Binnenland.
Landbouw.
Rechtszaken.
Gemengd Nieuws.
ken. Aangezien de lijd om het
schip te herstellen te gering was,
besloot commandant Langsdorff
zijn schip tot zinken te brengen.
Eenige mijlen buiten de haven
van Montevideo heeft dit scheeps-
drama zich Zondag afgespeeld,
terwijl duizenden nieuwsgierigen
zich op de kaden verdrongen.
De bemanning ging in de
reddingbooteneenige ontploffin
gen weerklonken en de „Admiral
Graf von Spee" verzonk in de
golven, terwijl volgens de
Duitsche legatie de comman
dant zich nog aan boord bevond.
Dit laatste wordt echter door
Reuter in twijfel getrokken.
Een fel brandend wrak was het
eenige, dat nog enkele oogen-
blikken van het vestzakslagschip
te zien was.
Voordat de „Qraf Spee" de
haven van Montevideo verliet
voor zijn laatste reis die op den
bodem der zee zou eindigen
speelden zich dramatische too-
neelen af.
De kaden stonder. vol toeschou
wers. De politie hield het pu
bliek op een afstand. Toen 31
gewonden aan land werden ge
bracht snelde een matroos naar
de ambulance, de tranen biggel
den over zijn wangen.. Hij riep
zijn kameraden een „tot weer
ziens toe". Een matroos droeg
een kleinen Kerstboom.
Langzaam stevende het schip
de haven uit in zuidelijke richting,
gevolgd door het Duitsche s.s.
„Tacoma".
Tevoren hadden twee Duitsche
officieren het schip verlaten. Zij
bfgaven zich per taxi naar een
onbekende bestemming. Gereed
schappen voor herstelwerkzaam
heden werden overgebracht aan
boord van een Duitsch schip,
dat langszij lag. De „Qraf Spee"
was spoedig uit het gezicht. De
Duitsche vlag hing aan de groote
bramsteng en op het achterschip.
Toen de oorlogsbodem drie
mijl buiten de kust van Uruguay
was, ging hij voor anker en
maakte men aanstalten om het
schip tot zinken te brengen.
Om 11.27 's avonds (A'damsche
tijd) weerklonken een drietal ont
ploffingen..en spoedig zonk het
schip.
Gedurende de paar minuien,
dat het drijvende bleef, bevonden
zich de „Tacoma" en twee Argen-
tijnsche oorlogsbodems in de
buurt. Zwarte rookwolken hingen
boven de plaats, waar de „Graf
von Spee" in de diepte verdween
met al het geschut aan boord.
Voordat de ontploffingen weer
klonken hadden vijf redding
booten, naar men meent, 500
leden der bemanning aan boord
genomen.
Draadloos werd medegedeeld,
dat de Duitsche legatie te Monte
video heeft bekend gemaakt, dat
kapitein Langsdorff met zijn schip
is ondergegaan.
Reuter daarentegen verspreidt
het gerucht, dat de commandant
het schip zou hebben verlaten.
Van het wrak steekt niet veel
meer boven zee uit. De stook
olie had vlam gevat en als gevolg
waarvan het in vlammen werd
gehuld. De brand heeft omstreeks
een uur geduurd.
Er deden zich voortdurend ont
ploffingen bij het wrak voor,
daar de brandende olie de gra
naten had bereikt.
Voor het vertrek van het schip
uit de haven van Montevideo
heeft de commandant een brief
gezonden aan den Duitschen
gezant, waarin hij op bitteren
toon protesteert tegen de weige
ring der regeering van Uruguay
meer tijd toe te staan voor her
stellingen aan het schip. In dezen
brief verklaart hij dat het on
mogelijk was herstellingen uit te
voeren binnen 72 uren, niet alleen
voor gevechtsdoeleinden, maar
ook om het hoofd te bieden aan
de normale gevaren van scheep
vaart op zee.
