Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. No. 87. DINSDAG 6 FEBRUARI 1940. 55e .Taarsf. \/i\ I Firma J. C. VINK - Axel IHDRIIKKEN VftM DEH LANDBOUW IN DEHEMARKEN Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. UITGEEFSTER Bureau Markt 12. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. Over bovenstaand onderwerp heeft de heer ir. J. Dorst, com missaris van het Rijksbureau voor Voedselvoorziening in Zeeland en voorheen Secretaris van de Z.L.M., Vrijdagavond een zeer interessante lezing gehouden in Het Centrum voor de Vereeniging van Zeeuw- sche Jeugd landbouwleden, afd. Oost Zeeuwsch-Vlaanderen. De heer Dorst heeft verleden zomer een bezoek gebracht aan Denemarken en het zal ongetwij feld ook velen onzer lezers buiten landbouwerskringen om, interes seeren een en ander te vernemen omtrent het mooie Deensche land, met zijn bloeiende landbouw- en veeteeltbedrijven en al wat daar mede in nauw verband staat. Te meer, omdat het hier indrukken betreft van een deskundige op landbouwgebied, zooals we den heer Dorst ook in deze streek kennen. Spr. begon met een reisbeschrij ving naar Denemarken vanuit het Noorden van ons land, via Duitschland. Het was hem daar bij opgevallen dat wij, Hollanders, een heel stuk vooruit zijn op Noordelijk Duitschland op land bouwgebied. De bevolking van Denemarken spreekt hoofdzakelijk Deensch in Sleeswijk echter spreekt men meer Duitsch, vooral in dat gedeelte, dat na den vorigen oorlog weei bij Denemarken is gekomen. Het land telt ongeveer 4 mil- lioen inwoners, waarvan ongeveer 900 000 in Kopenhagen, de zeer moderne hoofdstad. Men noemt de stad wel het „Parijs van het Noorden". Vrijwel iedereen heeft er telefoon. Denemarken is een der oudste koninkrijken van de wereld en bij uitstek een landbouwland. Kolen of ertsen komen niet voor in den Deenschen bodem. Vanaf hel tijd perk 800—1000 maakten de Noor mannen ook de Deensche kusten reeds onveilig en werd reeds de grondslag gelegd voor een land- bouwland. De totale oppervlakte beslaat 4,3 millioen H.A. Omringd door de zee, zou men zoo denken, dat de bodem hoofdzakelijk uit zeeklei bestaat. Dit is echter niet het gevalde grondsoort bestaat uit lichte zandgrond tot zware leem grond, die doet denken aan de Limburgsche klei. Veel heide grond is ontgonnen tot leemgrond, dus vrij vruchtbare grond. Op merkelijk is, dat in den Deen schen bodem zooveel steenen voorkomen overal ziet men stee nen op en langs de akkers liggen. Denemarken heeft, evenals ons land, vele golvende landschappen, die aan het land een buitenge woon groote bekoring geven. Het golven is echter niet zoo sterk als b.v. op de Veluwe en in Lim- )urg. Men vindt er ook veel ïoutgewas en prachtige meren en jorden. Deze fjorden zijn echter niet zoo grootsch en imposant als de beroemde Noorsche fjor den. De cultuurgrond beslaat on geveer 3,2 millioen H.A., of 76 jrocent van de totale oppervlakte. Het belangrijkste deel is voor de veehouderij, die geheel gebaseerd is op de akkerbouw. Overal treft men groote kunstweiden aan. Alle akkerproducten worden opgevoe- derd in de veehouderij, en niet zooals bij ons hier te lande, ver kocht. Wat de graanbouw be treft, vindt men er vooral zomer- gerst en verder haver, tarwe en rogge. Ook verbouwt men er wel gemengde gewassen. Peulvruchten nemen slechts een zeer beschei- plaats in. De verbouw van hak- vruchten, vooral van voederbieten en koolrapen, is er het belang rijkst. Met deze hakvruchten wint de Deensche boer zomerboter midden in den winter. De