar ten kantore der Kamer
a f7,50, bij inlevering in onge
schonden staat, uitei (j* op din
dag der besteding, wordt f3,—
terugbetaald.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Zeeuwsch-
Vlaanderen te Terneuzen,
J A VAN ROMPU, Voorziüa,
N. J, HARTE, Secretaris,
V
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