Met het oog op de houding
der autoriteiten van Uruguay en
zijn verantwoordelijkheid voorde
levens van duizend man was de
eenige weg, welke hem overbleef,
de redding voor te bereiden van
de bemanning en als protest het
schip op te blazen in be buurt
van de haven van Montevideo(
aldus meldt Reuter
Rede ran Finland's president
en rron?r.
Zondag hebben Kallio, Finland's
president en zijn echtgenoote zich
tot het leger en tot het volk
gericht.
Ons leger zoo zeide Kallio
hesft getoond, dat zelfs een kleine
natie, bewust van haar plicht, met
succes kan strijden voor de edelste
waarden der menschheid tegen
de agressie.
Aangezien onze taak die van
de geheele beschaafde wereld is,
gelooven wij, dat de beschaafde
naties ons niet alleen kunnen laten
strijden, maar zelfs, wanneer dat
het geval mocht blijken, dan nog
kan het Finsche volk niet wijken
tegenover de agressie, want als
de beginselen der rechtvaardig
heid onder den voet worden ge-
loopen, dan zal onze oude weste
lijke beschaving haar meest be
trouwbaren hoeksteen hebben
verloren.
Mevrouw Kallio heeft in haar
toespraak gezegd, dat men ver
terug moet gaan in de geschie
denis, om zich een Kersttijd te
herinneren, die gevierd werd te
midden van het oorlogsrumoer.
D.sondanks zoo zeide zij
zullen wij de vredesboodschap
heren, die door de eeuwen heen
herhaald is „ons is een Verlosser
geboren".
Laat ons op dit oogenblik alles
doen, wat in ons vermogen ligt
om de dreigende nachtmerrie van
ors af te zetten.
Laten zij, die het nog warm
hebben en geld bezitten, er naar
streven den nood te verzachten,
d e verspreid is door de aanval
lers, opdat degenen, op wie God
zwaardere lasten gelegd heeft,
den Kerstvrede zacht in hun harten
voelen doordringender versterking
van de liefde voor hun mede
burgers en hun vertrouwen in
hun lot.
Advent rede van de Koningin.
De Koningin heeft het voor
nemen zich op Woensdag 20
December, des namiddags te 1
uur, met een Advent-rede te
richten tot Haar volk, zoowel in
Nederland als in de Overzeesche
gebiedsdeelen des rijks.
De rede zal door alle Neder-
landsche omroepstations, alsmede
door Qe rijks-korte-golf-zenders
te Kootwijk en door de Phohi
worden uitgezonden.
Verhonglng steun en werk
verschaffmgsloonen met 5 pet.
De Regeeringspersdienst meldt
De regeering heeft besloten, de
steunuitkeering aan de werkloozen
en de loonen in de werkverschaf-
fi ie, gedurende den termijn van
Maandag 18 December tot Zater
dag 2 Maart a.s., met 5 procent
te verhoogen. Door deze ver
hooging zullen in het algemeen
niet overschreden mogen worden
de thans in verband met de in
het vrije bedrijf geldende loonen
gestelde maxima.
Nog meer zilvergeld in omloop
Naar gemeld wordt, zal men
geleidelijk overgaan tot het uit
de circulatie nemen van de blauwe
bankbiljetten van f 25. De toe
vloed van halve guldens zal blij
ven voortgaan. Geleidelijk wordt
de geheele voorraad van negen
millioen gulden waarde van deze
muntstukken in omloop gebracht.
Ei was nog een machtiging om
over te gaan tot het in omloop
brengen van tien millioen in
eenheden van guldens en rijks
daalders, welke machtiging thans
verhoogd zal worden tot f 15
millioen.
Een en ander is noodzakelijk,
omdat er weliswaar f 50,000 000
aan zilvergeld in omloop is, maar
een gedeelte van dezen voorraad
is weggevloeid.
Intrekking van bankbi'Jetten.