voeder bieten worden er bewaard tot in Juni. De oppervlakte blijvend gras land is in Denemarken uiterst gering, maar des te grooter is de oppervlakte, die door de kunst weiden wordt ingenomen. De koeien staan daar op die weiden FEUILLETON Berlijnschjs Roman S 9 3i) Hij werd ongeduldig. Dan wil ik liever weggaan en je met je overpeinzingen alleen laten. Je hebt morgen wel een «ogenblik voor me, om met je over iets gewichtigs te praten, zei bij, ter wijl hp opstond. Waarom nn niet? vroeg ze, onwillekeurig de haod naar hem uitstekend, alsot ze van hem van hem haar hnlp verwachtte. Graag. Maar die briet daar laat je wel geen belangstelling voor andere aangelegenheden over, antwoordde hij. Ik zou zeggen integen deel. Deze briet spreekt niet al leen over mijne belangen, maar ook over de jonwe. Laat hem dan zien Opgewonden rnkte hjj haar het papier nit de band. Ze zag hem aan terwjjl hjj bet las en merkte op hoe een don kere blos over zijn gelaat opsteeg, tot aan lijn haarwortels tee. Zwjjgend legde hij het pepier in lange rijen aan een ketting en grazen zoo de weiden af. Eenige malen per dag worden de dieren verplaatst, dus wel geheel anders als in onze weiden. Groote bedrijven zijn er niet zooveel in Denemarkener zijn veel meer kleine. De groote land goederen zijn successievelijk ver dwenen en omgezet in kleine be drijven. Men heeft er ongeveer 111 000 kleine bedrijven beneden de 10 H.A.Nederland heeft er 109 000. Het groot- en klein bedrijf in Denemarken is vrijwel gelijk verdeeld over het geheele land. Pachtbedrijven treft men in Denemarken practisch niet aan. Alle bedrijven zijn eigen bezit, doch men moet hieruit niet af leiden dat het zuiver bezit is, want de meeste Deensche boeren zitten diep in de hypotheekschuld. Bij verkooping van boerderijen in Denemarken gaat alles in zijn geheel over, zelfs huisraad enz. De grondprijzen varieeren er van f 1200 a f 1500 per H.A. Het Deensche boerenvolk ver toont groote cultureele verschillen met het Nederlandsche. Volks liederen en een schat van boeken getuigen dat het Deensche boe renvolk zich sterk heeft ontwik keld op cultureel gebied. Volks dichtkunst en muziek hebben al gemeen ingang gevonden bij de Deensche boerenstand. Dit komt ook tot uiting in de bebouwing, de beplanting en in de woningen zelf. Een bijzonder frisschen aanblik leveren overal de uit witte kalksteen opgetrokken hoe ven en woningen op. Telkenjare wordt dit witten vernieuwd. Overal ziet men boschages, elke boerderij heeft een eigen bloementuin en op elke boerderij wappert de Deensche vlag aan een lange vlaggemast. Als er een sterfgeval is, gaat de vlag half stok. Het gebruik der nationale vlag is in Denemarken algemeen. Zelfs bij partijtjes en diners treft men op de tafels overal kleine Deensche vlaggetjes aan. Op de kerkhoven en rondom de kerkjes ziet men geen kille grafzerken, maar overal fraaie bloemperkjes. Dit alles maakt een bijzonder vriendelijken indruk. Bij de bebouwing is overal zooveel mogelijk rekening ge houden met het klimaat, zoowel bij de woningen als de stallen. In vele woningen treft men weef getouwen aan, de vrouwen en meisjes vervaardigen daarop zelf de gordijnen enz. Overigens is alles zeer modern ingericht, met centrale verwarming, badkamer, telefoon enz. De veefokkerij vormt een zeer voorname bron van inkomsten in Denemarken. De veestapel be staat uit 3.000.000 stuks. Er be staat verschil van ras met het onze. Het rood-bonte Deensche en het zwart-bonte Jutlandsche ras treft men er het meest