De directie van de Ned. Bank
N.V. te Amsterdam roept houders
van de hieronder genoemde bank
biljetten op om deze binnen den
tijd van één jaar ter betaling aan
te bieden
1. de door de Ned. Bank uit
gegeven bankbiljetten van f200,
uitgegeven in 1024,
Het betreft hier de in rood
bruine kleur gedrukte biljetten
van f 200, waarop een zittende
vrouwer.figuur is afgebeeld;
2. de door de Ned. Bank uit
gegeven bankbiljetten van f 300,
eveneens u;tgegeven in 1924.
Deze biljetten van f300 zijn in
groene kleur gedrukt, doch van
dezelfde teekening als de thans
opgeroepen biljetten van f200.
Volkstelling 1940 gaat
vermoedelijk niet door.
Naar het Ufr. Dagbl. verneemt
overweegt de Nederl regeering
ernstig om geen uitvoering te
geven aan de plannen tot het
houden van de volkstelling in het
jaar 1940. Het ligt in de rede,
dat de internationale toestand aan
deze overweging ten grondslag
ligt.
Gift van H M do Konkgin.
Van off cieele zijde meldt men,
dat H. M. de Koningin een bedrag
van f 1500 het ft verstrekt aan
het hoofdbestuur van het Ned.
Roode Kruis als blijk van Hoogst-
derzelver belangstelling in de
hulp van het Roode Kruis aan
Finland op humanitair gebied.
De directie van de Neder-
landsche Spoorwegen heeft be
sloten, als uiting van haar waar
deering voor debijzonderekrachts-
inspanning, welke door het ge
heele personed, dit jaar in het
bijzonder door de mobilisatie, is
betoond, een Kersttoelage uit te
keeren, ten bedrage van één dag
bezoldiging.
Een sigarettenfabriek te
Eindhoven heeft voor de gemo-
biliseerden een millioen sigaretten
disponibel gesteld. Deze siga
retten zullen bij wijze van Kerst
verrassing, op de stations worden
uitgereikt.
De Hengstenkenrlngen
in Zeeland.
De verplichte voorjaaiskeuring
van dekhengsten voor Zeeland
boven de Oosterschelde, die het
vorig jaar te Kattendijke plaats
vond, zal thans te Goes gehouden
worden en wel op 22 Januari a.s
De groote hengstenkeuring voor
geheel Zeeland, waarop tevens de
kampioenshengst wordt aange
wezen, zal gelijk gebruikelijk ook
weder te Goes gehouden worden
op 15 Februari a.s.
Teeltregelfngen en
practischc zin.
Waar de bodemproductie in de
jaren vóór de wereldoorlog van
1914 1918 internationale pro
ducten geworden waren en een
groot deel ervan, met name van
de tuinderij- doch ook van de
veehouderij- en akkerbouwpro
ducten, hun weg zochten over
vele staatkundige grenzen, daar
is het begrijpelijk, dat doordien
grooten oorlog en de daarop vol
gende wereldcrisis na een tijd
van opbloei er een geweldige in
zinking is gekomen in de inter
nationale handel in die prodeten.
Vooral toen de landen zich
weer bewust of onbewust gereed
maakten voor een volgenden
oorlog, waarin de voedselvoor
ziening een minstens even groote
rol zou spekn als de voorzie
ning van wapentuig en het stre
ven naar zelfvoorziening dus
steeds sterker werd, moesten
landen als bet onze wel getroffen
worden. Wy weten daar alles van.
Door teeltregelingen van over
heidswege opgelegd heeft men
getracht de ontstane gaten eenigs
zins te heelen. Doch iedere
huisvrouw zou zulk heelen geen
netjes steppen noemen, maar het
met dichtrijgen betitelen, wat
we stemmen het grif toe
in bepaalde gevallen ook wel
eens de eenige weg is
Pogingen om iets wat ontwricht
is weer in het lid te brengen, of
het aanleggen van noodverban
den zijn nu eenmaal voor een
patiënt niet aangenaam, hoe heil
zaam ze ook kunnen zyn.