aan. Veel aandacht wordt nog steeds besteed aan de verbetering van het rundvee. Denemarken is ons op dit gebied veel vooruitmen vindt er bijv. 1100 stierenvereeni- gingen. Voorkomende veeziekten worden er radicaal bestreden. Uiterste zorg wordt ook be steed aan een goede melkop- brengst. Het vetgehalte van de melk in Denemarken is een kleine 0,5 pet. hooger als in ons land. Ia Denemarken heeft men vier paardenrassen: Het Jutlandsche ras is een zwaar type met lange staarten, verder nog een lichtere soort, een van Belgische afkomst en de Oldenburgers. De varkenshouderij ingesteld op export naar Engeland wordt met veel zorg uitgeoefend. On geveer 60 000 baconvarker.s wor den wekelijks naar Engeland ver zonden. Men heeft in Denemar ken dan ook 3,5 a 4 millioen varkens, dus drie maal zooveel als in ons land. De organisatie van de boeren in Denemarken is ouder dan in ons land. In 1769 reeds is de oudste Kon. Deensche Landb. Mij. opgericht. Men heeft twee groe pen in de organisatie, n.l. groote en kleine boeren. De kleine zijn het sterkst vertegenwoordigd met 81.000 leden. Groote en kleine boeren werken echter samen in weer op tafol en staarde voor zich uit. Dat is een onwaardige streek riep hjj toornig. Nieuoand heett het recht om zoo in het leven van een ander in te dringen al is 't met de beste bedoelingen Ze zat doodstil, want ze ge voelde hoe die duizeligheid weer bij haar opkwam en hoe het haar weer voor de oogen begon te schemeren. Egmont.... f fluis terde ze. Hij keek op. Laat me een oogenblik nadenken. Ik weet niet hoe ik je nog langer verzwijgen kan Zeg gerust de waarheid I Heeft de schrjjver van dieu brief gelijk Om 't even wie 't is, heeft hjj gelijk? Ja, Klara, zeide hjj, terwijl een eigenaardig gevoel hem dwong de oogen neer te slaan, alsof hij scbnldig was aan dit verraad. Het is de volle waarheid. Laten we nu tenminste die waarheid onder de oogen zien ons samen leven, ons huweljjk is voor ons beiden een teleurstelling geweest. Ot was dat soms voor jou niet zoo? viel hjj ziehzelf in de rede, daar zij zwjjgend voer ïieh uit bleef staren. Zs knikte en sprek geen woord, Waarom zou dat dan nog langer duren. Moeten we niet eer hoe liever op een zuiverder standpunt tegenover elkaar komen te staan Weer dat langzame, bevestigen de knikken, dat zoo duidelijk onverschillige gelatenheid aan duidde. Je zult zeker al lang heb ben ingezien, Klara, dat we niet bjj elkaar passen, dat we naast elkaar voortleven, dat werkelijke liefde tosschen ons ondenkbaar is daar je werkelijk bij onze ver houding geen reden had om me lief te krijgen, daar je me nu eenmaal niet uit liefde getrouwd hebt, evenmin als ik dat uit liefde gedaau heb. Dat is een teit waarvan we ons beiden bewnst waren, toen we elkaar voor het eerst zagen. Op zich zelf is daarin niets afkeurenswaardigs of slechts, want honderden huwelijken wor den op denzelfden grondslag ge sloten Door bemiddeling, klonk het Ja door de een ot andere daarbjj geïuteresseerde bemidde ling, bevestigde hjj. Tal van dergeljjke huwelijken worden zeer gelukkig, misschien gelukkiger dan andere, die uit hartstocht an liefda «Rtstaan aijn. Maar ook worden zij somtijds tot een gru welijke slavenketen, tot een on- draagljjken toestand voor twee menscben, die elkaar wederkeerig niet achten kannen. Na keek ze hem aan, meteen koelen, strakken blik, waarvoor hjj onwillekeurig de oogen neer sloeg. Is 't niet zoo, Klara vroeg hij na een pauze, die seconden lang duurde. Ja, 't is zoo, zei ze. Zon der liefde kan 't misschien nog gaan, maar met wederkeerige ver aehting, of nog erger met min aehtig voor zich zelt, wordt 't een ondraaglijke toestand. Je hebt volkomen gelijk. Hij kromp ineen bij dit ant woord. Je hebt me das niet werkelijk kannen liefhebben en je kunt 't na nog veel minder Evenmin als ik. Geheel afgezien daarvan dat ik een ander lieihad En zelfs nu nog zou ik die liefde onderdrukt hebben, wanneer ik niet wist hoe weinig je om znlk een offer zoudt geven, daar voor jou de maatsehappeljjke positie en de naam, waarom 't voor jou te doen was Ze was hettig opgesprongen. Haar hartstochteljjk «neen I netut klenk laid deer bel vertrek, ter een gezamenlijke organisatie De Deensche Landbouwraad. Het ge tuigt van het democratisch inzicht der Deensche boeren, dat elke boer, groot of klein, slechts één stem heeft. Nergens ter wereld is de boe- ren-coöperatie zoo sterk ontwik keld als in Denemarken. 91 pet. van alle melk wordt verwerkt in de coöperatieve fabrieken. Men heeft niet minder dan 1400 zuivel- abrieken. In ons land is 76 pet. coöperatief. Op het platteland treft men overal coöperatieve winkels aan, evenals coöperatieve bakkerijen. Wat de ontwikkeling van den andbouw betreft, van een graan- exporteerend land is Denemarken daarna een importeerend land geworden. Men is overgestapt van den akkerbouw op de vee houderij. Afzet van de produc ten wordt gevonden op de Duit- sche en Engelsche markten. Op deze markten moeten de Holland- sche boeren met de Deensche concurreeren. Dit is voor de Nederlanders een harde dobber, omdat de Denen slechts kwali teitsproducten leveren. Denemar ken is dan ook de grootste ex porteur van boter, varkensvleesch en eieren. Door goede samen werking zijn in Denemarken stan daard-kwaliteiten verkregen, met overal het stempel „Deensch" op, tot zelfs op de eieren. De crisis, die in 1930 begon, is echter ook Denemarken niet onopgemerkt voorbijgegaan. Ook daar heeft men, evenals in ons land, drastische maatregelen moe ten nemen op landbouw-en vee- teeltgebied. Een inkrimping van den export dreigt dan ook nog steeds de Deensche boeren. Wat de crisis-maatregelen bij ons en in Denemarken betreft, had de heer Dorst op zijn reis door het land ook nog een ont moeting met een Friesche boer, die met een Deensch meisje was getrouwd, iemand dus die zoo wel de toestanden bij ons als in Denemarken van nabij kent. Ter loops kwamen ook de maatregelen in beide landen ter sprake en op wjjl hij met zachte stem gespro ken had. Goed dan niet allee» daarom, zeide hij. Toen je me leerdet kennen, beviel mjjn uiterlijk je voldoende, want over mijn innerljjk ken je nauwelijks oordeelen, naar het weinige dat je van me gehoord had. Wat wist ik dan 1 riep ze uit. Ea wat wist jij van mij Wanneer je dieneenen brief, dien ik je ooit schreet, gelezen bad, dan zou je niet meer bjj me ge komen zijn. Dat wil ik tenminste aannemen om nog eenigszins je eer en de berinnering aan den man, dien ik eeus liefhad, te redden. En dan zou deze briet hier nooit geschreven zjjn 1 Ga nu je bent vrjj 1 Haar woorden waren steeds be daarder geworden en in de laat ste klonk mets dan koele ver achting. Zonder hem nog met een en kelen blik te verwaardigen ver liet ze het vertrek. Hjj keek haar ontsteld na. Toen las hjj den briet dien ze voor hem had neer gelegd, nog eeus zin voor zin ua. Wie had dat gedaan? Wie ter wereld kon zoo van zjjD omstan digheden ep de hoogte ïjjn (Werét farvolid), AXELSCHEM COURANT.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1940 | | pagina 1