Ook thans dringt het vraagstuk
der beperking zich weer meer
naar voren en men vreest al de
onaangename ervaringen van
1014—1918 opnieuw te moeten
ondergaan. Toch moet men niet
vergeten, dat de ervaringen toen
opgedaan, thans wel als gids
zullen dienen om te vragen, hoe
het liever niet moet.
Op een persconferentie eeni-
gen tijd geleden gehouden, zei de
minister, dat een regelend optre
den van de regeering noodig is,
zij het dan ook niet bij de teelt
van groenten en dat hij de prac-
tiscbe zin van de boeren en tuin
ders een belangrijke steun voor
de regeering achtte.
Daar zit wat in, in zoo'n uit
drukking. Als er met dien prac-
tischen zin dan ook maar ge
rekend wordt.
(Nadruk verboden Agricola
AXEL, 19 December 1939.
De agenda voor de a.s. Don
derdag alhier te houden vergade
ring van den gemeenteraad bevat
de volgende punten
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en me-
dedeelingen.
3. Voorstel tot benoeming van
a. een lid van het Burgerlijk
Armbestuur, wegens periodieke
aftreding van den heer Iz de
Feijter Wz.
b. een lid van het Burgerlijk
Armbestuur, wegens bedanken
van den heer D. Overdulve,
p.r 1 Jan. 1940
4. Voorstel tot benoeming van
een lid in de Commissie van
Georganiseerd Overleg in Amb
tenaarszaken, wegens bedanken
van den heer F. Dieleman als
zoodanig.
5. Voorstel tot benoeming van
negen leden van de Commissie
tot wering van Schoolverzuim,
wegens periodieke aftreding van
de geheele commissie.
6. Voorstel tof
a. instelling van een Commissie
van advies voor strafverorde
ningen
b. benoeming van 4 leden voor
die commissie.
7. a. Voorstel tot verlenging van
de huur voor ééi jaar van de
woning van het hoofd der o.l.
school aan den heer J. Buma.
b. Voorstel tot het aan B. en W.
verleenen van een machtiging
tot verhuring van eenige per-
ceelen tuingronden in het open
baar.
8. Voorstel tot het nemen van
een beslissing op ingekomen
reclames
a. tegen den aanslag in de
Hondenbelasting;
b. tegen den aanslag in de
Schoolgeldbelasting
c. tegen den aanslag in de
plaatselijke Wegenbelasting.
9. Voorstel tot vaststelling van
a. het bedrag der vergoeding
aan de Bijzondere Scholen over
het jaar 1938;
b. het bedrag der voor ver
goeding in aanmerking komen
de werkelijk gemaakte kosten
c verrekening der vergoeding
1938 met het over 1938 ont
vangen voorschot.
10. Voorstel tof vaststelling van
een wijziging van de gemeente-
begrooting dienstjaar 1939
11. Voorstel op het verzoek van
het bestuur der Vereeniging
voor Chr. Nationaal School
onderwijs te Axel om gelden
beschikbaar te stellen voor
verbetering van privaten en
waterplaatsen in het school
gebouw aan de Nieuwstraat.
12. Omvraag.
Het eerste
De schaatsenrijders kunnen hun
hart reeds ophalen op plasssn en
stukken ondergeloopen weiland,
die thans met een laag ijs bedekt
zijn, als gevolg van de vrij hevige
vorst der laatste dagen en nachten.
Op diepere plaatsen is het echter
nog niet raadzaam zich te wagen.
Het ijs is daarvoor nog te zwak,
dus laat de eerste winterpret niet
in waaghalzerij ontaarden. Of de
vorst door zal zetten, moet afge
wacht worden er schijnt thans
meer sneeuw in de lucht te zitten,
Bij de gehouden examens
voor het praktijkexamen vanwege
de vereeniging van leeraren in het
boekhouden, slaagde voor het
volledig diploma onze vroegere
stadgenoot, dhr. H. P. Augustijn,
thans te Sas van Gi nt.
Te Leiden slaagde voor doc
toraal examen rechten de heerS.
van Hoeve, Terneuzen.
Gereformeerde Gemeente.
Tweetal te Terneuzen: Ds A.
van Sluivenberg te B nthuizen en
Ds. A. Verhagen te Middeiburg.
Beleedigfng van het openbaar
gezag
De Rotterdamsche Rechtbank
heeft uitspraak gedaan in de zaak
van den 51 jarisen J B Th. H,
Hervormd predikant te Ammerstol,
die terechtgestaan heeft, terzake
dat hij in het blad Kerker. Vrede
een artikel had gepubliceerd,
waarin een zinsnede voorkwam,
welke b'leedigend werd geacht
voor het openbaar gezag. Om
redenen van staatsbelang is deze
zaak door de rechtbank behan
deld in een zitting met gesloten
deuren. De rechtbank heeft in
haar vonnis het ten laste gelegde
bewezen geacht en overeenkom
stig den eisch van het O M. ver
dachte veroordeeld tot f 40 boete
subs. 20 dagen hechtenis.
Flets weg en weg flets.
Te Ermelo is ten nadeele van
een verpleegster een fiets gestolen.
De dief is met de fiets aan de
hand langs de spoorlijn gaan
loopen. Even later reed hem een
trein achterop. De man kon nog
juist opzij springen, maar de fiets
werd gegrepen en vermorzeld.
De dief is in de bosschen langs
de spoorlijn ontkomen.
Boefjes
Op het Stille strand bjj Sche-
veningen ontmoetten twee ka
meraadjes een paar andere jon
gens, die hen voorstelden een
nieuw spelletje te doen. De twee
kameraadjes voelden hier wel
wat voor en overeengekomen
werd, dat zy het eerst „'m zou
den zyn". Daartoe werden zjj
geblinddoekt, waarna bun bee-
nen met een stevig touw aan
elkaar gebonden werden. De
jongens moesten daarna kalm tot
honderd tellen. Zy deden, zoo
als hun werd gevraagd en telden
braaf bard op.
Zeven en-negentig, acht-en-
negentig, Degen en-negentig
honderd riepen zy tegelijk en
vol verwachting wachtten zij op
wat er verder zou gaan gebeu
ren Maar er gebeurde niets.
Nogmaals riepen zy luid „Ja,
honderd Weer volgde een
doodsche stilte.
Eindelyk deden de joDgensde
blinddoek af. Heel in de verte
draafden de andere twee in de
ricbtiDg van de bewoonde wereld.
Was rat nu een spelletje?
dachten de beide achtergebleve
nen verbaasd. Maar toen merkten
zy, dat van de ééa het polshorloge
en een loupe en van den aDder
het zakmes en een vulpotlood
verdwenen waren. Zij wilden
dadelyk de beide booswichten
nazetten Helaas. Hun beenen
zaten nog aan elkaar gebonden
en toen zij de knoopen eindelijk
los hadden gepeuterd, waren de
twee vluchtelingen achter de
horizon verdwenen.
De kruiwagen
Misschien komt er door de
mobilisatie een plaatsje vry,
zoo zal hy gedacht hebben.
Maar hy bleef zoDder werk.
Als zoovele lotgenooten zal bjj
stapels sollicitatiebrieven hebben
geschreven en zich ontelbare
malen persoonlyk zyn gaan aan
bieden. Maar telkens en telkens
was het resultaat nihil. Tot
een goeie vriend op zekeren
dag ongetwijfeld tegen hem ge
zegd zal hebben ,'t Helpt je
allemaal niks, kerel, een goeie
kruiwagen is nu eenmaal meer
waard dan tien diploma's en
honderd sollicitatiebrieven,en die
kruiwagen, dien heb je juist niet."
